Γεγονὸς καὶ Σχόλιο: Ἡ ζωντανή ταυτότητά μας

Ὡς πολίτες ἔχουμε μιά ἀστυνομική ταυτότητα γιά νά ἀναγνωριζόμαστε ποιοί εἴμαστε, ὅταν κάνουμε τίς συναλλαγές μας μέ τό Δημόσιο, ὅταν θέλουμε νά μετακινηθοῦμε ἀπό τήν Πατρίδα μας σέ ἄλλη Χώρα. Εἶναι τά πιό κοινά χαρακτηριστικά πού μᾶς διακρίνουν ἀπό ἄλλους λαούς.

Ἐκτός ἀπό τά λίγα αὐτά κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα πού περιλαμβάνει ἡ ἀστυνομική ταυτότητα, ὑπάρχουν καί ἄλλα γνωρίσματα πού μᾶς συνδέουν μέ ἄλλους ἀνθρώπους τῆς ἴδιας φυλῆς, καί αὐτή εἶναι ἡ ζωντανή μας ταυτότητα.

Ἡ δημοσιογράφος Τασούλα Ἑπτακοίλη σέ συνέντευξη πού ἔλαβε ἀπό τήν Ἑλένη Γλύκατζη-Ἀρβελέρ (Καθημερινή, 2 Ἰουνίου 2019), μεταξύ ἄλλων τήν ρώτησε:

«Ὁ πρῶτος, ἴσως, ὁρισμός τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας εἶναι αὐτό πού ὁ Δημόκριτος, εἶπε σύμφωνα μέ τόν Ἡρόδοτο, στόν Ξέρξη γιά ὅσα ἑνώνουν τούς Ἕλληνες: τό ὁμόθρησκον, τό ὁμότροπον, τό ὁμόγλωσσον, τό ὅμαιμον. Πῶς θά περιγράφατε σήμερα τήν ἑλληνωσύνη;».

Καί ἡ Ἑλένη Γλύκατζη-Ἀρβελέρ ἀπάντησε:

«Ὁ Μακρυγιάννης, ὁ Θεόφιλος, ὁ Κόντογλου, ὁ Σεφέρης, ὁ Καβάφης, ὁ Τσαρούχης: αὐτοί εἶναι ἡ ἑλληνωσύνη, ὄχι μόνο ὁ Περικλῆς. Εἶναι αὐτό πού περιέγραψε ὁ Ἐλύτης σέ ἕνα ποίημα ἀπό τή συλλογή "Τό Φωτόδεντρο καί ἡ Δέκατη Τέταρτη Ὀμορφιά" (Ἴκαρος 1971): Κι ἡ πατρίδα μιά τοιχογραφία μέ ἐπιστρώσεις διαδοχικές φραγκικές ἤ σλαβικές πού ἄν τύχει καί βαλθεῖς γιά νά τήν ἀποκαταστήσεις πᾶς ἀμέσως φυλακή καί δίνεις λόγο"».

Πέρα ἀπό αὐτά, νομίζω ὅτι ἡ ταυτότητα δέν εἶναι μόνο αὐτό πού καθορίζει ἡ ἐρώτηση οὔτε αὐτό πού προσδιορίζει ἡ ἀπάντηση. Ἡ ταυτότητά μας εἶναι κάτι εὐρύτερο καί δυνατότερο. Εἶναι αὐτό πού ἔκαναν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. μέ τόν λεγόμενο «ἐκχριστιανισμό τοῦ ἑλληνισμοῦ», πού ἑνώνει τήν Παλαιά Διαθήκη τῶν Προφητῶν, μέ τήν Καινή Διαθήκη τῶν Ἀποστόλων καί τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τελικά αὐτό πού ἐκφράζει ἡ ὑμνογραφία, ἡ ἁγιογραφία, ἡ ἐκκλησιαστική μουσική, τά δάκρυα τῶν ἀσκητῶν, τό αἷμα τῶν μαρτύρων, τό ἀγωνιστικό φρόνημα τῶν Νεομαρτύρων, ἡ ἀγωνιστικότητα τῶν Χριστιανῶν οἰκογενειαρχῶν κλπ.

Ὅλα αὐτά συνθέτουν τήν ζωντανή τοιχογραφία, ἡ ὁποία ἐκφράζει τήν ταυτότητά μας, καί μᾶς δίνει νόημα ζωῆς, ὅραμα καί προοπτική. Αὐτά εἶναι τό ἁγιοκέρι καί τό μοσχοθυμίαμα πού μᾶς κρατᾶ ὄρθιους καί μᾶς διακρίνει καί ξεχωρίζει ἀπό ἄλλους λαούς καί μᾶς δίνει μιά οἰκουμενικότητα ἀρχοντική.

Ν.Ι.