Γεγονὸς καὶ Σχόλιο: Ὁ ἐσωτερικός δικτάτορας

Ἡ δικτατορία εἶναι ἕνα καθεστώς πού διοικεῖ μέ αὐταρχικότητα ἕνα Κράτος, συνήθως ὕστερα ἀπό κατάληψη τῆς ἐξουσίας κυρίως ἀπό στρατιωτικούς. Ἡ δικτατορία εἶναι ἀντίθετη ἀπό τήν δημοκρατία, ἡ ὁποία βασίζεται στήν ἐλευθερία τοῦ κάθε πολίτη νά ἐπιλέγη τούς ἀνθρώπους πού θά ἀσχολοῦνται μέ τά κοινά.

Ἔτσι, ἡ δικτατορία ἐπιβάλλεται ἀνελεύθερα στόν λαό, καταργώντας τήν ἐλευθερία του, τήν δυνατότητα νά κάνη τίς ἐπιλογές του.

Πέρα ἀπό τήν δικτατορία ὡς καθεστώς ὑπάρχει καί μιά ἄλλη δικτατορία ἐσωτερική, πού συνδέεται μέ τίς ψυχολογικές καί πνευματικές ἐξαρτήσεις. Ἡ λέξη ἐξάρτηση δηλώνει ὅτι κάποιος ἐλέγχεται ἀπό ἀλλοῦ καί δέν μπορεῖ νά ἀνεξαρτητοποιηθῆ  καί νά κάνη ἐλεύθερα τίς ἐπιλογές του.

Ἀπό ψυχολογικῆς ἀπόψεως ἐξάρτηση εἶναι ἡ προσήλωση κάποιου σέ ἕναν ἄλλον ἄνθρωπο, χωρίς τόν ὁποῖο δέν μπορεῖ νά λειτουργήση κατά φυσικό τρόπο. Μέ αὐτήν τήν ἔννοια γίνεται λόγος γιά ἐξάρτηση στό ἀλκοόλ, τό κάπνισμα, τίς διάφορες φαρμακευτικές οὐσίες. Μέσα σέ αὐτή τήν προοπτική γίνεται λόγος γιά ἐξαρτητική διαταραχή τῆς προσωπικότητας, ὅταν ἕνας ἄνθρωπος δέν ἔχει αὐτοπεποίθηση καί γενικά στερεῖται τῆς ἱκανότητας νά λειτουργήση ἐλεύθερα καί νά ἀντιμετωπίση τίς καταστάσεις ἀνάλογα μέ τίς ἐπιθυμίες του.

Συνδέονται στενά ἡ ἐσωτερική ψυχική δικτατορία καί ἡ ψυχολογική ἐξάρτηση, καί στήν θεολογική γλώσσα  κάνουμε λόγο γιά τήν ὑποδούλωση στά πάθη, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἐνεργήση ἐλεύθερα καί ἀποτελεσματικά.

Ὅλα αὐτά τά σκέφθηκα ὅταν διάβασα μιά συνέντευξη τοῦ Καθηγητή τῆς Πνευμονολογίας Παναγιώτη Μπεχράκη, πού εἶναι καί Πρόεδρος τῆς Ἐθνικῆς Ἐπιτροπῆς γιά τήν καταπολέμηση τοῦ καπνίσματος.

Ἡ δημοσιογράφος, ἐπειδή παρατήρησε ὅτι ἡ φωνή του εἶχε μιά χροιά πού δήλωνε ὅτι στό παρελθόν θά μποροῦσε νά ἔχη μιά ἐξάρτηση στό κάπνισμα, τόν ρώτησε: «Καπνίζατε κάποτε;». Καί ἐκεῖνος ἀπάντησε:
«Καί βέβαια. Τό σταμάτησα ὡς εἰδικευόμενος στήν Παθολογία. Τό εἶχα ξεκινήσει ὡς μαθητής καί εἶχα φτάσει τά δύο πακέτα τήν ἡμέρα. Ἕνα πρωΐ πῆρα τήν ἀπόφαση καί ἔκτοτε δέν τήν ἀναίρεσα ποτέ, οὔτε στίς πιό δύσκολες στιγμές μου. Συνέτρεχαν τρεῖς λόγοι: ἀφενός, ὡς γιατρός, εἶχα ἀντιληφθεῖ τό τεράστιο κακό πού κάνει στόν ὀργανισμό, ἀφετέρου ἑτοιμαζόμουν νά γίνω πατέρας μέ τήν ἐπικείμενη γέννηση τῆς κόρης μου. Ὑπῆρχε ὅμως καί κάτι ἀκόμα, πολύ σοβαρό. Ἦταν ἡ περίοδος τῆς δικτατορίας, στήν ὁποία βέβαια ἤμουν ἀπολύτως ἀντίθετος καί αὐτή μου ἡ στάση μοῦ εἶχε προκαλέσει ταλαιπωρίες. Σκέφτηκα λοιπόν τότε πώς ἕνα ἄψυχο πακέτο εἶχε γίνει ὁ δικός μου δικτάτορας. Ἐξοργίστηκα. Εἶχα ἕναν συνταγματάρχη μέσα μου. Τό τσιγάρο μέ διέταζε νά σηκωθῶ τό βράδυ καί νά ὁδηγήσω ἀπό τοῦ Παπάγου μέχρι τούς Ἀμπελοκήπους γιά νά βρῶ ἀνοιχτό περίπτερο. Ἄν δέν ἦταν αὐτό βάναυσος περιορισμός τῆς ἀτομικῆς μου ἐλευθερίας, τότε τί ἦταν; Κάπως ἔτσι τό σταμάτησα» (Καθημερινή 5-6-2016).

Στήν συνέχεια τῆς συζήτησης ἀνέφερε πολύ σημαντικά στοιχεῖα γιά τό κάπνισμα, γιά τό ὅτι «τό κάπνισμα εἶναι ἐξάρτηση, εἶναι πρέζα»,. Ἀνέφερε, μάλιστα, ὅτι «σέ κάθε ἐξάρτηση τήν δόση δέν τήν κανονίζει ὁ χρήστης, ἀλλά ἡ οὐσία. Ἔχετε ἀναρωτηθεῖ ποτέ γιατί ἕνα πακέτο ἔχει μέσα 20 τσιγάρα; Διότι τόση εἶναι ἡ μέση ἡμερήσια δόση!». Ἐπίσης εἶπε ὅτι «τά σχολεῖα καί οἱ καφετέριες παραμένουν ἀκόμα τά ἐκκολαπτήρια τῶν καπνιστῶν» καί πολλά ἄλλα.

Τό σημαντικό ὅμως εἶναι ὅτι μέ τήν ἐξάρτηση σέ κάθε πάθος, σωματικό, ψυχολογικό, πνευματικό, ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα στήν ψυχή του ἕναν δικτάτορα!

Ν.Ι.
Ἰούνιος 2016