Γεγονότα καὶ Σχόλια: Πεδίο αὐτοπαρουσιάσεων - Φιλοκαλικό ἀντιστάθισμα

Πεδίο αὐτοπαρουσιάσεων

Θά μπορούσαμε νά χαρακτηρίσουμε τήν σύγχρονη κοινωνική, ἐπαγγελματική καί πολιτική ζωή ὡς πεδίο αὐτοπαρουσιάσεων. Τήν λέξη «πεδίο» τήν χρησιμοποιοῦμε γιατί θέλουμε νά χαρακτηρίσουμε τό πεδίο τῶν αὐτοπαρουσιάσεων ὡς ἕνα «πεδίο μάχης». Εἶναι μιά μορφή πολέμου εἴτε γιά τήν ἐπιβολή καί κυριαρχία ἐπί τῶν πολλῶν αὐτῶν πού κατέχονται ἀπό τόν πόθο τῆς ἐξουσίας, εἴτε γιά τήν ἐπιτυχία τῶν ἀναζητήσεων τῶν νέων κυρίως ἀνθρώπων, πού διακατέχονται ἀπό τήν ἀγωνία τῆς ἐπαγγελματικῆς ἀποκατάστασης στό σύγχρονο ἀπαιτητικό περιβάλλον.

Εἴδαμε, πάντως, πρόσφατα (στό πεδίο τῆς πολιτικῆς) τήν δύναμη ἐπηρεασμοῦ πού ἔχει μιά καλά ὀργανωμένη αὐτοπαρουσίαση· πῶς ἀλλάζει δεδομένα πού φαίνονταν παγιωμένα, πῶς διαγράφει μονομιᾶς τήν ταπεινολογία, χωρίς νά προκαλῆ σοβαρές (ποσοτικά) ἀντιδράσεις, ἀντικαθιστώντας την μάλιστα μέ τήν ὑπερήφανη προβολή ὅλων τῶν ἱκανοτήτων, πραγματικῶν ἤ ἁπλά ἐπιθυμητῶν.

Πῶς μιά τέτοια αὐτοπαρουσίαση πέτυχε τόν σκοπό της; Τό θέμα δέν εἶναι πολιτικό. Εἶναι κοινωνικό, ἀλλά, στό ὑπόστρωμά του, καί πνευματικό. Ἄς θυμηθοῦμε ὅτι αὐτοπαρουσιάσεις γίνονται διαρκῶς, κυρίως ἀπό νέους ἀνθρώπους πού ἀναζητοῦν ἐργασία καί στέλνουν, ὅπου νομίζουν ὅτι θά μποροῦσαν νά βροῦν ἀνταπόκριση, τά βιογραφικά τους.

Στό βιογραφικό του ἕνας νέος πού ἀναζητεῖ ἐργασία δέν ταπεινολογεῖ, δέν ὁμολογεῖ τά ἐλαττώματά του, οὔτε τίς πιθανές ἐλλείψεις στήν κατάρτισή του. Γράφει ὅλα τά προσόντα του, τά ὁποῖα τεκμηριώνει μέ ἔγκυρα ἔγγραφα, τά ὀποῖα, βέβαια, τεκμηριώνουν τά τυπικά καί ὄχι ὁπωσδήποτε καί τά οὐσιαστικά προσόντα του. Τά οὐσιαστικά προσόντα θά ἐλεγχθοῦν κατόπιν στήν πράξη, μέσα ἀπό τήν ἀποδοτικότητά του στήν ἐργασία, ἡ ὁποία εἶναι συνδυασμός ψυχολογικῆς ἰσορροπίας, κοινωνικῆς παιδείας καί ἐπαγγελματικῆς-ἐπιστημονικῆς κατάρτισης.

Εἰδικά ἡ ψυχολογική ἰσορροπία, γιά ἕναν πού ζῆ μέσα στήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, δέν τελειώνει μέ ὅσα διδάσκουν οἱ διάφορες σχολές τῆς ψυχολογίας. Συνίσταται στήν ἐπίγνωση τῶν ἀσθενειῶν τῆς ψυχῆς καί στήν θεραπεία τους. Εἶναι ἡ κάθαρση καί ὁ φωτισμός της• εἶναι ἡ μεταμόρφωση τῶν παθῶν ἀπό διαβλητά σέ ἀδιάβλητα, μέ κριτήριο τήν ἀλλαγή τῆς ἀγάπης ἀπό ἰδιοτελῆ καί ἀνιδιοτελῆ. Εἶναι διαδικασίες πού δέν μποροῦν νά προβληθοῦν ὡς προσόντα σέ ὁποιασδήποτε σκοπιμότητας βιογραφικό.

Ὅπως εἶναι, πάντως, φανερό οἱ σύγχρονες συνθῆκες τῆς ζωῆς ἀπαιτοῦν τήν αὐτοπροβολή μέ διάφορες μορφές καί μέσα. Αὐτή ἡ ἀπαίτηση δυσχεραίνει πολύ τήν ὡρίμανση τῶν ἀνθρώπων, στό νά γίνουν ἁπλοί, εἰλικρινεῖς, εὐαγγελικά πρᾶοι καί ταπεινοί.

Βέβαια, «τά ἀδύνατα παρ’ ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ ἐστιν».

Φιλοκαλικό ἀντιστάθισμα

Μέσα στό κλίμα τῶν αὐτοπροβολῶν, τῶν αὐτοπαρουσιάσεων καί τῆς κριτικῆς τῶν ἄλλων ξαναθυμηθήκαμε τῶν ἀββᾶ Δωρόθεο καί διαβάσαμε κάποια ἀπό τά «ἐν συντόμῳ ρήματά» του. Σέ αὐτά εἶναι ἀλλιῶς ὁ κόσμος. Παραθέτουμε ὁρισμένους λόγους του ὡς φιλοκαλικό ἀντιστάθισμα.

«Ἔλεγε [ὁ ἀββᾶς Δωρόθεος] ὅτι δέν εἶναι σπουδαῖο τό νά μή κρίνης ἤ καί νά συμπαθῆς αὐτόν πού εἶναι σέ θλίψη καί πέφτει στά πόδια σου· σπουδαῖο εἶναι τό νά μή κρίνης ἤ νά μήν ἀντιπαθῆς αὐτόν πού ἀντιλέγει ἐναντίον σου ἀπό πάθος, καθώς καί τό νά μή συμφωνῆς μέ τόν ἐπικριτή του, [ἐπίσης εἶναι σπουδαῖο] καί τό νά χαίρεσαι μαζί μέ ἐκεῖνον πού προτιμᾶται ἀντί γιά ἐσένα».

«Εἶπε πάλι. Τίποτε δέν μαρτυρεῖ τόσο πολύ ἑνότητα, ὅσο τό νά χαιρόμαστε γιά τά ἴδια πράγματα καί νά φρονοῦμε τά ἴδια πράγματα».

Λόγια πού ἐξανθρωπίζουν, ἄν ὑπάρχουν ὦτα εἰς τό ἀκούειν.

π.Θ.Α.Β.