Πρόλογος γιά τό βιβλίο «Ὁ ἅγιος Καλλίνικος» στά Ρουμανικά

Δοξάζω τόν Θεό διότι ἕνα νέο βιβλίο μου κυκλοφορεῖ σέ μετάφραση στήν Ρουμανική γλώσσα, καί μάλιστα χαίρομαι ἰδιαίτερα πού πρόκειται γιά βιβλίο πού ἀφορᾶ τόν Γέροντά μου, ἅγιο Καλλίνικο, Μητροπολίτη Ἐδέσσης, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Πολλοί μέ ἐρωτοῦν: «Πῶς αἰσθάνεσαι πού ὁ Γέροντάς σου Μητροπολίτης, τοῦ ὁποίου ἤσουν ὑποτακτικός καί ὁ ὁποῖος σέ χειροτόνησε Διάκονο καί Πρεσβύτερο, ἔμεινες μαζί του γιά πολλά χρόνια στό Μητροπολιτικό Οἴκημα καί σέ ἀγαποῦσε πολύ, εἶναι ἅγιος καί ἀκοῦς στήν Ἐκκλησία τό Ἀπολυτίκιό του καί ἀσπάζεσαι τήν εἰκόνα του;».

Τούς ἀπαντῶ ὅτι «τό βλέπω ὡς ἕνα μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μένα, καθώς, ἐπίσης, καί ὡς ἕνα φυσικό γεγονός μέσα στήν Ἐκκλησία».

Εἶναι ὄντως «μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μένα», γιατί, ἄν ἔχω κάποιο χάρισμα, τό ὀφείλω, μετά τόν Θεό, σέ ἐκεῖνον. Κοντά του ἔζησα στήν πράξη τί θά πῆ ἐκκλησιαστική ζωή, ὀρθόδοξη θεολογία, ἀσκητική-ἡσυχαστική παράδοση.

Τόν γνώρισα, ὅταν ἤμουν μαθητής στό Γυμνάσιο καί ἐκεῖνος ἦταν Ἀρχιμανδρίτης Πρωτοσύγκελλος καί θαύμαζα τήν εὐφυΐα του καί τήν ἀσκητικότητά του. Καί ὅταν ἐξελέγη Μητροπολίτης καί πῆγα κοντά του στήν Μητρόπολη, μετά τήν ἀποφοίτησή μου ἀπό τήν Θεολογική Σχολή τῆς Θεσσαλονίκης, αἰσθάνθηκα ὅτι βρισκόμουν δίπλα σέ ἕναν ἀσκητή Ἐπίσκοπο.

Κατά τήν διάρκεια τῶν θεολογικῶν μου σπουδῶν διάβασα μέ ἐνθουσιασμό τά κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, κυρίως τά ἔργα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ• πήγαινα συχνά στό Ἅγιον Ὄρος καί περιερχόμουν τά Μοναστήρια καί τήν ἔρημο τοῦ Ἁγίου Ὄρους μέ νεανικό ζῆλο.

Καί ἔπειτα πῆγα στήν Ἔδεσσα, μένοντας στό Μητροπολιτικό Οἴκημα μέ τόν ἅγιο Καλλίνικο. Αἰσθανόμουν ὅτι ἔκανα μιά πρακτική ἐξάσκηση τῆς θεολογίας πού ἔμαθα στό Πανεπιστήμιο καί τῆς ζωῆς πού ἔβλεπα στό Ἅγιον Ὄρος.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος μέ εἰσήγαγε στό ἐσωτερικό βάθος τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί τῆς νηπτικῆς παραδόσεως καί ἔγινε ἡ αἰτία γιά νά γνωρίσω πολλούς ἁγιορεῖτες Πατέρες, γιατί μέ ἔπαιρνε μαζί του στό Ἅγιον Ὄρος, στίς πανηγύρεις πού τόν καλοῦσαν. Ἔτσι γνώρισα τόν ἅγιο Παΐσιο, τόν ἡγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Γρηγορίου π. Γεώργιο καί ἄλλους, ἀλλά καί τόν ἅγιο Σωφρόνιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου στό Ἔσσεξ Ἀγγλίας, ἀφοῦ μοῦ ἔδινε τήν εὐλογία νά τόν ἐπισκέπτομαι κάθε καλοκαίρι. Αὐτός μέ μύησε ἰδιαίτερα στήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Ὁ Θεός, διά τῶν τιμίων χειρῶν τοῦ Γεροντός μου, μοῦ ἔδωσε τήν Ἱερωσύνη. Ὁ ἅγιος Καλλίνικος μέ ἀγάπησε πολύ, ἀναξίως, καί σεβάστηκε ὅλους τούς πόθους μου, γιατί εἶχε μιά ἀρχοντική ἀγάπη. Ἔτσι, θεωρῶ τόν Γέροντά μου ὡς ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ σέ μένα.

