Ὁ ὅσιος Δαμασκηνός καί τό ἡρωϊκό πνεῦμα (video)

Δεῖτε video τῆς ἐκδήλωσης

Τήν Κυριακή, 24 Ὀκτωβρίου 2021, στίς 7:00 τό ἀπόγευμα πραγματοποιήθηκε στήν αἴθουσα τοῦ ἐνοριακοῦ κέντρου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου ἐκδήλωση στά πλαίσια τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 200 χρόνων ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 καί τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, μέ θέμα: «Ἡ διαθέρμανση τοῦ ἡρωϊκοῦ πνεύματος ἀπό τόν ὅσιο Δαμασκηνό, Μητροπολίτη Ναυπάκτου, στήν ἀρχή τῆς Τουρκοκρατίας».

Ἡ ἐκδήλωση ἦταν ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί πραγματοποιήθηκε χωρίς τήν παρουσία κοινοῦ λόγῳ τῶν ὑγειονομικῶν μέτρων πού ἰσχύουν. Παρόντες ἦταν μόνον ὁ Μητροπολίτης μας κ. Ἱερόθεος, ὁ Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος, ὁ Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Βασίλειος Γκίζας, ἡ Πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἀγάπης κ. Ἑλένη Χοχτούλα καί τό ἀπαραίτητο προσωπικό τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Ἡ ἐκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά ἀπό τό διαδικτυακό κανάλι τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, τόν τηλεοπτικό σταθμό Lepanto καί ἄλλα τοπικά Μ.Μ.Ε. Τήν τεχνική ὑποστήριξη εἶχε ὁ Δημήτρης Ἰωάννου. Τήν εὐθύνη τῆς ὀργάνωσης καί πραγματοποίησης τῆς ἐκδήλωσης εἶχε ὁ Σύνδεσμος Ἀγάπης τῆς ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Δημητρίου.

Τά κείμενα ἐπιμελήθηκε ὁ π.Θωμᾶς Βαμβίνης καί τά παρουσίασαν μαζί του οἱ φιλόλογοι κ.Χριστίνα Σχοινᾶ καί κ.Μαρία Κουτούση μαζί μέ τήν νηπιαγωγό κ. Ἀγγελική Λαουρδέκη. Ἀφοῦ δόθηκε τό περιεχόμενο τῆς ἔκφρασης «ἡρωϊκό πνεῦμα» τό ὅλο θέμα δομήθηκε πάνω σέ τρία βασικά ἐρωτήματα: 1) πῶς ἕνας ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας διαθερμαίνει τό ἡρωϊκό πνεῦμα σέ ὑπόδουλο λαό, 2) ποιές εἶναι οἱ ρίζες τοῦ ἡρωϊσμοῦ καί ποιές οἱ ἐκδηλώσεις του, καί 3) πῶς διαθέρμαινε τό ἡρωϊκό πνεῦμα ὁ ὅσιος Δαμασκηνός ὁ Στουδίτης;

Ἐπισημάνθηκε, ὅτι ὁ ποιμένας τῆς Ἐκκλησίας βοηθοῦσε τόν λαό νά ζῆ τήν ζωή πού νικᾶ τόν θάνατο καί θέρμαινε τίς ψυχές τῶν ὑποδούλων στό νά ἐπιθυμοῦν τήν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τούς ἐπιθυμητές αὐτῆς τῆς ἐλευθερίας προῆλθαν, ὡς Κριτές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ πρωτεργάτες τῆς ἐθνικῆς Παλιγγενεσίας. Ἑπομένως, οἱ ρίζες τοῦ ἡρωισμοῦ ἁπλώνονται μέσα στόν ἀγρό τῆς Ἐκκλησίας. Τρέφονται ἀπό τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τόν λόγο τῶν ἐντολῶν Του.

Ὁ ὅσιος Δαμασκηνός, εἰδικότερα, δροῦσε σέ τρεῖς κατευθύνσεις: 1) θύμιζε στούς τότε Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας τήν ὑποχρέωσή τους νά διδάσκουν καί νά φωτίζουν τόν λαό, 2) καλλιεργοῦσε τό ἦθος καί, πρό παντός, ἀναζωπύρωνε τήν ὀρθόδοξη πίστη τῶν ὑποδούλων Ρωμηῶν, τροφοδοτώντας τήν ψυχήν τους μέ τήν γνώση τῶν ὀρθοδόξων δογμάτων, καί 3) ἐμφυσοῦσε ἀνδρεία καί τόλμη ἀπέναντι στούς ἄρχοντες πού ἀπειλοῦσαν τήν ζωή τῶν ὑποδούλων γιά τήν πίστη τους, μέ τούς βίους τῶν ἁγίων Μαρτύρων καί Νεομαρτύρων· ἴσως εἶναι ὁ πρῶτος πού συνέταξε ἀκολουθία καί ἐγκώμιο σέ Νεομάρτυρα.

