Κύριο ἄρθρο: Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἀγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἀπομαγνητοφωνημένο κήρυγμα τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας (5 Μαρτίου 2023)

Ἡ σημερινή Κυριακή, ἡ Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, λέγεται Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, διότι ἑορτάζουμε τήν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων καί ἔχει καθορισθῆ ἀπό τήν Ἐκκλησία μας πραγματικά αὐτή ἡ ἑορτή τῆς ἀναστηλώσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων νά εἶναι καί νά λέγεται Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ὅταν λέμε Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐννοοῦμε τήν ὀρθή δόξα καί τήν ὀρθή δοξολογία. Ὅταν λέμε ὀρθή δόξα, ἐννοοῦμε τήν ὀρθή πίστη• αὐτό σημαίνει δόξα, ἀλλά ἡ ἔννοια τῆς δόξας ἔχει τήν λατρεία πρός τόν Θεό. Ὁπότε, συνδέεται πάρα πολύ στενά ἡ πίστη μέ τήν λατρεία. Αὐτό σημαίνει Ὀρθοδοξία. Καί Ὀρθόδοξοι εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν τήν ἀληθινή πίστη καί τήν ἀληθινή λατρεία. Καί ἐπειδή ἡ ἀληθινή πίστη καί ἡ ἀληθινή λατρεία ἐκφράζεται καί βιώνεται μέσα στό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, γι’ αὐτό καί λέμε Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, Ὀρθόδοξη Θεολογία, Ὀρθόδοξη πίστη καί τά λοιπά. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά ἰδεολογία, ἀλλά εἶναι μιά ὁλόκληρη ζωή, ὅπως ἀκριβῶς τήν βιώνουμε καί τήν ζοῦμε μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας.

Πολλά λέγονται περί τῆς Ὀρθοδοξίας, τί εἶναι ἀκριβῶς Ὀρθοδοξία. Νομίζω ὅτι ἐπειδή οἱ Πατέρες καθόρισαν σήμερα Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας νά διαβάζεται τό «Συνοδικό τῆς Ὀρθοδοξίας», νά διαβάζεται, δηλαδή, ἕνα κείμενο τό ὁποῖο συνέταξαν οἱ Πατέρες γιά τό τί ἀκριβῶς σημαίνει ὀρθή πίστη καί ὀρθή δόξα, ἡ ὁποία ὀρθή δόξα δέν εἶναι μιά ἀνακάλυψη τῶν ἀνθρώπων, δέν εἶναι μιά λογική ἀνακάλυψη καί ἕνας στοχασμός, ἀλλά εἶναι ἀποκάλυψη τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ στούς ἀνθρώπους.

Καί σέ ποιούς ἀνθρώπους ἀποκαλύπτεται αὐτή ἡ πίστη; Αὐτή ἡ πίστη ἀποκαλύπτεται στούς ἁγίους, σέ αὐτούς οἱ ὁποῖοι λέγονται θεούμενοι. Ὑπάρχει αὐτή ἡ λέξη μέσα στήν Ἐκκλησία πού λέγεται θεούμενος• καί θεούμενος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος προχωρεῖ στούς βαθμούς τῆς πνευματικῆς τελειώσεως καί τῆς πνευματικῆς ἀνόδου πρός τόν Θεό.

Ἑπομένως, ἡ ὀρθή πίστη, ἡ ὀρθή δόξα ἀποκαλύπτεται ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό στούς ἀνθρώπους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶναι ἄξιοι αὐτῆς τῆς ἀποκαλύψεως καί αὐτοί δέχονται τήν ἀποκάλυψη καί τήν καταγράφουν μέσα στήν Ἁγία Γραφή, στήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη καί σέ ὅλα τά πατερικά κείμενα

Γι’ αὐτό μετά ἀπό λίγο πού θά διαβάσουμε ἕνα μικρό τμῆμα τοῦ «Συνοδικοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας», μεταξύ τῶν ἄλλων λέγεται καί αὐτό, δηλαδή πῶς πιστεύουμε καί τί πιστεύουμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι. Θά ποῦμε: «Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, οὕτω φρονοῦμεν οὕτω λαλοῦμεν οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν». Δέν λέμε ὁ καθένας ὅ,τι νομίζει καί ὅ,τι θεωρεῖ αὐτός ὅτι εἶναι πίστη, ἀλλά λέμε καί πιστεύουμε αὐτό τό ὁποῖο εἶδαν οἱ Προφῆτες στήν Παλαιά Διαθήκη, αὐτό πού ἐδίδαξαν οἱ Ἀπόστολοι, πού παρέλαβε ἡ Ἐκκλησία, πού οἱ Διδάσκαλοι ἐδογμάτισαν, αὐτό φρονοῦμε, αὐτό λαλοῦμε, αὐτό κηρύσσουμε.

