Γεγονὸς καὶ Σχόλιο: Ἡ γνώση τῆς ἱστορίας

Ὁ Γιῶργος Καραμπελιᾶς μέ παρακάλεσε νά παρουσιάσω τό νέο βιβλίο του «Ἐκκλησία καί Γένος ἐν αἰχμαλωσίᾳ» στήν Ἀθήνα καί τήν Πάτρα. Διάβασα, λοιπόν, τό βιβλίο, ὥστε νά γνωρίζω τί πρέπει νά πῶ. Ἐπίσης, διάβασα καί ἄλλα βιβλία του, ὥστε νά εἶμαι κατά τό δυνατόν ἐνημερωμένος στήν σκέψη του. Φυσικά εἶμαι ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἀναγνώστης τῶν βιβλίων του.

Ἡ πρόσφατη παρουσίαση τοῦ βιβλίου του στήν Πάτρα ἦταν ἐνδιαφέρουσα. Ὁ Γιῶργος Καραμπελιᾶς ὑπεγράμμισε τήν προσπάθεια τῶν ἐθνοαποδομητῶν νά παραγνωρίσουν τά βασικά σημεῖα τῆς ἱστορίας μας, ὅπως τήν μεγάλη ἀξία τοῦ ἡσυχασμοῦ, τήν προσφορά τῶν Νεομαρτύρων πού κράτησαν τήν πίστη κατά τήν διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας, τά γεγονότα πού ἔγιναν στήν Κωνσταντινούπολη γιά τόν ἀναβαπτισμό, τό 1756, γιά τήν μεγάλη ἀξία τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, γιά τά Κρυφά Σχολειά καί ἄλλα.

Ὅταν τόν ἄκουγα νά ὁμιλῆ καί νά παρουσιάζη αὐτά τά ἱστορικά στοιχεῖα, σκεφτόμουν τήν μεγάλη ἀξία νά γνωρίζη κανείς ἀντικειμενικά τήν ἱστορία καί νά μελετᾶ τίς καθαρές πηγές της. Ὁ ἴδιος ἦταν ἀριστερός, ἀλλά διαβάζοντας χωρίς παραμορφωτικούς φακούς τήν ἱστορία, ἔπεσε πάνω στήν προσφορά τοῦ ἡσυχασμοῦ καί τῶν Νεομαρτύρων. Ἔτσι, στά βιβλία του γράφει γιά τά θέματα αὐτά, πού εἶναι βασικά δομικά στοιχεῖα τῆς παραδόσεώς μας.

Καί σκέφθηκα ὅτι ὑπάρχουν θεολόγοι, Κληρικοί καί μοναχοί, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον ἀγνοοῦν τόν ἡσυχασμό καί τήν νηπτική παράδοση, ἀλλά τά πολεμοῦν ὡς ξένα στοιχεῖα στήν ζωή μας. Ταυτόχρονα ὁμιλοῦν ὀρθολογιστικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά, ἠθικά, λογικά. Αὐτό γίνεται, γιατί ὄχι μόνον ἐμπνέονται ἀπό ἄλλες ἀλλότριες παραδόσεις, ἀλλά γιατί δέν διαβάζουν ἱστορία καί ἔχουν δημιουργήσει ἕναν Χριστιανισμό καινούργιο, ἀποξενωμένο ἀπό τήν ἱστορία, πού κινεῖται στόν χῶρο τῆς φαντασίας, τοῦ στοχασμοῦ καί τοῦ ψυχολογισμοῦ.

Ἔτσι, ἐνῶ ὅποιος διαβάζει ἱστορία πέφτει ἐπάνω στήν μεγάλη προσφορά τοῦ ἡσυχασμοῦ, ὁ ἄλλος πού εἶναι ξένος ἀπό τήν ἱστορία κινεῖται στά σύννεφα!!

Ὁπότε, καταλαβαίνει κανείς τόν σημαντικό λόγο τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ ὅτι ὅποιος «εἶναι ἀναίσθητος πρός τήν ἱστορία δύσκολα θά εἶναι καλός Χριστιανός». Ἄλλωστε, ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του εἰσῆλθε στήν ἱστορία, ἡ Ἐκκλησία ἐργάζεται στήν ἱστορία, οἱ ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἶναι καί ἱστορικά γεγονότα, διότι ἀντιμετώπισαν αἱρετικές ἀπόψεις πού ἐκφράσθηκαν στήν ἱστορία, ὁ ἡσυχασμός βιώθηκε ἀπό ἀνθρώπους πού ἔζησαν τό αἰώνιο στόν ἱστορικό χῶρο.

Ὅταν κανείς δέν γνωρίζη τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία, πού εἶναι οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας καί τά Συναξάρια. τῶν ἁγίων δέν μπορεῖ ποτέ νά μάθη τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί θά περιφέρεται μεταξύ ὀρθολογισμοῦ καί ἠθικισμοῦ, μεταξύ ψυχολογισμοῦ καί ὑπαρξισμοῦ. Ἔτσι, δέν θά μάθη ποτέ τί εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική παράδοση, ἀλλά θά ζῆ σέ ἕναν φανταστικό καί αἱρετικό μεταφυσικό κόσμο.

Ν. Ι.