Ὁ φίλος μου Ἀντώνιος - π. Ἐφραίμ, λίγες μέρες πρίν τήν ἐκτέλεσή του

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Λίγο πρίν τήν ἐκτέλεση τοῦ Ἀντωνίου-π. Ἐφραίμ δημοσιοποίησα ἀποσπάσματα ἀπό τίς δύο τελευταῖες ἐπιστολές πού μοῦ ἔστειλε (συ­νολικά πάνω ἀπό 20) ὁ Ἀντώνιος, στίς ὁποῖες φαινόταν ἡ πνευματική του ὁλοκλήρωση καί ἡ ἀγωνία του πρό τοῦ θανάτου. (Δεῖτε ΕΔΩ: Προσευχή γιά τήν ὥρα ἐκτέλεσης τοῦ Ἀντωνίου - Frank) Τελικά ἀνταλλάξαμε πενήντα τρεῖς (53) ἐπιστολές μέ τόν Ἀντώνιο καί τήν Σάρρα.

Πολλοί μοῦ τηλεφώνησαν νά μέ ἐρωτήσουν γιά τό περιεχόμενο τῶν δικῶν μου ἐπιστολῶν πρός αὐτόν. Πρόκειται γιά μιά ἀλληλογραφία πού ἐπεκτείνεται σέ πάνω ἀπό 100 σελίδες τίς ὁποῖες θά δημοσιεύσω στόν κατάλληλο καιρό.

Ὅμως, μέ τό κείμενό μου αὐτό θά δημοσιοποιήσω τίς πέντε τελευταῖες ἐπιστολές πού τοῦ ἔστειλα λίγες ἡμέρες πρίν τήν ἐκτέλεσή του. Σέ αὐτές θά φανῆ ἔκδηλα ἡ πνευματική πρόοδος τοῦ Ἀντωνίου, ἀλλά καί ἡ ἀτμόσφαιρα στήν ὁποία βρισκόταν, ἐνῶ ἀνέμενε τήν ἐκτέλεσή του.

Πρώτη ἐπιστολή

Ὅταν μέ ἐνημέρωσε ὅτι τελικά ἡ ἐκτέλεσή του ἀποφασίστηκε νά γίνη τήν 8 Ἰουνίου 2022 τοῦ ἔγραψα ἐπιστολή μέ ἡμερομηνία 10 Μαΐου 2022:

Πολυαγαπητέ μου φίλε Ἀντώνιε,

Σήμερα ἔλαβα τό μήνυμά σου καί τό διάβασα μέ βαθειά συγκίνηση καί δάκρυα. Δέν μπορῶ νά σοῦ παρουσιάσω μέ λόγια τό πῶς αἰσθάνθηκα. Τά αἰσθήματά μου εἶναι ἀνάμεικτα, δηλαδή λύπη καί χαρά. Λύπη γιά τό γεγονός πού ὁρίστηκε νά γίνη τήν 8^η Ἰουνίου καί χαρά γιά τήν μεγάλη πνευματική πρόοδο πού εἶχες μέχρι τώρα.

Θά εἶμαι μαζί σου προσευχόμενος ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες καί κυρίως τήν 8^η Ἰουνίου πού ἔχει ὁρισθεῖ γιά τήν ἐκτέλεσή σου. Θά προσεύχονται μαζί μου καί ἡ Γερόντισσα Σιλουανή μέ τίς μοναχές τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου - Πελαγίας.

Δέν γνωρίζω ποιό εἶναι ἀκριβῶς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνο, ὅμως, πού γνωρίζω πολύ καλά εἶναι ὅτι ὁ Θεός σέ ἀγαπᾶ πολύ. Καί αὐτό φαίνεται ἀπό τήν μεγάλη πρόοδό σου στήν πνευματική ζωή. Ἔφθασες στό σημεῖο νά γίνης Ὀρθόδοξος Χριστιανός, νά μάθης νά ὑπομένης ἀκόμη καί τίς ἀδικίες καί νά προσεύχεσαι, νά μελετᾶς τήν Ἁγία Γραφή καί πατερικά καί πνευματικά βιβλία, νά ζῆς μέ μετάνοια, νά κοινωνᾶς τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, νά ἔχης μνήμη θανάτου καί πολλά ἄλλα, ὅπως φαίνεται καθαρά στήν ἀλληλογραφία τήν ὁποία θεωρῶ πολύτιμη.

Θά προσευχηθῶ νά περάση αὐτή ἡ δοκιμασία, ἀλλά ἄν ὁ Θεός ἐπιτρέψη νά πιῆς αὐτό τό πικρό ποτήρι, τότε θά μπορέσης νά πῆς σέ ἕνα βαθμό αὐτό πού εἶπε ὁ Χριστός στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ: «Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστι, παρελθέτω ἀπ᾽ ἐμοῦ τό ποτήριον τοῦτο· πλήν οὐχ ὡς ἐγώ θέλω, ἀλλ᾽ ὡς σύ» (Ματθ. κστ´, 39). Αὐτό σημαίνει ὅτι σέ προετοίμασε ὁ Θεός γιά νά εἶναι καλή ἡ συνάντησή σου μαζί Του.

Θυμᾶμαι τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο ὁ ὁποῖος ὅταν ὁδηγεῖτο πρός τό μαρτύριο ἔγραφε μιά ἐπιστολή στούς Χριστιανούς τῆς Ρώμης, στήν ὁποία, μεταξύ ἄλλων ἔγραφε: «Νῦν ἄρξομαι μαθητής εἶναι», «Καλόν μοι ἀποθανεῖν εἰς Χριστόν Ἰησοῦν, ἤ βασιλεύειν τῶν περάτων τῆς γῆς. Ἐκεῖνον ζητῶ, τόν ὑπέρ ἡμῶν ἀποθανόντα· ἐκεῖνον θέλω, τόν δι᾽ ἡμᾶς ἀναστάντα. Ὁ δέ τοκετός μοι ἐπίκειται... Ἐπιτρέψατέ μοι μιμητήν εἶναι τοῦ πάθους τοῦ Θεοῦ μου».

Μοῦ ζητᾶς νά σοῦ δώσω μιά συμβουλή. Δέν ἔχω τίποτε ἄλλο νά σοῦ πῶ, γιατί ἐσύ ἔχεις καλούς λογισμούς, ἔζησες τόσα χρόνια μέ γενναιότητα καί δίδαξες καί ἐμένα πολλά, τό πῶς πρέπει νά ἀντιμετωπίζουμε τίς δυσκολίες στήν ζωή μας. Καί νομίζω θά γίνης ὑπόδειγμα καί σέ ἄλλους Χριστιανούς. Ἑπομένως, θά ἐπαναλάβω αὐτό πού γράφεις ἐσύ. Προσεύχομαι «νά ἔχεις δύναμη γιά νά ἀντέξης μέχρι τό τέλος, γιά νά εἶσαι γενναῖος καί νά ἔχης ἐμπιστοσύνη στόν Θεό».

Θά εἶμαι μαζί σου ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες, ἀγαπητέ μου Ἀντώνιε, φίλε μου, πού εἶσαι ἀγαπητός στόν Θεό καί θά ἔχης καλή συνάντηση μαζί Του.

ὁ φίλος σου

Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

 Υ.Γ. Τήν θερμή συμπαράσταση καί τήν μεγάλη ἀγάπη μου στήν ἀγαπητή καί ἡρωική σύζυγό σου Σάρρα, τήν γενναία αὐτή Χριστιανή γυναίκα.

Δεύτερη ἐπιστολή

Σέ δική του ἀπάντηση ἔστειλα ἐπιστολή τήν 17 Μαΐου 2022:

Ἀγαπητέ Ἀντώνιε,

Ἔλαβα τό ἀπό 16 Μαΐου 2022 γράμμα σου καί σοῦ γράφω μετά ἀπό προσευχή.

Γνωρίζω, ἄν καί δέν ἔχω τή ἴδια ἐμπειρία μέ σένα, ὅτι βρίσκεσαι σέ πολύ εὐαίσθητο χρονικό διάστημα στήν ζωή σου. Ἀσφαλῶς θά σοῦ ἔρχονται στήν μνήμη σου, ὡς κινηματογραφική ταινία, ὅλα τά χρόνια τῆς μέχρι τώρα ζωῆς σου. Ἀλλά εἶμαι βέβαιος ὅτι οἱ ἄσχημες καί ἀρνητικές ἐμπειρίες τῆς ζωῆς σου θά ἔχουν ξεθωριάσει, ἴσως μερικά καί νά ἔσβησαν ἐντελῶς, διότι τά καθάρισε ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μέ τήν καρδιακή μετάνοιά σου.

Ἔτσι, αὐτήν τήν κρίσιμη περίοδο θά θυμᾶσαι ὅλες τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ, ὅλα τά δῶρα Του, γιατί παρά τό ὅτι γιά πολλά χρόνια ἔζησες στήν φυλακή, αἰσθάνθηκες τήν μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, δηλαδή ἔκλαψες, μετάνιωσες, προσευχήθηκες, ὑπέμεινες, καί πολλά ἄλλα. Ἄλ­λωστε, δέν θά μποροῦσες νά ὑπομείνης ὅλους αὐτούς τούς σκληρούς περιορισμούς τῆς ἐλευθερίας σου, ἄν δέν εἶχες τήν ἀγάπη καί τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, τήν θεία Χάρη Του.

Παλαιότερα διάβασα ἕνα βιβλίο τοῦ Victor Frankl μέ τίτλο: «Ἀναζητώντας νόημα ζωῆς καί ἐλευθερίας σέ ἕνα στρατόπεδο συγκεν­τρώσεως», ἐννοώντας τό στρατόπεδο συγκεν­τρώσεως στό Ἄουτσβιτς καί στό Νταχάου ὅπου ἦταν αἰχμάλωτος, ἀναμένοντας τόν θάνατό του, καί περιγράφει πῶς εἶναι δυνατόν νά εἶναι κανείς σέ ἕνα στρατόπεδο συγκεντρώσεως θανατοποινιτῶν καί νά ἔχη νόημα ζωῆς καί ἐλευθερίας. Δηλαδή, περιγράφει τό πῶς εἶναι δυνατόν νά εἶναι κανείς θανατο­ποινίτης καί νά πεθαίνη μέ προσευχή, ἐνῶ ἕνας ἄλλος στήν ἴδια κατάσταση νά πεθαίνη μέ λύπη καί βλασφημίες.

Ἐσύ, παρά τίς δύσκολες στιγμές πού πέρασες στήν φυλακή, ἔζησες στιγμές μέ νόημα ζωῆς καί ἐλευθερίας, ἄγγιξες κατά κάποιον τρόπο τήν αἰωνιότητα. Ἀντίθετα, ἄλλοι βρίσκονται ἔξω ἀπό τήν φυλα­κή, ἀλλά εἶναι φυλακισμένοι στά πάθη τους, στήν φιλαυτία τους καί στήν ἀθεΐα τους.

Νομίζω ὅτι ὁ Θεός σέ ἀγαπᾶ πολύ. Καί αὐτές τίς ἡμέρες, ὅσο εἶναι δυνατόν, νά ζῆς τήν προσευχή τοῦ Χριστοῦ στήν Γεθσημανῆ, ὅπως ἐκτίθεται στό Εὐαγγέλιο (Ματθ. κστ΄, 39). Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης γράφει ὅτι εἶναι μεγάλη δωρεά τό νά προσεύχεται κανείς μέ τήν Γεθσημάνεια προσευχή τοῦ Χριστοῦ, γιατί αὐτή εἶναι μιά μυστική ἱερουργία, εἶναι μιά λυ­τρωτική πράξη.

Δέν γνωρίζω ἄν ἐξετάσατε τήν δυνατότητα νά κινηθῆτε μέ αἴτη­μα στόν Πρόεδρο τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν Μπάϊντεν, γιά νά δοθῆ χάρη. Νομίζω ὅτι αὐτό εἶναι καλό.

Προσεύχομαι γιά σένα, φίλε μου Ἀντώνιε, νά εἶσαι πάντοτε «φυ­λα­κισμένος» μέσα στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.

Μέ πολλή ἀγάπη

Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Τρίτη ἐπιστολή

Τήν 1 Ἰουνίου 2022 μετά τόν Ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ τοῦ ἔστειλα ἐπιστολή:

Ἀγαπητέ μου φίλε Ἀντώνιε,

Δέν ἔχω μάθει γιά τήν ἐπίσημη ἀπόφαση τοῦ Δικαστηρίου τῆς 24 Μαΐου καί ἐξακολουθῶ νά προσεύχομαι γιά σένα ὥστε ὁ Θεός νά σέ  εὐλογήση πλούσια, παρά τήν ἀδικία τῶν ἀνθρώπων.

Θυμήθηκα ὅτι σέ ἕνα ἀπό τά πρῶτα γράμματα πού ἔγραψες, ἐξέφραζες τήν ἐπιθυμία νά μάθης, πρίν φύγης ἀπό τόν κόσμο αὐτόν, πῶς κατεβαίνει ὁ νοῦς στήν καρδιά μέσα στήν ὁποία γίνεται ἀδιάλειπτα ἡ προσευχή.

Ἐσύ ὅλα αὐτά τά χρόνια, καίτοι ἤσουν στήν φυλακή, ζοῦσες ὡς μοναχός, ἔκανες τόν κανόνα τοῦ μοναχοῦ-ἀσκητοῦ, διάβαζες τίς ἀκο­λου­θίες κάθε ἡμέρα καί νύκτα καί ἔκανες καί κομποσχοίνι μέ τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν», καί τήν εὐχή στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο: «Ὑπεραγία Θεοτόκε πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ». Συγχρόνως ἔζησες τόν πόνο σέ ὅλους τούς βαθμούς, ἀλλά καί ἐξέφραζες τήν πίστη σου στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πονᾶ ἀπό τήν μετάνοια καί τίς ποικίλες δοκιμασίες τῆς ζωῆς καί λέει μέ τό στόμα του, ἀλλά καί μέ τήν λογική του τά λόγια τῆς εὐχῆς, τότε κάποια στιγμή μέ τήν  Χάρη τοῦ Θεοῦ ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ λεπτοτάτη προσοχή, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλα­μᾶ, εἰσέρχεται στήν πνευματική καρδιά, ἡ ὁποία καθαρίζεται, καί ἐκφράζεται μέ τό ἐπιθυμητικό καί θυμικό μέρος τῆς ψυχῆς, καί τότε γίνεται ἀδιάλειπτα ἡ προσευχή-εὐχή, αὐτενεργούμενη μέ ἰδιαίτερη πνευματική ἔμπνευση.

Τότε ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα στήν καρδιά του τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἐπειδή ἡ ἕνωση τοῦ νοῦ μέ τήν καρδιά γίνεται μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα, καί ὁ ἄνθρωπος γίνεται ναός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἔχει ἐνοικοῦντα μέσα του τόν Χριστό. Αὐτή ἡ κατάσταση εἶναι ὑπέρτερη τῆς βιολογικῆς ζωῆς, εἶναι ἄγγιγμα τῆς αἰωνίου ζωῆς, δηλαδή τότε ὁ εὐχόμενος ἄνθρωπος ζῆ τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωή αὐτή.

Γιατί σοῦ τά γράφω αὐτά;

Πρῶτον, γιατί αὐτός ἦταν ὁ ἱερός πόθος σου πού σοῦ ἀνα­πτύχ­θηκε στήν φυλακή, καί δεύτερον γιατί πρίν λίγο, κατά τήν διάρκεια τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ, μοῦ ἦλθε ἀπό τόν Θεό ἡ σκέψη νά  σοῦ τά  γράψω.

Ὁ Χριστός εἶχε πῆ στούς Μαθητές Του λίγο πρίν τό πάθος καί τόν Σταυρό Του: «Οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς∙ ἔρχομαι πρός ὑμᾶς» (Ἰω. ιδ΄, 18). Καί θά ἐρχόταν μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Γι’ αὐτό τούς εἶπε: «Ἐγώ ἐρωτήσω τόν πατέρα καί ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τόν αἰῶνα, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὅ ὁ κόσμος οὐ δύναται λαβεῖν, ὅτι οὐ θεωρεῖ αὐτό οὐδέ γινώσκει αὐτό» (Ἰω. ιδ΄, 16-17).

Ἔτσι, ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει τόν Χριστό μέσα του ἐν Ἁγίῳ Πνεύ­ματι, δέν εἶναι ὀρφανός, ἀλλά ἔχει Πατέρα τόν ὁποῖον ὁ κόσμος δέν γνωρίζει.

Αὐτές, λοιπόν, τίς δύσκολες ἡμέρες πού περνᾶς, προσεύχομαι ὁ Θεός νά σοῦ δώση πνευματική ἔμπνευση γιά νά κάνης συνέχεια τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Καί ἐπειδή ἔχεις πόνο καί μετάνοια, ὁ νοῦς θά κατεβῆ στήν καρδιά καί θά ἀγγίξης τήν αἰωνιότητα καί θά ἔχης πνευματική χαρά ἀναμένοντας τήν συνάντησή σου μέ τόν Χριστό. Καί θά αἰσθάνεσαι αὐτό πού γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Ἐπιθυμῶ ἀναλῦσαι καί σύν Χριστῷ εἶναι» (Φιλ. α΄, 23). Καί αὐτό πού εὔχονταν οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, ὅπως γράφεται στήν Διδαχή τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων: «Ἐλθέτω χάρις καί παρελθέτω ὁ κόσμος οὗτος».

Σκέφτομαι ὅτι αὐτές τίς ἡμέρες ὁμοιάζεις μέ τούς κοσμοναῦτες-ἀστροναῦτες, οἱ ὁποῖοι προετοιμάζονται γιά νά βγοῦν ἔξω ἀπό τήν γῆ καί νά περπατήσουν στό διά­στημα. Καί αὐτοί ἔχουν ἀγωνία, ἀλλά τό αἰσθάνονται ὡς ἕνα συναρπαστικό ταξίδι.

Ἰσχυρότερη πνευματική κατάσταση ἔχουν οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλη­σίας, ὅταν ἑτοιμά­ζονται νά φύγουν ἀπό τόν κόσμο αὐτόν, ἀφοῦ αἰσθά­νονται τήν ἔξοδό τους ὡς ἕνα συναρ­παστικό πνευματικό ταξίδι.

Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης γράφει: «Ἐγώ στοχάζομαι ὅτι πλησιάζει ἡ ἡμέρα τήν ὁποία πρέπει νά περάσω τήν ἐμπειρία τοῦ θα­νάτου, πού τήν περιμένω ὡς μιά νέα γέννηση».

Ἀλλοῦ γράφει: «Κάποτε σκέπτομαι ὅτι ὅταν γλυτώσουμε ἀπό τά δόντια τοῦ θανάτου πού βασιλεύει στόν κόσμο αὐτό, θά γελάσουμε στό τέλος, καί τό τελευταῖο μας αὐτό γέλιο θά εἶναι καί τό  καλύτερο. Ἔτσι ζῆσε καί μή θλίβεσαι».

Τήν στιγμή τῆς ἐξόδου τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα τήν ὀνομάζει «θρι­αμ­βευτική στιγμή» καί θά πρέπει νά τήν περιμένουμε ὡς ἕνα «ἑορ­τα­στικό γεγονός».

Μάλιστα, γράφει: «Στήν ἀναμονή τῆς φοβερᾶς ἀλλά καί μεγάλης στιγμῆς, ἡ ψυχή βαθύτερα αἰσθάνεται τήν Ὑψίστη εἰρήνη, τήν Πατρική ἀγάπη καί ὁρμᾶ πρός τό Ἀνέσπερο Φῶς».

Ἔτσι πορεύονταν οἱ ἅγιοι μάρτυρες πρό τό μαρτύριο μέ πνευματική ἔμπνευση, διότι προηγουμένως γεύτηκαν τήν εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα ὁ νοῦς ἑνώθηκε μέ τήν καρδιά.

Αὐτή εἶναι ἡ πεῖρα αἰώνων καί προσεύχομαι ἔτσι νά περνᾶς αὐτές τίς δύσκολες στιγμές καί ἔτσι νά πορευθῆς στόν θάνατο, ὅπως τό ἔκαναν οἱ μάρτυρες. Νά κάνης συνέ­χεια τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ μέ τό στόμα, τήν λογική καί τότε ὁ νοῦς θά βρῆ τόν τόπο τῆς κατοικήσεώς του καί θά ἀγγίξης τήν αἰωνιότητα.

Αὐτά αἰσθάνθηκα νά σοῦ γράψω τήν ὥρα τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Ἀναλήψεως πού ὁ Χριστός ἀνερχόταν στούς οὐρανούς καί εὐλογοῦσε τούς μαθητές. Εὔχομαι μαζί μέ τόν Χριστό νά ἀνέλθης στόν οὐρανό.                                  

Μέ πολλή ἀγάπη

Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Τέταρτη ἐπιστολή

Ἀκολούθως ἀπέστειλα ἄλλη ἐπιστολή στίς 5 Ἰουνίου 2022:

Ἀγαπητέ μου φίλε Ἀντώνιε,

Ἔλαβα τό ἀπό 4 Ἰουνίου γράμμα σου καί τό ἐκτιμῶ βαθύτατα τό ὅτι ἐνῶ βρίσκεσαι σέ τέτοια δυσκολία καί περιμένεις τήν ἐκτέλεσή σου μοῦ γράφεις γράμμα. Εἶναι τόσο ἡρωϊκό αὐτό! Ἔχεις μεγάλη δύναμη μέσα σου καί σέ θαυμάζω.

Γιά τήν διεύθυνση στήν ὁποία  μοῦ ἔστειλες τό δῶρο δέν θά ὑπάρξη κανένα πρόβλημα, μήν ἀνησυχεῖς, διότι ἡ διεύθυνση εἶναι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς πού ἐκδίδει τά βιβλία μου καί ἡ Γερόντισσα καί οἱ μοναχές εἶναι πνευματικά μου παιδιά. Ἑπομένως, τό δῶρο σου πού εἶναι «ἔκπληξη», θά φθάση σέ μένα ἀσφαλῶς.

Ἐκεῖνο πού ἔχει μεγάλη σημασία εἶναι ὅτι ἐσύ ὁ ἴδιος εἶσαι ἕνα μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μένα. Σέ ἔστειλε ὁ Θεός γιά νά μέ διδάξης τί εἶναι μετάνοια, τί σημαίνει νά ἀγαπᾶ κανείς τόν Θεό εὑρισκόμενος μέσα στήν φυλακή, τί σημαί­νει νά ἀντιμετωπίζη κανείς τήν ὥρα τοῦ θανάτου πού ἔχει προσδιορισθῆ, τί σημαίνει νά ἔχη κανείς ἠρεμία στήν καρδιά του, ὅσο εἶναι δυνατόν, ἐνῶ περιμένει τόν θάνατο, ἀλλά καί τί σημαίνει νά μήν ἔχη κανείς μέσα του θυμό γι᾽ αὐτούς πού τόν κατηγόρησαν ἀδίκως, ἀλλά ἡ καρδιά του νά παραμένη σέ ἠρεμία! Αὐτοί εἶναι καρποί τῆς ἠσυχαστικῆς ζωῆς πού ἔζησες στήν φυλακή.

Ὄντως εἶσαι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μένα, γιατί ὁ Θεός μοῦ δείχνει στήν πράξη τί σημαίνει νά ζῆ κάποιος ἄνθρωπος πνευματικά ἐλεύθερος μέσα σέ μιά φυλακή ὑψίστης ἀσφαλείας!

