Γραπτὸ Κήρυγμα: Ἡ ἡμέρα Τετάρτη

Κυριακή 4 Αὐγούστου

Ἡ ἡμέρα τῆς Τετάρτης μᾶς παραπέμπει στήν ἑβδομάδα τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί κυρίως στό Συμβούλιο τῶν Ἀρχιερέων, Γραμματέων καί Πρεσβυτέρων πού ἔγινε στήν αὐλή τοῦ ἀρχιερέως Καϊάφα, προκειμένου νά συλλάβουν τόν Ἰησοῦ μέ δόλο καί νά τόν θανατώσουν, ὄχι ὅμως στήν ἑορτή τοῦ Πάσχα γιά νά μή γίνη θόρυβος στόν λαό (Ματθ. κστ΄, 1-5).

Ἐπίσης, αὐτήν τήν ἡμέρα ἐνθυμούμαστε τό γεγονός ὅτι τήν ἴδια ἡμέρα πού ἔγινε τό Συμβούλιο αὐτό ὁ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης, ἕνας Μαθητής ἀπό τούς Δώδεκα Μαθητές τοῦ Χριστοῦ, πῆγε στούς Ἀρχιερεῖς καί τούς ἐρώτησε τί θά τοῦ ἔδιναν γιά νά τούς παραδώση τόν Ἰησοῦ. Καί ἐκεῖνοι τοῦ ἔδωσαν τριάντα ἀργύρια καί ἀπό τότε ὁ Ἰούδας ζητοῦσε νά βρῆ τήν κατάλληλη εὐκαιρία, γιά νά τούς Τόν παραδώση (Ματθ. κστ΄, 14-16).

Αὐτά τά δύο θλιβερά γεγονότα συνέβησαν τήν ἡμέρα τῆς Τετάρτης, ὁπότε ἔχουμε τήν ἔναρξη τοῦ σχεδίου τῶν Ἀρχιερέων καί Φαρισαίων γιά τήν σύλληψη τοῦ Χριστοῦ καί τόν θάνατό Του. Γι’ αὐτό αὐτή ἡ ἡμέρα θεωρεῖται λειτουργικῶς πένθιμη καί ἡ Ἐκκλησία ὅρισε αὐστηρά νηστεία, προκειμένου νά θυμόμαστε τά τραγικά αὐτά γεγονότα καί νά μή τά συνεχίζουμε καί ἐμεῖς στήν ζωή μας.

Νομίζω, πρέπει νά θυμηθοῦμε τά γεγονότα πού ἔγιναν τίς δύο προηγούμενες ἡμέρες, δηλαδή τήν Δευτέρα καί τήν Τρίτη στά Ἱεροσόλυμα.

Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων ἔγινε ἡ εἴσοδος τοῦ Χριστοῦ στά Ἱεροσόλυμα, μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου. Ἀκολούθησαν δύο σημαντικές ἡμέρες (Δευτέρα, Τρίτη) πού ἔγιναν πολλά, δηλαδή ὁ Χριστός ἐκδίωξε τούς ἐμπόρους ἀπό τόν Ναό (Ματθ. κα΄, 12-17) καί συζήτησε μέ τούς Ἀρχιερεῖς καί τούς Πρεσβυτέρους τοῦ λαοῦ πού τόν ρώτησαν μέ ποιά ἐξουσία ἔκανε αὐτά, καί Ἐκεῖνος ἀπάντησε σχετικῶς (Ματθ. κα΄, 23-27). Ἐπίσης, ὁ Χριστός εἶπε διάφορες παραβολές (Ματθ. κα΄, 28 - κβ’, 1-13).

Ἀκόμη, αὐτές τίς δύο ἡμέρες οἱ Φαρισαῖοι μέ τούς Ἡρωδιανούς καί τούς Σαδδουκαίους πῆγαν στόν Χριστό γιά νά τόν παγιδεύσουν μέ λόγο (Ματθ. κβ΄, 15-45). Στήν συνέχεια ὁ Χριστός ταλάνισε τούς Γραμματεῖς καί Φαρισαίους μέ τά φοβερά «οὐαί ὑμῖν γραμματεῖς καί φαρισαῖοι ὑποκριταί» (Ματθ. κγ΄, 1-36). Ἔπειτα, ἀποκάλυψε τά σχετικά μέ τήν καταστροφή τῆς Ἱερουσαλήμ καί τοῦ Ναοῦ (Ματθ. κδ΄, 1-2), εἶπε γιά τήν συντέλεια τοῦ κόσμου καί διάφορες παραβολές γιά τό πῶς πρέπει οἱ ἄνθρωποι νά εἶναι ἕτοιμοι γιά τήν κρίση (Ματθ. κδ΄, 36-51. κε΄, 1-46).