Συγχρόνως, ἀναλογιζόμενος ὅλη τήν ζωή του αἰσθάνομαι ὅτι ἦταν «ἕνα φυσικό γεγονός μέσα στήν Ἐκκλησία», ἕνας πραγματικός Ἐπίσκοπος, διάδοχος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὄχι μόνον στήν σειρά τῆς ἐπισκοπικῆς διαδοχῆς, ἀλλά καί στήν ἀποστολική ζωή. Στό Ἀπολυτίκιο πολλῶν Ἐπισκόπων ψάλλουμε: «Καί τρόπων μέτοχος καί θρόνων διάδοχος τῶν Ἀποστόλων γενόμενος...». Αὐτός ἦταν ὄντως καί διάδοχος τῶν Ἀποστόλων καί μέτοχος τοῦ τρόπου τῶν Ἀποστόλων.

Ὁ ἅγιος Καλλίνικος εἶχε πολλά προσόντα καί χαρίσματα, ἤτοι ἀσκητική ὀρθόδοξη ζωή, ἐκκλησιαστικό φρόνημα, ποιμαντικό ζῆλο, θυσιαστικό ἦθος, ἐξαιρετική εὐφυΐα καί διοικητικές ἱκανότητες.
Πρόσφατα, μιά καθηγήτρια Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας, ἡ κ. Ροδάνθη Ἀνδρουλιδάκη-Πετράκη ἐξέδωσε ἕνα βιβλίο μέ τόν τίτλο «διοικητική διάνοια, ὁ ἅγιος Καλλίνικος Μητροπολίτης Ἐδέσσης». Στό βιβλίο αὐτό, μελετώντας τήν ζωή του καί κυρίως τίς Ἐγκυκλίους πού ἔστελνε στούς Κληρικούς του, μέσα ἀπό τήν ἐπιστήμη τῆς διοίκησης τήν ὁποία διδάσκει στήν Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστική Ἀκαδημία, τόν παρουσιάζει ὡς «διοικητική διάνοια».

Ἔχοντας ὑπ’ ὄψη της τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ἑνός ἡγέτη, καί τίς βασικές ἀρχές τῆς ἐπιστήμης τῆς διοίκησης, ὅπως εἶναι ὁ προγραμματισμός, ἡ προετοιμασία, ἡ ἀνάπτυξη τῶν στελεχῶν, ἡ τάξη, ἡ διακριτική καί λεπταίσθητη χρησιμοποίηση τοῦ ἐλέγχου, ἡ ἀμεσότητα τῆς ἐπικοινωνίας, ἡ λήψη ἀποφάσεων καί ἡ ἐπίλυση τῶν προβλημάτων, ἡ διαχείριση τοῦ χρόνου καί τῶν οἰκονομικῶν, ἡ πρόληψη καί ἡ ἀντιμετώπιση τῶν συγκρούσεων, ἡ θετική αἴσθηση τῆς ἐξουσίας, οἱ σαφεῖς και ἀκριβεῖς ἐντολές πού ἔδινε τό ὀργανωτικό πνεῦμα του, «ἡ συστημική σκέψη» του κ.ἄ., τόν παρουσιάζει ὡς ἕναν ἅγιο Ἐπίσκοπο πού ἐναρμόνιζε καί τόν τέλειο διοικητή, τόν «χαρισματικό ἡγέτη».

