Συνέντευξη στόν Εὐάγγελο Βενέτη: Γιά τήν Μέση Ἀνατολή

Συνέντευξη στόν Εὐάγγελο Βενέτη γιά τό Περιοδικό Middle East Mediterranean τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου

1. Ἐρώτηση: Πῶς βλέπετε τό παρόν καί τό μέλλον τῶν Χριστιανῶν στήν Μέση Ἀνατολή;
Ἀπάντηση: Πρέπει νά ἀρχίσω μέ τήν ἄποψη ὅτι εἶναι σημαντική ἡ παρουσία τῶν Χριστιανῶν (Ὀρθοδόξων καί ἄλλων Ὁμολογιῶν) στήν Μέση Ἀνατολή γιά τήν ἰσορροπία τῆς περιοχῆς. Πέρα ἀπό αὐτό οἱ Χριστιανοί ὑπῆρχαν στήν περιοχή πρίν τήν ἔλευση τῶν Ἀράβων καί τῶν Μουσουλμάνων, πράγμα πού ἀποτελεῖ ἱστορικό δεδομένο.

Δυστυχῶς, παρατηρῶ ὅτι συνεχῶς μειώνεται ὁ Χριστιανικός πληθυσμός στήν περιοχή αὐτήν ἀπό τήν ὑφιστάμενη ἐμπόλεμη κατάσταση καί κυρίως ἀπό τήν βία πού ἀσκεῖται ἀπό ἀκραίους Μουσουλμάνους ἐναντίον τοῦ Χριστιανικοῦ, ἀλλά καί ἐναντίον τοῦ Μουσουλμανικοῦ πληθυσμοῦ, πού πιστεύουν διαφορετικά ἀπό αὐτούς. Τό παρόν καί τό μέλλον εἶναι δυσοίωνα καί θαυμάζω τόν Πατριάρχη Ἀντιοχείας Ἰωάννη, τούς Μητροπολίτες, τούς Κληρικούς καί μοναχούς καί γενικά τούς Χριστιανούς πού παραμένουν στήν περιοχή καί ἐργάζονται γιά τήν εἰρήνευσή της. Εἶναι πράγματι μιά ἐλπίδα ζωῆς.
Πάντως, τό σύνθημα πού ἀκούγεται «ἀφανίστε τούς Χριστιανούς» εἶναι τραγικό.

2. Ἐρώτηση: Ἔχει πράξει ἀρκετά ἡ Εὐρώπη γιά τήν προστασία τους;
Ἀπάντηση: Δέν βλέπω καμμιά οὐσιαστική κίνηση ἐκ μέρους της γιά τήν προστασία τους, ἀφοῦ ἔχω ἀκούσει ἐπανειλημμένως τόν Πατριάρχη Ἀντιοχείας Ἰωάννη νά ζητᾶ μέ ἀγωνία τήν παρέμβασή τους γιά νά σταματήση τό τρελλό λουτρό αἵματος στήν περιοχή.

Μπορῶ νά προχωρήσω καί νά πῶ κάτι περισσότερο. Θεωρῶ ὅτι αὐτή τήν ἐποχή στήν Μέση Ἀνατολή ὁλοκληρώνεται ἡ Μικρασιατική καταστροφή καί τραγωδία. Εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ Μικρασιατική καταστροφή τό 1922 γιά τούς ἑλληνόφωνους Ρωμηούς ἦταν χειρότερη ἀπό τήν πτώση τῆς Κωνσταντινου-πόλεως τό 1453, γιατί μέ αὐτήν ἀφανίστηκε ἀπό τήν περιοχή ὁλόκληρος ὁ ρωμαίικος πληθυσμός. Τώρα αὐτό γίνεται στήν Μέση Ἀνατολή, ὅπου ὑπάρχουν ἀκόμη ἀραβόφωνοι Ρωμηοί.

Ἡ Μικρασιατική καταστροφή τό 1922 γιά τούς ἑλληνόφωνους Ρωμηούς ἦταν χειρότερη ἀπό τήν πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 1453, γιατί μέ αὐτήν ἀφανίστηκε ἀπό τήν περιοχή ὁλόκληρος ὁ ρωμαίικος πληθυσμός. Τώρα αὐτό γίνεται στήν Μέση Ἀνατολή, ὅπου ὑπάρχουν ἀκόμη ἀραβόφωνοι Ρωμηοί.

Καί τό χειρότερο εἶναι ὅτι ὅπως τότε, ἔτσι καί σήμερα οἱ Εὐρωπαῖοι ἡγέτες παραμένουν «ἀπαθεῖς», σάν νά τό ἐπιθυμοῦν γιά διαφόρους λόγους. Ἔχω δέ καί μιά μεγάλη ἀπορία. Ποῦ βρίσκουν οἱ τζιχαντιστές μεγάλα χρηματικά ποσά γιά νά προμηθεύωνται σύγχρονα ὅπλα καί πολεμοφόδια, ἀλλά καί ἐάν ἔχουν διάφορες πηγές χρηματοδότησης, τότε ποιοί τούς τά προμηθεύουν;>

3. Ἐρώτηση: Ποιές εἶναι οἱ ἀνάγκες τῶν Ἑλληνορθοδόξων τῆς Συρίας καί τοῦ Λιβάνου;
Ἀπάντηση: Οἱ δύσκολες συνθῆκες πού ἐπικρατοῦν στήν περιοχή δείχνουν τίς ἰδιαίτερες ἀνάγκες τους. Οἱ πληροφορίες πού ἔχουμε εἶναι ὅτι ὑπάρχουν προβλήματα στήν ἀσφάλεια τῆς ζωῆς τους, τήν ἀσφάλεια τῆς περιουσίας τους, στήν ἐλεύθερη τέλεση τῶν θρησκευτικῶν τους ἀναγκῶν, καθώς ἐπίσης καί τήν ἐλεύθερη διακίνησή τους σέ διάφορες περιοχές, ἀκόμη καί μέσα στίς χῶρες τους. Παντοῦ ὑπάρχουν προβλήματα.

Σέ μερικές περιπτώσεις τίθενται σοβαρά διλήμματα ἤ νά ἀλλαξοπιστήσουν ἤ νά φύγουν ἀπό τήν πατρίδα τους ἤ νά πληρώνουν δυσβάστακτους φόρους. Οἱ συνθῆκες διαβίωσης εἶναι φρικτές. Τελικά, ἡ στέρηση τῆς ἐλευθερίας, τήν ὁποία προστατεύει καί ἡ Διεθνής Χάρτα τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, παραβιάζεται καθημερινῶς. Πέρα ἀπό αὐτά ὑπάρχουν βασικές ἀνάγκες σέ ἀνθρωπιστική βοήθεια, ὅπως τρόφιμα, φάρμακα, ἰατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ὁ πόλεμος καί οἱ ἐμφύλιες συγκρούσεις δημιουργοῦν βαθειά τραύματα στούς ἀνθρώπους. Αὐτό φαίνεται καθαρά ἀπό τίς ὁμαδικές ἐξόδους ἀπό τήν χώρα τους, μέ τήν ἐκμετάλλευσή τους ἀπό τούς δουλεμπόρους καί μέ δύσκολες συνθῆκες. Ἡ Μεσόγειος Θάλασσα ἔχει κοκκινίσει ἀπό τό αἷμα τῶν ἀνθρώπων. Καί τό γεγονός εἶναι ὅτι πολλοί ἀπό τούς λεγομένους «πρόσφυγες» καί «μετανάστες» προτιμοῦν τό διακύβευμα τοῦ θανάτου ἤ τόν πνιγμό στήν θάλασσα, παρά νά μείνουν στήν πατρίδα τους, καί νά ἔχουν τραγικό τέλος ἀπό τήν βία. Αὐτό δείχνει τίς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν.