Εἶσαι διαρκῶς μέσα στήν σκέψη μου καί στήν προσευχή μου, ἀλλά καί στήν σκέψη καί τήν προσευχή πολλῶν ἀνθρώπων. Πρέπει νά ξέρης ὅτι δέν εἶσαι μόνος σου, γιατί πολλοί ἄνθρωποι πού ἔμαθαν γιά σένα, ὕστερα ἀπό ἀνακοίνωση πού ἔκανα ἔχουν δημιουργήσει μία «ἁλυσίδα προσευχῆς», δηλαδή προσεύχονται συνεχῶς, κάθε ἕνας μιά συγκεκριμένη ὥρα γιά σένα, ὥστε κάθε ὥρα τῆς ἡμέρας καί τῆς νύχτας κάποιος ἤ κάποιοι προσεύχονται γιά σένα!

Εἶμαι, λοιπόν, βέβαιος ὅτι ὅ,τι ὁ Θεός ἐπιτρέψη νά γίνη, θά εἶναι γιά τό καλό σου. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει: «Τοῖς ἀγαπῶσιν τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν» (Ρωμ. η´, 28).

Μοῦ ἀρέσει πολύ ἕνας θεόπνευστος λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου τόν ὁποῖον θά σοῦ τόν θυμίσω:

«Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἤ στενοχωρία ἤ διωγμὸς ἤ λιμὸς ἤ γυμνότης ἤ κίνδυνος ἤ μάχαιρα; καθὼς γέγραπται ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τήν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διά τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. πέπεισμαι γάρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωή οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαί οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ η´, 35-39).

Δέν ξέρω τί θά ἐπιτρέψη ὁ Χριστός γιά σένα, δηλαδή ἄν θά γίνη ἡ ἐκτέλεσή σου στίς 8 Ἰουνίου καί θά ἀναληφθῆς μαζί Του στούς οὐρανούς.  Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ Χριστός σέ ἔχει πάρει στήν ἀγκάλη Του, σέ ἀγάπησε καί σέ ἀγαπᾶ, σέ ἔχει κοντά Του.

Διάβασα καί τό τελευταῖο σου μήνυμα πού ἔστειλες πρίν τήν ἐκτέλεσή σου καί μέ συγκίνησε πολύ. Ὁμίλησες μέ τήν ἠρεμία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ἔχεις στήν καρδιά σου. Σέ εὐχαριστῶ πού θυμήθηκες καί ἐμένα καί μέ εὐχα­ρίστησες δημόσια, ἀλλά ἐγώ σέ εὐχαριστῶ γι᾽ αὐτό πού εἶσαι. Εἶσαι ἕνας καλός Χριστιανός καί ἕνας τρυφερός ἄνθρωπος καί ὁ Χριστός εἶδε τό βάθος τῆς καρδιᾶς σου πού πολλοί ἄνθρωποι δέν τό εἶδαν, ἀλλά στάθηκαν μόνο ἐξωτερικά.

Εὔχομαι ὁ Θεός νά εἶναι μαζί σου καί νά προσεύχεσαι γιά μένα νά ἔχω τήν ὑπομονή σου ἀγαπητέ μου Ἀντώνιε.

Μέ πολλή ἐν Χριστῷ ἀγάπη

Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

Πέμπτη ἐπιστολή

Καί ἡ τελευταία ἐπιστολή μου ἦταν τήν 6 Ἰουνίου 2022, δηλαδή δύο ἡμέρες πρίν τήν ἐκτέλεσή του καί ἦταν ἀναπάντητη, ἀλλά νομίζω ὅτι τήν διάβασε:

Ἀγαπητέ μου Ἀντώνιε,

Ἔλαβα τό ἀπό 6-6-2022 γράμμα σου καί ἐκπλήσσομαι πού σ᾽ αὐτές τίς δύσκολες ὧρες ἔχεις τό κουράγιο καί τήν δύναμη νά μοῦ γράψης.

Μέ στενοχώρησε ἡ συμπεριφορά τοῦ θείου τοῦ κοριτσιοῦ πού σέ ὕβρισε, ἀλλά χάρηκα πολύ μέ τόν τρόπο τόν ὁποῖον τόν ἀντιμετώπισες. Αὐτό εἶναι καρπός τῆς πνευματικῆς σου μεταμόρφωσης.

Κάποτε μοῦ εἶπε ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὅτι εἶναι μεγάλο πρόβλημα τό νά σέ ἐπαινοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά ὁ Χριστός νά ἀρνῆται νά κατοικήση μέσα σου. Καί εἶναι μεγάλη εὐλογία τό νά σέ κατηγοροῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καί ὁ Χριστός νά σέ δέχεται καί νά κατοικῆ μέσα σου. Ἔτσι, δέν ἔχει καμμία σημασία νά σέ κατηγοροῦν καί νά σέ ὑβρίζουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ὅταν ὁ Χριστος σέ ἀγαπᾶ.

Ὅταν ρίξουμε τήν προσοχή μας στόν Γολγοθᾶ βλέπουμε τρεῖς σταυρούς. Ὁ πρῶτος σταυρός εἶναι τοῦ Χριστοῦ πού σώζει. Ὁ δεύτερος σταυρός εἶναι τοῦ ἐκ δεξιῶν εὐγνώμονος ληστοῦ. Καί ὁ τρίτος σταυρός εἶναι ὁ σταυρός τοῦ ἐξ εὐωνύμων ληστοῦ. Ὁ ἐκ δεξιῶν ληστής δέν σώθηκε γιά τά καλά ἔργα του, ἀφοῦ ἦταν ληστής, ἀλλά γιά τό ὅτι ὁμολόγησε τόν Χριστό ὡς Θεό. Καί ὁ ἐξ εὐωνύμων ληστής δέν καταδικάστηκε γιά τά ἐγκληματικά του ἔργα, ἀφοῦ καί ὁ ἄλλος ληστής ἔκανε τά ἴδια, ἀλλά γιατί βλασφημοῦσε τόν Χριστό!

Μέ τόν Γολγοθᾶ ὁμοιάζει ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα. Εἴμαστε ὅλοι ἁμαρτωλοί, ἄλλοι λιγότερο καί ἄλλοι περισσότερο. Μποροῦμε ὅμως νά σωθοῦμε ὄχι γιά τά καλά μας ἔργα, ἀλλά γιατί ἀγαπᾶμε τόν Χριστό καί ὁμολογοῦμε τήν θεότητά Του.

Μέ αὐτήν τήν ὁμολογία καί τήν παρρησία θά ἤθελα νά προχωρήσης πρός τόν θάνατο, ὅπως οἱ στρατιῶτες πηγαίνουν στήν μάχη. Νά λές ἐσωτερικά τήν εὐχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με», «Ὑπεραγία Θεοτόκε πρέσβευε ὑπέρ ἐμοῦ», «Μνήσθητί μου Κύριε ἐν τῇ Βασιλείᾳ σου».

Μή φοβᾶσαι τά τελώνια, δηλαδή τόν διάβολο, γιατί ἔχεις μαζί σου τόν Χριστό. Ὁ ἅγιος Διάδοχος ὁ Ἐπίσκοπος Φωτικῆς γράφει ὅτι ἡ μάχη μέ τούς δαιμονιώδεις λογισμούς θά ὑπολογιστοῦν ἀπό τόν Θεό ὡς ἕνα εἶδος μαρτυρίου. Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι ὅσο πλησιάζει ὁ ἄνθρωπος πρός τόν θάνατο, τόσο τόν πολεμοῦν οἱ δαίμονες μέ τούς λογισμούς.

Ἐσύ μή δίνης σέ αὐτούς προσοχή, ἀλλά νά λές αὐτό πού εἶπε ὁ Χριστός: «Ὕπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ· γέγραπται γάρ, Κύριον τόν Θεόν σου προσκυνήσεις καί αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις» (Ματθ. δ´,10). Νά ἐπαναλαμβάνης αὐτό πού ἔλεγε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλ. δ´, 13). Νά λές αὐτό πού ἔλεγε ὁ Προφητάναξ Δαυΐδ: «Κύριος φωτισμός μου καί σωτήρ μου· τίνα φοβηθήσομαι; Κύριος ὑπερασπιστὴς τῆς ζωῆς μου· ἀπό τίνος δειλιάσω; ἐν τῷ ἐγγίζειν ἐπ᾿ ἐμέ κακοῦντας τοῦ φαγεῖν τάς σάρκας μου, οἱ θλίβοντές με καί οἱ ἐχθροί μου, αὐτοί ἠσθένησαν καί ἔπεσαν. ἐάν παρατάξηται ἐπ’ ἐμέ παρεμβολή οὐ φοβηθήσεται ἡ καρδία μου∙ ἐάν ἐπαναστῇ ἐπ᾿ ἐμέ πόλεμος, ἐν ταύτῃ ἐγώ ἐλπίζω. μίαν ᾐτησάμην παρά Κυρίου, ταύτην ἐκζητήσω· τοῦ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου, τοῦ θεωρεῖν με τήν τερπνότητα Κυρίου καί ἐπισκέπτεσθαι τὸν ναόν τόν ἅγιον αὐτοῦ» (Ψαλμ. 26, 1-4). Νά λές κατά τόν Δαυΐδ: «Κύριε ὁ Θεός μου, ἐπί σοί ἤλπισα· σῶσόν με ἐκ πάντων τῶν διωκόντων με καί ῥῦσαί με· μήποτε ἁρπάσῃ ὡς λέων τήν ψυχήν μου» (Ψαλμ. 7, 2-3). Καθώς ἐπίσης νά λές: «Ἐάν γάρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σύ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ· ἡ ῥάβδος σου καί ἡ βακτηρία σου, αὗταί με παρεκάλεσαν ἡτοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν, ἐξεναντίας τῶν θλιβόντων με». (Ψαλμ. 22, 4).