Στά εἰσαγωγικά γράφει τό τί ἦταν ἐκεῖνο «πού τῆς κέντρισε τό ἐνδιαφέρον» καί τήν ὁδήγησε νά ἀσχοληθῆ μέ τό πρόσωπό του. Γράφει ὅτι ἤθελε «νά δοῦμε μέ ποιό τρόπο ἕνας σύγχρονος Ἅγιος, ὁ ὁποῖος στή ζωή αὐτή κατέχει ὑψηλό θεσμικό ρόλο, κατορθώνει νά διοικεῖ μέ ἐπιτυχία καί ἀποτελεσματικότητα, χωρίς νά παραμελεῖται ὁ προσωπικός ἀγώνας πρός ἁγιασμό καί ἡ πνευματική πρόοδος τοῦ ἰδίου καί τοῦ ποιμνίου του, ἀλλά ἀντίθετα ἡ ἄσκηση τῆς διοίκησης νά εἶναι ὑποβοηθική στόν ἀγώνα αὐτό. Μέ ἄλλα λόγια, πῶς χρησιμοποίησε τή διοικητική διακονία του γιά τόν ἑαυτό του καί τό ποίμνιό του».

Καί στό συμπέρασμά της γράφει: «Νοῦς διοικητικός ἀνέπτυξε σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ζωῆς του τό διοικητικό χάρισμα πού τοῦ χάρισε ὁ Θεός. Ὅμως κατάφερε νά βρεῖ τήν πολυπόθητη ἰσορροπία ἀνάμεσα στήν διοίκηση, τήν ὁποία καθηκόντως ἀσκοῦσε καί στόν πνευματικό βίο, τόν ὁποῖο ἀκολουθοῦσε μέ ἀκρίβεια καί συνέπεια, μένοντας πάντα σταθερός καί ἀμετακίνητος στήν ἀρχαία μοναστική Παράδοση. Ὑπόδειγμα πνευματικῆς εὐθύνης θεωρεῖται ὁ Ἅγιος σέ ὅλη του τή ζωή... Ἐν κατακλεῖδι μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ὁ ἅγιος Καλλίνικος ἀπό τότε πού ζοῦσε στή γῆ ἦταν ἕνας ἀποτελεσματικός ἡγέτης. Μέ τήν ἁγιοποίησή του ὅμως ἀναφερόμαστε σέ ἕναν διαχρονικό ἡγέτη ὅλων τῶν ψυχῶν, ἕναν ἡγέτη τοῦ Λαοῦ τοῦ Θεοῦ, πού ἀποτελεῖ ζωντανό ὁδοδείκτη πού στηρίζει τούς ἀνθρώπους πού τόν ἐπικαλοῦνται στήν πνευματική πορεία ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό».

Αὐτή εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὁ χῶρος τῆς ἁγιότητος πού ἀναδεικνύει ἁγίους διά μέσου τῶν αἰώνων καί ἀξιοποιεῖ τά χαρίσματα, φυσικά ἤ ἐπίκτητα, κάθε μέλους της γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ.

Τέτοιος ἦταν ὁ Γέροντάς μου ἅγιος Καλλίνικος· ἦταν ἀσκητής Ἐπίσκοπος καί χαρισματικός ἡγέτης, τόν ὁποῖο ἀγάπησα μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του, καί τόν ἀγαπῶ, ἀνταποκρινόμενος στήν δική του ἀρχοντική ἀγάπη, καί ἐλπίζω νά βρῶ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, διά τῶν ἁγίων πρεσβειῶν του. Αὐτός ἦταν ἕνα μεγάλο δῶρο πού μοῦ ἔδωσε ὁ Θεός καί παρακαλῶ τούς ἀναγνῶστες αὐτοῦ τοῦ βιβλίου νά εὔχονται νά μή ἀποδειχθῶ ἀνάξιος αὐτῆς τῆς μεγάλης δωρεᾶς.

Θερμῶς εὐχαριστῶ τήν Γερόντισσα Εὐλογία καί τήν Ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Διακονέστι, ἡ ὁποία ἐργάζεται κάτω ἀπό τήν διακριτική προστασία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ρόμαν καί Μπακάου Ἰωακείμ, γιά τήν μετάφραση καί τήν ἔκδοση τοῦ βιβλίου αὐτοῦ, πού θά γίνη αἰτία νά γνωρίσουν τόν ἅγιο Καλλίνικο Μητροπολίτη Ἐδέσσης, καί οἱ Ρουμάνοι ἀδελφοί μου, τούς ὁποίους ἀγαπῶ ἰδιαίτερα.

Ἔγραφα στό Μητροπολιτικό Οἴκημα τῆς Ναυπάκτου τήν Κυριακή Β΄ Νηστειῶν, 12 Μαρτίου 2023, μνήμη τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Διαλόγου, Πάπα Ρώμης, Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου καί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος