Δῆμος Ταυλαρίδης: Ὁ καϋμός τῶν Ρωμηῶν

Βιβλιοπαρουσίαση

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ὅταν ὑπηρετοῦσα στήν Ἔδεσσα ὡς Ἱεροκήρυξ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, γνώρισα τόν θεολόγο Δῆμο Ταυλαρίδη, ὁ ὁποῖος εἶχε διορισθῆ ὡς Καθηγητής στήν Μέση Ἐκπαίδευση στήν περιοχή μας καί συνεργασθήκαμε σέ πολλούς τομεῖς.

Ὁ Δῆμος Ταυλαρίδης εἶναι ἕνας παραδοσιακός θεολόγος, μαθητής τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη, ὑπέρμαχος τῆς Ρωμηοσύνης, ἀγαπᾶ τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, τόν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη, συγχρόνως ἔχει φωνητικό χάρισμα καί ψάλλει παραδοσιακά στήν Ἐκκλησία καί ἔχει καλό χαρακτήρα, εἶναι ἁπλός στήν σκέψη του καί τούς τρόπους τῆς ζωῆς του.

Ἀπό τότε διατηρήσαμε κατά καιρούς ἐπικοινωνία, ἀφοῦ καί ἐγώ μετακινήθηκα ὡς Ἱεροκήρυξ τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί ἔπειτα ἐκλέχθηκα Μητροπολίτης στήν Ναύπακτο καί ἐκεῖνος μετατέθηκε στόν Πολύγυρο Χαλκιδικῆς.

Πρόσφατα ἔλαβα ἕνα βιβλίο πού ἔγραψε μέ τίτλο «Ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος καί ἡ ζωή του στό ὄμορφο χωριό του». Πρόκειται γιά τόν βίο τοῦ παπποῦ του Τριαντάφυλλου, ὁ ὁποῖος δέν εἶχε μόρφωση, ἀλλά διακατεχόταν ἀπό τίς παραδόσεις τοῦ Γένους μας, ἀγαποῦσε τόν Χριστό, τήν Παναγία, τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Θεολόγο.

Ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος γεννήθηκε στό χωριό Τσανακτσῆ τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καί στήν συνέχεια μέ τήν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν ἐγκαταστάθηκε στό νέο χωριό στήν Ἑλλάδα, στήν Ἀνάληψη τῆς Ἐπαρχίας Λαγκαδᾶ τοῦ Νομοῦ Θεσσαλονίκης, τό ὁποῖο παλαιότερα λεγόταν Κορφαλοῦ.

Ἐπίσης, στό βιβλίο αὐτό γίνεται λόγος καί γιά τήν γιαγιά του Μαρία, ἡ ὁποία ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα τίς λεχῶνες γυναῖκες καί τά μικρά παιδιά.

Μιά λεπτομέρεια πού εἶναι βασική στό βιβλίο αὐτό, εἶναι ὅτι ὁ συγγραφεύς Δῆμος Ταυλαρίδης, παρουσιάζει τόν παππού του Τριαντάφυλλο, ἀλλά αὐτός εἶναι παππούς του ἐξ υἱοθεσίας. Δηλαδή, ὁ φυσικός πατέρας τοῦ Δήμου Ταυλαρίδη, ὀνομαζόμενος Ἰωάννης ἦταν παιδί τοῦ Δήμου, πού ἔμενε κοντά στό σπίτι τοῦ Τριαντάφυλλου. Τό σπίτι τους ἔπιασε φωτιά ἀπό τό ἀναμμένο κάρβουνο στό τζάκι. Ὁ Τριαντάφυλλος μόλις εἶδε τήν φωτιά, μπῆκε στό σπίτι τοῦ γείτονά του ἀπό τό παράθυρο καί ἔσωσε τό βρέφος τότε Ἰωάννη, ἐνῶ ὁ πατέρας τοῦ Ἰωάννη ὁ Δῆμος κάηκε ζωντανός κατά τόν ὕπνο του. Ἔτσι, ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος μεγάλωσε σάν παιδί του τόν Ἰωάννη, ἀπό τόν ὁποῖο γεννήθηκε ὁ Δῆμος, ὁ συγγραφεύς τοῦ βιβλίου αὐτοῦ. Αὐτό δείχνει τόν ἀλτρουϊσμό πού εἶχε ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος.

Στό βιβλίο αὐτό φαίνεται ἡ παραδοσιακή εὐλάβεια τοῦ Κύρ Τριαντάφυλλου, ἡ σύνδεσή του μέ τούς Ἱερούς Ναούς, τίς ἀκολουθίες πού γίνονταν σέ αὐτούς, τίς εἰκόνες, καθώς, ἐπίσης, τήν σύνδεσή του μέ τήν φύση καί γενικά τό φυσικό περιβάλλον. Καί ὅλα αὐτά φανερώνονται μέ διαλογική μορφή, ἀφοῦ ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος παρουσιάζεται νά συζητᾶ μέ τούς χωριανούς του.

Συγχρόνως, στό βιβλίο περιέχονται καί πολλές ἱστορικές μαρτυρίες ἀπό τήν ζωή τῶν Ρωμηῶν στήν Ἀνατολική Θράκη, τόν «ξεριζωμό» τους καί τήν ἔλευσή τους στήν Ἑλλάδα, ἀλλά καί τήν ἀνασυγκρότηση τοῦ νέου χωριοῦ τους. Διηγεῖται ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος:

«Οἱ τρεῖς μεγάλες δυνάμεις τῆς Εὐρώπης: Γερμανία, Γαλλία καί Ἰταλία ἤθελαν τήν ἐξαφάνιση τοῦ Ἑλληνισμοῦ-Ρωμηοσύνης, ἀπό τά πάτρια ἐδάφη του». Ἔτσι, «μέ σκληρότητα καί μεγάλη βαρβαρότητα οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες ἔκαιγαν ὁλόκληρα χωριά, κατέστρεφαν σπαρτά, λεηλατοῦσαν σπίτια καί καταστήματα, ἔκαιγαν ναούς, βίαζαν κοπέλες» (σελ. 27-28). «Βασικά οἱ μεγάλες Δυνάμεις τῆς Εὐρώπης, ἤθελαν τήν συρρίκνωση τῆς Μεγάλης Ρωμανίας σ’ ἕνα μικρό κρατίδιο» (σελ. 31).

Μετά τήν Μικρασιατική Καταστροφή ἔγινε ἡ ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν. Διηγεῖται: «Κατά τά ἔτη 1922-23 οἱ δρόμοι εἶχαν γεμίσει ἀπό καραβάνια τῶν δυστυχισμένων προσφύγων. Τά ἄγρια πτηνά, οἱ λύκοι, ἀκόμη καί πεινασμένα σκυλιά ἀκολουθοῦσαν τούς διωγμένους, περιμένοντας τά θύματά τους πεσμένα κατά μῆκος τῶν δρόμων, ἀπό πείνα, κρύο, κούρασι καί ἀρρώστιες». Ἀκόμη οἱ Τοῦρκοι «ἔπεφταν πάνω στίς πομπές καί βίαζαν λεηλατοῦσαν, ἅρπαζαν τά ὄμορφα κορίτσια καί τά σκότωναν» (σελ. 35).

Ἔπειτα, ὁ Κύρ Τριαντάφυλλος ἀφηγεῖται σέ ὅσους τόν ρωτοῦσαν πῶς δημιούργησαν τό χωριό τους στήν Ἀνάληψη Λαγκαδᾶ. Ὁ χῶρος πού τούς δόθηκε ἦταν χέρσος, ὁπότε καθάρισαν ὅλη τήν περιοχή, μετέφεραν ἀπό τίς πλαγιές τῶν βουνῶν πέτρες καί ὅ,τι ἄλλο ὑλικό χρειαζόταν γιά νά κτίσουν τά σπίτια μέ τίς αὐλές τους, τούς κήπους, τούς σταύλους (σελ. 43-44), φύτεψαν ἀμπέλια, διάφορα καρποφόρα δένδρα (σελ. 50-51). Γινόταν μεγάλο πανηγύρι στό χωριό μετά τόν τρύγο.

Διηγεῖται τήν πίκρα του ἐπειδή ἀργότερα ἔγινε τό μεγάλο «ἔγκλημα», νά καταστρέφονται τά ἀμπέλια καί στήν θέση τους νά φυτεύονται καπνά, καί φυσικά περιγράφονται ὅλες οἱ δύσκολες συνθῆκες γιά τήν καλλιέργεια, κυρίως γιά τήν συγκομιδή τῶν καπνῶν, τό ἁρμάθιασμα καί τό στέγνωμα.

Γενικά ὁ συγγραφεύς θεολόγος, ἐκφραστής τῆς Ρωμηοσύνης δίνει τό στίγμα τοῦ βιβλίου του. Γράφει:
«Ἡ περιγραφή πού γίνεται στό παρόν βιβλίο δέν εἶναι φανταστική. Προτίμησα νά προβάλω τήν συμπαθῆ μορφή τοῦ παπποῦ μου ἀνάμεσα στούς χωριανούς του καί νά διαλέγεται μαζί τους. Διά στόματος λοιπόν τοῦ Κύρ-Τριαντάφυλλου δίδονται ἀπαντήσεις σέ ὑποβαλλόμενες ἐρωτήσεις. Ἀπαντᾶ μέ εἰλικρίνεια γιά νά δώσει φῶς στήν Ὀρθόδοξο Χριστιανική παράδοσι τῆς μεγάλης Ῥωμανίας. Στίς ἀπαντήσεις συμπλέκονται πολλές θεολογικές ἔννοιες ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, παραδοσιακά κάλαντα καί ἄλλα ἔθιμα τά ὁποῖα δέν ὑπάρχουν σέ ἄλλους λαούς» (σελ. 8).

Τό βιβλίο εἶναι μιά περιγραφή τῆς «πονεμένης» καί ἔνδοξης Ρωμηοσύνης, ὁ ἴδιος δέ ὁ συγγραφεύς εἶναι ἕνας πραγματικά Ρωμηός. Καίτοι τό βιβλίο εἶναι μικρό (σελίδες 94) εἶναι αὐθεντικό, συνοπτικό καί γλαφυρό. Περιγράφονται ὅλοι οἱ καϋμοί καί οἱ πειρασμοί τῶν Ρωμηῶν, ἀλλά καί ἡ δύναμή τους, ἀφοῦ ἡ Ρωμηοσύνη εἶναι ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους.