Ἡ αἵρεση τῶν Παπικῶν

Ἡ βασική αἱρετική ἄποψη πού παρατηρεῖται στήν θεολογία τῶν Παπικῶν καί ἀπό τήν ὁποία ἀπορρέουν ὅλες οἱ ἄλλες αἱρέσεις, εἶναι ἡ ταύτιση μεταξύ τῆς οὐσίας καί τῆς ἐνεργείας στόν Θεό, τό γνωστό actus purus.

Γιά νά γίνη κατανοητή αὐτή ἡ αἱρετική διδασκαλία, θά πρέπει νά τονισθῆ ὅτι, κατά τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς πρό τοῦ Σχίσματος, ἀλλά καί τῆς ἐν συνεχείᾳ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ Θεός ἔχει οὐσία καί ἐνέργεια. Ὁ ἐνεργῶν εἶναι τό πρόσωπο, ἡ οὐσία-φύση εἶναι τό ἐνεργητικό καί ἡ ἐνέργεια εἶναι ἡ οὐσιώδης κίνηση τῆς φύσεως. Ὁ Θεός ὡς οὐσία εἶναι ἀμέθεκτος, ἀλλά ὡς πρός τήν ἐνέργειά Του εἶναι μεθεκτός. Δηλαδή, ὁ Θεός ἔρχεται σέ ἐπικοινωνία μέ τά κτίσματα μέ τίς ἐνέργειές Του. Ἐπίσης, τόσο ἡ οὐσία ὅσο καί ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄκτιστες.

Ὅμως, στήν ἀντίληψη τῶν Παπικῶν, ὅπως τελικά διαμορφώθηκε ἀπό τόν Θωμᾶ τόν Ἀκινάτη, τοῦ ὁποίου ἡ θεολογία μέ ἀπόφαση τῆς Α΄ Βατικανείου Συνόδου (1870) εἶναι θεολογία τῆς Ἐκκλησίας τους, στόν Θεό ταυτίζεται ἡ ἄκτιστη οὐσία μέ τήν ἄκτιστη ἐνέργεια καί ὁ Θεός ἔρχεται σέ ἐπικοινωνία μέ τά κτίσματα μέ κτιστές ἐνέργειες. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ θεία Χάρη ἡ ὁποία ἁγιάζει τόν ἄνθρωπο θεωρεῖται κτιστή ἐνέργεια. Αὐτό, ὅμως, εἶναι αἵρεση πού καταδικάσθηκε καί ἀπό τήν Σύνοδο ἐπί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. ...

Ἀφοῦ ὁ Θεός ἐπικοινωνεῖ μέ τά κτίσματα καί τόν ἄνθρωπο μέ κτιστές ἐνέργειες, συνεπάγεται ὅτι δέν ὑπάρχουν πραγματικά Μυστήρια στόν Παπισμό καί ἡ θεία Εὐχαριστία δέν εἶναι ἀληθινή. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν Ἱερωσύνη.

Βεβαίως, αὐτή εἶναι καί ἡ αἰτία τῆς ἀμφισβητήσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ πού ὑπῆρξε στήν Δύση καί τῆς ἀναπτύξεως τῆς ἀθεΐας.

(Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου: Παλαιά καί Νέα Ρώμη)