Καί τί εἶναι αὐτό; Εἶναι μιά ἀφηρημένη πίστη; Ὄχι. Εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός, γι’ αὐτό καί τόν ἁγιογραφοῦμε. Ἁγιογραφοῦμε τόν Χριστό πού προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση, γιατί τόν Θεό-Πατέρα δέν τόν βλέπουμε καί ἐφ’ ὅσον δέν τόν βλέπουμε, δέν μποροῦμε νά τόν ἁγιογραφήσουμε. Ἁγιογραφοῦμε τόν Χριστό καί μέ αὐτήν τήν ἁγιογράφηση καί μέ τήν εἰκόνα, στήν πραγματικότητα κηρύσσουμε, ὁμολογοῦμε καί φρονοῦμε τό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, τό μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Αὐτή, λοιπόν, εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη πίστη, αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη λατρεία, αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Καί ἐμεῖς, πράγματι, παραμένουμε μέσα στήν Ἐκκλησία γιά νά ζοῦμε αὐτό τό μυστήριο. Ἐπαναλαμβάνω, εἶναι τό μυστήριο τῆς Θεολογίας, τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, τό μυστήριο τῆς κατά Χριστόν ζωῆς, ἡ ὁποία εἶναι μιά γνώση ἐσωτερική, εἶναι μιά γνώση πού ἀποκτᾶται μέ τήν ἐκκλησιαστική παιδεία.

Μέσα στήν Ἐκκλησία ἔχουμε μιά ἰδιαίτερη παιδεία, τήν ὁποία πρέπει νά ἀκολουθοῦμε ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί. Γιατί αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ὑπάρξεώς μας, αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας. Δέν ἤρθαμε ἐδῶ ἁπλῶς στήν ζωή γιά νά λύνουμε μερικά βιολογικά θέματα. Φυσικά, ὑπάρχουν καί τά βιολογικά θέματα, ἀλλά ὑπάρχουν καί τά ψυχικά θέματα, τά πνευματικά θέματα, τά θεολογικά ζητήματα. Ὁπότε, μέ αὐτήν τήν ἔννοια προχωροῦμε στήν ζωή μας.

Καί αὐτό εἶναι πάρα πολύ σημαντικό. Γιατί; Διότι ὑπάρχουν μερικοί, ὅπως παραδείγματος χάριν ἡ ἑβραϊκή θρησκεία σήμερα, οἱ Ἑβραῖοι πού πιστεύουν μόνο στούς Προφῆτες, δέν πιστεύουν στούς Ἀποστόλους, γιατί δέν θεωροῦν ὅτι ἐνηνθρώπησε ὁ Χριστός τόν ὁποῖο ἐκήρυτταν οἱ Προφῆτες.

Ὑπάρχουν ἄλλοι Προτεστάντες οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στούς Προφῆτες καί τούς Ἀποστόλους μόνο στήν Γραφή καί ἀγνοοῦν τήν πατερική παράδοση. Δέν πιστεύουν στούς Πατέρες, γιατί θεωροῦν ὅτι οἱ Πατέρες ἀλλοίωσαν τήν παράδοση αὐτή.

Καί ὑπάρχουν ἄλλοι, ὅπως εἶναι οἱ Ρωμαιοκαθολικοί, οἱ ὁποῖοι ἔχουν μιά ἰδιαίτερη Θεολογία, πού λέγεται σχολαστική Θεολογία, καί πιστεύουν στούς Προφῆτες, στούς Ἀποστόλους καί στούς Πατέρες, ἀλλά τούς Πατέρες τούς ἑρμηνεύουν μέ ἕναν ἰδιαίτερο τρόπο, μέ ἕναν στοχαστικό τρόπο, ὅπως τό κάνει ἡ σχολαστική θεολογία καί θεωροῦν μάλιστα ὅτι οἱ Πατέρες εἶναι κατώτεροι ἀπό τούς φιλοσόφους τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος.

Ὁπότε, βλέπουμε ὅτι ἐδῶ στήν ἑνότητα καί τήν ταυτότητα τῶν ἐμπειριῶν τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων εὑρίσκεται ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία καί ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση καί Ἐκκλησία.

Νά εἴμαστε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὄχι ἁπλῶς βαπτισμένοι Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι, καί αὐτό, βέβαια, εἶναι σημαντικό, ἀλλά νά ζοῦμε σύμφωνα μέ αὐτήν τήν πίστη καί τήν ζωή γιά νά εἴμαστε πραγματικά τέκνα φωτόμορφα τῆς Ἐκκλησίας, νά ἔχουμε τήν κατά Χάριν υἱοθεσίαν.