«Ἐπετειακός Τόμος ἑκατονταετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων» (1924-2024)

Ἐξεδόθη ἀπό τήν Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἕνας καλαίσθητος τόμος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγ­κηποννήσων μέ τίτλο «Ἐπε­τεια­κός Τόμος Ἑκατονταετηρίδος 1924-2024». Τόν Τόμο αὐτόν κοσμεῖ τό «Σεπτόν Πατριαρχικόν Μήνυμα» τοῦ Πανα­γιω­τάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικοῦ Πα­τριάρχου κ. Βαρθολομαίου, τά «εἰ­σα­γωγικῶς προλεγόμενα» τοῦ Γέροντος Μη­τρο­­πολίτου Πριγ­κη­ποννήσων κ. Δημητρίου, τό ἐξαίρετο πόνημα τοῦ Μητρο­πολίτου Φιλα­δελ­φείας κ. Μελίτωνος γιά τούς Μητροπολίτας Πριγκη­πον­νήσων, καί ποικίλα ἄρθρα.

Ὅταν διαβάζη κανείς ἐπιφανειακά τόν Τόμο αὐτόν βλέπει ἀνάγλυφα καί παρα­στατικά τήν ἑκατονταετηρίδα τῆς Ἱερᾶς Μη­τρο­πόλεως Πριγκηποννήσων, θαυμάζει αὐτήν τήν ὡραιοτάτη Μητρόπολη καί τά Πριγκηπόννησα μέ τήν Γεραρά Θεολογική Σχο­λή Χάλκης, ἡ ὁποία γαλούχησε πολλούς Κληρικούς, Μητρο­πολίτας καί Πατριάρχας, γεραίρει τούς μακαριστούς Μητροπο­λίτας αὐτῆς γιά τό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτέλεσαν ἐν μέσῳ πολλῶν κινδύνων καί ποικίλων πειρασμῶν, ἀλλά καί ἐπαινεῖ τόν νῦν Μητροπολίτη Γέροντα Πριγκηποννήσων Δημήτριο γιά τό ἔργο του καί τήν δράση του στήν Ἱερά αὐτήν Μητρόπολη. Τό φωτογραφικό ὑλικό τοῦ Τόμου, ἀλλά καί τά ποικίλα ἄρ­θρα, ἐξαιρέτως δέ τό κείμενο πού ἀναφέρεται στούς κατά και­ρούς Μητροπολίτας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ταξιδεύουν τόν ἀναγνώστη στό βάθος τῆς ἱστορίας, ἔστω τῶν ἑκατόν χρόνων. Ὅμως, ὁ Τόμος αὐτός ἔχει καί κάποια μυστικά καί δυνατά μηνύματα. Θά ἤθελα νά ὐπογραμμίσω τρία ἀπό αὐτά.

Τό πρῶτον, ὅτι τά τρία βασικά ὀνόματα πού κοσμοῦν τόν Τόμο, ἤτοι ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθο­λο­μαῖος, ὁ Μητροπολίτης Γέρων Πριγκηποννήσων Δημή­τριος καί ὁ Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων, ἔχουν κοινή ἐκκλη­σιαστική καταγωγή, διότι εἶναι καρποί τοῦ ἀειμνήστου Γέ­ροντος Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, καί δι’ αὐτοῦ συν­δέον­ταν μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κυρό Ἀθηναγόρα. Ὁπότε εἶναι καί οἱ τρεῖς ὁμογάλακτοι ἀδελφοί.

Τό δεύτερο μήνυμα εἶναι ὅτι καί οἱ τρεῖς διετέλεσαν συ­νερ­γάτες τοῦ μακαριστοῦ καί πολυσεβάστου Οἰκουμενικοῦ Πα­τριάρ­χου κυροῦ Δημητρίου, ἀπό διάφορες θέσεις στό Φανά­ρι, καί βοήθησαν νά λάμψη στό νοητό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας ἡ ταπεινή καί συνετή μορφή τοῦ Πατριάρχου Δημητρίου.

Τό τρίτο μήνυμα εἶναι ὅτι καί οἱ τρεῖς αὐτές προσωπικό­τητες ἔπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τήν περίοδο μετά τήν κοί­μηση τοῦ Πατριάρχου Δημητρίου καί τήν ἀνάδειξη τοῦ τότε Μη­τρο­πολίτου Χαλκηδόνος Βαρθολομαίου σέ Οἰκου­μενικό Πα­τριάρ­χη, ἀλλά καί οἱ δύο ἀπό αὐτούς ὑπῆρξαν οἱ ἰσχυροί βρα­χίονες στό δύσκολο ἔργο τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου.

Ἡ κοινή ἐκκλησιαστική τους καταγωγή, ἡ συμπόρευσή τους στά μείζονα ἐκκλησιαστικά γεγονότα στόν Πατριάρχη Ἀθη­να­γόρα, ὡς συνεργάτες τοῦ στυ­λοβάτου τοῦ θρόνου Χαλκη­δόνος Μελίτωνος στόν Πατριάρχη Δημήτριο ὡς συνεργάτες του ἀπό διαφορετικές θέσεις καί στήν συνέχεια οἱ τρεῖς ὡς συνα­θλητές στήν μετέπειτα ἐκκλησιαστική περίοδο, προσέφεραν καί προσφέρουν μεγάλες ὑπηρεσίες στόν θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Ἡ ἐπί τόσα χρόνια συνοδοιπορία καί τῶν τριῶν στά ἐκκλη­σιαστικά θέσμια ὄχι μόνον βοήθησαν «ἐν τοῖς πράγμασιν» τόν Οἰκουμενικό Θρόνο, ἀλλά καί ἀπέκτησαν ἐκκλησιαστική πείρα «οὐ τήν τυχοῦσαν». Ἔτσι, εἶναι μιά κινητή ἐκκλησιαστική Βιβλιο­θήκη, εἶναι ζωντανά «ἀρχεῖα» τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, εἶναι αὐτοί πού θυσιάσθηκαν καί θυσιάζονται γιά τήν ἐπίλυση τῶν προ­βλημάτων τῆς Ἐκκλησίας.

