Ὁ ἰός τοῦ covid-19 καί οἱ ἄλλοι ἰοί

Συνέντευξη στόν Ἰωάννη Κοργιαλᾶ στήν ἐκπομπή τοῦ Nafpaktianews γιά τό ΙΟΝΙΑΝ «Ἐκ τοῦ σύνεγγυς» (19-5-2020)

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου 

Δεῖτε τὴν συνέντευξη ΕΔΩ

Τήν Τρίτη 19 Μαΐου στήν ἐκπομπή «Ἐκ τοῦ σύνεγγυς» τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ ΙΟΝΙΑΝ προβλήθηκε ἡ συνέντευξη τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου στόν δημοσιογράφο τοῦ NafpaktiaNews Γιάννη Κοργιαλᾶ, μέ τίτλο «Ἀνθρώπινες σχέσεις καί Ἐκκλησία». Ἡ συνέντευξη δόθηκε μέ ἀφορμή τήν ἀποκλιμάκωση τῶν μέτρων γιά τήν λειτουργία τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί τήν πρόσφατη Κληρικολαϊκή Σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

*

Ἰωάννης Κοργιαλᾶς (Ι.Κ.): Μία ἀκόμη ἐκπομπή «Ἐκ τοῦ σύνεγγυς» καί σίγουρα ἕνα θέμα τό ὁποῖο μᾶς ἀπασχολεῖ τελευταῖα γιά ἀρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα εἶναι ὁ κορονοϊός καί ἡ ἑπόμενη μέρα. Ἕνα ἀφήγημα τό ὁποῖο ἀπασχολεῖ ἰδιαίτερα εἶναι αὐτό τῆς καθημερινότητας ἤ μᾶλλον θά λέγαμε τῆς ἐπιστροφῆς στήν κανονικότητα, πού τόσος λόγος γίνεται τελευταῖα. Προσκεκλημένος στό στούντιο τοῦ Nafpaktianews εἶναι ὁ Sεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος. Σεβασμιώτατε, σᾶς καλωσορίζουμε.

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος (Ν.Ι.): Εὐχαριστῶ πάρα πολύ γιά τήν πρόσκληση νά ἔρθω ἐδῶ στό στούντιο τοῦ Nafpaktianews, γιά νά κάνουμε αὐτήν τήν συζήτηση, ὅπως κάναμε καί ἄλλες φορές, ἀλλά καί ἔχουμε νά ποῦμε πάρα πολλά πράγματα καί σήμερα. Σᾶς εὐχαριστῶ, λοιπόν γι’ αὐτήν τήν πρόσκληση.

Ι.Κ.: Σίγουρα τό ἐρώτημα τό ὁποῖο μπορεῖ ἐν πρώτοις νά ἀναζητήση μία ἀπάντηση εἶναι τό ἑξῆς: Πῶς μπορεῖ νά ἐπιτευχθῆ αὐτή ἡ περιβόητη ἐπιστροφή στήν κανονικότητα, ὅταν ἔχη ἀλλάξει, θά λέγαμε, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ζοῦμε. Δηλαδή ἔχουν πάψει οἱ σχέσεις, οἱ ἀποστάσεις, ὑπάρχει ἡ ἀπουσία θά λέγαμε μιᾶς τυπικῆς ἀγκαλιᾶς, ἡ ἀπουσία ἑνός τυπικοῦ ἀσπασμοῦ ἤ ἀκόμα καί ἡ ἐπιφυλακτικότητα ἀπέναντι στούς ἴδιους τους δικούς μας ἀνθρώπους.

Ν.Ι.: Εὐχαριστῶ πάρα πολύ γιά τό ἐρώτημα τό ὁποῖο μοῦ κάνετε καί νομίζω ὅτι θά ἀπαντήσω στήν συνέχεια. Ἀλλά νά μοῦ ἐπιτρέψετε πρίν ἀπαντήσω στό ἐρώτημα αὐτό, νά κάνω αὐτό πού ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας «ἀπό Θεοῦ ἄρξασθαι». Θά πρέπει νά εὐχαριστήσω τόν Θεό γι’ αὐτήν τήν μεγάλη δωρεά πού ἀνοίγουν πάλι οἱ Ναοί μέ τόν κόσμο καί νά γίνονται οἱ θεῖες Λειτουργίες. Ἐάν σκεφτοῦμε ὅτι εἴχαμε δύο μῆνες, ἀπό 17 Μαρτίου μέχρι 17 Μαΐου, πού ἦταν κλεισμένοι οἱ ἱεροί Ναοί καί τόν περισσότερο καιρό ἦταν μερικοί Ναοί ἐντελῶς κλεισμένοι, χωρίς νά κάνουν καμία ἀκολουθία, μετά γίνονταν οἱ ἀκολουθίες κεκλεισμένων τῶν θυρῶν χωρίς τήν παρουσία τοῦ κόσμου, τώρα δίνεται ἡ δυνατότητα νά ἔρθη τουλάχιστον ἕνας ἀριθμός ἀνθρώπων, μέ τά ἀπαραίτητα μέτρα, γιά νά ἐκκλησιαστοῦν.

Θέλω, πέρα ἀπό τόν Θεό πού θέλω νά Τόν εὐχαριστήσω γι’ αὐτήν τήν δωρεά, νά ἐκφράσω τήν εὐγνωμοσύνη μου καί τήν μεγάλη μου ἀγάπη στόν λαό τῆς Ναυπάκτου. Καί αὐτό τοῦ τό ὀφείλω, γιατί ὅλο αὐτό τό διάστημα δύο μῆνες πού ἦταν οἱ Ναοί κλεισμένοι δέν δημιουργήθηκε ἀπολύτως κανένα πρόβλημα. Ἄκουγα τί γινόταν στίς ἄλλες ἐπαρχίες, ἄκουγα ἀπό τόν λαό νά εἶναι μερικοί πιό ζωηροί καί νά ἀδημονοῦν γιά τό πότε θά ἀνοίξουν οἱ Ναοί καί πότε θά κοινωνήσουν. Ἐδῶ ὅμως δέν ὑπῆρξε ἀπολύτως κανένα πρόβλημα. Κι ἄν σκεφθῆ κανείς τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα καί τήν Μεγάλη Παρασκευή πού κάνουμε ἐδῶ στήν Ναύπακτο τήν περιφορά τοῦ Ἐπιταφίου, πού εἶναι μοναδική θά ἔλεγα σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα, καί ὅμως οἱ Ναυπάκτιοι ἔδειξαν τέτοια μεγάλη ὑπακοή καί στήν Ἐκκλησία καί στόν Μητροπολίτη τους, νομίζω ὀφείλω ἕνα μεγάλο εὐχαριστῶ σέ αὐτούς.

Καί τώρα ἔρχομαι στό ἐρώτημά σας. Πράγματι, τό νά ἐπανέλθη κανείς στήν κανονικότητα δέν εἶναι εὔκολο πράγμα. Τό νά ἀνοίξουν τά καταστήματα καί οἱ ἄνθρωποι νά κυκλοφοροῦν μέ μεγαλύτερη ἄνεση, μέ τά ἀπαραίτητα μέτρα, αὐτό μπορεῖ νά γίνη. Ἀλλά αὐτό πού εἴπατε ὅτι τό νά πλησιάζη κανείς πιό κοντά τόν ἄλλον, νά μή φοβᾶται ὅτι θά μεταδώση τόν ἰό, νά μή φοβᾶται ὅτι θά μεταδοθῆ σ’ αὐτόν ὁ συγκεκριμένος ἰός, αὐτό, ὅπως μᾶς λένε οἱ εἰδικοί, μέχρι πού νά βρεθῆ τό ἐμβόλιο καί μέχρι νά γίνουν καί ἄλλες ἀνακαλύψεις, δέν πρόκειται αὐτό νά ἐπανέλθη πολύ γρήγορα. Θά μᾶς μάθη ὅμως νά συμπεριφερόμαστε μέ ἕναν τρόπο διαφορετικό. Νά ἀγαπᾶμε μέ ἕναν διαφορετικό τρόπο, νά ἔχουμε ἐπικοινωνία μέ τούς ἀνθρώπους μέ ἕναν διαφορετικό τρόπο.

Ἁπλῶς νά πῶ ὅτι προχθές εἶχα μία ἐπικοινωνία μέ ἕναν μοναχό στό Ἅγιον Ὄρος καί μοῦ εἶπε ὅτι ἐδῶ κάποιοι μοναχοί λένε τόν κορονοϊό «ἡσυχαστή», τοῦ ἔχουν δώσει αὐτό τό ἐπίθετο, γιατί μᾶς ἔχει μάθει νά ζοῦμε καί μόνοι μας, νά μή φοβόμαστε τήν ἀπειλή, νά μή φοβόμαστε τήν μοναξιά. Μᾶς ἔχει μάθει νά προσευχόμαστε, μᾶς ἔχει μάθει νά ἀγαποῦμε τόν ἄλλον μέ ἕναν ἐντελῶς διαφορετικό τρόπο. Γιατί πολλές φορές τά ἐξωτερικά δέν σημαίνει ὅτι συνδέονται ἀπόλυτα μέ τά ἐσωτερικά. Μπορεῖ κανείς νά μιλάη μέ τούς ἀνθρώπους, αὐτό πού εἴπατε προηγουμένως, νά ἀγκαλιάζη καί νά ἀσπάζεται τούς ἀνθρώπους καί νά εἶναι ἕνας προδοτικός ἀσπασμός, ἕνας ἀσπασμός τοῦ Ἰούδα. Ἄρα θά μᾶς μάθη καί ἕναν ἄλλον διαφορετικό τρόπο προσεγγίσεως τῶν πραγμάτων καί ἐκφράσεως τῆς ἀγάπης πρός τούς ἄλλους.