4. Ἐρώτηση: Τό πρόσφατο βιβλίο σας γιά τήν ἱεραποστολή στήν Συρία καί τό Λίβανο ἀναδεικνύει τήν πολυπολιτισμική καί σύνθετη πραγματικότητα τῆς ζωῆς τῶν Χριστιανῶν ἐκεῖ. Ποιές εἶναι οἱ κυριότερες ἐμπειρίες σας καί διδάγματα ἀπό τήν διαμονή σας ἐκεῖ;
Ἀπάντηση: Ἔχω δραστηριοποιηθῆ στόν Λίβανο καί τήν Συρία τήν περίοδο 1988-1991, ὅταν στόν Λίβανο ἐπικρατοῦσε ἐμφύλιος πόλεμος καί στήν Συρία κυβερνοῦσε τό δικτατορικό καθεστώς τοῦ Ἄσαντ, πατέρα τοῦ σημερινοῦ Προέδρου. Βέβαια, ὁ Βόρειος Λίβανος ἦταν ὑπό τήν κατοχή τῆς Συρίας καί ὑπῆρχε μιά σχετική ἠρεμία, ἀλλά καθημερινῶς παρατηροῦνταν διάφορα ἐπεισόδια.

Οἱ ἐμπειρίες μου ἦταν πολλές, γιατί ἔβλεπα ἀνθρώπους ταλαιπωρημένους νά ὑποφέρουν ἀπό πείνα καί ἀπό ἄλλες ἐλλείψεις, ἔβλεπα παντοῦ τόν πόνο ἀπό τήν ἀπώλεια ἀγαπητῶν τους προσώπων, ἀλλά ἔβλεπα καί τήν ἐλπίδα τοῦ λαοῦ γιά ἕνα καλύτερο αὔριο.
Πέρα ἀπό αὐτά, μέ ἐντυπωσίασαν δύο σημεῖα:

Τό πρῶτον, τό ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί αὐτοχαρακτηρίζονται Ρωμηοί καί αὐτό ἐξέφραζε τήν ταυτότητά τους. Ἔκπληκτος παρατηροῦσα ὅτι ἐνῶ δέν γνώριζαν τήν ἑλληνική γλώσσα, ἐν τούτοις ἤθελαν στούς Ναούς κατά τίς ἀκολουθίες τους ὁ ἕνας χορός νά ψάλλη τά τροπάρια στήν ἑλληνική γλώσσα. Καί ὅταν τούς ρωτοῦσα γι’ αὐτό, ἔλεγαν ὅτι αὐτό τούς ἀρέσει, γιατί δείχνει τήν ταυτότητά τους, ὅτι εἶναι ἀπόγονοι τῆς Ρωμαϊκῆς (Βυζαντινῆς) Αὐτοκρατορίας.

Τό δεύτερον εἶναι ὅτι ὑπῆρχε μιά εἰρηνική συμβίωση μεταξύ τοῦ Χριστιανικοῦ καί τοῦ Μουσουλμανικοῦ στοιχείου στήν Συρία πρίν ἀπό τόν πόλεμο, ἀλλά καί στόν Λίβανο, μιά συνύπαρξη μεταξύ Ρωμηῶν καί Μουσουλμάνων. Πάντως, δέν ὑπῆρχε αὐτός ὁ ἀκραῖος Μουσουλμανισμός, ὁ τζιχαντισμός, ὁ ὁποῖος εἶναι ξένο στοιχεῖο στήν περιοχή καί εἶναι εἰσαγόμενος. Αὐτό εἶναι σημαντικό σημεῖο καί δείχνει πολλά.

Παντοῦ ὁ ντόπιος πληθυσμός (Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι) μέ δέχονταν μέ σεβασμό, ἴσως ἐπειδή ἤμουν ἑλληνόφωνος Ρωμηός καί ὅταν χρειάσθηκε νά πάω σέ ἰατρεῖα μοῦ παραχωροῦσαν τήν θέση τους σέ ἔνδειξη σεβασμοῦ στό ἱερατικό μου σχῆμα.