Ἔτσι, ὁ Τόμος αὐτός δείχνει τήν πολύχρονη καί πολυποί­κιλη ἑνότητα ἀπό διάφορες θέσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρ­χου Βαρθολομαίου, τοῦ Μητρο­πολίτου Γέροντος Πριγκηπον­νή­σων Δημητρίου καί τοῦ Μητροπολίτου Φιλαδελ­φείας Μελίτω­νος. Ὅπως φαίνεται ἀπό τούς λόγους τοῦ καθενός ἀπό τούς τρεῖς πρός τούς ἄλλους εἶναι πολύ δυνατή αὐτή ἡ ἑνότητα καί ὠφελεῖ τόν Οἰκουμενικό Θρόνο καί τήν Ρωμηοσύνη. Ἐκφράζουν καί οἱ τρεῖς διάφορα χαρίσματα, ἤτοι ὁ Πατριάρχης Βαρθο­λο­μαῖος εἶναι «ἡ διοικητική διάνοια», ὁ Μητροπολίτης Πριγκηπον­νήσων Δημήτριος εἶναι ὁ «στοχαστής-διαλεκτικός», ὁ Μητροπο­λίτης Μελίτων εἶναι «ζωντανή μαρτυρία-καρδιακός ρυθμός».

Ἡ ἑνότητα τῶν τριῶν αὐτῶν χαρισμάτων εἶναι δύναμη γιά τήν εὐστάθεια καί τήν προοπτική τῆς Πρωτοθρόνου Ἐκκλησίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ­χείου. Πέραν αὐτῶν ὁ καλαίσθητος αὐτός Τόμος κοσμεῖται κυ­ρίως ἀπό τό περισπούδαστο κείμενο τοῦ Μητροπολίτου Φιλα­δελφείας Μελίτωνος μέ τίτλο «ἐννεακλάδου ἀναδενδρά­δος κλέος», πού ἀναφέρεται στούς ἐννέα Μητροπο­λῖτες Πριγκηπον­νήσων πού διέπρεψαν σέ αὐτήν τήν λαμπράν Μητρόπολη.

Τό κείμενο αὐτό εἶναι ἔκφραση ἀγάπης πολλῆς στήν Μη­τέρα Ἐκκλησία, ὑπόδειγμα καλλιλογίας καί εὐπαιδεύτου συγ­γρα­φέως, ἀλλά καί γνώσεως ἑλληνικοῦ λόγου, σπανίας διατυ­πώσεως. Ἡ δέ ἀφιέρωση καί προσφορά ὡς δῶρον «φίλῳ Δη­μητρίῳ δίδωμι καί μᾶλα πρέπον τῷ προεστῶτι τοῦ τόπου στεφη­φόρῳ ὅς ἔνδον οἰκεῖ τῆσδε Ἐκκλησίας», πού ὁ Σεβα­σμιώ­τατος Φιλαδελ­φείας Μελίτων υἱοθετεῖ τό ἐπίγραμμα τοῦ Ἰωάν­νου Μαυρόποδος τοῦ Εὐχαΐτων, δείχνει τά ἔκδηλα συναι­σθήμα­τά του στόν φίλο του Δημήτριο.

Ὅλος  ὁ Τόμος εἶναι μιά προσφορά στήν Ἐκκλησία καί ἀκό­μη θέλω νά προσθέσω ὅτι ἀποτελεῖ τιμή, αἶνον καί εὐχα­ριστία γιά τήν ἑνότητα τῶν τριῶν αὐτῶν Ἀρχιερέων, πού ἐκφράζουν τήν ζωντανή ἱστορία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου τουλάχιστον μιᾶς πεντηκονταετίας συνεχοῦς νυχθημέρου προσφορᾶς. Καί ἄν σκεφ­θῆ κανείς ὅτι οἱ τρεῖς αὐτοί ἐξέχοντες ἐκκλησιαστικοί ἄν­δρες κληρονόμησαν τήν ἱστορία τοῦ κοινοῦ τους «πνευ­ματικοῦ πα­τρός καί μέντορος», ἤτοι τοῦ Μητροπολίτου Χαλκη­δόνος Μελί­τωνος, ὁ ὁποῖος ἦταν ἤδη ἀχθοφόρος πολυχρόνιας πείρας, τότε ἀντιλαμβάνεται ὅτι βρίσκεται μπροστά σέ μιά ζωντανή Βιβλιο­θήκη τοῦ Οἰκουμενκοῦ Θρόνου μέ ἀγῶνες, θυσίες, κενώ­σεις καί προσφορές.

Φυσικά, ἀξίζει ὁ ἔπαινος στόν Φαναρίου Ἀγαθάγγελο, ὁ ὁποῖος κρατᾶ ἀναμμένο ἐκδοτικῶς τό Φανάρι, καί ἐξυμνεῖ Φα­να­ριώτας διακόνους του. Μέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική εἶδα τόν καλαίσθητο αὐ­τόν Τόμο καί δόξασα τόν ἐν Τριάδι Ἅγιον Θεόν.