Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἱστορία καί καλοί λογισμοί - Τό φάρμακο δέν κάνει καλή τήν ἀσθένεια

Ἱστορία καί καλοί λογισμοί

Οἱ καλοί λογισμοί εἶναι ἀπόδειξη πνευματικῆς ὑγείας. Δείχνουν ὅτι τό ἐργαστήριο τῆς ψυχῆς μας ξέρει νά κάνη σωστά τήν δουλειά του· νά κρατᾶ καί νά ἀφομοιώνῃ μόνον τό καλό, νά μήν ἀποδίδη σέ κανέναν καί σέ τίποτε, ἔξω ἀπό τόν ἑαυτό του, τό κακό. Ὅταν κάποιος ὅλους τούς βλέπη ἁγίους, ὅλα τά βλέπει καλῶς καμωμένα, ὅταν ὁ νοῦς του κινεῖται μόνο θετικά, αὐτό δηλώνει ὅτι ὁ ἔσω ἄνθρωπος ἔχει ἀπεμπλακῆ ἀπό τά πλοκάμια τοῦ πολυειδοῦς κακοῦ καί ἔχει κρατήσει μακριά του τά πνεύματα τῆς πονηρίας.

Διαβάζοντας ὅμως κανείς ὁρισμένα κείμενα τῶν ἀναθεωρητῶν τῆς ἱστορίας μπαίνει πειρασμικά καί λαθραῖα στήν ψυχή του ὁ λογισμός τῆς ἀμφιβολίας. Μήπως τό νά τά βλέπη κανείς ὅλα μέ καλό λογισμό, ὅτι ὅλα βαίνουν πρός τή θετική κατεύθυνση, δέν εἶναι πάντα ἀπόδειξη πνευματικῆς ὑγείας; Μήπως, δηλαδή, ὑπάρχει καί «καλός λογισμός» μέ σκοπιμότητα; Δέν ἀναφέρουμε τήν περίπτωση τῆς ἀφέλειας, γιατί ἔχουμε ὑπόψη μας ἀνθρώπους μέ μεγάλη μόρφωση καί ὑψηλό δείκτη νοημοσύνης.

Αὐτά σημειώνονται μέ ἀφορμή τούς ἔντονους διαλόγους πού δημιούργησε ἕνα ἄρθρο τῆς Καθημερινῆς (18.6.2017), τό ὁποῖο κινεῖται μέσα στό πνεῦμα τοῦ ἀναθεωρητισμοῦ τῆς Ἱστορίας. Πρόκειται γιά ἄρθρο τοῦ Στ. Ν. Καλύβα, τό ὁποῖο γράφηκε μέ ἀφορμή τήν συμπλήρωση πενήντα χρόνων ἀπό τό πραξικόπημα τῆς 21ης Ἀπριλίου. Στό ἄρθρο αὐτό ὁ ἀρθρογράφος μέ τήν οὐδετερότητα ἑνός ἀποστασιοποιημένου ἀπό τά γεγονότα ἐρευνητῆ, καταγράφει κάποιες θετικές συνέπειες στήν πολιτική, κοινωνική καί οἰκονομική ζωή τῆς Ἑλλάδος, πού προέκυψαν (ἀκουσίως) ἀπό αὐτήν τήν θεσμική ἐκτροπή, ἡ ὁποία κατέλυσε τό δημοκρατικό πολίτευμα τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας.

Οἱ ἀπόψεις τοῦ Στ. Καλύβα θεωρήθηκαν «ἐπαναστατικές», ἀνατρεπτικές τῶν ἀπόψεων πού μέχρι τώρα ἐπικρατοῦσαν. Αὐτό δημιούργησε ποικίλης ἐντάσεως σχολιασμούς.

Δέν θά μποῦμε στήν οὐσία τοῦ θέματος. Θά σταθοῦμε μόνο σέ μία πτυχή του. Τά τυχόν θετικά ἀποτελέσματα κάποιων ἱστορικῶν γεγονότων μποροῦν νά δικαιώσουν ὑπαρκτές ἐκτροπές ἀπό τήν ὁμαλότητα; Μποροῦμε νά ἐφαρμόσουμε τόν «καλό λογισμό» στήν μελέτη τῆς ἱστορίας;

Κάποιος ἀναγνώστης, γιά νά ἀπαντήση σ’ αὐτό τό ἐρώτημα, ἔγραψε τό ἀκόλουθο παράδειγμα μέ εἰρωνική διάθεση:
«Ὅταν μπῆκαν οἱ Σύμμαχοι στά ναζιστικά στρατόπεδα ἐκτός ἀπό τούς ζωντανούς νεκρούς πού ἀντίκρυσαν, βρῆκαν καί ἐκτενεῖς ἐπιστημονικές σημειώσεις ἀπό τά φρικιαστικά ἰατρικά πειράματα πού ἔλαβαν χώρα ἐκεῖ μέσα καί χάρη στήν γενικότερη γερμανική μανία καταγράφηκαν ὅλα. Ἀρκετά, λοιπόν, ἀπό τά φάρμακα πού μᾶς σώζουν στήν σύγχρονη ἐποχή ἕλκουν τήν “καταγωγή” τους [ἀπό] ἐκείνη τήν φρίκη πού “ἀλοίμονο ἄν δέν εἶχε συμβεῖ”!»

Τό φάρμακο δέν κάνει καλή τήν ἀσθένεια

Ἐχουν περάσει στήν μνήμη τοῦ λαοῦ μας οἱ πρόσφατες διατυπώσεις γιά τόν «συνωστισμό στήν παραλία τῆς Σμύρνης» καί τόν «συνωστισμό στό Ζάλογγο». Οἱ ἀναθεωρητές ἱστορικοί ἀποδραματοποιοῦν τά γεγονότα μέ τήν οὐδετερότητα τοῦ ἐπιστήμονα ἤ τήν σκοπιμότητα τοῦ πολιτικοῦ. Βλέπουν κυρίως τίς θετικές συνέπειες καί ἀποσιωποῦν τά τραγικά γεγονότα. Δέν κινοῦνται ἀπό «καλό λογισμό», συνήθως βλέπουν τά γεγονότα μέσα ἀπό ἰδεολογικές προκαταλήψεις.

Προφανῶς στό σχόλιό μας δέν μένουμε στό πλαίσιο τῆς πολιτικῆς ἱστορίας, οὔτε ἀκόμη τῆς ἐθνικῆς. Μᾶς ἐνδιαφέρουν ὅλα, ἀλλά πρωτίστως ἐπικεντρωνόμαστε στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καί στήν «οἰκονομία τῆς σωτηρίας».

Οἱ αἱρέσεις πού τάραξαν τήν Ἐκκλησία ἔγιναν ἀφορμή νά γραφοῦν σημαντικά θεολογικά κείμενα ἀπό τούς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτή ὅμως ἡ δογματική-πολεμική θεολογία δέν δικαιώνει τούς αἱρετικούς καί τίς αἱρέσεις τους.

Ἡ ἀνακάλυψη ἑνός φαρμάκου δέν ἀποδεικνύει τό πόσο καλή γιά τόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ ἀσθένεια.

π.Θ.Α.Β.