5. Ἐρώτηση: Εἶναι ἀπαραίτητη ἡ δραστηριοποίηση τῆς Ἑλλάδας καί τῆς διεθνοῦς κοινότητας γιά τήν προστασία τῶν Ἑλληνορθοδόξων καί λοιπῶν Χριστιανῶν τῆς Συρίας;
Ἀπάντηση: Ἡ Ἑλλάδα πρέπει, κατά τήν γνώμη μου, νά δραστηριοποιηθῆ γιά πολλούς λόγους. Πρῶτον, γιατί ἔχουμε συγγένεια μεταξύ μας, ἀφοῦ εἴμαστε Ρωμηοί Χριστιανοί καί ἐκεῖνοι μᾶς θεωροῦν ἀδελφούς τους. Συνήθως, ἐπικρατεῖ σέ ἐμᾶς μιά ἄποψη ὅτι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες εἴμαστε «ἀνάδελφο» ἔθνος. Αὐτή ἡ ἄποψη εἶναι λανθασμένη, γιατί Ρωμηοί ὑπάρχουν σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς, ἰδιαίτερα στήν Μέση Ἀνατολή. Ὅταν διαβάση κανείς τήν ἱστορία τῶν δύο λαῶν, θά διαπιστώση ὅτι ἔχουμε κοινούς ἀγῶνες, κοινές θυσίες καί κοινό πόνο. Ὅταν πήγαινα στήν Μέση Ἀνατολή δεχόμουν τόν σεβασμό τῶν ἀνθρώπων καί ἀγαποῦσαν τούς Γιουνάν, ὅπως μοῦ ἔλεγαν, καί μᾶς θεωροῦσαν ἀδέλφια τους.

Πέρα ἀπό αὐτό, ἔχουμε καθῆκον νά δραστηριοποιηθοῦμε ἀπό ἀνθρωπιστικούς λόγους, γιατί ὑποφέρουν καί βασανίζονται ἄνθρωποι, καί κάθε ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ. Χάρηκα πού ἔμαθα ὅτι ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος τῆς νῦν Κυβέρνησης δραστηριοποιήθηκε γιά τήν παρουσία τῶν Χριστιανῶν στήν Μέση Ἀνατολή καί ἐπισκέφθηκε καί τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμο γιά τόν σκοπό αὐτό. Ἀσφαλῶς, θά ἔχη κάποιο σχέδιο πού πρέπει νά ὑλοποιηθῆ.

Ἡ Ἑλλάδα βρίσκεται σέ σπουδαῖο γεωγραφικό σημεῖο μεταξύ Δύσης καί Ἀνατολῆς, θά μποροῦσα νά πῶ καλύτερα ὅτι εἶναι ἡ Δύση τῆς Ἀνατολῆς καί ἡ Ἀνατολή τῆς Δύσης. Ἐπί τέλους δέν πρέπει νά ἀναλωθοῦμε μόνον στά οἰκονομικά προβλήματα, ἀλλά πρέπει νά ἀσχοληθοῦμε καί μέ θέματα τῆς εὐρύτερης περιοχῆς μας γιά νά ἀποκτήσουμε μιά σημαντική θέση στίς γεωπολιτικές στρατηγικές, οἱ ὁποῖες παίζουν ρόλο καί στά οἰκονομικά θέματα.

6. Ἐρώτηση: Τί χρειάζεται νά πράξη ἡ Ἑλλάδα γιά τήν ἀνθρωπιστική ἀρωγή πρός τούς ὁμοδόξους τῆς Μ. Ἀνατολῆς;
Ἀπάντηση: Γνωρίζω ὅτι ἡ Ἑλλάδα ἀνέκαθεν βοηθοῦσε αὐτές τίς περιοχές σέ πολλά ἐπίπεδα.

Κατ’ ἀρχάς, ἡ ἑκάστοτε Ἑλληνική Κυβέρνηση διά τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν βοηθοῦσε καί οἰκονομικά γιά τήν λειτουργία τῆς Μπελεμεντείου Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας στόν Βόρειο Λίβανο, ἡ ὁποία Σχολή τροφοδοτοῦσε μέ κατάλληλους Κληρικούς τό Πατριαρχεῖο, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονταν θαρραλέα καί ποιμαντικά στίς ἐμπόλεμες περιοχές. Μέ τήν λειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς οἱ φοιτητές θεολόγοι μάθαιναν τήν ἑλληνική γλώσσα καί τήν ρωμαίικη παράδοση. Οἱ ἑλληνόφωνοι Κληρικοί, ὅπως εἶναι καί ὁ νῦν Πατριάρχης Ἀντιοχείας Ἰωάννης, παίζουν σπουδαῖο ρόλο στήν εἰρήνευση τῶν περιοχῶν. Αὐτό πρέπει νά συνεχισθῆ.

Ἔπειτα, πρέπει νά ἀποστέλλεται ἀνθρωπιστική βοήθεια, σέ συνεννόηση μέ τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, καί ὅ,τι ἄλλο χρειασθῆ. Φυσικά, ἡ προσευχή εἶναι ἀπαραίτητη γιά νά τούς δώση ὁ Θεός δύναμη καί κουράγιο νά ἀντιμετωπίσουν ὅλες τίς δυσκολίες. Κάθε φορά πού λειτουργῶ μνημονεύω ὅλους αὐτούς τούς ἀδελφούς μας τῆς Μέσης Ἀνατολῆς πού δοκιμάζονται ποικιλοτρόπως.

Γιά τήν οὐσιαστική βοήθεια στούς Ὀρθοδόξους ἀδελφούς μας τῆς Μέσης Ἀνατολῆς πρέπει νά διοργανωθῆ ἕνα Διεθνές Συνέδριο στήν Ἀθήνα, τό ὁποῖο θά θέση τόν δάκτυλο στόν τύπο τῶν ἥλων καί θά ἐνημερώση τήν κοινή γνώμη στήν Ἑλλάδα καί τόν Δυτικό κόσμο γιά τό σοβαρό αὐτό πρόβλημα. Ἀπό τό Συνέδριο αὐτό θά προέλθουν πολλά, θά διατυπωθοῦν προτάσεις πού θά ξυπνήσουν τούς ἀνθρώπους γιά νά βοηθήσουν τούς ἐμπολέμους Χριστιανούς.

Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι πολλοί Ἕλληνες δέν μποροῦν νά συλλάβουν τήν κατάσταση πού ἐπικρατεῖ στίς περιοχές αὐτές. Οἱ ἀναγνῶστες τοῦ βιβλίου μου «Ἀποστολή καί Ἱεραποστολή στήν Μέση Ἀνατολή (Λίβανο καί Συρία), ὅπως μοῦ εἶπαν, δέν γνώριζαν τό τί γίνεται στίς περιοχές αὐτές, οὔτε γνώριζαν τήν ὕπαρξη τῶν Ρωμηῶν ἀδελφῶν μας σέ αὐτόν τόν βαθμό.

Ἀλλά θά πρέπει καί οἱ κατά τόπους Ἐκκλησίες νά συνδράμουν τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας ποικιλοτρόπως.

7. Ἐρώτηση: Θά ξαναπηγαίνατε στήν Συρία καί τό Λίβανο ἤ θά στέλατε ἱερωμένο γιά τήν κάλυψη τῶν ἀναγκῶν τῆς κοινότητας ἐκεῖ;
Ἀπάντηση: Ἄν ἤμουν νεώτερος καί δέν εἶχα τίς σημερινές εὐθύνες θά πήγαινα ξανά στήν περιοχή. Δέν μετάνοιωσα πού πῆγα τότε στόν Λίβανο καί τήν Συρία, παρά τίς δυσκολίες πού ἀντιμετώπισα, καί ἡ γνωριμία μου μέ τούς ἀνθρώπους αὐτούς καί τήν παράδοσή τους μέ γέμισαν μέ πολλές ἐμπειρίες. Σήμερα, θά στενοχωριόμουν ἄν τότε ἀπέρριπτα τήν πρόταση πού μοῦ ἔγινε νά πάω στήν Μέση Ἀνατολή. Θεωρῶ ὅτι ἡ δραστηριότητά μου αὐτή εἶναι μιά ἀπό τίς σημαντικότερες ἐμπειρίες στήν ζωή μου.