Οἱ ἱεροψάλτες τοῦ Ἱ. Ναοῦ κ. Παντελῆς Ἀναστασόπουλος καί κ. Δημήτριος Καλογερῆς, συνοδευόμενοι ἀπό τόν κ. Σπυρίδωνα Κοτίνη ἔψαλαν τά ἀπολυτίκια τοῦ ἁγίου Δημητρίου καί τοῦ ὁσίου Δαμασκηνοῦ, κάποιους ἐπιλεγμένους ὕμνους ἀπ’ τήν ἀκολουθία πού συνέταξε ὁ ὅσιος Δαμασκηνός γιά τόν σύγχρονό του Νεομάρτυρα Νικόλαο τόν ἐξ Ἰχθύος Κορινθίας καί ὕμνους ἀπό τήν ἀκολουθία τοῦ ὁσίου Δαμασκηνοῦ πού ψάλλονται κατά τήν ἑορτή του στήν Ναύπακτο.

Στόν ἐπίλογο ἡ φιλόλογος κ. Μαρία Κουτούση-Σύψα ἀπήγγειλε ἕνα ποίημά της εἰδικά γραμμένο γιά τήν ἐκδήλωση αὐτή.

Ἀκολούθως ὁ Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Βασίλειος Γκίζας κλήθηκε γιά ἕναν ἐπιλογικό χαιρετισμό, κατά τόν ὁποῖο χαρακτήρισε τήν ἐκδήλωση ἀξιολογότατη καί εἶπε ὅτι ἐμπεριέχει τήν ψυχή τοῦ ὅλου ἑορταστικοῦ κλίματος γιά τά 200 χρόνια ἀπό τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821, πού τό μήνυμά του εἶναι ἕνα, ὅτι στήν Ἐπανάσταση δέν φθάσαμε τυχαῖα, ἀλλά τά 400 χρόνια τῆς κλαβιᾶς τό Γένος συντηρήθηκε, ἀνδρώθηκε καί ἐξελίχθηκε, ὥστε νά ζητήση τήν ἐλευθερία του, ἐπειδή ὑπῆρξαν ἱκανοί πνευματικοί ἡγέτες, ὅπως ὁ ὅσιος Δαμασκηνός.

Τήν ἐκδήλωση ἔκλεισε ὁ Μητροπολίτης μας κ. Ἱερόθεος ὁ ὁποῖος ἀφοῦ συνεχάρη τούς συντελεστές της, μέ ἀφορμή τό εὐρύ πεδίο μέσα στό ὁποῖο ἀναπτύχθηκε τό θέμα, ἐπισήμανε τρία πράγματα:

Πρῶτον, ὅτι στίς παραμονές τῆς Ἁλώσεως ὑπῆρχαν τρία ρεύματα: 1) τῶν φιλοδυτικῶν, μέ ἐκπρόσωπο τόν Μητροπολίτη Νικαίας Βησσαρίωνα, 2) τοῦ Γεωργίου Γεμιστοῦ Πλήθωνα, πού ἤθελε τήν ἐπιστροφή στήν ἀρχαία ἑλληνική παιδεία καί παράδοση καί 3) τοῦ Μάρκου Εὐγενικοῦ καί τοῦ Γεωργίου Γενναδίου Σχολαρίου, πρώτου Πατριάρχη μετά τήν Ἅλωση, πού πίστευαν ὅτι τό Γένος πρέπει νά στηριχθῆ στήν δική του παράδοση, τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς. Αὐτοί τελικῶς δικαιώθηκαν.

Δεύτερον, μετά τήν Ἅλωση οἱ λογάδες ἔφυγαν στήν Δύση. Ἐδῶ ἔμεινε ἡ Ἐκκλησία πού κράτησε τό γένος. Ἔτσι ἐκδηλώθηκαν δύο ρεύματα πού ἔφθασαν ἕως τούς χρόνους τῆς Ἐπανάστασης, μέ τούς ὁπλαρχηγούς νά εἶναι μέσα στήν παράδοση τῆς Ρωμηοσύνης καί οἱ λόγιοι καί οἱ πολιτικοί νά εἶναι στραμμένοι σέ δυτικά πολιτικά πρότυπα. Αὐτός ὁ διχασμός ὁδήγησε δυό χρόνια μετά τήν Ἐπανάσταση στόν ἐμφύλιο.

Καί τρίτον, ὁ ὅσιος Δαμασκηνός πέρα ἀπό ὁτιδήποτε ἄλλο ἦταν καί δάσκαλος. Εἶχε μάλιστα ἀξιόλογους μαθητές. Ἕνας ἐξέχων μαθητής του ἦταν ὁ μεγάλος Πατριάχης Ἱερεμίας Β΄, ὁ Τρανός.

Ἄν δέν ὑπῆρχαν μορφές, ὅπως ὁ ὅσιος Δαμασκηνός, δέν θά ὑπῆρχε λαός νά ἐπαναστατήση.

Δεῖτε video τῆς ἐκδήλωσης