Ἡ πλαστογράφηση τῆς Ἱστορίας ἀπό τόν Καρλομάγνο

τοῦ Γιάννη Σπυρόπουλου, φοιτητῆ Οἰκονομικοῦ

Τόν 8ο μέ 9ο αἰώνα ἡ Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία θά κλονιστῆ ἀπό μιά μεγάλη αἵρεση τήν ὀνομαζόμενη «Εἰκονομαχία». Τό τέλος τῆς Εἰκονομαχίας δόθηκε μέ τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο τῆς Νίκαιας τῆς Βιθυνίας τό 787μ.Χ.. Αὐτή ἡ Σύνοδος θά σταθῆ ὡς πάτημα ἀπό τόν Κάρολο τό Μέγα ἤ Καρλομάγνο γιά νά διαφοροποιήση τήν Δυτική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία ἀπό τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία καί νά ἐγκαθιδρύση τήν φράγκικη νοοτροπία στό Δυτικό τμῆμα. Αὐτό βέβαια θά ἐπιτευχθῆ μέ τήν Σύνοδο τῆς Φραγκφούρτης τό 794 μ.Χ., ὅταν γιά πρώτη φορά οἱ Φράγκοι θά καταδικάσουν ἕνα ἔθνος σέ Γραικούς καί αἱρετικούς .

Τό Ἱστορικό τῆς Εἰκονομαχίας καί τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου

Τόν 8ο αἰώνα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βίωσε μιά μεγάλη αἵρεση τήν Εἰκονομαχία, ἡ ὁποία ἦταν κατά τῆς ἁγιογράφησης, ἀλλά καί τῆς προσκυνήσεως τῶν Ἱερῶν εἰκόνων. Κατά τῆς ἁγιογραφήσεως τῶν εἰκόνων εἶχαν ταχθῆ οἱ πιό πολλοί αἱρετικοί, ὅπως οἱ Νεστοριανοί, Παυλικιανοί καί Μονοφυσίτες διότι αὐτοί εἶχαν πρόβλημα μέ τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἀπόρριψη τῶν εἰκόνων. Ὁ Αὐτοκράτορας Λέων Γ’ ὁ Ἴσαυρος, καταγόμενος ἀπό περιοχές πού ἐπικρατοῦσαν εἰκονομαχικές ἀντιλήψεις, ἐξέδωσε τά ἔτη 726 καί 730 μ.Χ δύο διατάγματα κατά τῶν Ἱερῶν εἰκόνων καί ἀπαγορεύθηκε ἡ προσκύνησή τους. Τά ἴδια ἔπραξε καί ὁ διάδοχός του Κωνσταντῖνος ὁ Κοπρώνυμος, ὁ ὁποῖος συγκάλεσε εἰκονομαχική σύνοδο τό ἔτος 754 μ.Χ.

Τό ἔτος 787 μ.Χ. στήν Νίκαια τῆς Βιθυνίας συνῆλθε ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ἀπό τήν Αὐτοκράτειρα Εἰρήνη τήν Ἀθηναία καί τόν υἱό της Κωνσταντῖνο. Στήν Σύνοδο προήδρευσε ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ταράσιος καί συμμετεῖχαν οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρώμης, ἀλλά καί τῶν ὑπόλοιπων Πατριαρχείων. Ἡ σημαντική ἀπόφαση τῆς Συνόδου εἶναι ἡ τιμητική προσκύνηση τῶν Ἱερῶν εἰκόνων, δηλαδή ὅταν ἀσπαζόμαστε τίς Ἱερές εἰκόνες, δέν προσκυνοῦμε τήν ὕλη ἀπό τήν ὁποία εἶναι κατασκευασμένες, ἀλλά τήν ὑπόσταση τοῦ εἰκονιζομένου προσώπου.

Ὁ Καρλομάγνος καί οἱ Φράγκοι

Τήν ἐποχή ἐκείνη στό Δυτικό μέρος τῆς Αὐτοκρατορίας κυριαρχοῦσε ὁ Αυτοκράτωρ τῶν Φράγκων ὁ Κάρολος ὁ Μέγας ἤ Καρλομάγνος, ὅπως εἶναι γνωστός στήν Ἱστορία. Ὁ Καρλομάγνος λόγω τῆς ἐπιρροῆς πού ἀσκοῦσε στήν περιοχή ἤλεγχε τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης παρέχοντάς του προστασία ἀπό τούς Λομβαρδούς. Αὐτός ὅμως εἶχε ὡς στόχο τήν ἀποδέσμευση τῆς Δυτικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τήν Ἀνατολική, δηλαδή ὁ Καρλομάγνος ἤθελε ἡ Αὐτοκρατορία του νά εἶναι ἀνεξάρτητη ἀπό τήν Ἀνατολική Αὐτοκρατορία. Μέ τήν σύγκληση τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ὁ Καρλομάγνος βρῆκε ἀφορμή νά διαφοροποιήση τήν Αὐτοκρατορία του ἀπό τήν πολιτική καί θεολογική παράδοση τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς. Αὐτή ἡ ἀποδέσμευση θά ὁδηγοῦσε στήν δημιουργία καί τήν σύσταση τῆς Ἁγίας Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας τῶν Γερμανικοῦ Ἔθνους. Ὡστόσο ἡ κατάληψη τῆς Παλαιᾶς Ρώμης ἔδωσε τήν δυνατότητα στούς Φράγκους νά προβάλλονται ὡς οἱ συνεχιστές τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, ἐνῶ ἡ διαφοροποίηση τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ διάσπασή της τόν βοηθοῦσε στήν ἀποκοπή του ἀπό τήν Νέα Ρώμη.

Ἡ Σύνοδος τῆς Φραγκφούρτης τό 794 μ.Χ. 

Καρλομάγνος γιά νά διαφοροποιηθῆ ἀπό τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία βρῆκε ὡς ἀφορμή τήν Ζ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἀνέθεσε σέ Φράγκους θεολόγους, καί κυρίως στό Θεοδοῦλφο, νά μελετήσουν τά Πρακτικά τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί συνέταξε τέσσερα βιβλία τά λεγόμενα Libri Carolini (βιβλία τοῦ Καρόλου ). Οἱ θεολόγοι τοῦ Καρλομάγνου παραποίησαν τά Πρακτικά τῆς Συνόδου καί παρουσίασαν ὅτι αὐτή ἡ Σύνοδος δογμάτισε γιά τήν λατρευτική προσκύνηση τῶν ἱερῶν εἰκόνων καί ὄχι τήν τιμητική τους προσκύνηση. Ἀφοῦ παραποίησε τήν Ζ Οἰκουμενική Σύνοδο ὁ Καρλομάγνος συγκάλεσε τήν Σύνοδο τῆς Φραγκφούρτης τό ἔτος 794 μ.Χ., στήν ὁποία διάβασε τά Libri Carolini καί καταδίκασε τίς ἀποφάσεις τῆς Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἐπίσης, στήν Σύνοδο αὐτή ὁ Καρλομάγνος ἀρνήθηκε ὅτι ὑπῆρξε Οἰκουμενική Σύνοδος καί καταδίκασε τόν Πάπα Ρώμης Ἀνδριανό, διότι ἔστειλε ἀντιπροσωπεία στήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο. Οἱ Φράγκοι ἀποφάσισαν ὅτι αὐτή ἡ Σύνοδος ἦταν αἱρετική καί ὀνόμασαν τούς Ἀνατολικούς Ρωμαίους ὡς Γραικούς, δηλαδή ὡς εἰκονολάτρες, ἐφόσον λάτρευαν τίς εἰκόνες, τά ξύλα καί ὅποιο ἄλλο ὑλικό χρησιμοποιοῦσαν γιά τήν ἁγιογράφηση τῶν εἰκόνων. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν ἡ Ἁγία Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία τῶν Γερμανῶν νά διαφοροποιηθῆ ἀπό τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἐπίσης αὐτό εἶχε ὡς συνέπεια νά μήν μνημονεύεται στήν θεία Λειτουργία ὁ Αὐτοκράτορας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὡς αἱρετικός. Μετά ἀπό αὐτήν τήν Σύνοδο οἱ Φράγκοι κράτησαν τό ὄνομα τῆς «Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ἤ τῆς λεγόμενης Ρωμανίας» μόνο γιά τό Παπικό Κράτος καί ἀπό τότε κράτησαν μυστική τήν ὕπαρξη τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας σκεπάζοντάς την κάτω ἀπό τά ὀνόματα αἱρετικοί, Γραικοί καί Βυζαντινοί.

Ἡ Στέψη τοῦ Καρλομάγνου ὡς Αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων. 

