Γεγονότα καὶ Σχόλια: Κοινωνία τῶν ἀκραίων συμπεριφορῶν - Ὑγιής θυμός καί ἅγιο μίσος

Κοινωνία τῶν ἀκραίων συμπεριφορῶν

Στίς μέρες μας πολλοί ἄνθρωποι, κυρίως ἀπό αὐτούς πού ἀγαποῦν τήν διαδικτυακή ἐπικοινωνία, δείχνουν ὅτι εἶναι ξένοι ὄχι μόνον πρός τήν ἠπιότητα καί τήν καθαρότητα τῶν προθέσεων πού διδάσκει ὁ Χριστός καί ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά εἶναι ξένοι καί πρός τό «ἑλληνικό ἦθος» τῆς μεσότητας, ὅπως τήν διδάσκει ἡ ἀριστοτελική ἠθική.

Σέ ἄρθρο μέ τίτλο: «Περίσσευμα κακεντρέχειας» (Καθημερινή, 30-7-2017), γράφεται: «Δίχως ψυχραιμία, δίχως περίσκεψη, δίχως τήν ἱκανότητα ἀπόρριψης μόνο τοῦ ἀπορριπτέου, ἀρνούμενοι τήν εἰρήνη, τήν ἑνωτική χειρονομία, βάζοντας τήν ἐπιθετικότητα καί τήν πραότητα στό ἴδιο τσουβάλι, οἰκοδομοῦμε ἕνα ἄτακτο ἐκρηκτικό σύμπαν. Βρισιές, προτροπές γιά βίαιες συμπεριφορές, ἐπιτοίχια ὑβρεολόγια, μισαλλόδοξα παραληρηματικά βίντεο, ὅλα γίνονται ἐργαλεῖο ἀντίστασης. Σέ ποιόν; Ἐντέλει στόν διπλανό, τόν ἀπέναντι, τόν ἄλλον».

Εἶναι πρόδηλη ἡ ἀγάπη τῆς ἀρθρογράφου Τ. Καραϊσκάκη στίς «μειονότητες» τῶν «ἄλλων», πού δέν κατονομάζει, ἀλλά μᾶς ἀφήνει νά ὑποψιαστοῦμε ὅτι ἐννοεῖ μᾶλλον κάποιους ὑπερήφανους γιά τίς ἐκτροπές τους. Πάντως, ὡς χαρακτηριστικό πρότυπο τῶν σκληρῶν μισαλλόδοξων συμπεριφορῶν, θυμᾶται ἕναν ρασοφόρο, πού ἐμφανίζεται σέ πολλά βίντεο, γιά τόν ὁποῖο ἡ Ἱερά Σύνοδος ἔβγαλε ἀνακοίνωση, ὅτι δέν εἶναι κληρικός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλαδος. Ἡ ἀρθρογράφος θά μποροῦσε νά θυμηθῇ καί ἄλλες «προοδευτικότερες δυνάμεις», ὡς πρότυπα τέτοιων συμπεριφορῶν, ἀλλά ἡ ἀμφίεση τοῦ κληρικοῦ εἴτε ἀληθής εἴτε ψευδής, ἑλκύει περισσότερο τήν δημοσιογραφική κριτική.

Πάντως, ἄν ἡ πραγματική κοινωνία εἶναι ὅπως ἡ περιγραφόμενη διαδικτυακή, τότε εἴμαστε μιά κοινωνία τῶν ἀκραίων συμπεριφορῶν, τῆς ἄκαρπης ἔντασης καί τῆς ἀτελέσφορης πολυλογίας, πού πολλές φορές ἐκφυλίζεται σέ ὑβρεολόγιο.

Ὑγιής θυμός καί ἅγιο μίσος

Ἡ κ. Τ. Καραϊσκάκη περιγράφοντας τό «περίσσευμα τῆς κακεντρέχειας» πού κατακλύζει τό διαδίκτυο, παρατηρεῖ: «Ὁ διχασμός καί ἡ μνησικακία εἶναι διαχρονικά ζιζάνια. Οἱ ρίζες πολλές. Ὅπως ἐκεῖνο τό ἐλατήριο μοχθηρίας πού ἐκτρέφεται ἀπό μιά αἰώνια ἐφηβεία ἀνίκανη νά καταλήξει σέ κάτι. Τό γεγονός ὅτι, ἐνίοτε, πολλοί ζοῦμε μιμούμενοι, μέ τρόμο μπροστά στήν πρωτοτυπία».

Εἶναι ἀποκαλυπτικός ὁ ἐντοπισμός ὡς ρίζας τῆς μνησικακίας  τοῦ γεγονότος «ὅτι, ἐνίοτε, πολλοί ζοῦμε μιμούμενοι, μέ τρόμο μπροστά στήν πρωτοτυπία».

«Ζοῦμε μιμούμενοι», δηλαδή ἀκολουθώντας ἤ ἀντιγράφοντας πρότυπα τοῦ παρελθόντος, τουτέστιν τήν παράδοση. Αὐτό ὅμως δέν εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ κακό, οὔτε μᾶς γεμίζει «μέ τρόμο μπροστά στήν πρωτοτυπία», οὔτε μέ μνησικακία. Ἄλλωστε ἡ πρωτοτυπία δέν εἶναι κάτι τό ὁπωσδήποτε καλό, ἀφοῦ πρωτοτυπία μπορεῖ νά ὑπάρχῃ καί στίς μεθόδους κλοπῆς τοῦ δημοσίου χρήματος καί σέ κάθε μορφῆς δολιότητα.

Γνωρίζουμε ἐπίσης ὅτι μιμούμενοι πρότυπα τοῦ παρελθόντος, μποροῦμε νά ὑπερβοῦμε τίς ἀκρότητες τοῦ παρόντος, ἀφομοιώνοντας ὄχι ἁπλά τόν Ἀριστοτέλη, ἀλλά τήν δυναμική ἠπιότητα καί τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη τῆς διδαχῆς τῶν Ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων Πατέρων.

Ἀπό αὐτούς, γιά παράδειγμα, διδασκόμαστε ὅτι ἡ χριστιανική πραότητα δέν εἶναι νωθρότητα, δηλαδή ἀπραξία καί ἐφησυχασμός ἀπέναντι στό κακό, τήν ἁμαρτία, τήν ἀδικία, τήν αὐθαδιάζουσα αἵρεση, ἀλλά εἶναι ἕνας συντονισμός τῆς «ἄνωθεν εἰρήνης», μέ τόν ὑγιῆ θυμό καί τό ἀποτρεπτικό τῆς κακίας μίσος.

Ὁ ὑγιής θυμός εἶναι τό νεῦρο τῆς ψυχῆς (Μ. Βασίλειος) καί τό «ἅγιο μίσος» εἶναι ἡ φυσική κίνηση τῆς ψυχῆς ἀπέναντι στό κακό καί στήν κάθε μορφῆς ἀδικία. Μισοῦμε τό κακό καί τήν ἀδικία, ὄχι τούς ἀνθρώπους καί τήν κτίση τοῦ Θεοῦ.

Δυστυχῶς, πολλοί μισοῦν ὅ,τι πρέπει νά ἀγαποῦν καί ἀγαποῦν ὅ,τι πρέπει νά ἀποστρέφονται.

π.Θ.Α.Β.