Γεγονός καί Σχόλιο: Εἰρήνη καί δικαιοσύνη στήν Μέση Ἀνατολή

Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πού συνῆλθε στίς ἀρχές Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 2023, ἀναφέρθηκε καί στά τραγικά γεγονότα πού συμβαίνουν στήν Μέση Ἀνατολή, ὕστερα ἀπό τήν ἐπίθεση τῆς τρομοκρατικῆς ὀργανώσεως Χαμάς στό Κράτος τοῦ Ἰσραήλ.

Μεταξύ τῶν ἄλλων τόνισε τά ἀκόλουθα: «Καταδικάζουμε ἀπερίφραστα κάθε τρομοκρατική ἐνέργεια σέ βάρος τῶν συνανθρώπων μας, ὁποιασδήποτε φυλῆς καί θρησκείας, ἀπ’ ὁπουδήποτε καί ἄν προέρχονται». «Εὐχόμαστε στόν Θεό νά φωτίσει τούς ἐπιτετραμμένους νά βροῦν βιώσιμες λύσεις γιά τή συνύπαρξη τῶν λαῶν, μέ εἰρήνη καί δικαιοσύνη, κατά τό προφητικό λόγιον "δικαιοσύνην μάθετε οἱ ἐνοικοῦντες ἐπί τῆς γῆς"».

Τό ὅτι αὐτό ἀνταποκρίνεται στήν πραγματικότητα φαίνεται ἀπό ἕνα ἄρθρο πού διάβασα στήν Ἐφημερίδα «Τό Βῆμα» (22-10-2023) τοῦ Μάικλ Χέρτσφελντ, Ἑβραίου κατά τήν καταγωγή, κοινωνικοῦ ἀνθρωπολόγου καί ὁμοτίμου Καθηγητοῦ στό Πανεπιστήμιο τοῦ Χάρβαρντ, μέ τίτλο «Μέση Ἀνατολή, οἱ ρίζες τοῦ μίσους».
Τό ἄρθρο ἀρχίζει μέ μιά ὁμολογία: «Εἶμαι Ἰσραηλίτης τήν καταγωγή, ἀλλά δέν εἶμαι Ἰσραηλινός. Πρόκειται γιά μιά λεπτή διάκριση, ἡ ὁποία ὅμως ἔχει ἄμεση καί βαρυσήμαντη σχέση μέ τήν κατάσταση στή Μέση Ἀνατολή».

Ἔπειτα γράφει ὅτι «τό νά εἶναι κανείς Ἰσραηλίτης δηλώνει θρησκεία καί καταγωγή καί ἀντιστοιχεῖ στόν κοινῶς γνωστό ὅρο "Ἑβραῖος"». «Ἄλλο ἡ πολιτισμική ταυτότητα, ἄλλο ὅμως ἡ ὑπηκοότητα, ἄλλο πάλι ἡ καταγωγή».

Ἐπισημαίνεται χαρακτηριστικά ὅτι «ἡ λέξη "Ἰσραηλινός", σέ ἀντίθεση μέ τόν ὅρο "Ἰσραηλίτης", σημαίνει ὑπηκοότητα καί μόνο. Ὑπάρχουν ἀκόμη καί σήμερα πολλοί Ἰσραηλινοί πολίτες πού εἶναι μουσουλμάνοι, χριστιανοί καί μέλη ἄλλων θρησκειῶν καί ἐθνοτήτων. Οἱ περισσότεροι ἀπό αὐτούς εἶναι ἀραβόφωνοι. Ἐπισήμως ἔχουν τά ἴδια δικαιώματα μέ τούς Ἑβραίους. Ἀλλά ἰδού τό παράδοξο: ἐνῶ τό ἐπίσημο Ἰσραήλ ἰσχυρίζεται ὅτι τό πολίτευμά του εἶναι δημοκρατικό, ταυτόχρονα ἐπιμένει στήν ταυτότητά του ὡς "Ἑβραϊκοῦ Κράτους"».

Στήν συνέχεια τοῦ ἄρθρου ὁ Καθηγητής, πού εἶναι Ἰσραηλίτης-Ἑβραῖος κατά τήν καταγωγή, καταδικάζει «τήν τρομοκρατική Χαμάς», ἀλλά ἀπορρίπτει καί «τήν καταπιεστική πολιτική τοῦ Νετανιάχου ἀπέναντι στούς Παλαιστινίους, πού κινδυνεύει νά τούς ὁδηγήσει στά χέρια τῆς Χαμάς». Καί ἀκόμη ἐντοπίζει «τό ρόλο τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀποικιοκρατίας στή δημιουργία τοῦ θεσμοῦ τοῦ ἔθνους-κράτους καί τῶν διακρίσεων πού συνεπάγονται».

Καί καταλήγει ὅτι οὔτε ἡ «ὁλοκληρωτική ἀποδόμηση τοῦ Ἰσραηλινοῦ Κράτους» «εἶναι σκόπιμη καί ἐφικτή», οὔτε «τό ἐνδεχόμενο καί ἄλλης σφαγῆς Παλαιστινίων, κάτι πού ἡ Χαμάς προκαλεῖ μέ πλήρη ἐπίγνωση τῶν πιθανῶν ἐπιπτώσεων, πρόκειται νά φέρει εἰρήνη στό Ἰσραήλ ἤ δικαιοσύνη πουθενά». Ὁπότε: «Παλαιστίνιοι καί Ἰσραηλινοί εἶναι θύματα μιᾶς ἱστορίας πού γεννήθηκε ἀπό τόν ἀνίερο γάμο ἔθνους καί κράτους, κληρονομιά τῆς ἀποικιοκρατίας καί τῶν διχασμῶν πού ἔσπειρε παντοῦ».

Βέβαια, τό θέμα αὐτό ἔχει πολλές πλευρές, καί πέρα ἀπό τήν ἱστορία στό βάθος τοῦ χρόνου, τουλάχιστον στήν ἐποχή μας εἶναι «τό ἄλυτο ζήτημα ἑνός αἰώνα», καί ἔχει σχέση μέ τόν «σιωνισμό» καί τόν «ἀραβικό ἐθνικισμό».

Ἀλλά σέ αὐτό ἐνεπλάκησαν κατά τήν διάρκεια τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οἱ Βρετανοί καί οἱ Γάλλοι πού ἀποφάσισαν στό νά διαμελίσουν τό ἔδαφος τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας στήν Μέση Ἀνατολή. Στήν συνέχεια ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Βρετανίας Λόρδος Μπάλφουρ, στίς 2 Νοεμβρίου 1917 διεκήρυξε ὅτι ἡ Κυβέρνησή του «ἐπιθυμοῦσε τή δημιουργία μιᾶς ἐθνικῆς ἑστίας στήν Παλαιστίνη γιά τόν διάσπαρτο ἑβραϊκό πληθυσμό», πού ἔγινε ἀργότερα. Αὐτή ἡ ἀρχή τοῦ «διαίρει καί βασίλευε» δημιούργησε πολλές διενέξεις στό διάβα τοῦ αἰώνα μας.

Ὅλα αὐτά τεκμηριώνουν πλήρως τήν ἀνακοίνωση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, μέ τήν ὁποία εὐχόταν νά φωτίση ὁ Θεός «τούς ἐπιτετραμμένους νά βροῦν βιώσιμες λύσεις γιά τήν συνύπαρξη τῶν λαῶν», γιά νά ἐπικρατήση στήν περιοχή αὐτή εἰρήνη συνδυασμένη μέ δικαιοσύνη.

Ν. Ι.