Γραπτό Κήρυγμα, Κυριακή 23 Αὐγούστου: «Μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ε΄, 10)

Στόν τέταρτο μακαρισμό ὁ Χριστός μακάρισε αὐτούς πού πεινοῦν καί διψοῦν τήν δικαιοσύνη. Ἐδῶ στόν ὄγδοο μακαρισμό ὁ Χριστός μακαρίζει αὐτούς πού διώκονται γιά τήν δικαιοσύνη. Ὅλα στήν ζωή ἔχουν κόστος καί ὁ ἄνθρωπος ἀνάλογα μέ τίς ἐπιλογές του εἰσπράττει τά θετικά καί τά ἀρνητικά κάθε πράξεως.

Ὁ ὅρος δικαιοσύνη εἶναι πολυσήμαντος στήν γλώσσα τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Δικαιοσύνη εἶναι ἡ ἐπικράτηση τῆς ἀρχῆς τοῦ δικαίου, καθώς ἐπίσης ἡ ἐπικράτηση τῆς ἀγάπης, καί τελικά εἶναι ἡ «πᾶσα ἀρετή».

Ὁ Χριστός διαβεβαιώνει ὅτι ὅσοι ἐργάζονται γιά τήν δικαιοσύνη θά διωχθοῦν ἀπό τούς ἀνθρώπους, γιατί οἱ κοινωνίες στηρίζονται σέ ἀδικίες, υἱοθετοῦν τήν ἀδικία καί, παρά τήν φαινομενική νομιμότητα, ἐπικρατεῖ ἡ ἀδικία. Ὅποιος, λοιπόν, θέλει νά ζήση μέ δικαιοσύνη, νά ὁμιλῆ γιά τό δίκαιο, νά ἐπιθυμῆ νά ζήση σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, αὐτός θά διωχθῆ.

Οἱ διωγμοί εἶναι συνηθισμένοι στίς ἀνθρώπινες κοινωνίες. Ὅταν κάποιος δέν συμπορεύεται μέ τούς συμβατούς κανόνες πού ὑπάρχουν στήν κοινωνία, αὐτός ἀποβάλλεται ἀπό τήν κοινωνία καί ζῆ στό περιθώριό της. Ἡ ἴδια ἡ κοινωνία πού διοργανώνεται μέ ἰδιαίτερες ἀρχές ἐκδιώκει τούς ἀνθρώπους πού ἀρνοῦνται νά τίς τηρήσουν. Φυσικά, μέ αὐτό δέν ἐννοοῦμε τίς περιπτώσεις ἐκεῖνες πού οἱ ἄνθρωποι δέν θέλουν νά τηρήσουν τούς νόμους ἑνός Κράτους καί καταδικάζονται ἀπό τά Δικαστήρια, ἀλλά ἐκεῖνες τίς περιπτώσεις πού οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά τηρήσουν μερικούς ἄγραφους νόμους πού ἔχουν ἐπικρατήσει στίς κοινωνίες. Δηλαδή, ἄν κανείς θέλη νά ζήση μέ τιμιότητα, χωρίς νά διαπράττη παρανομίες, περιθωριοποιεῖται ἀπό τό σύστημα καί ἀπομονώνεται.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀρνῆται τούς ψεύτικους θεούς ἤ ἀρνῆται τά πάθη πού θεοποιοῦνται, τότε θεωρεῖται ἐπικίνδυνος καί ἐπιζήμιος γι’ αὐτούς πού ζοῦν τήν ἀθεΐα, τόν δεϊσμό, τόν μυστικισμό, τήν εἰδωλολατρεία.

Τέτοιους διωγμούς δέχθηκαν οἱ Χριστιανοί ἀπό τήν πρώτη ἡμέρα πού ἄρχισε νά λειτουργῆ ἡ Ἐκκλησία ὡς Σῶμα Χριστοῦ, δηλαδή ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Τό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων, οἱ Ἐπιστολές τῶν Ἀποστόλων, ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου περιγράφουν αὐτούς τούς πρώτους διωγμούς τῶν Χριστιανῶν.

Ὁ διωγμός εἶναι ἡ βάση τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ κηρύγματος. Ὅπως ἡ σκιά ἀκολουθεῖ τόν ἥλιο, ἔτσι καί οἱ διωγμοί ἀκολουθοῦν τόν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης, τόν Χριστό. Ὁ Χριστός προειδοποίησε τούς Μαθητές Του γι’ αὐτό: «εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί ὑμᾶς διώξουσιν» (Ἰω. ιε΄, 20). Ἡ ἐκκλησιαστική ἱστορία ἀπό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς μέχρι τίς ἡμέρες μας εἶναι γεμάτη ἀπό διώξεις, μαρτύρια, βασανισμούς, θανάτους, καί αὐτό δείχνει τήν αὐθεντικότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς.

Εἶναι φυσικό νά διώκωνται οἱ Χριστιανοί ἕνεκεν «δικαιοσύνης». Κάθε κοινωνία εἶναι διοργανωμένη ἤ ἀπό θρησκευτική πλευρά ἤ ἀπό ἀθεΐα ἤ ἀπό ἀδιαφορία ἤ ἀπό «θεότητες» πού εἶναι ξένες πρός τόν Χριστιανισμό. Πολλές φορές οἱ ἄνθρωποι δέν ἀνέχονται τήν διαφορετικότητα, γι’ αὐτό στρέφονται ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν. Ὑπάρχει καί ἕνας βαθύτερος λόγος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀρνῆται τούς ψεύτικους θεούς ἤ ἀρνῆται τά πάθη πού θεοποιοῦνται, τότε θεωρεῖται ἐπικίνδυνος καί ἐπιζήμιος γι’ αὐτούς πού ζοῦν τήν ἀθεΐα, τόν δεϊσμό, τόν μυστικισμό, τήν εἰδωλολατρεία.

Οἱ Μάρτυρες δέχθηκαν τό μίσος τῶν ἀνθρώπων καί ὑπέστησαν τρομερά βασανιστήρια. Ὁμολόγησαν τόν Χριστό καί ὑπέστησαν τό μαρτύριο ἕνεκεν τοῦ Χριστοῦ. Ἀρνήθηκαν νά Τόν ἀρνηθοῦν καί δέχθηκαν μέ χαρά τό μαρτύριο. Ὅμως, δέν διώχθηκαν μόνον οἱ Μάρτυρες πού ἔδωσαν τήν ὁμολογία τῆς πίστεως, ἀλλά διώχθηκαν καί ἐκεῖνοι πού ὑπερασπίζονται τούς ἀδικουμένους καί ἐκεῖνοι πού θέλουν νά ζήσουν τήν ἀρετή. Ὁ διωγμός «ἕνεκεν δικαιοσύνης» προσδιορίζει πότε ὁ διωγμός ἔχει ἀξία καί πότε ἔχει ἀπαξία. Γιατί καί οἱ ἐγκληματίες, οἱ κλέπτες, οἱ φονεῖς διώκονται, ἀλλά αὐτοί διώκονται ἕνεκεν ἀδικίας καί παρανομίας, ὁπότε δέν συμπεριλαμβάνονται στόν μακαρισμό αὐτό.

Ὅσοι διώκονται «ἕνεκεν δικαιοσύνης» εἶναι παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή ὁ Θεός ἀγαπᾶ τούς ἀδικουμένους, ἀφοῦ πρῶτος Αὐτός διώχθηκε, συκοφαντήθηκε, μαρτύρησε, καί γι' αὐτό τούς ἀνταμείβει. Ἔτσι, ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνήκει σέ αὐτούς. Ὁ πρῶτος μακαρισμός πού κάνει λόγο γιά τήν ταπείνωση καί ὁ ὄγδοος μακαρισμός πού κάνει λόγο γιά διωγμό ἕνεκεν δικαιοσύνης ὁμιλοῦν γιά τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ὡς ἔπαθλο καί βραβεῖο. Ἀλλά καί οἱ ἐνδιάμεσοι μακαρισμοί ἔχουν ὡς ἀμοιβή τήν ἴδια τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, παρά τίς διαφορετικές ἐκφράσεις. Οὐσιαστικά μία εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἀλλά μετέχεται διαφοροτρόπως.

Ἡ οὐσία εἶναι ὅτι κάθε ἔργο πού κάνουμε ἔχει τό ἀνάλογο τίμημα καί εἶναι ἰδιαίτερη εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά διώκεται κανείς γιά τόν Θεό καί ὄχι γιά τά πάθη του, γιά τήν χριστιανική ζωή καί ὄχι γιά τήν ἐμπαθῆ ζωή, γιατί τότε οἱ ἀμοιβές εἶναι μεγάλες. Οἱ Μάρτυρες τοῦ αἵματος καί οἱ Μάρτυρες τῆς προαιρέσεως ἔχουν μεγάλη τιμή καί δόξα στήν Ἐκκλησία.

Ὁ Μητροπολίτης
+ Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