Κύριο θέμα: Ἐκδήλωση γιά τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης - Μνῆμες ἀπό τήν Ἅλωση τῆς Πόλης

Κάθε λαός καί κάθε ζωντανός πολιτισμός ἔχει νά ἐπιδείξη μιά ἐλεύθερη καί ἀκμάζουσα πόλη, ἡ ὁποία νά ἀποτελεῖ τό σύμβολό του. Οἱ Ἑβραῖοι ζοῦν στήν Ἱερουσαλήμ, τήν Ἱερή τους Πόλη. Ὁ Ἑλληνισμός ἔχει ἐλεύθερη τήν Πόλη τῶν Γραμμάτων, τήν Ἀθήνα. Ὁ Παπισμός καυχιέται γιά τήν Αἰώνια Πόλη. Ἡ Φραγκιά ἐπιδεικνύει τήν Πόλη τοῦ Φωτός. Ἡ Μοσκοβιά καμαρώνει τήν Ἁγία της Πετρούπολη. Ἡ Γηραιά Ἀλβιῶν, πού κατόρθωσε νά διεθνοποιήση τήν γλώσσα της, ἔχει κέντρο τῆς τήν πρωτεύουσα τῶν ἀποικιοκρατῶν, τό Λονδίνο. Οἱ τεχνοκράτες καί οἰκονομολόγοι δυτικοί ἔχουν νά παρουσιάσουν τίς δικές τους ἱερές πόλεις, πόλεις - θαύματα τῆς τεχνολογίας, μέσα στίς ὁποῖες κτυπᾶ ἡ ψυχρή καρδιά τῆς κάθε οἰκονομίας: τό χρηματιστήριο. Ὁ Μουσουλμανισμός “χαίρεται” –ἐν τῇ ἀνελευθερία τῆς διδασκαλίας τού– τήν ἐλευθερία τοῦ ἱεροῦ του τεμένους.

Καί ἡ Ρωμηοσύνη; Ἡ Ρωμηοσύνη κλαίει τήν Νέα Ρώμη, τήν Βασιλεύουσα, τήν “παραμυθένια πολιτεία”, ὅπου “ὅλα, θαρρεῖς, ἦταν καμωμένα νά ὑπάρχουν μέχρι τήν αἰωνιότητα”. Θρηνεῖ τήν Πόλη τῆς Παναγιᾶς, τήν μόνη Πόλη - σύμβολο ζωντανοῦ πολιτισμοῦ πού εἶναι σκλαβωμένη, κρατώντας ἐλεύθερο πολιορκημένο τό Πατριαρχεῖο μας. Ἴσως γιατί ἔπρεπε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Ἐσταυρωμένου νά ἔχει σταυρωμένο Ποιμένα.

Σ’ αὐτήν τήν Πόλη, καί συγκεκριμένα στήν ἐπέτειο τοῦ “σαρκικοῦ θανάτου” της, πού συνέβη πρίν πεντακόσια σαράντα πέντε χρόνια, ἦταν ἀφιερωμένη ἡ ἐκδήλωση πού πραγματοποίησε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη τό Σάββατο 30 Μαΐου στό Πνευματικό της Κέντρο.

Ὁ Πρωτοπρεσβύτερος π. Θωμάς Βαμβίνης, ὁ ὁποῖος προλόγισε τήν ἐκδήλωση, μίλησε γιά τόν σαρκικό θάνατο τῆς Πόλης, ἀλλά καί γιά τήν πνευματική καί πολιτισμική της ἐπιβίωση, ἡ ὁποία θά συνεχίζεται ὅσο θά ὑπάρχουν φορεῖς τοῦ πολιτισμοῦ πού ἀναπτύχθηκε στήν Ἀνατολική Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία, ἡ ὁποία εἶχε κέντρο τήν Κωνσταντινούπολη. Ὑπογράμμισε δέ τό γεγονός ὅτι σήμερα δεχόμαστε μιά πνευματική καί πολιτισμική πολιορκία, ὄχι λιγότερο σημαντική ἀπό ἐκείνη πού ἔζησαν οἱ πρόγονοί μας πρίν πεντακόσια σαράντα πέντε χρόνια στήν Ἑπτάλοφο. Καί εἶναι ἀνάγκη νά ἀγωνιστοῦμε γιά νά μήν ὑποστοῦμε καί τήν πνευματική ἅλωση τῆς Πόλης, πού θά σημάνη τόν πολιτισμικό θάνατο τῶν Ἑλλήνων Ρωμηῶν.