Πρίν ἕναν χρόνο, ὅταν ἔγινε ἡ ἐνθρόνιση τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχείας Ἰωάννου, μέ τόν ὁποῖο συνδέομαι μέ ἀδελφική φιλία, ἀπό τότε πού διδάσκαμε στήν Μπελεμέντειο Θεολογική Σχολή, πῆγα στήν Βηρυττό τοῦ Λιβάνου καί συνάντησα πολλούς μαθητές μου πού τώρα εἶναι Ἐπίσκοποι, Πρεσβύτεροι καί Καθηγητές στήν Θεολογική Σχολή καί χάρηκα πολύ.

Ὡς πρός τό θέμα ἄν ἔστελνα κάποιον Ἱερωμένο γιά νά καλύψη τίς ἀνάγκες τῆς κοινότητας ἐκεῖ, πρέπει νά πῶ ὅτι αὐτό πρέπει νά τό ζητήσουν οἱ ἐκεῖ τοπικές Ἐκκλησιαστικές Ἀρχές, ἀλλά ὁ Κληρικός πού θά πάη πρέπει νά ἔχη εἰδικές γνώσεις καί ἱκανότητες καί πάντως νά τό θέλη ὁ ἴδιος.

8. Ἐρώτηση: Ποιό εἶναι τό μήνυμα πού στέλλετε στήν Ἑλληνορθόδοξη κοινότητα στήν Συρία καί τό Λίβανο;
Ἀπάντηση: Δέν ξέρω ἄν ἔχω τό δικαίωμα νά στέλλω μηνύματα σέ αὐτούς πού μάχονται στήν πρώτη γραμμή τοῦ πυρός μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους καί θυσιάζονται καθημερινά γιά νά διατηρήσουν τήν πίστη τους καί νά ἀγαποῦν τήν Πατρίδα τους καί τούς ἀδελφούς τους. Δέν ξέρω ἄν ἔχω τό δικαίωμα νά τούς συμβουλεύω, ὅταν αὐτοί ζοῦν κάθε μέρα μαρτυρικά καί ἐγώ παραμένω σέ ἥσυχους καί ἤρεμους τόπους.

Ἐκεῖνο πού μπορῶ νά τούς πῶ εἶναι ὅτι τούς σκέπτομαι κάθε μέρα καί προσεύχομαι γι’ αὐτούς, τούς ἀγαπῶ μέ πόνο στήν καρδιά μου. Προσεύχομαι ὁ Θεός νά τούς δίνη δύναμη, ὑγεία, ὑπομονή, καρτερία, ἀγάπη πρός ὅλους. Ξέρω ὅτι ἔχουν σταθερότητα στήν πίστη τους, ἀγάπη στόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία καί κάνουν ὅ,τι εἶναι δυνατόν καλύτερο. Ἐμεῖς ὡς ἀδελφοί τούς σκεπτόμαστε καί προσευχόμαστε γι' αὐτούς.

Συνήθως, ἐπικρατεῖ σέ ἐμᾶς μιά ἄποψη ὅτι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες εἴμαστε «ἀνάδελφο» ἔθνος. Αὐτή ἡ ἄποψη εἶναι λανθασμένη, γιατί Ρωμηοί ὑπάρχουν σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς, ἰδιαίτερα στήν Μέση Ἀνατολή. Ὅταν διαβάση κανείς τήν ἱστορία τῶν δύο λαῶν, θά διαπιστώση ὅτι ἔχουμε κοινούς ἀγῶνες, κοινές θυσίες καί κοινό πόνο.

9. Ἐρώτηση: Ποιό εἶναι τό πλαίσιο τῆς ἀρωγῆς πού χρειάζονται οἱ Χριστιανοί τῆς Μ. Ἀνατολῆς καί πῶς διασφαλίζονται οἱ συνθῆκες παροχῆς της;
Ἀπάντηση: Προηγουμένως εἶπα ὅτι πρέπει νά διοργανωθῆ στήν Ἀθήνα ἕνα Διεθνές Συνέδριο, τοῦ ὁποίου τά ἀποτελέσματα θά βοηθήσουν στήν πάρα πέρα δραστηριοποίηση.

