Γραπτό Κήρυγμα, Κυριακή 2 Αὐγούστου, «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται» (Ματθ. ε΄, 7)

Ὅπως ἔχουμε πεῖ ἐπανειλημμένως, στήν ἀνάλυση τῶν μακαρισμῶν ὑπάρχει μιά ἀλληλουχία καί ἀλληλοδιαδοχή μεταξύ τους. Ἔτσι, ὅποιος εἶναι ταπεινός, ὅποιος μετανοεῖ καί ἔχει πραότητα, ὅποιος πεινᾶ καί διψᾶ τήν δικαιοσύνη, αὐτός εἶναι καί ἐλεήμων. Πρόκειται γιά μιά διαρκῆ ἐξέλιξη πρός τήν ἀρετή, μιά διαρκῆ πορεία πρός τήν κατά Θεό ζωή, μιά συνεχῆ ἀνάβαση στό ὄρος Σινᾶ καί τό ὄρος Θαβώρ.

Ἔτσι, ἡ ἐλεημοσύνη συνδέεται στενά μέ τήν δικαιοσύνη, καί ἡ δικαιοσύνη μέ τήν ἐλεημοσύνη. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἔχη μεγάλο ζῆλο γιά τήν ἐπικράτηση τῆς δικαιοσύνης μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά αὐτό μπορεῖ νά γίνεται χωρίς τό ἔλεος, χωρίς τήν ἀγάπη καί τήν φιλανθρωπία. Κατά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας συνδέεται πολύ στενά ἡ δικαιοσύνη μέ τήν ἀγάπη καί μερικές φορές ταυτίζονται μεταξύ τους. Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε γιά νά ἀποκατασταθῆ ἡ ἀδικία μέ τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου καί αὐτή ἡ ἀποκατάσταση ἔγινε μέ τήν ἀγάπη καί τήν φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ.

Ἄν διαβάσουμε προσεκτικά τά γεγονότα τά σχετικά μέ τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων, τότε θά διαπιστώσουμε ὅτι ὁ διάβολος χρησιμοποίησε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ νά μή φάγουν ἀπό τό δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ, ἀλλά καί τήν παρερμήνευσε παρουσιάζοντας τόν Θεό ὡς ἄδικο. Ἔτσι, ὁ διάβολος διέπραξε τήν μεγάλη ἀδικία νά αἰχμαλωτίση τόν ἄνθρωπο πού ἀνῆκε στόν Θεό, ἀφοῦ ὁ Θεός τόν δημιούργησε, καί ἀπέκτησε κάτι πού αὐτός δέν δημιούργησε καί δέν τοῦ ἀνῆκε. Αὐτό ἦταν ἀδικία. Ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του ἀποκατέστησε αὐτήν τήν ἀδικία μέ ἀγάπη, φιλανθρωπία, ἀλλά καί δικαιοσύνη. Προσέλαβε ἑκουσίως θνητό καί παθητό σῶμα, μέσα στό ὁποῖο τοποθετήθηκε τό ἄγγιστρο τῆς θεότητος καί ἔτσι παραπλάνησε τόν διάβολο, ἀποκατέστησε τήν ἀδικία, ἐλευθέρωσε τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν δυναστεία τοῦ διαβόλου, τοῦ θανάτου καί τῆς ἁμαρτίας. Αὐτό ἔγινε μέ ἀγάπη καί δικαιοσύνη.

Ὅποιος εἶναι ἐλεήμων θά δεχθῆ τήν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, γιατί ἰσχύει ὁ πνευματικός νόμος, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο ἐπιστρέφεται στόν ἄνθρωπο ὅ,τι κάνει στούς ἄλλους, ἀλλά συγχρόνως θά ἐλεηθῆ περισσότερο ἀπό τόν Θεό.

Δέν φθάνει, λοιπόν, νά εἴμαστε μόνον δίκαιοι, ἀλλά πρέπει νά εἴμαστε καί ἐλεήμονες, νά ἔχουμε ἀγάπη πρός τόν πλησίον. Οὔτε φθάνει νά ἔχουμε ἀγάπη καί φιλανθρωπία, ἄν δέν εἴμαστε δίκαιοι. Αὐτό σημαίνει ὅτι συνδέεται πολύ στενά ἡ δικαιοσύνη μέ τήν ἐλεημοσύνη, τήν φιλανθρωπία.

Ἡ ἐλεημοσύνη, ὅμως, τήν ὁποία ἐπαινεῖ καί μακαρίζει ὁ Χριστός εἶναι ποικιλότροπη, δέν εἶναι μόνον ἡ προσφορά μερικῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν καί τροφίμων. Κυρίως, πρέπει νά τονισθοῦν τρεῖς τρόποι μέ τούς ὁποίους ἐκφράζεται ἡ ἐλεημοσύνη.

Ὁ πρῶτος τρόπος εἶναι νά γίνεται ἡ ἐλεημοσύνη μέ χρήματα καί γενικά μέ ὑλικά ἀγαθά. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού στεροῦνται πολλά ὑλικά ἀγαθά, καί μάλιστα τά ἀπαραίτητα, σέ μιά ἐποχή πού εἶναι αὐξημένη ἡ ἀνεργία καί ὀλιγοστεύουν τά εἰσοδήματα τῶν ἀνθρώπων. Σέ τέτοιες καταστάσεις πρέπει νά ἐντοπίζωνται οἱ ἀνάγκες καί νά βοηθοῦμε στόν βαθμό πού μποροῦμε.

Ὁ δεύτερος τρόπος γιά νά γίνεται ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι ἡ προσφορά λόγου ἀγαθοῦ στούς ἀνθρώπους. Πολλοί ἀνθρωποι δέν στεροῦνται ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἀλλά στεροῦνται ἀγάπης, στεροῦνται ἑνός ἀγαθοῦ λόγου. Σήμερα ἡ κακία μεταξύ τῶν ἀνθρώπων περισσεύει, οἱ ἄνθρωποι ἀκοῦν σκληρούς λόγους, ἡ ψυχή τους πληγώνεται βαθύτατα καί χρειάζονται ἕναν λόγο πού τίς ἐπουλώνει. Πολλοί ἀπό μᾶς εἴμαστε ἕτοιμοι νά δώσουμε κάτι ὑλικό στούς ἄλλους, ἀλλά εἴμαστε ἐντελῶς ἀνίκανοι νά τούς προσφέρουμε ἕναν λόγο παρηγοριᾶς, ἐλπίδας καί ζωῆς.

Κυρίως, ὅμως, οἱ ἄνθρωποι σήμερα ἔχουν ἀνάγκη τόν θεολογικό λόγο, πού κινεῖται πέρα ἀπό τόν κοινωνικό, τόν ψυχολογικό, τόν οὑμανιστικό λόγο. Πολλά θαύματα σήμερα γίνονται μέ προσφορά θεολογικοῦ λόγου. Ὑπάρχουν ἅγιοι οἱ ὁποῖοι δέν θαυματουργοῦν, δηλαδή δέν θεραπεύουν τίς σωματικές ἀσθένειες τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά θεολογοῦν, προσφέρουν τήν ὀρθόδοξη θεολογία καί αὐτός ὁ θεολογικός λόγος θεραπεύει τά ψυχικά τραύματα τῶν ἀνθρώπων. Αὐτό ἔχει περισσότερη ἀνάγκη ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος.

Ὅποιος εἶναι ἐλεήμων θά δεχθῆ τήν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, γιατί ἰσχύει ὁ πνευματικός νόμος, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο ἐπιστρέφεται στόν ἄνθρωπο ὅ,τι κάνει στούς ἄλλους, ἀλλά συγχρόνως θά ἐλεηθῆ περισσότερο ἀπό τόν Θεό μετά τήν κοίμησή του καί κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Ὅποιος προσφέρει ἔλεος καί ἀγάπη στούς ἄλλους, θά δεχθῆ πλουσίως τό ἔλεος καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός δέν εἶναι ἄδικος καί ἐνεργεῖ περισσότερο σέ αὐτούς πού ἀγαποῦν, συγχωροῦν, εὐεργετοῦν.

Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