Ι.Κ.: Πρόκειται, Σεβασμιώτατε, γιά πλασματικότητα ἤ πρόκειται γιά μία ἐπίπλαστη ἐπιστροφή στήν κανονικότητα;

Ν.Ι.: Κοιτάξτε, δέν εἶναι πλήρης, ἀλλά σταδιακή ἐπιστροφή στήν κανονικότητα. Νομίζω ὅτι ὑποκρισίες ὑπάρχουν σέ ὅλες τίς κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων καί σέ ὅλους τους τρόπους μέ τούς ὁποίους ζοῦν. Καί προηγουμένως ὑπῆρχαν πολλές ὑποκρισίες καί βεβαίως καί τώρα μπορεῖ νά ἀναφανοῦν μερικές ὑποκρισίες. Πάντοτε πρέπει νά ἔχουμε μία ἑτοιμότητα καί μία ἀγωνιστικότητα νά εἴμαστε εὐθεῖς ἄνθρωποι, εἰλικρινεῖς ἄνθρωποι, νά ἀγαποῦμε μέ ὅλη μας τήν καρδιά, νά ἀγαποῦμε εἰλικρινῶς, νά μήν περιοριζόμαστε μόνο στά ἐξωτερικά πράγματα. Ἑπομένως εἶναι θέμα προσωπικῆς εὐθύνης τοῦ κάθε ἀνθρώπου.

Καί νομίζω αὐτή ἡ κατάσταση θά ἀλλάξη πολλά πράγματα καί μέσα στήν Ἐκκλησία καί στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσεγγίζουμε τήν Ἐκκλησία καί μέ τόν τρόπο πού πλησιάζουμε νά πάρουμε τό ἀντίδωρο ἤ νά κοινωνήσουμε, νά μήν ὑπάρχη αὐτός ὁ συνωστισμός. Θά ἀλλάξη πολλά πράγματα τά ὁποῖα εἴπαμε καί στήν προηγούμενη ἐκπομπή, τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο λειτουργοῦμε, τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐπικοινωνοῦμε. Νομίζω πρέπει νά σπάσουμε λίγο τήν κρούστα τῆς αὐτάρκειας, τῆς αὐτονομίας, τῆς ὑποκρισίας καί νά εἴμαστε εἰλικρινεῖς ἄνθρωποι.

Ι.Κ.: Σᾶς ἄκουσα σέ μία συνέντευξή σας νά λέτε ὅτι ὁ κορωνοϊός, αὐτός ὁ ἰός ταπείνωσε τόν ὑπερφίαλο καί ἀλαζόνα ἄνθρωπο. Καί μοῦ ἔκανε ἐντύπωση, ἔτσι ὅπως τό θέσατε. Τό θέμα εἶναι ἄν θεωρεῖτε ὅτι θά μποροῦσε ὅλη αὐτή αὐτή ἡ ὑπόθεση, ὅλη αὐτή ἡ ἱστορία νά ἀποτελέση καί ἕνα μάθημα γι’ αὐτόν τόν τύπο ἀνθρώπου.

Ν.Ι.: Ναί, εἶπα σέ μία συνέντευξη πού ἔδωσα στόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὅτι πράγματι αὐτός ὁ ἰός ταπείνωσε τόν ἀλαζόνα, τόν ὑβριστή ἄνθρωπο, μέ τήν ἀρχαιοελληνική ἔννοια τῆς λέξεως ὕβρις. Παρουσιάζεται ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος σάν θεός, μέ αὐτήν τήν ἔννοια, ὄχι ὑβρίζω ἁπλῶς, ἀλλά ὁ ἴδιος θεοποιεῖται. Μέχρι τώρα ἔχει θεοποιηθῆ ἡ ἐπιστήμη. Τώρα βλέπουμε ὅτι ἡ ἐμφάνιση αὐτοῦ τοῦ ἰοῦ, αὐτοῦ τοῦ μικροσκοπικοῦ σωματιδίου, δημιουργεῖ πολλά προβλήματα.

Ὁ ἰός αὐτός δέν εἶναι ὀργανισμός, γιατί ἕνας ζωντανός ὀργανισμός ἔχει ἕνα σύστημα μέ τό ὁποῖο ἀναπαράγεται, ἐνῶ ὁ ἰός δέν εἶναι ὁ ὀργανισμός, εἶναι κάτι μεταξύ ἀβίων καί ἐμβίων ὄντων. Εἶναι ἕνα παράσιτο, εἶναι ἕνα μικρό σωματίδιο, τό ὁποῖο ἐπειδή δέν ἔχει δικό του ὀργανισμό μπαίνει μέσα στήν δομή τοῦ κυττάρου καί χρησιμοποιεῖ τό κύτταρο γιά νά ἀναπαραχθῆ. Εἶναι τρόπον τινά ἕνα παράσιτο, εἶναι ἕνας ἀεροπειρατής. Εἶναι σάν νά παίρνουμε ἕναν ἄνθρωπο πού εἶναι ἄστεγος καί δέν ἔχει νά φάη, δέν ἔχει νά κοιμηθῆ, τόν παίρνουμε στό σπίτι μας καί τόν φιλοξενοῦμε, τό σπίτι εἶναι ξενιστής, τόν παίρνουμε μέσα στό σπίτι μας καί αὐτός δημιουργεῖ ἐπαναστάσεις, κάνει ἄλλες φιλίες καί ἐσωτερικά καί δημιουργεῖ ἀναστάτωση στήν οἰκογένεια, σκοτώνει τήν οἰκογένεια καί παραμένει αὐτός μέσα σέ αὐτό τό σπίτι.

Λοιπόν, πράγματι, ἐργάζονται ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες τώρα γιά νά βροῦν ἀφ’ ἑνός μέν τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο λειτουργεῖ ὁ ἰός. Σέ ὅλον τόν κόσμο γίνονται ἔρευνες, ὅλοι οἱ ἐπιστήμονες, περίπου 60 ἐργαστήρια προσπαθοῦν νά βροῦν τό ἐμβόλιο γιά νά ἀντιμετωπίσουν τόν ἰό.

Πρῶτα πρῶτα κάνουν ἔρευνα τί εἶναι ὁ ἰός, πῶς λειτουργεῖ τό γενετικό του σύστημα, πῶς τό γενετικό του ὑλικό μπαίνει μέσα στό κύτταρο, τί διασυνδέσεις κάνει μέ τό κύτταρο, δηλαδή τί «συνομιλίες» ἔχει μέ τό κύτταρο, προσπαθοῦν αὐτό νά τό ἐντοπίσουν καί αὐτή εἶναι μία μεγάλη ἐρευνητική δουλειά. Παίρνουν ἕναν ἰό covid-19 καί ἕνα κύτταρο ἀνθρώπινο καί προσπαθοῦν μέσα στά ἐργαστήρια νά δοῦνε πῶς γίνεται αὐτή ἡ ἐπεξεργασία, γιατί ἀπό ἐκεῖ θά προέλθη καί ἡ θεραπεία καί τό ἐμβόλιο. Μέχρι τώρα γίνονται πολλές προσπάθειες. Βλέπετε, ὑπάρχουν πολλά ἐργαστήρια στά ὁποῖα γίνονται διεργασίες, γίνονται πολλές προσπάθειες καί ἀκόμα αὐτός ὁ ἰός εἶναι ἀνίκητος πρός τό παρόν. Βέβαια σέ μερικές περιπτώσεις ἀντιμετωπίζεται, ἀλλά γενικότερα θέλουν τήν πλήρη ἀντιμετώπιση.

Ι.Κ.: Ὅσον ἀφορᾶ τήν ἐξέλιξη τῆς ἐπιστήμης θεωρεῖτε ὅτι ἡ μεταμόρφωση τοῦ ἀνθρώπου σέ ὑπερφίαλο καί σέ ἀλαζόνα, ὅπως χαρακτηρίσατε, ὅτι ἔχει τήν συμβολή της ἡ ἐξέλιξη τῆς ἐπιστήμης στήν διαμόρφωση αὐτοῦ τοῦ τύπου ἀνθρώπου;

Ν.Ι.: Ἡ ἐπιστήμη εἶναι μία ἐνέργεια τοῦ λογικοῦ τοῦ ἀνθρώπου, τῆς διάνοιας. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα λογικό ὅν καί βεβαίως ἔχει καί τήν δυνατότητα μέ τήν εὐφυΐα τήν ὁποία ἔχει νά ἀνακαλύπτη ὅλα τα μυστικά τά ὁποῖα ὑπάρχουν μέσα στήν φύση, στόν ὀργανισμό τοῦ ἀνθρώπου. Ὅμως, αὐτό τοῦ δίνει ὑπερβολική αἴσθηση τῶν πραγμάτων καί ὅτι εἶναι ἕνας παντοδύναμος.

