Πρόλογος Ἡμερολογίου 2018

Ἡ Ἱερά Μητρόπολη πού φέρει σήμερα τόν τίτλο Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου εἶναι μιά ἀπό τίς ἀρχαῖες Ἐπισκοπές καί Μητροπόλεις τοῦ Ἑλλαδικοῦ χώρου, μέ μεγάλη ἱστορία καί παράδοση.

Ἡ Ἐπισκοπή Ναυπάκτου ὑπήγετο κατ' ἀρχάς στήν Μητρόπολη Κορίνθου καί μετέπειτα περιῆλθε στήν ἐπαρχία τῆς Παλαιᾶς Ἠπείρου πού ἐντάχθηκε στό θέμα τῆς Νικοπόλεως καί ἀργότερα κατέστη πρωτεύουσα τοῦ θέματος Νικοπόλεως καί Μητρόπολη μέ δώδεκα Ἐπισκοπές, πού ἔφθαναν μέχρι τήν Χειμάρρα τῆς σημερινῆς Ἀλβανίας.

Ὡς Ἐπισκοπή τοῦ Ἀνατολικοῦ Ἰλλυρικοῦ ὑπήγετο στήν Ἐκκλησία τῆς Παλαιᾶς Ρώμης μέχρι τό ἔτος 731-2, ὅταν ὁ Λέων Γ' ὁ Ἴσαυρος ἀπέσπασε τό Ἀνατολικό Ἰλλυρικό καί τό ὑπήγαγε στήν Ἐκκλησία τῆς Νέας Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἔπειτα, μέ τόν Συνοδικό καί τόν Πατριαρχικό Τόμο τοῦ 1850 ἡ Ἐπισκοπή Ναυπάκτου ὑπήχθη στήν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ὅπου ὑπάγεται μέχρι σήμερα μέ τόν τίτλο Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου.

Τό σημαντικότερο εἶναι ὅτι τήν Ἐπισκοπή καί Μητρόπολη Ναυπάκτου ἐκλέϊσαν μεγάλες ἐκκλησιαστικές προσωπικότητες, τῶν ὁποίων τά ὀνόματα παρέμειναν γνωστά στήν ἱστορία. Ἔτσι, ὁ Ἐπίσκοπος Ναυπάκτου Μαρτύριος ἔλαβε μέρος στήν Σύνοδο τῆς Σαρδικῆς (σημερινή Σόφια τῆς Βουλγαρίας) τό ἔτος 342/43 μ.Χ. καί ὑπεστήριξε τόν Μέγα Ἀθανάσιο∙ ὁ Ἐπίσκοπος Καλλικράτης συμμετεῖχε στήν Γ' Οἰκουμενική Σύνοδο στήν Ἔφεσο τό 431 μ.Χ. καί ὑπέγραψε τά Πρακτικά της, πού ἀποφάσισε ὅτι ἡ Παναγία πρέπει νά λέγεται Θεοτόκος∙ ὁ Ἐπίσκοπος Εἰρηναῖος συμμετεῖχε στήν Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο στήν Χαλκηδόνα τό 451 μ.Χ. καί ὑπέγραψε τά Πρακτικά της, ὅτι οἱ δύο φύσεις στόν Χριστό εἶναι ἑνωμένες «ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀχωρίστως, ἀδιαιρέτως»∙ καί ὁ Ἐπίσκοπος Ἀντώνιος συμμετεῖχε στήν Η' Οἰκουμενική Σύνοδο ἐπί ἁγίου Φωτίου τό 879/80 μ.Χ. στήν Κωνσταντινούπολη, πού κατεδίκασε τήν αἵρεση τοῦ filioque.

Ἐπίσης, ἄλλοι ἐξέχοντες Ἐπίσκοποι καί Μητροπολίτες ἐκλέϊσαν τόν Ἀρχιερατικό θρόνο τῆς Ἐπισκοπῆς καί Μητροπόλεως αὐτῆς, μεταξύ τῶν ὁποίων συγκαταλέγονται ὁ Κωνσταντῖνος Μανασῆς (1175;-1189;), ὁ Ἰωάννης Ἀπόκαυκος (1199;-1232;), ὁ Νικήτας Χωνιάτης (1232-;) κ.ἄ. Ὅλα αὐτά περιγράφονται ἀναλυτικά στό βιβλίο τοῦ Χαράλαμπου Χαραλαμπόπουλου μέ τίτλο «Συνοπτικό διάγραμμα γιά τήν συγγραφή τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῆς Ναυπάκτου».

Θεωρῶ εἰδική εὐλογία πού εἶμαι διάδοχος αὐτῶν τῶν μεγάλων Ἱεραρχῶν, ἰδιαιτέρως τῶν Ἱεραρχῶν πού συμμετεῖχαν στίς ὡς ἄνω Οἰκουμενικές Συνόδους.

Μέ τούς συνεργάτες μου ἀποφασίσαμε νά ἀφιερώσουμε τό ἡμερολόγιο τοῦ ἔτους 2018 στούς Ἐπισκόπους Μαρτύριο, Καλλικράτη, Εἰρηναῖο καί Ἀντώνιο, οἱ ὁποῖοι μέ τόν δικό τους λόγο ὑποστήριξαν τήν θεολογία τῶν ἁγίων Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου καί Κυρίλλου Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας, τῶν ἁγίων Ἀνατολίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως καί Λέοντος Πάπα Ρώμης, καί τοῦ Μεγάλου Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Οἱ ἀγῶνες τους ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας σέ βασικά δογματικά θέματα, ὅπως εἶναι ἡ θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀξία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ ἕνωση τῶν δύο φύσεων στόν Χριστό «ἀσυγχύτως, ἀτρέπτως, ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως» καί ἡ ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐκ μόνου τοῦ Πατρός καί ἡ ἀποστολή Του διά τοῦ Υἱοῦ, δίνουν σέ μένα τόν διάδοχό τους, καί σέ ὅλους τούς Χριστιανούς τῆς Μητροπόλεως αὐτῆς, ὑπόδειγμα ὀρθοδόξου πίστεως καί ζωῆς.

Ἔχουμε ἐπιθυμία, τήν ὁποία θά ὑλοποιήσουμε προσεχῶς, νά καθιερώσουμε εἰδική ἡμέρα πού θά τιμᾶται ἡ μνήμη τους στήν Ἱερά Μητρόπολή μας, μαζί μέ τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, στίς ὁποῖες συμμετεῖχαν.

† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος