Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἡ πολιτική μετάλλαξη τῆς ὀφθαλμοδουλίας - Σοφία καί ἁπλότητα καρδιᾶς

Ἡ πολιτική μετάλλαξη τῆς ὀφθαλμοδουλίας

Ἡ πολιτική κατάσταση τῆς πατρίδας μας καί ἡ νοοτροπία πολλῶν ἀσχολουμένων μέ τήν πολιτική φέρνει στό νοῦ μας ὅσα περί ὀφθαλμοδουλίας γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στούς Ἐφεσίους καί τούς Κολασσαεῖς.  Ὀφθαλμόδουλος χαρακτηρίζεται «ὁ δοῦλος ὁ ποιῶν τά τῷ δούλῳ ἀνήκοντα χρέη μόνον ὅταν ἐπιβλέπῃ αὐτόν ὁ δεσπότης» (Λεξικό Liddell-Scott) καί ὀφθαλμοδουλία εἶναι ἡ νοοτροπία καί τό ἦθος τοῦ ὀφθαλμόδουλου. Ἡ ὀφθαλμοδουλία βέβαια εἶναι ἠθική καί πνευματική νόσος πού προσβάλλει τούς δούλους στίς σχέσεις τους μέ τούς κυρίους τους. Εἶναι ἡ ὑποκριτική στάση τους, ἡ σχολαστική καί ἐπιδεικτική ὑπακοή τους, ἁπλά καί μόνο γιά νά φαίνονται καλοί, «ὡς ἀνθρωπάρεσκοι», χωρίς νά ἀγαποῦν τά ἔργα πού κάνουν, οὔτε αὐτούς πού τούς ἔδωσαν ἐντολή νά τά κάνουν.

Βέβαια, μέσα στίς δημοκρατικές κοινωνίες, ὅπως ἡ δική μας, δέν ὑπάρχει πλέον ὁ θεσμός τῆς δουλείας. Δέν ὑπάρχουν ἀφέντες καί δοῦλοι, ὅπως γνωρίζουμε τήν κατάστασή τους καί τίς σχέσεις τους ἀπό τήν ἱστορία. Ἐπιβιώνει ὅμως μιά μορφή δουλείας καί συνακόλουθης ὀφθαλμοδουλίας, ἀκόμη καί στήν λειτουργία τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος. Σέ μιά δημοκρατική πολιτεία ἐντολές δίνει ἡ δημοκρατικά ἐκλεγμένη κυβέρνηση. Ὅμως στήν κάθε κυβέρνηση ἐντολή γιά νά κυβερνήση τῆς δίνει ὁ λαός μέ τήν ψῆφο του. Ὁπότε ἡ κυβέρνηση καί ὁ λαός ἤ πιό ἐξατομικευμένα, ὁ κάθε πολιτικός καί ὁ κάθε πολίτης βρίσκονται σέ μιά ἀμφίδρομη σχέση «δουλείας»καί «κυριότητας». Ὁ καθένας εἶναι καί δοῦλος καί κύριος τοῦ ἄλλου. Ὁ πολίτης εἶναι «κύριος» τοῦ πολιτικοῦ μέ τήν ψῆφο του καί ὁ πολιτικός τοῦ πολίτη ὅταν ἐκλέγεται σέ θέση ἐξουσίας.

Σέ αὐτή τήν δημοκρατική σχέση ἐμφανίζεται μιά πολιτική μετάλλαξη τῆς νόσου τῆς ὀφθαλμοδουλίας μέ τά ἑξῆς συνήθη συμπτώματα: ὁ πολιτικός μέ ἀνεδαφικές ὑποσχέσεις, μέ λαϊκιστική ρητορική ἀποκρύβει ἀπό τόν λαό τίς πραγματικές του προθέσεις ἤ τά πραγματικά προβλήματα τοῦ Κράτους, ἑλκύοντας τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ λαοῦ. «Ποιεῖ τά τῷ [πολιτικῷ] ἀνήκοντα χρέη», δηλαδή, τήν ἐνημέρωση τοῦ λαοῦ γιά τά ἐπείγοντα θέματα τῆς διακυβέρνησης καί τήν παρουσίαση καί τεκμηρίωση τοῦ δικοῦ του πολιτικοῦ προγράμματος, μόνο στό μέρος ἐκεῖνο πού κολακεύεται ὁ λαός ἤ πού τοῦ δημιουργεῖται ἡ ψευδαίσθηση τῆς ἀπρόσκοπτης καί ἄκοπης εὐημερίας. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ὁ ὀφθαλμόδουλος πολίτης πλειοδοτεῖ σέ ἐκδηλώσεις πίστης καί ἀφοσίωσης στόν ἡγέτη του, στόν πολιτικό του, χωρίς νά ἐκτιμᾶ πραγματικά τίς ἱκανότητες καί τήν ἠθική ἀκεραιότητά του, ἀλλά μόνο καί μόνο γιά νά τόν βλέπη ἐκεῖνος καί νά πείθεται γιά τήν ἀφοσίωσή του, μέ τήν ἐλπίδα τῆς ἐξαργύρωσης τῶν «καλῶν ὑπηρεσιῶν» του μέ ἐξυπηρετήσεις στά ὅρια ἤ καί ἔξω ἀπό τά ὅρια τῶν νόμων.

Σοφία καί ἁπλότητα καρδιᾶς

Ὁ ἀπ. Παῦλος διδάσκει στούς δούλους τῶν Ἐφεσίων (παρόμοια καί τῶν Κολασσαέων) νά ὑπακοῦνε στούς κυρίους τους «ἐν ἁπλότητι τῆς καρδίας... ὡς τῷ Χριστῷ... ποιοῦντες τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐκ ψυχῆς, μετ' εὐνοίας δουλεύοντες ὡς τῷ Κυρίῳ καὶ οὐκ ἀνθρώποις»(6, 5-7), γνωρίζοντας ὅτι, γιά τό καλό πού κάνει κανείς, τήν ἀνταπόδοση «κομιεῖται παρὰ τοῦ Κυρίου, εἴτε δοῦλος εἴτε ἐλεύθερος»(6,8).

Οἱ δύσκολες περιστάσεις τῆς πατρίδας μας ἀπαιτοῦν πολιτικούς καί πολίτες μέ σοφία, λόγο καί ἁπλότητα καρδιᾶς, ἀπαλλαγμένους ἀπό τήν νόσο τῆς ὀφθαλμοδουλίας.

π.Θ.Α.Β.