Κύριο Θέμα: Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου γιά τόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη - Θεαρχία καί Ἱεραρχία (video)

Video τῆς ὁμιλίας

Μιά ξεχωριστή θεολογική διάλεξη-ὁμιλία, πραγματοποίησε ὁ Μητροπολίτης μας κ. Ἱερόθεος γιά τόν μεγάλο θεολόγο τῆς Ἐκκλησίας μας καί μαθητή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου, τόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη. Ἡ διάλεξη εἶχε θέμα «Ἡ Θεαρχία καί ἡ Ἱεραρχία κατά τόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη» καί δόθηκε τήν 6η Μαρτίου 2017, στήν Ἱερά Μητρόπολη Κορίνθου, στά πλαίσια τῶν προγραμματισμένων κατηχητικῶν συνάξεων μέ γενικό τίτλο «Εἰς οἰκοδομήν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ», κατόπιν προσκλήσεως τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχη Μητροπολίτου Κορίνθου κ. Διονυσίου.   

Ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος ἀφοῦ ἀφιέρωσε τήν ὁμιλία του στόν Σεβασμιώτατο κ. Διονύσιο, πού φέρει τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου, ἀνέπτυξε τό θέμα του, μέ τήν χρήση καί πολυμέσων.

Ἡ ὁμιλία ἦταν μιά ὀρθόδοξη θεολογική σύνοψη καί σύνθεση τοῦ ὅλου μεγαλειώδους θεολογικοῦ συστήματος τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, πού βασίζεται καί περιγράφει κυρίως δύο κινήσεις: τήν κίνηση τοῦ Θεοῦ πού στέλνει σέ ὅλα τά ἔλλογα ὄντα καί σέ ὅλη τήν κτίση τό Φῶς Του καί τήν κίνηση τῶν ὄντων πού ἑλκύονται πρός τόν Θεό.

Ὁ Σεβασμιώτατος εἶπε εἰσαγωγικά ὅτι ἡ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Διονυσίου στηρίζεται στήν Ἁγία Γραφή καί ἰδίως στίς ἐπιστολές τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, καί ὅτι ἐπηρέασε πολλούς μεταγενεστέρους ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Ἔπειτα ἀνέπτυξε τά βασικά σημεῖα τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Διονυσίου, ἀναλύοντας βασικές ἔννοιες ὅπως τήν Θεαρχία, τίς Θεωνυμίες, ἤτοι τό Ἀγαθόν καί τό Καλόν, τήν Ἱεραρχία, Οὐράνια καί Ἐκκλησιαστική, τήν Ἱεραρχία τοῦ νοός, τίς Ἱεραρχικές Τάξεις, τίς ἱερές Τελετές, τά Σύμβολα, τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, τόν ἐκτός τῆς Ἱεραρχίας κόσμο.

Καί ὁ Σεβασμιώτατος κατέληξε:

«Γιά νά ἀνακεφαλαιώσω ὅλα αὐτά πρέπει νά πῶ ὅτι στήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου παρατηροῦμε ἕξι βασικά σημεῖα.

Τό πρῶτο εἶναι ἡ Θεαρχία, πού εἶναι ἡ ἀρχή τῆς θεώσεως.

Τό δεύτερο σημεῖο εἶναι ὅτι ἀπό τήν μετοχή στίς δυνάμεις τοῦ Θεοῦ ἔχουμε τίς Θεωνυμίες, καί οἱ βασικότερες Θεωνυμίες εἶναι ὅτι ὁ Θεός εἶναι Ἀγαθός καί Καλός. Τό Ἀγαθός σημαίνει πρόοδος, φῶς πού ἔρχεται πρός ἐμᾶς, καί τό Καλός, σημαίνει ὅτι ἀνάπτει τόν πόθο γι᾽ Αὐτόν.

Τό τρίτο σημεῖο εἶναι ἡ μετοχή στίς Θεωνυμίες, δηλαδή ἡ Ἱεραρχία, ἡ ὁποία σημαίνει ἀρχή τῆς ἱερότητος, μετοχή στίς Θεωνυμίες, εἶναι ἡ μέθεξη τῶν θεωνυμιῶν καί αὐτό εἶναι ἡ ἱερά τάξη, ἡ ἱερά ἐπιστήμη, ἡ ἱερά ἐνέργεια. Ἔτσι ἔχουμε τήν οὐράνια ἱεραρχία, τήν ἐκκλησιαστική ἱεραρχία, καί τήν ἱεραρχία στόν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου.