Μή φοβᾶσαι, ἀγαπητέ μου Ἀντώνιε τούς δαίμονες, τά τελώνια, γιατί ἔχεις μαζί σου τόν Χριστό, ἀφοῦ «μείζων ἐστίν ὁ ἐν ὑμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ» (Α´ Ἰωαν. δ´, 4). Ἄλλωστε ἔχεις ἐξομολογηθῆ ὅλα τά ἁμαρτήματά σου στόν ἀγαπητό πνευμα­τικό σου πατέρα Παΐσιο, καί ἔλαβες πνευματική καθοδήγηση ἀπό ἐκεῖνον καί ἀπό τόν ἀγαπητό μου ἀδελφό Μητροπολίτη Λεμεσοῦ Ἀθανάσιο.

Θά εἶμαι μαζί σου αὐτές τίς ἡμέρες καί τίς ὧρες προσευχόμενος καί φυσικά θά προσεύχομαι καί μετά τήν ἔξοδό σου ἀπό τόν κόσμο αὐτόν, καί ἐλπίζω νά συναν­τηθοῦμε στόν οὐρανό.

Ἡ πορεία πρός τήν ἔξοδό σου ἀπό τόν παρόντα κόσμο καί αἰῶνα, τόν ἀπατεῶνα, νά εἶναι εὐλογημένη καί σωτήρια.

Πόσο ἐπίκαιρη εἶναι ἡ προσευχή τῆς Ἐκκλησίας: «Χριστιανά τά τέλη τῆς ζωῆς ἡμῶν ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα, εἰρηνικά καί καλήν ἀπολογίαν τήν ἐπί τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ αἰτησώμεθα. Παράσχου Κύριε».

Μέ πολλή ἀγάπη

Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος

* * *

Δημοσιοποιῶ αὐτές τίς πέντε ἐπιστολές γιά νά φανῆ ἔντονα ἡ ἀτμόσφαιρα μέσα στήν ὁποία ἔζησε ὁ ἀγαπητός μου Ἀντώνιος στήν φυλακή ὑψίστης ἀσφαλείας, ἰδίως τίς τελευταῖες ἡμέρες τῆς ζωῆς του καί τό πῶς ὁδηγήθηκε στήν ἐκτέλεσή του καί στόν θάνατό του.

Θεωρῶ ὅτι τό σῶμα του σάπισε στήν φυλακή, ἀλλά ἡ ψυχή του ἀνακαινίστηκε πνευματικά καί ἀναπαύτηκε ἐν εἰρήνῃ στόν Χριστό μαζί μέ τούς ἀγγέλους καί τούς ἁγίους.

Ἔκανε πολλά λάθη στά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του, ἀλλά τό ἔγκλημα γιά τό ὁποῖο κατηγορήθηκε δέν τό διέπραξε. Ἔτσι ὁ ἴδιος, πρίν τήν ἐκτέ­λεσή του, εὐχαρίστησε τόν Χριστό «πού μέσα ἀπό αὐτήν τήν ἄδικη δικαστική διαδικασία, μέ (τόν) ὁδήγησε στήν σωτηρία».

Ὁ Ἀντώνιος ἀπό τήν ἐφηβική του ἡλικία ἐξεδήλωνε ἐξωτερικά ἕνα βίαιο χαρακτῆρα, ἔκανε διάφορες ἐπιθετικές παραβατικές ἐνέργειες, ἀλλά ἦταν πολύ εὐαίσθητος στόν ἐσωτερικό του χῶρο, ἦταν μιά «ψυχούλα»! Αὐτό ἔβλεπε ὁ Χριστός καί τόν περίμενε γιά νά τόν σώση, ὅπως ὁ κυνηγός περιμένει τό θήραμά του.

Αὐτό τό κατάλαβε πρώτη ἡ ἀγαπητή του σύζυγος Ραχήλ-Σάρρα, μιά ἐκπληκτική καί θυσιαστική γυναίκα καί φυσικά τό γνώρισε ὁ γέροντάς του, ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου Ἀριζόνας π. Παΐσιος.

Ἀγαπητέ μου Ἀντώνιε-π. Ἐφραίμ πού ἔζησες μέσα στήν φυλακή ὡς ἐρημίτης μοναχός, μέ ἄσκηση καί προσευχή, μέ μετάνοια καί ἀγάπη ἀναπαύου ἐν εἰρήνῃ.