Skip to main content

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Ἡ εὐθανασιακή νοοτροπία τῆς ἐποχῆς μας

Δημοσιεύθηκε στὴν Καθημερινὴ τῆς Κυριακῆς 11 Σεπτεμβρίου 2016

Ἀρχικὴ Δημοσίευση: H ευθανασιακή νοοτροπία της εποχής μας

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἡ ἐποχή μας διακρίνεται ἀπό μιά εὐγονική καί εὐθανασιακή νοοτροπία, καί τίς ἐκδηλώσεις αὐτῆς τῆς νοοτροπίας τίς βλέπουμε καθημερινά στήν ζωή τῶν συνανθρώπων μας, ἀλλά πολλές φορές αὐτό ἐπηρεάζει καί ἐμᾶς τούς ἴδιους.

Θεολογικά μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι τόσο ἡ εὐγονική ὅσο καί ἡ εὐθανασιακή νοοτροπία συνδέεται μέ τό πάθος τῆς φιλαυτίας καί τῆς εὐζωΐας, ἀλλά καί τῆς ἀπολυτοποίησης τῆς παρούσης ζωῆς, μέ τήν παραθεώρηση τῆς μετά τόν θάνατον ζωῆς. Στήν πραγματικότητα πρόκειται γιά μιά νοοτροπία πού ἀρνεῖται τήν θνητότητα καί παθητότητα, τόν πόνο πού συνδέεται μέ αὐτές, ἀλλά παραθεωρεῖ καί τήν ἐμπιστοσύνη στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Ἐνῶ ἡ ζωή καί ὁ θάνατος εἶναι δεδομένα καί εἶναι ἁρμοδιότητα τοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι τά ἰδιοποιοῦνται καί συμπεριφέρονται ὡς ἰδιοκτῆτες. Τά συνθήματα πού ἐπικρατοῦν περί τῆς «διαχειρίσεως καί ἐπιλογῆς τῆς ζωῆς» καί τῆς «διαχειρίσεως τοῦ θανάτου» καί τοῦ δικαιώματος στήν ζωή καί τόν θάνατο συνιστοῦν μιά διαφωτιστική νοοτροπία πού ἀπολυτοποιεῖ καί αὐτονομεῖ τήν ἀνθρώπινη ζωή.

Ὁ θάνατος εἶναι ἕνα βιολογικό καί ὑπαρξιακό γεγονός πού «κουβαλᾶ» ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς συλλήψεώς του. Στό πρῶτο κύτταρο ὑπάρχουν τά γονίδια τῆς γηράνσεως, τά γονίδια τῶν ἀσθενειῶν, δηλαδή τά γονίδια τοῦ θανάτου. Μαζί μέ τήν ζωή ὑπάρχει μέσα μας καί ὁ θάνατος, ὅσο καί ἄν δέν τό θέλουμε.

Μερικοί ἄνθρωποι, ἀπό διαφόρους λόγους, δέν μποροῦν νά συμβιβαστοῦν μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς τους, ὅπως δέν μποροῦν νά συμβιβαστοῦν μέ τίς ἀσθένειες, τά γηρατειά καί τόν θάνατο. Ἴσως τό περιβάλλον στό ὁποῖο ἔζησαν, ἡ πίεση πού ἐξασκήθηκε πάνω τους δημιούργησε πολλές βιολογικές, ψυχολογικές, ὑπαρξιακές καί πνευματικές πληγές. Χρησιμοποιοῦν πολλούς τρόπους γιά νά ἐκδικηθοῦν τούς ἀνθρώπους πού τούς περιβάλλουν καί τήν ἴδια τήν κοινωνία. Δέν θέλουν νά τούς θυμοῦνται οἱ ἄλλοι.

Ἔπειτα, ὅπως ἔχει παρατηρήσει ἡ Μυρτώ Ρήγου, ζοῦμε στήν ἐποχή τῆς νεωτερικότητας καί τῆς μετανεωτερικότητας στήν ὁποία, μεταξύ ἄλλων, κυριαρχῆ ἡ «ἀποεθιμοποίηση», δηλαδή ἡ ἀπεξάρτηση ἀπό τίς συνθῆκες τοῦ παρελθόντος. Ἀκόμη ἡ στάση τοῦ ἀνθρώπου ἀπέναντι στόν θάνατο ἐκφράζεται μέ τό ψέμα, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀπωθεῖ τόν θάνατο στό περιθώριο τῆς ζωῆς, θεωρώντας τον σάν νά μή ὑπάρχη, καί δέν θέλει νά ἀναφέρεται σέ αὐτόν∙ μέ τήν «ντροπή», ἀφοῦ δέν θέλει νά πενθῆ καί νά ἐκφράζεται συναισθηματικά∙ καί μέ τήν «ἀποστροφή» στό σῶμα τοῦ ἀρρώστου καί τοῦ νεκροῦ.

Πάντως, ἡ λέξη εὐθανασία προέρχεται ἀπό τό «εὖ» καί τό «θνήσκειν», πού δηλώνει τόν καλό θάνατο. Καί αὐτό συνδέεται μέ ὅλα ἐκεῖνα τά γεγονότα πού σχετίζονται μέ τό τέλος τῆς βιολογικῆς ζωῆς.

Ὑπάρχουν πολλές μορφές εὐθανασίας, κυρίως εἶναι ἡ παθητική εὐθανασία, ὅταν ἀπό τούς ἰατρούς καί τό νοσηλευτικό προσωπικό ἐγκαταλείπεται ἡ θεραπευτική νοσηλεία τοῦ ἀρρώστου, καθώς ἐπίσης ἐγκαταλείπεται καί ἡ διαδικασία ἀνάνηψης, ἴσως μέ τήν συγκατάθεση τοῦ ἀρρώστου καί τῶν συγγενῶν του. Ἡ ἐνεργητική εὐθανασία εἶναι ὅταν κάποιοι παρεμβαίνουν μέ διάφορες χημικές οὐσίες πού τίς θέτουν μέσα στόν ὀργανισμό τοῦ ἀνθρώπου καί ἔτσι ἐπέρχεται ἡ δηλητηρίαση καί ὁ θάνατός του.

Ὅμως, ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἁρμοδιότητα σέ αὐτά πού κατασκευάζει ὁ ἴδιος καί ὄχι σέ ἐκεῖνα γιά τά ὁποῖα δέν ἔκανε ἀπολύτως τίποτε γιά νά τά φέρη στήν ὕπαρξη καί ἑπομένως δέν ἔχει καμμία ἁρμοδιότητα σέ αὐτά. Ἡ ὕπαρξή του εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ.

Ἡ εὐθανασία πολλές φορές, ἄν δέν εἶναι ἀποτέλεσμα ἰδεολογικῶν ἐπιλογῶν, συνδέεται μέ τήν ἀπόγνωση καί τήν ἀπελπισία, τίς ψυχολογικές ἀσθένειες καί τήν ἀπουσία νοήματος γιά τήν ζωή. Ἀκόμη, ἡ ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου γιά εὐθανασία συνιστᾶ μιά ἄγνοια τῆς εὐεργετικῆς παρουσίας τοῦ πόνου στήν ζωή μας, καθώς ἐπίσης εἶναι καί μιά ἔκφραση δειλίας ἔναντι τῶν διαφόρων δυσκολιῶν, ἀκόμη εἶναι καί φόβος ἔναντι τοῦ θανάτου.

Ἑπομένως, ἡ εὐθανασία, κυρίως ἡ ἐνεργητική, εἶναι μιά «τεχνικοποίηση τοῦ θανάτου», μιά ἰδιοποίηση καί διαχείριση τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου πού δέν ὑπάγεται στήν ἁρμοδιότητα τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά ἀποτελεῖ «δικαίωμα» τοῦ Θεοῦ πού τοῦ ἔδωσε τήν ζωή.

Σεπτέμβριος 2016

  • Προβολές: 3959