Στήν ἐκδήλωση ἀκούσθηκαν ἐκκλησιαστικοί ὕμνοι, τραγούδια, κείμενα τῆς λογοτεχνίας μας καί τῆς δημοτικῆς μας ποίησης ἐμπνευσμένα ἀπό τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τό πρόγραμμα παρουσίασε ἡ δ. Γεωργία Ξάνθη. Ἔψαλε καί τραγούδησε ἡ Βυζαντινή Χορωδία Ἀγρινίου, μέ διευθυντή τόν κ. Ἀνδρέα Λανάρα. Ἡ χορωδία αὐτή, δημιούργημα τοῦ ἀειμνήστου Γεράσιμου Πρεβεζάνου, ἔχει παρουσιάσει δημιουργικό ἔργο, στά χνάρια καί μέ τήν εὐαισθησία τοῦ ἰδρυτοῦ της. Τά κείμενα καί τά ποιήματα, τά ὁποῖα παρουσίασαν παιδιά τῶν Νεανικῶν Συνάξεων τῆς Ι. Μητροπόλεως, εἶχαν σκοπό νά μᾶς θυμίσουν τό μεγαλεῖο της Πόλης, νά ζωντανέψουν τό δράμα τῆς ἁλώσεως καί νά μᾶς φέρουν σ’ ἐπαφή μέ τό “πνεῦμα τῆς Ἅγια-Σοφιᾶς”.

Στό “πνεῦμα τῆς Ἅγια-Σοφιᾶς”, τοῦ ὁποίου φορεῖς καλούμαστε νά γίνουμε, ἀναφέρθηκε ὁ Σεβασμιώτατος στόν ἐπίλογο τῆς ἑορτῆς, ἀφοῦ πρῶτα εὐχαρίστησε τούς συντελεστές τῆς ἑορτῆς, τά μέλη τῆς χορωδίας, πού ἔψαλαν μέ μεράκι, μέ ὕφος παραδοσιακό καί σέ ἀτμόσφαιρα κατανυκτική, καθώς καί τά παιδιά πού ἔκαναν αὐτήν τήν προσπάθεια σέ μιά περίοδο προετοιμασίας τους γιά τίς ἐξετάσεις.

Ἐν συνεχεία καί ἐν συντομία ἀναφέρθηκε στά αἴτια καί στά γεγονότα πού προηγήθηκαν τῆς ἁλώσεως, ἀλλά καί στήν τραγική ὁλοκλήρωσή της, τό 1922. Ἐπεσήμανε τίς πνευματικές καί πολιτισμικές ἀλλοιώσεις πού εἶχαν ἀρχίσει νά φθείρουν τήν Αὐτοκρατορία, ἡ ὁποία βαλόταν ἀνελέητα ἀπό δύο ἀνθρωποκεντρικούς πολιτισμούς: τόν μουσουλμανικό φονταμενταλισμό καί τόν φράγκικο βαρβαρισμό. Τά διάφορα πολιτισμικά ρεύματα καθρεφτίζονταν σέ τρεῖς ἐξέχουσες προσωπικότητες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης: τόν ὀπαδό τῆς ἕνωσης μέ τούς παπικούς Ἐπίσκοπο Νικαίας Βησσαρίωνα, τόν λάτρη τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ Γεώργιο Γεμιστό - Πλήθωνα καί τόν ὀρθόδοξο Πατριάρχη Γεννάδιο Σχολάριο. Τελικά δικαιώθηκε ὁ Πατριάρχης. Ὁ Σεβασμιώτατος ὑποστήριξε ὅτι ἡ Ρωμανία ἔπεσε ὡς Αὐτοκρατορία, ἀλλά ζῆ μέσα στήν Ἐκκλησία, τήν Ἐκκλησία τῶν Νεομαρτύρων.

Τέλος, ἐνέταξε τήν ὅλη ἐκδήλωση στήν προοπτική της ἀπόκτησης ἐγρηγορούσας συνείδησης, ἐφοδίου ἀπαραιτήτου γιά τήν διατήρηση τῆς ἰδιαιτερότητάς μας μέσα στήν σύγχρονη Εὐρώπη.
Στήν ἐκδήλωση παραβρέθησαν ὁ κ. Νικόλαος Ρέππας, Δήμαρχος Ναυπάκτου, ὁ κ. Φώτης Ζησιμόπουλος, Δήμαρχος Πυλήνης, ὁ κ. Ἰωάννης Εὐαγγέλου, Σχολικός Σύμβουλος καί ὁ κ. Ἀθανάσιος Καραγεῶργος Προϊστάμενος Π.Ε. Ναυπάκτου, Ἐκπαιδευτικοί καί πλῆθος κόσμου.

Ν.Γ.