Πάπας Ἀνδριανός ὑπό τήν ἀπειλή τῶν Λομβαρδῶν ζήτησε τήν βοήθεια τοῦ Καρόλου γιά νά τούς ἀντιμετωπίση. Ἡ ἐπέμβαση αὐτή θά ἦταν ὁρόσημο γιά τήν παρουσία τοῦ Καρλομάγνου στήν Ἰταλία. Τά ἔτη 773-774 μ.Χ αὐτός συνέτριψε τούς Λομβαρδούς καί ἀπό τότε ὁ Καρλομάγνος ἔφερε τόν τίτλο τοῦ Βασιλιά τῶν Φράγκων καί Λομβαρδῶν. Τό ἔτος 799 μ.Χ., ὅταν ὁ Λεών ὁ Γ΄κινδύνευσε ἀπό τούς εὐγενεῖς τῆς Ρώμης, βρῆκε καταφύγιο στήν αὐλή τοῦ Καρλομάγνου, ὁ ὁποῖος τόν βοήθησε νά ἀνακτήση τόν παπικό του θρόνο. Αὐτή ἡ βοήθεια ὁδήγησε τόν Πάπα Λέοντα νά στέψη στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Ἁγίου Πέτρου τῆς Ρώμης ἀνήμερα τῶν Χριστουγέννων τοῦ 800 μ.Χ. τόν Καρλομάγνο ὡς Αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων. Μέ αὐτήν τήν στέψη τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης μετατρέπεται σιγά σιγά σέ ἕνα κοσμικό Παπικό Κράτος. Ἡ στέψη τοῦ Καρλομάγνου ἀπό Βασιλιά τῶν Φράγκων καί Λομβαρδῶν σέ Αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων, θά ἔχη σάν ἀποτέλεσμα τήν αὐτονομία τῆς κοσμικῆς καί θρησκευτικῆς ἐξουσίας τῆς Δυτικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, ἀπό τόν μοναδικό διάδοχο τῆς Ἀρχαίας Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, πού ἦταν ἡ Κωνσταντινούπολη.

Ἡ Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδος

Μέ τήν Σύνοδο τῆς Φραγκφούρτης τό 794 μ.Χ. ἀλλά καί μέ τήν στέψη τοῦ Καρλομάγνου σέ Αὐτοκράτορα τῶν Ρωμαίων θά ἐπέλθη μιά ἀναταραχή στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀλλά καί σέ ὅλη τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία. Οἱ διασπαστικές βλέψεις τοῦ Καρλομάγνου μεταξύ τῆς Ἀνατολῆς καί τῆς Δύσης δέν εἶχαν σταματήσει. Τό ἔτος 809 μ.Χ. ὁ Κάρολος συγκάλεσε στό Ἄαχεν τῆς Γερμανίας ἀκόμα μία Σύνοδο ὅπου καί προήδρευσε. Σέ αὐτήν τήν Σύνοδο ἀποφασίστηκε ἡ προσθήκη τοῦ Filioque, δηλαδή ἡ διδασκαλία ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα καί ἀπό τόν Υἱό, τό θεώρησαν ἀναγκαῖο γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων καί ἔτσι τό πρόσθεσαν στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ὁ Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, βλέποντας αὐτήν τήν θρησκευτική ἅλωση τοῦ Δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ συγκάλεσε τό ἔτος 879-880 μ.Χ. τήν Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδο στήν Κωνσταντινούπολη. Παρόντες ἦταν οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης Ἰωάννου του Η΄, ἀλλά καί τῶν ἄλλων παλαίφατων Πατριαρχείων. Αὐτή ἡ Σύνοδος εἶναι πολύ σημαντική γιατί εἶναι ἡ τελευταία Σύνοδος μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας και τῆς Ὀρθοδόξου Δυτικῆς Ἐκκλησίας, διότι μετά ἀπό αὐτήν ἀπομακρύνθηκαν οἱ Δυτικοί Χριστιανοί ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Στήν Σύνοδο αὐτή ἀντιμετώπισαν διάφορα Ἐκκλησιαστικά θέματα, ἀλλά τό κυριότερο ἦταν οἱ διαφορές ἀνάμεσα στήν Ἀνατολική καί τήν Δυτική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τά θέματα πού τέθηκαν στήν Σύνοδο ἦταν τά ἑξῆς: τό Πρωτεῖο τοῦ Πάπα, ἡ ἀθρόα χειροτονία λαϊκῶν σέ ἐπισκόπους στήν Δύση, καί τό κυριότερο ἡ προσθήκη τοῦ Filioque στό Σύμβολο τῆς Πίστεως.

Ἡ Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδος καταδίκασε καί ἀφόρισε ὅσους προσέθεσαν τό Filioque στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἡ Σύνοδος δηλαδή καταδίκαζε τήν Σύνοδο τοῦ Ἄαχεν καί τούς Φράγκους, χωρίς νά τούς κατονομάζει ἐπειδή φοβοῦνταν τά ἀντίποινα καί τήν βαρβαρότητα τῶν Φράγκων. Αὐτή ἡ Σύνοδος ἦταν ἀπό τίς σημαντικότερες, γιατί προσπάθησε νά ἐπιφέρη μία ἑνότητα ἀνάμεσα σέ Ἀνατολή καί Δύση. Ὅμως ἡ Δυτική Εὐρώπη ἀποδεσμεύτηκε τελικά ἀπό τήν Πολιτική καί τήν Θεολογία τῆς Ρωμαίϊκης Αὐτοκρατορίας, καθώς καί τήν Ὀρθοδοξία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας .

Οἱ ἀγῶνες τῶν Ὀρθοδόξων Παπῶν κατά τῶν Φράγκων

Περά ἀπό ὅλα αὐτά πρέπει νά ἐξετάσουμε καί τό ἦθος τῶν Ὀρθοδόξων Παπῶν τῆς Ρώμης καί τούς ἀγῶνες πού ἔκαναν ἐναντίον τῶν Φράγκων. Ὅταν ξεκίνησε ἡ ὑποδούλωση τῆς Δυτικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας στίς βαρβαρικές φυλές καί πιό πολύ στούς Φράγκους, ἔγινε ἕνας ἀγώνας ἀντίστασης ἀπό τούς Ὀρθοδόξους. Ἡ περίοδος αὐτή χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ἡρωϊκή ἀντίσταση τῶν Ρωμαίων Παπῶν, κληρικῶν καί λαϊκῶν, πού ἦταν στενά δεμένοι μέ τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία, γιατί ὑπέστησαν σκληρές διώξεις καί σφαγές ἀπό τούς Φράγκους.

Ὁ Καρλομάγνος στίς περιοχές πού καταλάμβανε ἐξεδίωκε τούς Ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους καί ἄφηνε κενές τίς Ἐπισκοπές ἤ τοποθετοῦσε λαϊκούς καί τούς ὀνόμαζε Ἐπισκόπους. Ἀπό τό ἔτος 670 ἕως 790 παρατηροῦνται τεράστια κενά στίς Ἐπισκοπές πού κατεῖχαν οἱ Φράγκοι, δηλαδή γιά 150 χρόνια περίπου δέν ὑπῆρχε Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος οὔτε σέ μεγάλες καί ἀκμάζουσες πόλεις.

Οἱ Ὀρθόδοξοι Πάπες προσπάθησαν νά διαφυλάξουν καί νά ὑπερασπιστοῦν τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, τήν Ζ΄ καί Η,΄ πού οἱ Φράγκοι δέν ἀναγνώριζαν. Συγκεκριμένα ὁ Πάπας Ἀνδριανός ἀντιστάθηκε κατά τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου τῆς Φραγκφούρτης καί ὑπερασπίστηκε τίς ἀποφάσεις τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ὁ Πάπας Λέων ὁ Γ΄ἦταν ἐντελῶς κάθετος μέ τήν προσθήκη τοῦ Filioque στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Αὐτός πρόσταξε νά γραφτῆ τό Σύμβολο τῆς Πίστεως σέ δύο μεγάλες ἀσημένιες πλάκες χωρίς τήν προσθήκη τοῦ Filioque καί τά τοποθέτησε στόν Καθεδρικό ναό τοῦ Ἁγίου Πέτρου στήν Ρώμη. Ἐπίσης ὁ Πάπας Ἰωάννης ὁ Η΄ ἀπέστειλε ἀντιπροσωπεία στήν Η΄Οἰκουμενική Σύνοδο ἡ ὁποία καταδίκασε τό Filioque.

Ὅμως παρά τίς ἀντιστάσεις τῶν Ὀρθοδόξων Παπῶν τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης καταλήφθηκε ἀπό τούς Φράγκους μέ τήν ἐκλογή Πάπα ἀπό αὐτούς. Τό ἔτος 1009 μ.Χ. θά γίνη ἡ προσθήκη τοῦ Filioque ἀπό τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης καί αὐτό θά ἔχη ὡς ἀποτέλεσμα τήν διακοπή τῆς κοινωνίας μέ τά ὑπόλοιπα Πατριαρχεῖα καί μετά ἀπό λίγα χρόνια θά γίνη τό ὁριστικό Σχίσμα τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς.

Ἐπίλογος

Μέ αἰτία δῆθεν τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο οἱ Φράγκοι ἐπεδίωξαν καί κατάφεραν νά διαφοροποιήσουν τήν Δυτική ἀπό τήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία καί ἀναπτύχθηκε μιά ἐντελῶς διαφορετική θεολογική καί πολιτιστική παράδοση στήν Δύση. Οἱ Φράγκοι καταδίκασαν ἕνα ὁλόκληρο ἔθνος ἀπό Ρωμηούς σέ Γραικούς, δηλαδή σέ εἰδωλολάτρες καί αἱρετικούς. Ἔτσι οἱ δύο Οἰκουμενικές Σύνοδοι, ἡ Ζ΄ καί Η΄, ἀποτελοῦν ἕνα ὁρόσημο τῆς ἑνότητας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀλλά καί ἡ βάση γιά ἑνότητα μεταξύ τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τήν Δυτική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.