Βεβαίως ξέρουμε ὅτι ἡ ἀπολυτοποίηση τῆς ἐπιστήμης δημιουργεῖ ἄλλα τεράστια προβλήματα στόν ἄνθρωπο μέ τήν λογικοκρατία. Αὐτό στήν Δύση δημιούργησε τήν ἀνάγκη νά ἀναπτυχθοῦν καί ἄλλες ἐπιστῆμες, ὅπως ἔχουμε τήν ψυχολογία, τήν ψυχανάλυση, τήν φιλοσοφία, τήν ὑπαρξιακή φιλοσοφία, ἔχουμε τήν κοινωνιολογία καί τά λοιπά.

Ἑπομένως πρέπει κάποτε νά καταλάβουμε δέν εἶναι μόνο ἡ ἐπιστήμη τοῦ λογικοῦ, τῆς διάνοιας, δέν εἶναι μόνο ἡ εὐφυΐα ἐκείνη πού μπορεῖ νά φέρη μία ἰσορροπία μέσα στήν κοινωνία, ὑπάρχουν κι ἄλλα πολλά πράγματα. Καί μέσα σέ αὐτά εἶναι καί ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας πού δίνει μία ἰσορροπία στήν ὅλη ρύθμιση τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς κοινωνίας.

Ι.Κ.: Θά μποροῦσε νά πῆ κανείς ὅτι ὁ ἰός αὐτός εἶναι θεόσταλτος, μέ τήν εὐρύτερη ἔννοια, προκειμένου δηλαδή νά δοκιμαστῆ ὁ ἄνθρωπος;

Ν.Ι.: Πρῶτα πρῶτα θέλω νά πῶ ὅτι γίνεται μία πολύ μεγάλη συζήτηση ἀπό τί προέρχονται αὐτοί οἱ ἰοί καί δίνονται πολλές ἀπαντήσεις. Μία ἀπάντηση εἶναι ὅτι προέρχεται ἀπό μία ἐξελικτική διεργασία ἑνός ὀργανισμοῦ πού ἐκπίπτει, μία ἄλλη θεωρία ὅτι οἱ ἰοί καί μάλιστα τό RNA, γιατί αὐτός ὁ ἰός ὁ covit19 εἶναι RNA, προϋπῆρχαν ἀκόμη τῆς ζωῆς πού ξέρουμε σήμερα ἐμεῖς.

Ἐν πάσῃ περιπτώσει νομίζω ὅτι ὅλα στήν ζωή μας εἶναι ἀντικείμενα τά ὁποῖα μποροῦν νά μᾶς ὠφελήσουν. Ἐμεῖς θεολογικά λέμε αὐτό ὅτι αὐτόν τόν ἰό τόν ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά ἔλθη καί γιά νά ταπεινωθῆ ὁ ἄνθρωπος καί γιά νά γίνουν καί διάφορες ἀλλαγές. Ἀλλαγές μέσα στήν κοινωνία, νά καταλάβουμε ποιοί μᾶς ἀγαποῦν καί ποιοί δέν μᾶς ἀγαποῦν, νά καταλάβουμε ὅτι καί ἐμεῖς πρέπει νά λαμβάνουμε τά μέτρα μας ἀπό ἀγάπη γιά τόν ἄλλον. Γιατί ὅταν ἔχουμε συμπτώματα ἤ εἴμαστε ἀσυμπτωματικοί, ὅπως ἐδῶ μέ αὐτόν τόν ἰό μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά εἶναι φορέας τοῦ ἰοῦ αὐτοῦ χωρίς νά ἔχη ἀκόμη συμπτώματα καί χωρίς νά ξέρη μπορεῖ νά κολλήσει τούς ἄλλους, τότε κολλάει δύο ἀνθρώπους τήν ἡμέρα σέ πέντε μέρες κολλάει δέκα ἀνθρώπους πρίν ἀκόμη ἐκδηλωθοῦν τά συμπτώματα.

Ι.Κ.: Εἶναι οἱ λεγόμενοι ἀσυμπτωματικοί.

Ν.Ι.: Ἑπομένως μᾶς μαθαίνει καί ἕναν ἄλλο τρόπο ζωῆς. Αὐτό πού ἐμεῖς δέν μποροῦμε νά τό ἐπιβάλλουμε στόν ἑαυτό μας καί στήν κοινωνία, θά μᾶς τό μάθη αὐτός ὁ ἰός.

Ι.Κ.: Ἦταν μία δοκιμασία; Δηλαδή λέτε ἦταν ἀφορμή γιά δοκιμασία στίς ἀνθρώπινες σχέσεις;

Ν.Ι.: Εἶναι μιά δοκιμασία καί στίς ἀνθρώπινες σχέσεις καί κατά πόσο πιστεύουμε στόν Θεό καί κατά πόσο πιστεύουμε στήν Ἐκκλησία, δηλαδή τί εἶναι γιά μᾶς ἡ Ἐκκλησία;

Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἡ ὁποία ἔχει μία γνώση τῶν πραγμάτων τήν ὁποία ἐνημέρωσε καί ὁ ἴδιος ὁ κ. Τσιόδρας, ὁ ὁποῖος ἐνημερώνει κάθε μέρα καί τούς Ἕλληνες καί ὅλη τήν κοινωνία, ἔλαβε μερικά μέτρα καί εἶπε ὅτι ἔτσι πρέπει νά γίνουν καί ἐμεῖς τά πήραμε, μερικά ἀπό αὐτά τά ζητήσαμε ἐμεῖς ἀπό τήν Πολιτεία.

Φαίνεται καί δοκιμάζεται θά ἔλεγα καί ἡ στάση τῶν ἀνθρώπων ἔναντι τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί αὐτό πού λέμε Ἐκκλησία. Σέβεται κάποιος τήν Ἐκκλησία; Ἀκούει τήν Ἐκκλησία; Μπορεῖ νά πῆ «ἐφόσον μοῦ τό εἶπε ἡ Ἱερά Σύνοδος πρέπει νά κάνω ὑπακοή, ἐφόσον μοῦ τό εἶπε ὁ Μητροπολίτης μου πρέπει νά κάνω ὑπακοή;». Δηλαδή, βγαίνουν καί μερικά τέτοια ἄλλα προβλήματα.

Καί τόν τελευταῖο καιρό ἐγώ, ἐπειδή ἀσχολήθηκα πάρα πολύ μέ τά θέματα αὐτά, εἶδα ὅτι ὑπῆρξαν τέτοιοι, θά ἔλεγα, θεολογικοί καί ἐκκλησιολογικοί ἰοί μέσα στούς ἀνθρώπους.

Ι.Κ.: Ἦταν μία ἐρώτηση ἡ ὁποία θά ἀκολουθοῦσε κάποια στιγμή καί θέλω νά μείνουμε...

Ν.Ι.: Χαίρομαι διότι σᾶς προκαλῶ νά ρωτήσετε...

Ι.Κ.: ...γιατί αὐτό νομίζω τό θίξατε καί στήν κληρικολαϊκή συνέλευση τῆς περασμένης Πέμπτης, ἐδῶ στήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου, τό θέσατε αὐτό, γιά κάποιους ἰούς οἱ ὁποῖοι βρέθηκαν μέσα στήν Ἐκκλησία καί οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν προβλήματα στήν Ἐκκλησία. Νά τό ἀφήσουμε ὅμως γιά λίγο πιό μετά.

Ν.Ι.: Ὅ,τι θέλετε, γιατί ἐγώ ξέρετε προσπαθῶ νά ἀπαντῶ στά ἐρωτήματα πού μοῦ ὑποβάλλουν καί ὄχι νά δημιουργῶ ἐγώ ἐρωτήματα.

Ι.Κ.: Θέλω νά παραμείνουμε λίγο νά δοῦμε τά πρωτόκολλα τά ὁποῖα μᾶς ἔχουν ἐπιβληθῆ καί οἱ κανόνες οἱ συγκεκριμένοι τό νά ζοῦμε λίγο διαφορετικά. Ἄν ὅλη αὐτή ἡ διαδικασία στήν ὁποία ἔχουμε μπεῖ μέ τά πρωτόκολλα καί μέ τούς περιορισμούς, ἄν θεωρεῖτε ὅτι ἔχει ἤ μποροῦν νά δημιουργήσουν φοβισμένους ἀνθρώπους, ἄν μποροῦν νά δημιουργήσουν φοβισμένες κοινωνίες, ἄν μποροῦν νά αὐξήσουν τό φόβο τῶν ἀνθρώπων ἀπέναντι στό θάνατο καί ποιός εἶναι ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας σέ αὐτό ἀκριβῶς τό σημεῖο;

Ν.Ι.: Ναί. Νομίζω ὅτι θά συμβῆ καί αὐτό πού λέτε καί ἐσεῖς, ἤδη ἔχει συμβεῖ, δηλαδή αὐτός ὁ ἰός μπορεῖ νά δημιουργήση φοβισμένους ἀνθρώπους, πού φοβοῦνται, πού κλείνονται μέσα στό σπίτι, πού φοβοῦνται τόν θάνατο, πού φοβοῦνται ὅτι θά πεθάνουν.

Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ὅμως μπορεῖ νά δημιουργήση κι ἄλλους ἀνθρώπους, δηλαδή ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι θά διακρίνονται, θά ἔλεγα, ἀπό ἕναν ναρκισσιστικό παλικαρισμό, ὅτι «ἐμένα δέν μέ κολλάει τίποτα, ἐμένα δέν μέ νοιάζει τίποτα». Καί τούς βλέπεις νά συμπεριφέρονται σάν νά μή συμβαίνη τίποτα.

Ι.Κ.: Εἶναι ὁ τύπος τοῦ ἀλαζόνα ἀνθρώπου.

Ν.Ι.: Ἀλαζόνας κοινωνικά, στήν κοινωνική ζωή. Ἄρα μπορεῖ νά δημιουργήση καί τούς δύο αὐτούς τύπους, καί τόν φοβισμένο ἄνθρωπο πού νά κλείνεται στό σπίτι καί νά μή βγαίνη ἔξω ἀπό τό σπίτι του καί τόν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος θά εἶναι ἕνας αὐτάρκης καί ἕνας ἄνθρωπος ναρκισσιστής πού νομίζει ὅτι δέν τό πιάνουν ὅλα αὐτά.

Ἐδῶ νομίζω ὅτι χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος βοήθεια. Καί ὑπάρχουν τόσες ἄλλες ἐπιστῆμες ἀπό τίς ὁποῖες μπορεῖ νά πάρη τήν βοήθεια. Χρειάζεται ὁπωσδήποτε βοήθεια καί ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία προσπαθεῖ, μέ ὅλη τήν ἀγωγή τήν ὁποία διαθέτει, νά βοηθήση τόν ἄνθρωπο νά ἀντιμετωπίση καί τά εὐχάριστα καί τά δυσάρεστα. Ὁ θάνατος εἶναι γεγονός, ἕνα κοινωνικό φαινόμενο. Δέν εἶναι θάνατος μόνο ἀπό τόν ἰό, ἄλλωστε καί αὐτοί πού πεθαίνουν δέν πεθαίνουν μόνο ἀπό τόν ἰό, πεθαίνουν ἀπό τά λεγόμενα ὑποκείμενα νοσήματα, πού εἶναι ἡ καρδιά, ἔχουν καρδιά οἱ ἄνθρωποι, ἔχουν πίεση, ἔχουν ζάχαρο καί χίλιους δυό τρόπους πού ἐκφράζεται αὐτή ἡ φθαρτότητα καί ἡ θνητότητα.

Ἄρα ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νά βοηθήση καί αὐτόν πού εἶναι φοβισμένος, νά τοῦ δώση μία αἴσθηση ὅτι ὁ Θεός διευθύνει τήν ζωή μας, καί νά βοηθήση καί αὐτόν ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται μία αὐτάρκεια καί ἕναν ναρκισσισμό, ὅτι τελικά δέν μπορεῖ νά συμπεριφέρεται σάν ἕνας ἀλαζόνας καί πρέπει νά ἔχη στήν ζωή του ὅρους, ὅρια καί κανόνες, ὁ κάθε ἄνθρωπος. Καί νά καταλάβη κάποτε ὁ ἄνθρωπος ὅτι δέν εἶναι μόνιμος πάνω στήν γῆ, ἐδῶ εἴμαστε πάροικοι καί παρεπίδημοι, ἐδῶ εἴμαστε ἁπλῶς φιλοξενούμενοι, ἡ γῆ μᾶς ξενίζει, μᾶς φιλοξενεῖ. Ἀλλοῦ εἶναι ἡ πατρίδα μας.

Ι.Κ.: Εἶναι πιό δύσκολος ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας νά κληθῆ νά ἀντιμετωπίση ἕναν φοβισμένο ἄνθρωπο καί εἶναι τό ἴδιο νά κληθῆ νά ἐνισχύση θά λέγαμε ἕναν φοβισμένο Χριστιανό; Γιατί ἕνας συνειδητοποιημένος Χριστιανός ἀντιμετωπίζει σίγουρα διαφορετικά τήν προοπτική τοῦ θανάτου.

Ν.Ι.: Ἡ Ἐκκλησία ἔχει διάφορους τρόπους μέ τούς ὁποίους κάνει τήν ἀγωγή της, θά ἔλεγα τήν ποιμαντική της διακονία. Γιατί ἡ Ἐκκλησία, ἐκτός ἀπό τά Μυστήρια, ἔχει δύο πράγματα, δύο εἶναι τά βασικά ἔργα τά ὁποῖα μπορεῖ νά κάνη ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τό πρῶτο εἶναι νά δίνη τήν ὁμολογία τῆς πίστεως, νά ὁμολογῆ γιά τό τί εἶναι ὁ Θεός, τί εἶναι ὁ ἀνθρωπος, τί εἶναι ὁ κόσμος. Νά δίνη αὐτήν τήν ὁμολογία τῆς πίστεως, αὐτό πού ἔκαναν καί οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι. Καί τό δεύτερο εἶναι νά ἀσκῆ ποιμαντική διακονία. Ὅλα τά ἄλλα εἶναι παρέμβλητα, θά ἔλεγα. Μπορεῖ νά ἀσχολεῖται καί μέ μερικά ἄλλα, ἀλλά τό βασικό εἶναι ἡ ὁμολογία τῆς πίστεως καί ἡ ποιμαντική της διακονία.

Τώρα, ὅταν ἔχη ἀπέναντί της διαφόρους ἀνθρώπους, πρέπει νά προσαρμόζη καί τήν ποιμαντική διακονία. Ἄλλη ποιμαντική διακονία θά κάνη στόν ἄθεο, πού νομίζει ὅτι εἶναι ἄθεος καί λέει ὅτι εἶναι ἄθεος, ἄλλη ποιμαντική διακονία θά κάνη σέ αὐτόν ὁ ὁποῖος ἐκκλησιάζεται μέ ἕναν ἐντελῶς τυπολατρικό τρόπο, ἄλλη διακονία θά κάνη στούς νέους, ἄλλη διακονία θά κάνη σέ αὐτούς οἱ ὁποῖοι αἰσθάνονται ὅτι εἶναι στό τέλος τῆς ζωῆς τους καί ἔχουν γεράσει, ὅτι περιμένουν τόν θάνατο καί τούς καταβάλλει ἡ ἀγωνία τοῦ θανάτου. Ὁπότε χρειάζεται ἕνας εὐαίσθητος Ἱερέας, πνευματικός πατέρας, Μητροπολίτης, Ἐπίσκοπος.

Ι.Κ.: Καί καταρτισμένος θά ἔλεγα.

Ν.Ι.:  Καί καταρτισμένος καί νά ἔχη μία τρυφερότητα καί μία εὐαισθησία, ὥστε καί νά δίνη τήν ὁμολογία τῆς πίστεως καί νά προσαρμόζη τήν ποιμαντική διακονία στήν κατάσταση τοῦ καθενός ἀνθρώπου. Νά γίνεται αὐτό πού λέει ἡ παιδαγωγική, ἐξατομικευμένη ἀγωγή.

Ι.Κ.: Ὅπως ἀκριβῶς ἀντιμετωπίζει ἕνας γιατρός τούς ἀσθενεῖς κατά περίπτωση.

Ν.Ι.: Ἀκριβῶς, γι’ αὐτό καί γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι βασική ἡ διδασκαλία τήν ὁποία βλέπουμε σέ ὅλα τά κείμενα, ὅτι εἶναι ἕνα πνευματικό νοσοκομεῖο καί ὁ Ἱερεύς, ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι ἕνας θεραπευτής, ἕνας ἰατρός. Ὁπότε ὅλοι πάσχουν ἀπό τήν ἴδια ἀρρώστια, ἀλλά ὁ καθένας ἔχει καί διαφορετικά νοσήματα, καί πρέπει νά προσαρμόζη τήν θεραπεία.

Ι.Κ.: Νά ἔρθουμε λίγο στήν κληρικολαϊκή σύναξη πού πραγματοποιήθηκε τήν περασμένη ἑβδομάδα ἐδῶ στήν Ἱερά Μητρόπολη, νά μᾶς πῆτε λίγο τα ἀποτελέσματά της καί νά μείνουμε καί λίγο σέ αὐτό πού εἴπαμε προηγουμένως γιά τούς ἰούς, πού θίξατε, οἱ ὁποῖοι προκάλεσαν προβλήματα μέσα στήν Ἐκκλησία.

Ν.Ι.: Ἦταν μία ἀνάγκη τήν ὁποία ἔπρεπε νά τήν κάνω καί ἔγινε βέβαια μέ ὅλες τίς προδιαγραφές. Δηλαδή ὁ κάθε Ἱερέας κρατοῦσε μία ἀπόσταση 1,5 μέ 2 μέτρα ἀπό ὅλες τίς κατευθύνσεις μπρός, πίσω, δεξιά καί ἀριστερά. Γιατί ἔπρεπε νά ἐνημερώσω καί τούς Ἱερεῖς, ἀλλά ἦταν καί ἐκπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συμβουλίων καί ἦταν καί οἱ νεωκόροι, οἱ ὁποῖοι πρέπει νά βοηθήσουν στήν καλή διοργάνωση τῆς θείας Λειτουργίας.

