Γραπτό Κήρυγμα, Κυριακή 16 Αὐγούστου: «Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί ὅτι αὐτοί υἱοί Θεοῦ κληθήσονται» (Ματθ. ε΄, 9)

Ἡ εἰρήνη, πού ἔχουν οἱ εἰρηνοποιοί τούς ὁποίους μακαρίζει ὁ Χριστός, δέν εἶναι μιά κοινωνική, κοσμική εἰρήνη, ἀλλά ἡ εἰρήνη πού εἶναι ἀποτέλεσμα καί καρπός τῆς καθάρσεως τῆς καρδιᾶς καί τῆς ἑνώσεως μέ τόν Θεό. Γιατί τότε ὁ ἄνθρωπος γίνεται εἰρηνοποιός, γεύεται τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ «τήν ὑπερέχουσα πάντα νοῦν» (Φιλ. δ΄, 7), ἡ ὁποία φρουρεῖ τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων.

Εἰρηνοποιοί δέν εἶναι μόνον αὐτοί πού εἰρηνεύουν οἱ ἴδιοι μέ ὅλους τούς ἄλλους, ἀλλά καί αὐτοί πού καταλλάσσουν τούς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι στασιάζουν μεταξύ τους. Ὅποιος γεύθηκε μέσα του τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, αὐτός γίνεται μέ κάθε τρόπο εἰρηνοποιός.

Ἡ εἰρήνη ἑρμηνεύεται μέσα ἀπό τόν ἁγιογραφικό λόγο καταλλαγή, πού σημαίνει συμφιλίωση. Καί αὐτό εἶναι τό ἔργο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, τήν διδασκαλία Του, κυρίως τόν Σταυρό, τόν θάνατο, τήν Ἀνάστασή Του κατήλλαξε, δηλαδή συμφιλίωσε τόν ἄνθρωπο μέ τόν Θεό. Δέν γίνεται λόγος στήν Ἁγία Γραφή γιά καταλλαγή τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο, γιατί ὁ Θεός δέν μισεῖ τόν ἄνθρωπο, ἀλλά γιά καταλλαγή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό, σκοτίσθηκε τό κατ’ εἰκόνα, τό νοερό τῆς ψυχῆς του∙ εὑρισκόμενος μέσα στό σκοτάδι λάτρευε τά εἴδωλα, διαστράφηκαν ὅλες οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς του, ἀγρίεψε ὁ ἴδιος ἀπό τά πάθη. Καί ὁ Χριστός τόν ἀγάπησε, τόν προσέλαβε, τόν προσήγαγε στόν Πατέρα Του καί τόν συμφιλίωσε μαζί Του.

Ἔχοντες τίς δύο αὐτές μορφές εἰρήνης, ἤτοι τήν ἐσωτερική εἰρήνη καί τήν σχέση μας μέ τόν Θεό, γινόμαστε ἀληθινά εἰρηνοποιοί στόν οἰκογενειακό καί κοινωνικό χῶρο.

Ἡ εἰρήνη, κατ’ ἀρχάς, βιώνεται μέσα στόν ἄνθρωπο∙ εἶναι ἡ εἰρήνευση τοῦ θελήματος τῆς σαρκός μέ τό θέλημα τῆς ψυχῆς, εἶναι ἡ ὑποταγή τοῦ σώματος στήν ψυχή. Πολλοί Πατέρες χρησιμοποιοῦν τήν εἰκόνα τοῦ ἀλόγου ζώου μέ τόν ἀναβάτη γιά νά δείξουν τήν σχέση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Τό σῶμα μέ τά πάθη, πού εἰσέρρευσαν μετά τήν προπατορική ἁμαρτία, ὁμοιάζει μέ τό ἄλογο ζῶο. Ἄλλωστε γι’ αὐτό γίνεται λόγος γιά δερμάτινους χιτῶνες πού ἐνδύθηκε ὁ ἄνθρωπος μετά τήν πτώση του, εἶναι ἡ ζωή τῶν ἀλόγων ζώων. Ἡ ψυχή πρέπει νά διευθύνη τό σῶμα μέ τίς δυνάμεις του καί νά ὁδηγοῦνται καί τά δύο πρός τόν Θεό. Ὅταν γίνη ἀντιστροφή μεταξύ τους, ὅταν τό σῶμα διευθύνη τήν ψυχή, τότε ὑπάρχει ἐμφύλιος πόλεμος μέσα στόν ἄνθρωπο, γιατί αὐτή ἡ κατάσταση δέν εἶναι φυσική. Ἡ ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων ψυχῆς καί σώματος λέγεται εἰρήνευση.

Ἔπειτα, ἡ εἰρήνη ὡς καταλλαγή-συμφιλίωση πρέπει νά βιωθῆ ὡς εἰρήνευση μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός εἶναι ἡ εἰρήνη μας (Ἐφεσ. β΄, 14). Αὐτός μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τόν θάνατο, τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο καί ἐμεῖς πρέπει νά συνδεόμαστε μαζί Του γιά νά ἀποκτήσουμε τήν πραγματική εἰρήνη.

Ἔχοντες τίς δύο αὐτές μορφές εἰρήνης, ἤτοι τήν ἐσωτερική εἰρήνη καί τήν σχέση μας μέ τόν Θεό, γινόμαστε ἀληθινά εἰρηνοποιοί στόν οἰκογενειακό καί κοινωνικό χῶρο. Γιατί, ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν γευθῆ τί εἶναι εἰρήνη μέσα στήν ψυχή του καί μέ τόν Θεό, ἄν δέν βιώση τήν ἐσωτερική γαλήνη, δέν μπορεῖ νά τήν προσφέρη στούς ἄλλους. Καθένας δίνει στόν ἄλλον αὐτό πού ἔχει καί φυσικά μεταδίδει στούς ἄλλους αὐτό πού δέν ἔχει. Ὅταν κάνουμε κάποιο ἔργο μέ ταραχή καί ἀγωνία, τήν κατάσταση αὐτή τήν μεταδίδουμε καί στούς ἄλλους, ἐνῶ, ὅταν ἐργαζόμαστε εἰρηνικά, μέ προσευχή καί ἠρεμία, τότε αὐτό ἀντανακλοῦμε καί στούς ἄλλους.

Ὅσοι εἶναι εἰρηνοποιοί θά ὀνομασθοῦν παιδιά τοῦ Θεοῦ, γιατί ὅπως ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του ἔφερε τήν εἰρήνη μεταξύ ψυχῆς καί σώματος, μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ Θεοῦ, ἔτσι καί οἱ εἰρηνοποιοί μέ τήν διδασκαλία τους ἐπιστρέφουν τούς ἀνθρώπους στόν Θεό καί τούς εἰρηνεύουν. Ὁπότε, καλοῦνται παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή κάνουν ἔργο θεϊκό, ἔργο σωτηριῶδες.

Εἶναι χαρακτηριστικό ἐδῶ ὅτι γίνεται λόγος γιά τό ὅτι οἱ εἰρηνοποιοί θά γίνουν παιδιά τοῦ Θεοῦ, γιατί αὐτό δέν εἶναι δεδομένο μέ τήν δημιουργία μας. Κάθε ἄνθρωπος μέ τήν γέννησή του εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μέ τήν ἀναγέννησή του γίνεται παιδί τοῦ Θεοῦ, υἱός κατά Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Στίς κοινωνίες καί στίς καρδιές μας βλέπουμε πολλές διαμάχες, πολλούς ἐμφυλίους πολέμους, πολλές ἐπαναστάσεις, ἐχθρότητες. Ὅλοι ἀγωνίζονται γιά τήν εἰρήνη, χωρίς νά ἔχουν καθαρότητα καρδιᾶς. Πρέπει νά ἀποκτήσουμε τήν εἰρήνη, νά γίνουμε εἰρηνοποιοί γιά νά εἴμαστε «υἱοί τοῦ Θεοῦ».

Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