Γεγονός καὶ Σχόλιο: Τό πρόβλημα τοῦ ἀθεϊσμοῦ

Ὁ Μανώλης Γλέζος εἶναι ἕνας ἀγωνιστής τῆς Ἀριστερᾶς, πού εἶναι γνωστός γιά τό ὅτι κατέβασε τήν Γερμανική σημαία ἀπό τήν Ἀκρόπολη, συμμετεῖχε ἐνεργῶς στό κίνημα τῆς ἀντίστασης καί τούς ἀγωνιστές τῆς ἀριστερᾶς, πέρασε 11 χρόνια καί 5 μῆνες στήν φυλακή, 4 χρόνια καί 6 μῆνες στήν ἐξορία. Ὅλα αὐτά τά ἔκανε γιά τίς ἰδέες του, γιά τήν ἐλευθερία.  Ἐκτιμῶ τούς ἀνθρώπους πού ἀγωνίζονται μέ συνέπεια, μέ ἀνδρειοσύνη, μέ γενναιότητα γιά τίς ἀρχές τους, πού δέν συμβιβάζονται μέ τούς συμβιβασμούς. Καί ὅταν βλέπης γύρω σου ὀπορτουνιστές (εὐκαιριακούς), πού εἶναι ἕτοιμοι νά προδώσουν καί νά πουλήσουν τήν φιλία, τίς ἰδέες, τά ἰδανικά γιά τό προσωπικό τους συμφέρον, τότε τούς ἐκτιμᾶς ἀκόμη περισσότερο.  Σέ πρόσφατο φύλλο ἐφημερίδας (ΤΑ ΝΕΑ 9-10 Αὐγούστου 2014) δημοσιεύθηκε συνέντευξή του, ἡ ὁποία σέ πολλά σημεῖα εἶναι ἀποκαλυπτική τῆς προσωπικότητας καί τοῦ ἔργου τοῦ ἀνδρός. Οἱ ἐρωτήσεις τῆς δημοσιογράφου καί οἱ ἀπαντήσεις τοῦ Γλέζου ἀποκάλυπταν τήν ἀγωνιστικότητά του, παρά τά 92 χρόνια του, τήν ἐμμονή στίς ἰδέες του, ἀποκάλυπταν τήν ἀτμόσφαιρα τῆς ἐλευθερίας πού τόν διακρίνει.

Δύο ἀπό τίς ἐρωτήσεις ἀναφέρθηκαν στόν Θεό.

Ἡ πρώτη ἐρώτηση ἦταν γιά τό «ποιά εἶναι ἡ ἀνώτερη δύναμη στό Σύμπαν». Ἡ ἀπάντηση ἦταν: «Νά πιστέψει ὁ ἄνθρωπος ὅτι εἶναι ὁ δημιουργός τῶν πάντων. Βέβαια, δέν μπορεῖ νά δημιουργήσει φυσικούς νόμους, μπορεῖ ὅμως νά τούς ἀξιοποιήσει καί νά τούς νικήσει, σέ κάποιες περιπτώσεις, ὅπως τήν ἕλξη τῆς Γῆς. Ἄρα, ὁ ἄνθρωπος εἶναι γέννημα τῆς Γῆς, εἶναι γεωφυσικό φαινόμενο». Ἡ ἀπάντηση αὐτή, πέρα ἀπό τήν ἀνθρωποκεντρικότητα, ἀφήνει κενό στό πῶς δημιουργήθηκαν οἱ «φυσικοί νόμοι».

Ἡ δεύτερη ἐρώτηση ἦταν: «Ὑπῆρξε περίοδος πιό κοντά στήν πίστη στόν Θεό;». Ἡ δημοσιογράφος σημειώνει: «Κουνᾶ ἀρνητικά τό κεφάλι του μέ ἔμφαση». Καί στήν συνέχεια ὁ ἴδιος ἀπάντησε: «Σέβομαι ὅμως ἀπόλυτα τήν πίστη τοῦ λαοῦ μου».

Ἐδῶ ἀκριβῶς βρίσκεται τό πρόβλημα. Ἡ πίστη τῆς μεγάλης μερίδας τοῦ λαοῦ εἶναι συνδεδεμένη μέ μιά μαγική ἀντίληψη περί Θεοῦ καί τῆς παραδόσεως καί ἡ πίστη πολλῶν λεγομένων μορφωμένων ἀνθρώπων εἶναι δεϊστική, ἀγνωστικιστική, μυστικιστική, ἐπηρεασμένη ἀπό τήν ἀρχαία ἑλληνική φιλοσοφία καί τόν δυτικό Διαφωτισμό. Ὁπότε, ἀπέναντι σέ μιά τέτοια «πίστη» φαίνεται προτιμότερη ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό κάθε δεισιδαιμονία καί μυστικισμό. Ἐπίσης, ἡ πίστη τῆς σχολαστικῆς θεολογίας μέ τήν μεταφυσική ὀντολογία της δημιούργησε ἀντιδράσεις στήν Δύση, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀναφυοῦν ἄλλα ρεύματα, ὅπως ἡ ἀναγέννηση καί ὁ διαφωτισμός, μέ τό δεϊστικό, ἀγνωστικιστικό καί ἀθεϊστικό περιεχόμενό του. Ἡ πίστη στήν λογική καί τόν ἄνθρωπο πού κηρύσσεται ἀπό τόν Διαφωτισμό, θεωρήθηκε πιό ἀληθινή ἀπό τήν μεταφυσική ὀντολογία καί τόν γερμανικό ἰδεαλισμό.

Χωρίς νά θέλω νά δικαιολογήσω κάποιον ἄθεο, θέλω νά πῶ ὅτι ἡ «δεισιδαιμονία» μερίδας τοῦ λαοῦ καί τό ἀδιέξοδο τῆς μεταφυσικῆς ὀντολογίας δημιούργησε τό κῦμα τῆς ἀθεΐας, μαζί μέ ἄλλα προσωπικά αἴτια. Ἡ ἄγνοια τοῦ ὀρθοδόξου Πατερικοῦ λόγου ἀποτελεῖ ἕνα πρόβλημα. Τελικά ὑπάρχει ἕνα βασικό ἐρώτημα: γιατί ὁ Διαφωτισμός μέ τήν ρατσιστική καί καπιταλιστική νοοτροπία του, μεταφέρθηκε στήν Ἑλλάδα μέ τούς ἀριστερούς πού εἶναι ἐναντίον τοῦ ρατσισμοῦ καί τοῦ καπιταλισμοῦ; Ἔχω κάποιες ἀπαντήσεις πού δέν μποροῦν νά δοθοῦν ἐδῶ, ἀλλά ὑπάρχει μέσα μου ἕνας μεγάλος καημός γιά τό ὅτι πολλοί γνωρίζουν τόν Χριστιανισμό ἀπό τόν δυτικό σχολαστικισμό, πού εἶναι παραχάραξη τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἀποστόλων, καί ὄχι ἀπό τήν Πατερική ἐμπειρική θεολογία.
Ν.Ι.