Λοιπόν ἐκεῖνο πού θέλω νά πῶ εἶναι ὅτι ἔμεινα πάρα πολύ εὐχαριστημένος. Πρῶτα-πρῶτα τους εὐχαρίστησα γιά τό ἔργο τό ὁποῖο ἔκαναν, τούς ἐνημέρωσα γιά τίς ἀποφάσεις τίς ὁποῖες πῆρε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τούς ἔδωσα μερικές ὁδηγίες πῶς πρέπει νά χειριστοῦν τά διάφορα θέματα. Καί βεβαίως ἐπειδή τόσον καιρό, ἕνα μήνα ἀσχολήθηκα πάρα πολύ ἐντατικά μέ τήν ἐνημέρωση τῶν δημοσιογράφων καί τοῦ κοινοῦ ὡς ἐκπρόσωπος τύπου τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, γι’ αὐτό τούς εἶπα καί μερικές ἐκτιμήσεις, μερικά συμπεράσματα στά ὁποῖα κατέληξα.

Ἕνα ἀπό αὐτά τά συμπεράσματα εἶναι ὅτι διέκρινα στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο, μεταξύ τῶν Χριστιανῶν ὅτι ὑπάρχει ἕνας ἰός ὁ ὁποῖος λέγεται ἰός τῆς αὐτονομίας: «κάνω ὅ,τι θέλω, ὅπως ἐγώ ἔχω καταλάβει, ὅπως ἐγώ νομίζω, δέν μέ ἐνδιαφέρουν οἱ ἄλλοι, ἀκούω καί τήν Ἐκκλησία, ἀλλά τελικά θά κάνω αὐτό πού θέλω ἐγώ». Εἶναι τό λεγόμενο γνωμικό θέλημα πού ἦταν καί ἡ αἰτία τῆς πτώσεως τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας.
Αὐτή ἡ αὐτονομία ἐκφράζεται μέ τρεῖς τρόπους:

Μέ ἕναν ἰό, θά ἔλεγα «θεολογικό ἰό», πού σημαίνει ὁ καθένας ἀπό τίς μελέτες πού ἔκανε, ἀπό τόν καθηγητή του στήν Θεολογική Σχολή σχημάτισε μία δική του θεολογία, ἄκουσε, εἶδε, συνάντησε διάφορα ρεύματα, γιατί κυκλοφοροῦν καί στήν Ἑλλάδα διάφορα ρεύματα πού μᾶς ἔρχονται ἀπό τήν Ἀνατολή, ἀπό τήν Δύση, ἀπό Βορά καί φτιάχνει μία δική του θεολογία, ξένη ἀπό τήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ἐκφράζεται μέ τίς Οἰκουμενικές Συνόδους. Αὐτός εἶναι «θεολογικός ἰός». Ὁ ἰός εἶναι παράσιτο, εἶναι κάτι τό ὁποῖο μπαίνει μέσα στόν ὀργανισμό καί προσπαθεῖ νά ἐκμεταλλευτῆ τόν ὀργανισμό γιά νά ἐπιζήση καί νά κάνη αὐτό πού θέλει.

Ἔπειτα ὑπάρχει ἕνας «ἐκκλησιολογικός ἰός», δηλαδή ὁ καθένας ἔχει φτιάξει μία δική του ἐκκλησιολογία, δέν ὑπολογίζει οὔτε τόν Μητροπολίτη, οὔτε τήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο. Ἔβγαλε ἡ Σύνοδος μερικές ἀποφάσεις καί ὁ ἄλλος λέει: «δέν μέ ἐνδιαφέρουν, δέν τούς ἀποδέχομαι αὐτούς». Μά, δέν εἴμαστε ἕνα ἀσύντακτο σῶμα. Δέν μπορεῖ ἕνας στρατιώτης, γιά παράδειγμα, νά πῆ κάνω μία μάχη, εἶμαι στήν μάχη καί δέν θά κάνω αὐτό πού μοῦ λέει ὁ ἀνώτερός μου καί τό σύστημα πού ἔχει καθοριστεῖ γιά νά νικήσουμε, ἀλλά θά κάνω ὅ,τι θέλω ἐγώ. Δέν γίνεται αὐτό. Αὐτό εἶναι μία αὐτονομία, ἕνας «ἐκκλησιολογικός ἰός» καί ζῆ κανείς μέσα στήν Ἐκκλησία ὡς παράσιτο καί δημιουργεῖ προβλήματα.

Καί τό τρίτο εἶναι καί ὁ λεγόμενος, θά ἔλεγα, «πνευματικός ἰός», πού ὁ καθένας ἔχει καθορίσει, ὅπως ἔχει καθορίσει τήν πνευματική ζωή, τό τί εἶναι πνευματική ζωή, ἔχει τόν πνευματικό του πατέρα καί λέει: «ἄ, ἐγώ θά κάνω ὑπακοή στόν πνευματικό μου πατέρα, στόν Γέροντά μου». Ἀλλά αὐτός ὁ Γέροντας καί ὁ πνευματικός πατέρας μπορεῖ νά θέτη τόν ἑαυτό του πάνω ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ὁπότε, ὅταν καί ὁ πνευματικός πατέρας καί ὁ ὑποτακτικός, τό πνευματικό παιδί, θέτουν τόν ἑαυτό τους πάνω ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο, τότε αὐτό εἶναι ἕνας «πνευματικός ἰός».

Ι.Κ.: Ἄρα λέτε ὅτι ὁ μόνος ἀσφαλής δρόμος εἶναι τό συνοδικό πολίτευμα, δηλαδή νά πιστεύουμε καί νά ὑπακοῦμε στίς ἀποφάσεις τῆς Συνοδικές, ὅπως ἔχουν καταγραφῆ καί ἔχουν διατυπωθῆ μέσα ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, ἔτσι δέν εἶναι;

Ν.Ι.:  Εἶστε καλός μαθητής βλέπω, ἐπειδή μέ ἀκοῦτε πολλές φορές γι’ αὐτό καί μιλᾶτε γιά τό συνοδικό πολίτευμα. Πράγματι, τό πολίτευμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι συνοδικό, ἀλλά καί ἱεραρχικό. Τί σημαίνει αὐτό; Ὑπάρχει μία ἱεραρχία, ὄχι μόνο συνοδικότητα.

Αὐτό πού εἶπα προχθές στήν σύναξη εἶναι τό ἑξῆς παράδειγμα ἀπό τόν ἑαυτό μου, γιά νά καταλάβη καί ὁ ἄλλος καί νά θέση τόν ἑαυτό του ἐκεῖ πού πρέπει νά τόν θέση. Ὅταν ἡ Ἱερά Σύνοδος μέ ἐξέλεξε Μητροπολίτη, ἔγινε ἡ ἐκλογή μου, μέ κάλεσαν καί εἶπα τό ἀποδέχομαι καί καθόρισε τήν ἡμέρα πού θά γίνη ἡ χειροτονία μου εἰς Ἐπίσκοπον. Πρίν ὅμως γίνη ἡ χειροτονία παραμένω, καί ὁ καθένας, μπροστά στήν Ὡραία Πύλη καί λέει: «Στέργομαι καί ἀποδέχομαι τάς ἑπτά Οἰκουμενικάς Συνόδους» καί τά λοιπά, καί τούς κανόνες ὅλα αὐτά. Καί μετά λέει: «Πείσομαι δ' ἐσαεί προθύμως ἐν τοῖς Ἐκκλησιαστικοῖς καί τῇ Ἱερᾷ Συνόδῳ, ὡς Ἀνωτάτῃ Ἀρχῇ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, σεβόμενος καί τηρῶν τάς δωρηθείσας Αὐτῇ προνομίας». Τί σημαίνει αὐτό; Θά ὑπακούσω πάντοτε καί προθύμως στίς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου. Ὅταν μετά λειτουργῆ, τί λέει; «Ἐν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου».

Ι.Κ.: Αὐτό θά ἔλεγα, εἶναι κάτι τό ὁποῖο ἐπαναλαμβάνεται ὅμως καί κάθε Κυριακή σέ κάθε Θεία Λειτουργία.

Ν.Ι.:  Ἀκριβῶς. «Ἐν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου τῆς ὀρθοτομούσης τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας».

Τώρα ὅταν κανείς ἔχη ἕναν δικό του ἰό, θεολογικό, ἐκκλησιολογικό ἰό, πνευματικό ἰό καί δέν δέχεται τήν Ἐκκλησία, τότε οὐσιαστικά ἔχει παραβῆ τήν διαβεβαίωση τήν ὁποία ἔδωσε γιά νά χειροτονηθῆ Μητροπολίτης. Καί τήν χειροτονία του, πρίν ἀναλάβη τήν Μητρόπολη, πηγαίνει στό Προεδρικό Μέγαρο –ἔτσι ἔχει ρυθμισθῆ καί ἔτσι εἶναι τό σύστημά μας– καί δίνει διαβεβαίωση στόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας, ἐνώπιόν τοῦ Ὑπουργοῦ Παιδείας καί τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ὅτι θά τηρῆ τούς κανόνες καί τό Σύνταγμα καί τούς νόμους τῆς Πολιτείας.