Τό τέταρτο εἶναι οἱ Τελετές, τά Μυστήρια πού τελοῦνται στήν Ἐκκλησία.

Τό πέμπτο εἶναι ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔχει σκοπό νά ἀνάψη τήν δίψα καί τόν πόθο τοῦ ἀνθρώπου γιά νά ζῆ αὐτήν τήν ἑνότητα μέ τήν Θεαρχία.

Καί τέλος, τό ἕκτο, εἶναι ὅτι ὁ ἐκτός τῆς Ἱεραρχίας κόσμος εἶναι ὁ κόσμος πού δέν μετέχει τῆς Θεοείδειας, τῆς φωτοχυσίας, τῆς δόξας. Εἶναι ὁ κόσμος πρίν τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτή εἶναι ἡ βάση τῆς θεολογίας ὅλων τῶν Πατέρων, εἶναι ἡ βάση τῆς θεολογίας τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου. Τήν ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτη τήν ἔκανε ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Στήν συνέχεια, θεωρῶ, ὅτι αὐτήν τήν διδασκαλία ἔχει καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς.

Ὁπότε, ἄν θέλη κανείς νά ἑρμηνεύση τόν ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη, τόν ἑρμηνεύει μέ βάση τά ἑρμηνευτικά σχόλια τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, καί βέβαια ὅλων τῶν νηπτικῶν Πατέρων, τῶν ὁποίων τά ἔργα περιλαμβάνονται στήν Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν, μπορῶ νά προσθέσω καί τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἁγιορείτου».

*

Ἄν καί οἱ ἔννοιες ἦταν πολύ ὑψηλές, ὡστόσο ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος τίς ἀπέδωσε μέ εὔληπτο τρόπο, ἀφοῦ καί ὁ ἴδιος τίς ἔχει ἐγκολπωθῆ μέ τήν πολυχρόνια μελέτη του καί κυρίως μέ τά ἑρμηνευτικά κλειδιά πού ἔλαβε ἀπό τούς ἅγιους Πατέρες πού τόν ἑρμήνευσαν, ἅγιο Μάξιμο Ὁμολογητή, ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο, ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ καί ἀπό τόν σύγχρονο μεγάλο θεολόγο π. Ἰωάννη Ρωμανίδη.

Ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα συζήτηση μέ τούς ἀκροατές πού ἔθεσαν ἐρωτήματα: γιά τήν θεοείδεια καί τόν προπτωτικό ἄνθρωπο, τήν γνωριμία τοῦ ὁμιλητῆ μέ τήν θεολογία τοῦ ἁγίου Διονυσίου, γιά τήν κωδικοποίηση τῆς θεολογίας, περί τῆς ἀρνήσεως ἐκ μέρους μερίδας ἐπιστημόνων τῆς πατρότητας τῶν ἔργων τοῦ Ἁγίου, γιά τό ἐάν οἱ ἱεραρχικές τάξεις ἀποτελοῦν μιά ἁπλή κωδικοποίηση ἤ ἔχουν καί ἀξιολογικό περιεχόμενο, τήν σχέση ἀποφατισμοῦ καί καταφατισμοῦ στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας, πῶς συνδυάζεται ἡ ἄσκηση καί τά μυστήρια στήν πορεία διά τῆς μετανοίας πρός τό Φῶς, κ.ἄ.

Τόν Σεβασμιώτατο προλόγισε ὁ Ἱεροκήρυκας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κορίνθου Ἀρχιμανδρίτης π. Ἄνθιμος Παπαλεξόπουλος, ὁ ὁποῖος ἔχει καί τήν ἐπιμέλεια τοῦ προγράμματος ὁμιλιῶν, ἐνῶ τήν ἐκδήλωση ἔκλεισε ὁ οἰκεῖος Ποιμενάρχης Σεβασμιώτατος κ. Διονύσιος, λέγοντας ὅτι δέν πρέπει ἡ ἐκκλησιαστική κοινότητα νά εἶναι νηπιάζουσα, ἀλλά νά δέχεται καί στερεά θεολογική τροφή, σάν αὐτή πού προσέφερε ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἱερόθεος μέ τήν ὁμιλία του γιά τόν ἅγιο Διονύσιο.–