Μποροῦν νά γίνουν πολλά, ὅπως ἡ καταγραφή καί ταυτοποίηση τῶν Χριστιανῶν προσφύγων πού ἐξαναγκάσθηκαν νά φύγουν ἀπό τά σπίτια τους καί βρίσκονται ἐντός καί ἐκτός τῆς Χώρας τους, ἡ παροχή ἀνθρωπιστικῆς βοήθειας στούς Χριστιανούς πρόσφυγες, ἡ πρόνοια γιά τήν ἐπιστροφή τῶν Χριστιανῶν προσφύγων στά σπίτια τους. Ὅλα αὐτά πρέπει νά διασφαλισθοῦν μέ τήν βοήθεια τῶν κυβερνήσεων τῶν χωρῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, τῶν κατά τόπους Κρατῶν καί τῶν Διεθνῶν Ὀργανισμῶν. Χρειάζονται συντονισμένες ἐνέργειες γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν σοβαρῶν προβλημάτων.

Γενικά, πρέπει νά ἐξαλειφθοῦν τά αἴτια καί οἱ ἀφορμές πού δημιουργοῦν πολεμικές συρράξεις καί προκαλοῦν μετακινήσεις πληθυσμῶν. Θεωρῶ δέ ὅτι ἡ βασική αἰτία εἶναι οἱ ἀδικίες πού ἔχουν γίνει στήν περιοχή καί οἱ ἐπεμβάσεις τῶν ξένων Δυνάμεων γιά δικούς τους οἰκονομικούς καί πολιτικούς λόγους.

10. Ἐρώτηση: Ποιός ὁ ρόλος τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν;
Ἀπάντηση: Συνήθως, τό «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν» ἐνδιαφέρεται γιά τόν «δογματικό μινιμαλισμό», γιά νά δικαιολογήση τήν ὕπαρξή του, καί πολλές Ὁμολογίες πού εἶναι μέλη τοῦ Ὀργανισμοῦ εὐθύνονται γιά τήν κατάσταση αὐτή μέ τίς ἱεραποστολές πού τίθενται σέ ἐθνικιστικούς σκοπούς. Ἐν πάσῃ περιπτώσει, οἱ Χριστιανοί τῆς Δύσεως πρέπει νά καταλάβουν ὅτι στήν Μέση Ἀνατολή πλήττονται οἱ Χριστιανοί κάτοικοι τῶν περιοχῶν, γίνονται μεγάλοι διωγμοί, ἐπαναλαμβάνονται τά παλαιά μαρτύρια, ἀποκεφαλίζονται καί βασανίζονται ποικιλοτρόπως Χριστιανοί, γκρεμίζονται ναοί καί ἀφανίζεται ἕνας ἀρχαῖος Χριστιανικός πληθυσμός ἀπό τήν περιοχή αὐτή.

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού οἱ Χριστιανοί πρέπει νά δραστηριοποιηθοῦν σέ κάθε κατεύθυνση, κυρίως πρός τούς Χριστιανικούς λαούς, γιά τήν προστασία ὅλων τῶν Χριστιανῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, κάθε ὁμολογίας, καί νά προσφέρουν μεγάλη ἀνθρωπιστική βοήθεια.

Ὅμως, εἶναι λυπηρό, ὅπως ἐπανειλημμένως διαμαρτυρήθηκε ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας Ἰωάννης, ὅτι πολλοί δυτικοί Χριστιανοί ἀδιαφοροῦν ἤ σιωποῦν στήν μεγάλη αὐτή σφαγή καί καταστροφή, πού γίνεται στήν περιοχή, ἐνῶ διαμαρτύρονται ὅταν συλληφθῆ ἕνας δικός τους ἄνθρωπος.
Πάντως, τό δράμα τῶν Χριστιανῶν στήν Μέση Ἀνατολή πρέπει νά γίνη δικός μας καϋμός καί δική μας προσευχή.