Ἐ, λοιπόν, μετά ἀπό αὐτά ἐγώ δέν μπορῶ νά ἔρθω στήν Μητρόπολή μου καί νά λέω: «ἐγώ ἔτσι νομίζω, δέν μέ ἐνδιαφέρει, ἡ Σύνοδος ἔκανε λάθος». Ἐάν ἡ Σύνοδος ἔκανε λάθος, θά στείλω ἔγγραφο στήν Σύνοδο καί θά πῶ: «Μακαριώτατε, νομίζω ὅτι στό θέμα αὐτό δέν ἔχετε ὑπολογίσει ἐκεῖνο καί ἐκεῖνο καί ἐκεῖνο» καί θά περιμένω τήν ἀπάντηση καί τό ὁποῖο ἔγγραφο δέν θά τό στείλω στά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης.

Ἐγώ τό διάστημα αὐτό, ἕνα μήνα, ἔστειλα τρία τέτοια ἔγγραφα στήν Ἱερά Σύνοδο καί ζητοῦσα ὁδηγίες, γιατί βρέθηκα σέ κάποιες δυσκολίες. Τά δημοσίευσα; Δέν τά δημοσίευσα. Δέν μπορεῖ νά λαϊκίζουμε μέσα στήν Ἐκκλησία.

Ὁπότε, ἐάν ἐγώ ὡς Μητροπολίτης δέν δέχομαι ὅτι πρέπει νά ὑπακούω στήν Ἱερά Σύνοδο, δέν δέχομαι ὅτι πρέπει νά ὑπακούω στό Σύνταγμα καί τούς νόμους τῆς Πολιτείας, δέν πρέπει νά λέω τό «ἐν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Συνόδου τῆς ὀρθοτομούσης τοῦ λόγου τῆς σῆς ἀληθείας», καί βεβαίως δέν μπορεῖ νά εἶμαι καί Μητροπολίτης.

Ι.Κ.: Θά ἤθελα λίγο νά ἀναφερθοῦμε στήν Συνοδική ἐπιστολή πού σᾶς ἀπεστάλη, ἐκφράζοντας τήν εὐαρέσκεια ἡ Ἱερά Σύνοδος στό πρόσωπό σας γιά τό ὅτι ἐπί 100 ἐμφανίσεις πλέον τοῦ ἑνός μήνα δηλαδή ὑπηρετήσατε αὐτόν τό θεσμό, τόν θεσμό δηλαδή τοῦ ἐκπροσώπου τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου γιά θέματα πανδημίας, καί γιά τόν λόγο αὐτό λάβατε αὐτήν τήν ἐπιστολή. Νομίζω ἦταν μία ἠθική, θά λέγαμε, ἱκανοποίηση στό πρόσωπό σας γιά τόν τρόπο πού λειτουργήσατε.

Ν.Ι.: Εὐχαριστῶ πάρα πολύ. Πρίν μπῶ σέ αὐτό τό θέμα, προηγουμένως εἶπα τί κάνει ὁ Μητροπολίτης. Αὐτό πού κάνει ὁ Μητροπολίτης σέ σχέση μέ τήν Ἱερά Σύνοδο, αὐτό πρέπει νά κάνη καί ὁ Ἱερέας σέ σχέση μέ τόν Μητροπολίτη. Ἔτσι τό συνοδικό σύστημα γίνεται παντοῦ, τό συνοδικό σύστημα γίνεται καί μέσα στήν Μητρόπολη, καί σέ σχέση τοῦ Μητροπολίτου μέ τήν Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδο, καί γενικότερα τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί μέ τήν Πανορθόδοξη Ἐκκλησία.

Λοιπόν τώρα νά πῶ σέ αὐτό τό θέμα πού εἴπατε. Ναί πράγματι, ὅταν ἡ Σύνοδος, 30 τοῦ μηνός Ἀπριλίου, συνῆλθε γιά νά ἀξιολογήση τά πράγματα γιά νά δῆ τί θά κάνη καί τί ἐντολές θά δώση, μεταξύ τῶν ἄλλων ἐξέφρασε καί τήν εὐαρέσκειά της στό ἔργο τό ὁποῖο ἔκανα. Ἦταν δύσκολο ἔργο, δέν ἦταν εὔκολο. Ἔπεσε τό βάρος ὅλο ἐπάνω μου, μέ τήν ἔννοια πολλοί μοῦ ἔλεγαν τότε «μήν τό ἀναλαμβάνεις» καί ἐγώ βέβαια στήν ἀρχή δέν τό ἀνελάμβανα εὐχαρίστως, γιατί θά μποροῦσα νά κάνω κάποιο λάθος καί θά ἤτανε πολύ τραγικό αὐτό τό λάθος.

Ι.Κ.: Καί θά εἶχε κόστος γιά σᾶς...

Ν.Ι.:. Ὄχι μόνο γιά μένα, ἀλλά καί γιά τήν Ἐκκλησία γενικότερα. Καί βρέθηκα σέ πολλές δύσκολες στιγμές.

Ι.Κ.:  Ποιά ἦταν ἡ πιό δύσκολη στιγμή; Μπορεῖτε νά μᾶς τήν πῆτε; Ἔχετε ἀξιολογήσει;

Ν.Ι.: Νά σᾶς πῶ ἤτανε ἦταν τρεῖς οἱ φάσεις τίς ὁποῖες πέρασα. Ἡ πρώτη φάση ἦταν, ὅταν τήν 1η Ἀπριλίου μέ διόρισαν ὡς ἐκπρόσωπο τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, ἐνδεχομένως ἐπειδή εἶχα μία πείρα μέ τούς δημοσιογράφους. Τότε ἀνέλυα τίς ἀποφάσεις τίς ὁποῖες ἔπαιρνε ἡ Σύνοδος καί προσπαθοῦσα νά μήν ὑπερβαίνω τίς ἁρμοδιότητές μου.

Δηλαδή ποιά ἦταν ἡ δυσκολία σέ αὐτήν τήν φάση; Σέ αὐτήν τήν φάση ἦταν ἡ δυσκολία ὅτι δέν μιλοῦσαν οἱ ἄλλοι Ἱεράρχες καί Κληρικοί, εἶχε ἀπαγορεύσει ἡ Σύνοδος νά μιλοῦν οἱ ἄλλοι. Ἄρα ὅταν οἱ τηλεοπτικοί καί ραδιοφωνικοί σταθμοί ζητοῦσαν ἀπό τούς ἄλλους νά μιλήσουν, ἔλεγαν: «Πηγαίνετε στόν Ναυπάκτου». Ἑπομένως, δεχόμουν κάθε μέρα 20-30 προσκλήσεις. Ἔπρεπε νά ἀνταποκριθῶ σέ ὅλες ἤ στίς περισσότερες. Ἐάν δέν ἀνταποκρινόμουν, θά ἔλεγαν ὅτι αὐτός δέν ἐπαρκεῖ, ἑπομένως γιατί τόν ὁρίσατε. Ἔπειτα, θά ἔπρεπε νά λέω ὄχι προσωπικές μου ἀπόψεις, θά ἔπρεπε νά λέω τήν ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τήν ὁποία ἀπόφαση ἔπρεπε νά δικαιολογῶ, νά βάζω τίς ὑποσημειώσεις θά λέγαμε, καί δέν ἔπρεπε νά ὑπερβαίνω τίς ἁρμοδιότητές μου.

Ἄρα βρέθηκα σέ μία πολύ δύσκολη φάση. Ἀπό τήν μία μεριά δέν ἔπρεπε νά ἀρνοῦμαι, μέ κόπωση μεγάλη, νά δίνω συνεντεύξεις, καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά δέν ἔπρεπε νά ὑπερβαίνω τίς ἁρμοδιότητές μου.

Στή δεύτερη φάση πού ἦταν ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἀνέκυψε ἕνα ζήτημα. Ἐνῶ ἡ ἀπόφαση τῆς Συνόδου ἡ προηγούμενη ἔλεγε νά γίνονται κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, ἀλλά θά εἶναι ἀνοιχτοί οἱ Ναοί μερικές ὧρες κάθε μέρα 11:00 μέ 1:00 καί τήν Μεγάλη Παρασκευή από 1:00 μέχρι τίς 5:00, προφανῶς ὅταν περνάη κάποιος νά ἀνάβη τό κερί του, νά ἀσπάζεται τόν Ἐπιτάφιο, τόν Ἐσταυρωμένο, ξεσηκώθηκε ἕνας μεγάλος θόρυβος, ἐννοῶ θόρυβος καί ἀπό δημοσιογράφους καί ἀπό τήν Κυβέρνηση ὅτι, ἄν γίνη αὐτό θά πᾶμε πίσω, διότι εἶχαν εἶχαν προκαθορίσει μετά τό Πάσχα νά ἀρχίση ἡ διαδοχική ἐπάνοδος στήν κανονικότητα. Ἐάν ὅμως ὁ κόσμος ὅλος αὐτός αὐτές τίς ὧρες πάη στούς Ναούς ἀπό εὐλάβεια νά προσκυνήση, ἐνδεχομένως ἀπό τόν συνωστισμό ἐννοῶ, θά μᾶς πάη πίσω καί δέν θά ἀρχίσουμε τά μέτρα ἐπανόδου στήν κανονικότητα, μέ ἀποτέλεσμα ἡ οἰκονομική κρίση νά αὐξηθῆ. Τότε λοιπόν ξεσηκώθηκε ὅλη αὐτή ἡ ἀντίδραση ἐσωτερικά καί ἐξωτερικά, καί τό εἶδα στήν τηλεόραση.

Τότε ἦρθα σέ ἐπικοινωνία μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο καί λέω: «Τί θά κάνουμε ἐδῶ»; Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἦρθε σέ ἐπικοινωνία διά τοῦ Ἀρχιγραμματέως μέ τά μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί μοῦ ἔστειλαν ἕνα κείμενο τό ὁποῖο ἔπρεπε νά κάνω δήλωση καί τό ὁποῖο δέν ἀνακαλοῦσε τήν προηγούμενη ἀπόφαση τῆς Συνόδου, ἀλλά ἔλεγε ὅτι ἡ Ἱερά Σύνοδος δέν προτρέπει τόν λαό αὐτή τήν περίοδο νά πάη στήν Ἐκκλησία, ἀλλά τόν προτρέπει νά παραμείνη στό σπίτι. Αὐτό δέν ἦταν ἀνάκληση τῆς προηγούμενης ἀποφάσεως καί αὐτό βέβαια ἔλεγα στίς συνεντεύξεις. Μερικοί θεώρησαν ὅτι ἦταν αὐτό κάτι διαφορετικό καί ὅτι ἐγώ ξεπέρασα τίς ἁρμοδιότητές μου. Δέν τίς ξεπέρασα. Ἦταν ἀπόφαση τήν ὁποία πῆρε ἡ ἴδια ἡ Σύνοδος καί ἐγώ ὡς ἐκπρόσωπος τῆς Συνόδου ἔπρεπε νά τήν παρουσιάσω. Λοιπόν αὐτή εἶναι ἡ δεύτερη φάση.

Καί ἡ τρίτη φάση νομίζω ἦταν ἡ πιό δύσκολη, ἦταν μετά τό Πάσχα. Ὅλοι ἦταν ἱκανοποιημένοι ὅτι δέν δημιουργήθηκαν προβλήματα κατά τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα καί τό Πάσχα, ἄρχισαν νά ὁμιλοῦν ὅτι πρέπει σιγά-σιγά νά ἐπανέλθουμε στήν κανονικότητα, γιά τό πῶς θά ἐπανέλθουμε, νά ἀνοίξουν πρῶτα τα κομμωτήρια, νά ἀνοίξουν τά καταστήματα σιγά-σιγά καί δέν μιλοῦσαν καθόλου γιά τήν Ἐκκλησία. Ἐτέθησαν διάφορα ἐρωτήματα: «Τί θά γίνη μέ τήν Ἐκκλησία, δέν θά ἀνοίξουν οἱ Ἐκκλησίες, δέν θά μπορεῖ νά πηγαίνη ὁ κόσμος μέσα στήν Ἐκκλησία μέ τά μέτρα, ὅπως θά πάη στά κομμωτήρια, ὅπως θά πάη στό σοῦπερ μάρκετ πού πήγαινε καί πρίν ἤ στά ἄλλα καταστήματα; Ὅμως δέν γινόταν λόγος. Καί ἄρχισε ἕνας ἀναβρασμός μέσα στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν Κληρικῶν καί τῶν Ἐπισκόπων.

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος συνέλαβε αὐτό τό πρόβλημα, γι’ αὐτό τήν Τετάρτη τῆς Διακαινησίμου, 22 τοῦ μηνός, ἔστειλε μία πολύ σημαντική ἐπιστολή στόν Πρωθυπουργό καί σέ ἄλλα μέλη τῆς Κυβέρνησης, τρεῖς Ὑπουργούς καί σέ ἄλλους ἁρμόδιους παράγοντας. Ἦταν συνοδική ἐπιστολή, «συνοδικῇ ἐξουσιοδοτήσει» καί μοῦ τήν ἔστειλε νά τήν ἔχω ὑπόψη μου.

Ὅταν λοιπόν γινόταν ὅλη αὐτή ἡ συζήτηση καί δέν μιλοῦσαν γιά τήν Ἐκκλησία, κάποια στιγμή μετά τήν ἐπιστολή πού ἔστειλε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ κυβερνητικός ἐκπρόσωπος εἶπε ὅτι θά ἀνοίξουν οἱ Ἐκκλησίες μόνο γιά ἀτομική προσευχή καί γιά ἐκκλησιασμό ἀργότερα. Διέρρεαν διάφορα, ὅτι θά ἀνοίξουν γιά τόν ἐκκλησιασμό οἱ Ἐκκλησίες τόν Ἰούνιο, τόν Ἰούλιο, ὁπότε ὑπῆρξε μία ἀναταραχή.

Τότε χρειάστηκε τίς δύο τελευταῖες μέρες πρίν τό διάγγελμα τοῦ Πρωθυπουργοῦ, νά διατυπώσω τίς ἀπόψεις μου λίγο, νά τό πῶ, πιό σκληρά, πιό ἐπιθετικά, δέν ξέρω πῶς νά τό ἑρμηνεύση κανείς. Καί βγῆκα δύο τελευταῖες μέρες, 27 καί 28 τοῦ μηνός Ἀπριλίου, βγῆκα λίγο πιό σκληρά περισσότερο ἀπό ἐκεῖνο πού μιλοῦσα προηγουμένως καί εἶπα: «Ἐπιτέλους νά μᾶς ποῦν τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Νά μᾶς ποῦν τί εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία, φολκλόρ εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία; Τί εἶναι ἡ θεία Κοινωνία; Εἶναι κατώτερη ἀπό τά κομμωτήρια;». Ἔγινε μία συζήτηση πάνω στό θέμα αὐτό καί νομίζω ὅτι ἡ κατάληξη ἦταν πάρα πολύ καλή.

Ι.Κ.: Νομίζω ὅτι ἐκφράζατε τό γενικότερο θά λέγαμε αἴσθημα τῶν πολιτῶν, τοῦ κόσμου, τῶν πιστῶν μᾶλλον, καί νομίζω ὅτι ἦταν ἀπόλυτα δικαιολογημένο.

Ν.Ι.: Νά τό πῶ; Δέν ξέρω ἄν πρέπει νά τό πῶ τώρα, ἀλλά ἔτσι νά τό πῶ λίγο ἐξωτερικά.

Βλέπουμε τί γίνεται στίς ἄλλες χῶρες, βλέπουμε τί γίνεται στήν Γερμανία, πού εἶπαν, θά κάνετε τήν θεία Λειτουργία, ἀλλά δέν θά κοινωνᾶτε. Ἤ θά ἀλλάξετε τρόπο θείας κοινωνίας.

Ι.Κ.: Τόν τρόπο θείας Μετάληψης λέτε;

Ν.Ι.:  Ναί, ἀκριβῶς. Τό ἴδιο ἔγινε στήν Αὐστρία.

Ι.Κ.: Ὑπῆρξε ἀντίδραση τοῦ Μητροπολίτη Γερμανίας.

Ν.Ι.: Τό ἴδιο ἀκριβῶς ἔγινε στήν Αὐστρία, αὐτές οἱ σκέψεις ἦταν καί ἐδῶ. Γιατί διαδίδονταν ὅτι δέν μεταδίδεται ὁ ἰός μέ τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά μέ τά σταγονίδια μεταδίδεται.

Λοιπόν νομίζω ὅτι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον τό χειρίστηκε τό θέμα ὁ Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον ἐγώ παρουσίασα τό θέμα, καί πρός τούς δημοσιογράφους καί μέ μέλη τῆς ἐπιτροπῆς τῶν ἐμπειρογνωμόνων, ἦταν ἀποτελεσματικός. Ἔγινε καί ἐκεῖ συνεργασία καί ἐγώ ἤξερα ὅτι ἡ ἐπιστημονική ἐπιτροπή ἔστειλε στόν Πρωθυπουργό τίς ἀπόψεις της καί δέν ἔθετε θέμα τῆς θείας Κοινωνίας. Γι’ αὐτό καί ἔλεγα: «Παρακαλῶ νά γνωστοποιηθῆ καί νά δημοσιοποιηθῆ ἡ ἀπόφαση τῆς Ἐπιτροπῆς». Ὅταν μέ ρωτοῦσαν οἱ δημοσιογράφοι «γιατί τό θέλετε», ἀπάντησα: «Θέλω νά δῶ ἐάν εἶναι τό θέμα ἐπιστημονικό ἤ ἄν εἶναι πολιτικό».

Λοιπόν νομίζω ὅτι αὐτό ἔπαιξε ἕναν ρόλο, ἦταν ἡ πιό κρίσιμη φάση τῆς ὅλης διακονίας μου. Καί νομίζω ὅτι αὐτό φαίνεται καί στό γράμμα πού μοῦ ἔστειλε προχθές ἡ Σύνοδος πού διακρίνει τήν διακονία μου σέ τρεῖς φάσεις, τήν εὐαρέσκεια τῆς Συνόδου γιά τό ὅτι στήν πρώτη φάση ἐνημέρωσα γιά τήν ἀπόφαση, στήν δεύτερη φάση τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα βοήθησα γιά τόν ἰδιαίτερο ἑορτασμό τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Πάσχα καί στήν τρίτη φάση, μέ ἀφορμή τήν ἐπιστολή τοῦ Ἀρχιεπισκόπου χειρίσθηκα τό θέμα ὥστε νά ἀνοίξουν οἱ Ναοί. Τό λέει ἡ Σύνοδος, γιατί ἡ Σύνοδος ξέρει πολύ περισσότερα πράγματα καί ἐγώ φυσικά ξέρω πολύ περισσότερα πράγματα, τά ὁποῖα δέν μπορῶ νά τά πῶ τώρα, τό τί ἀκριβῶς ἔγινε ἐσωτερικά.

Ι.Κ.: Δέν ξέρω ἄν ἔχετε νά προσθέσετε κάτι ἄλλο, Σεβασμιώτατε.

Ν.Ι.: Ἐκεῖνο τό ὁποῖο θά μποροῦσα νά προσθέσω εἶναι ὅτι γίνεται μεγάλος ἀγώνας ἀπό τήν ἐπιστημονική κοινότητα γιά νά βρεθοῦν τά κατάλληλα φάρμακα θεραπείας. Ὑπάρχουν μερικοί συνδυασμοί φαρμάκων, ἀλλά θέλουν νά βροῦν τό πραγματικό φάρμακο τῆς θεραπείας. Γίνονται διάφορες προσπάθειες σέ ἐρευνητικό ἐπίπεδο, μετά σέ πειραματικό ἐπίπεδο καί σέ κλινικές δοκιμές. Δηλαδή αὐτά εἶναι τά ἐπίπεδα στά ὁποῖα ἐργάζονται: πρῶτα στό ἐρευνητικό, προσπαθοῦν νά δοῦν τόν μηχανισμό μέ τόν ὁποῖο λειτουργεῖ ὁ κορονοϊός, ὁ covid-19, μετά πρέπει νά γίνουν μερικά πειράματα στά ζῶα, σέ ἀνθρώπους καί μετά πρέπει νά γίνουν κλινικές δοκιμές, γιά νά βρεθῆ τό φάρμακο.

Τό ἐμβόλιο εἶναι μία ἄλλη δύσκολη ὑπόθεση. Διότι τό φάρμακο τό δοκιμάζουν στούς ἀνθρώπους πού ἔχουν προσβληθῆ ἀπό τόν ἰό, ἐνῶ τό ἐμβόλιο θά δοκιμασθῆ σέ ἀνθρώπους πού εἶναι ὑγιεῖς καί δέν ἔχουν προσβληθῆ. Ἄρα, γιά τά ἐμβόλια πρέπει πρῶτον νά γίνουν οἱ κατάλληλες ἐργασίες καί οἱ δοκιμές, μετά πρέπει νά τό χρησιμοποιήσουν σέ ὑγιεῖς ἀνθρώπους, ὥστε ὅταν προσβληθοῦν νά δοῦν πῶς θά ἀντιδράση, ἄρα θά πάρη πολύ μεγάλο χρόνο. Ὅταν γίνεται σέ συντομότερο χρονικό διάστημα, θά θέλουν δηλαδή νά βγάλουν τό ἐμβόλιο σέ σύντομο χρονικό διάστημα, τότε δέν ξέρουν κατά πόσο θά εἶναι ἀσφαλές.

Τώρα ὑπάρχουν τρεῖς μέθοδοι παραγωγῆς τῶν ἐμβολίων: ἡ μέθοδος μέσα ἀπό νεκρούς ἰούς ἤ ἀπενεργοποιημένους ἰούς, ἡ μέθοδος μέσα ἀπό τό RNA, χρησιμοποιώντας ἀντιγόνο τό ὁποῖο προκαλεῖ ἀντισώματα, καί μέσα ἀπό τό DNA. Λοιπόν αὐτό τό τρίτο εἶναι λίγο ἐπικίνδυνο Γιατί ἄν χρησιμοποιήσουν τό συνθετικό ἀντιγόνο νά τό βάλουν μέσα στό DNA, ὥστε τό ἀντιγόνο αὐτό νά δημιουργήση ἀντισώματα, τότε μπορεῖ νά ἔχουμε μεταβολές στό γονιδίωμά μας. Ἐν πάσῃ περιπτώσει βρίσκεται αὐτό, ἡ ἐπιστήμη κάνει τήν δουλειά της.

Ἐγώ ἐκεῖνο τό ὁποῖο θέλω νά πῶ τελειώνοντας, εἶναι ὅτι ὑπάρχουν καί ἄλλα ἐμβόλια, πνευματικά ἐμβόλια. Ὅπως ὑπάρχουν πνευματικοί ἰοί, ἔτσι ὑπάρχουν καί διάφορα πνευματικά ἐμβόλια τά ὁποῖα ἐνισχύουν τό ἀνοσοποιητικό σύστημα. Ἡ ὅλη προσπάθεια τῶν γιατρῶν ποιά εἶναι; Νά ἐνισχύσουν τό ἀνοσοποιητικό σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ μας, ὥστε νά ἀντιδράση στόν εἰσβολέα, πού εἶναι ὁ covid-19, χωρίς νά ἀντιδράση ὑπερμέτρως, γιατί καί ἡ ὑπέρμετρη ἐξέγερση τοῦ ἀνοσοποιητικοῦ συστήματος δημιουργεῖ ἄλλα προβλήματα.

Ι.Κ.:  Μέ τίς λιγότερες δυνατές παρενέργειες,

Ν.Ι.: Ἀκριβῶς. Λοιπόν αὐτό μποροῦμε νά τό μεταφράσουμε καί στήν κοινωνία μας. Δηλαδή ὑπάρχουν οἱ πνευματικοί, οἱ θεολογικοί, οἱ κοινωνικοί, οἱ ἐκκλησιολογικοί ἰοί, ὑπάρχουν καί τά πνευματικά ἀντισώματα, πού εἶναι ἡ παράδοσή μας. Πρέπει νά ἀποδεχτοῦμε καί νά δεχτοῦμε ὅλη τήν παράδοσή μας, τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοση. Εἶναι ἡ χριστιανική ζωή, ἡ ἐκκλησιαστική ζωή. Μέ τήν Ἐκκλησία, μέ τήν προσευχή, μέ τήν μετάνοια ἐνισχύουμε τό ἀνοσοποιητικό σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ μας. Τό σύστημα τό ἀνοσοποιητικό χρειάζεται καί πρέπει νά ἐνισχυθῆ. Πῶς καταρρέει; Καταρρέει μέ πολλούς τρόπους, ἀλλά καί τό ἄγχος, ἡ ἀγωνία, ἡ ἀπελπισία, οἱ λογισμοί ἐπιδροῦν στό ἀνοσοποιητικό σύστημα στό νά καταρρεύση. Ὁπότε μετά ἔρχονται καί ὅλα τά ἄλλα τά ξένα σώματα καί δημιουργοῦνται οἱ ἀσθένειες.

Ι.Κ.: Πλέον ἡ λύση βρίσκεται στήν νηπτική παράδοση καί τήν ἡσυχαστική ζωή, Σεβασμιώτατε;

Ν.Ι.: Εὐχαριστῶ πάρα πολύ γιά τήν ἐπισήμανση. Εἶναι ὅλη ἡ πολιτισμική μας παράδοση, ἡ ἐκκλησιαστική μας παράδοση, ἡ ἡσυχαστική παράδοση, αὐτό πού λέω ἐγώ ἡ «Ὀρθόδοξη ψυχοθεραπεία». Καί τόν ὅρο αὐτό τόν ἔχει ἀποδεχθῆ καί ἡ Ἀμερικανική Ψυχολογική Ἑταιρεία, ἔχει ἀποδεχθεῖ τόν ὅρο σέ ἕνα ἐγχειρίδιο τό ὁποῖο δημοσίευσε. Ἡ ὀρθόδοξη ψυχοθεραπεία ξέρει γιά τό πῶς θά χειρισθοῦμε τούς λογισμούς, πῶς θά προφυλαχθοῦμε ἀπό τό ἄγχος, ἀπό τήν ἀγωνία, πῶς θά χειριστοῦμε τούς λογισμούς πού εἶναι ἕνας πνευματικός ἰός πού μπαίνει μέσα μας.

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι μία ψυχοσωματική ἑνότητα, δέν εἶναι ἕνα ζῶο, γιατί πολλοί ἐπιστήμονες τόν βλέπουν σάν ἕνα ζῶο, σάν ἕναν ἔμψυχο ἐργαλεῖο. Ὁ καπιταλισμός τόν θεωρεῖ σάν ἔμψυχο ἐργαλεῖο στά χέρια τοῦ ἐργοδότη, ὁ μαρξισμός τόν θεωροῦσε παλαιότερα ὡς ἕνα ζῶο ποῦ κατασκευάζει ἐργαλεῖα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι μία ψυχοσωματική ἑνότητα.

Ἄρα πρέπει μέ τήν πίστη μας, μέ τήν ἀγάπη μας, μέ τήν πίστη στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, μέ τήν προσευχή μας, μέ τήν μετάνοια, μέ τήν ἐξομολόγηση νά ἐνισχύσουμε καί τό σωματικό ἀνοσοποιητικό σύστημα τοῦ ὀργανισμοῦ, γιά νά ἀντιδρᾶ σέ αὐτούς τούς ἰούς.

Ι.Κ.:  Θερμά σᾶς εὐχαριστοῦμε, Σεβασμιώτατε, γιά τήν παρουσία σας στό Nafpaktianews στήν ἐκπομπή «Ἐκ τοῦ σύνεγγυς».–