Μετά ἀπό αὐτά τά γεγονότα τήν Τετάρτη ἔγινε τό Συμβούλιο γιά νά τόν θανατώσουν καί τήν ἑπομένη ἡμέρα, τήν Πέμπτη, ἔγινε ὁ Μυστικός Δεῖπνος καί ἀκολούθησε ἡ σύλληψη τοῦ Χριστοῦ.

Ἔτσι, τήν περίοδο ἀπό τήν Κυριακή τῶν Βαΐων μέχρι τήν Τετάρτη ἔγινε μιά μεγάλη σύγκρουση μεταξύ τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων ἤ τό ἀντίστροφο, στήν ὁποία ἀποκαλύφθηκε ἡ θεότητα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί ἡ κακότητα τοῦ τότε θρησκευτικοῦ κατεστημένου, πού δέν ἄντεξε νά βλέπη καί νά ἀκούη τά ὅσα ἔπραττε καί δίδασκε ὁ Χριστός.

Τό Ἀπολυτίκιο τῆς ἡμέρας εἶναι τό γνωστό τροπάριο: «Σῶσον, Κύριε, τόν λαόν σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς βασιλεῦσι κατά βαρβάρων δωρούμενος, καί τό σόν φυλάττων διά τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα».

Εἶναι προσευχή στόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό γιά νά σώση τόν λαό Του καί νά εὐλογήση τήν κληρονομία Του (τούς Χριστιανούς), νά χορηγῆ νίκες στούς Βασιλεῖς - Ἀρχιερεῖς ἐναντίον τῶν βαρβάρων καί νά διαφυλάττη τό πολίτευμα διά τοῦ Σταυροῦ.

Μετά τά Πάθη, τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί, βεβαίως, μετά τήν Πεντηκοστή, τήν ἔλευση τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἀπαρτίστηκε ὁ νέος λαός τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέ τήν ἀσκητική καί τήν μυστηριακή ζωή, τήν θεολογία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, πού συνεχίζει τήν παράδοση τῶν Προφητῶν καί τῶν Ἀποστόλων.

Ὁ νέος αὐτός λαός τῆς θείας Χάριτος πού εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Παθόντα, Σταυρωθέντα καί Ἀναστάντα Χριστό δοκιμάζει τήν ἀντίδραση τοῦ κόσμου, ὅπως τήν ἀντιμετώπισε ὁ Χριστός μέ τούς Γραμματεῖς, Φαρισαίους, Σαδδουκαίους, οἱ ὁποῖοι ἑρμηνεύουν τήν χριστιανική διδασκαλία σύμφωνα μέ τά πάθη τους καί τίς ἰδιορρυθμίες τους. Σέ κάθε ἐποχή ἐμφανίζονται ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἐκκοσμικεύουν τήν Ἀποκάλυψη τοῦ Χριστοῦ, τήν προσαρμόζουν στά μέτρα τους, τήν ἀναμειγνύουν μέ φιλοσοφίες καί θρησκευτικές ἀντιλήψεις τῆς κάθε ἐποχῆς. Γι’ αὐτό καί χρειάζεται νά διαφυλάσσουμε μέ πιστότητα τήν ἀποκαλυφθεῖσα ἀλήθεια καί νά ζοῦμε σύμφωνα μέ αὐτήν.

Αὐτή, ὄντως, εἶναι σταυρική ζωή, πού δέν μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθῆ μέ τίς δικές μας δυνάμεις, ἀλλά μέ τήν δύναμη καί τήν ἐνέργεια τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό τό Ἐξαποστειλάριο τῆς ἡμέρας εἶναι σημαντικό: «Σταυρός ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης, σταυρός ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας, σταυρός βασιλέων τό κραταίωμα, σταυρός πιστῶν τό στήριγμα, σταυρός ἀγγέλων ἡ δόξα καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα».

Ὅλα αὐτά τά πνευματικά νοήματα ἀποτελοῦν τήν ἑορταστική ἀτμόσφαιρα τῆς ἡμέρας τῆς Τετάρτης. Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι δέν βλέπουμε τίς ἡμέρες ἐξωτερικά μέ κοσμικούς προσδιορισμούς, ἀλλά τίς χρωματίζουμε μέ βάση τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἑπομένως, ὅταν νηστεύουμε αὐτήν τήν ἡμέρα ἔχουμε ὑπ’ ὄψη μας ὅλα αὐτά τά πνευματικά νοήματα καί δίνουμε νόημα καί στήν ἡμέρα καί στήν ζωή μας. Καί ἀγωνιζόμαστε νά μή ὁμοιάσουμε μέ τήν σκληρή ἀντίδραση τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων καί νά μή προδώσουμε τόν Χριστό, ὅπως τό ἔκανε ὁ Ἰούδας, μέ τό νά ζοῦμε ἀντιχριστιανικά καί ἀντεκκλησιαστικά.

Μέ τό Βάπτισμα καί τό Χρίσμα ἔχουμε ἀναγεννηθῆ, γίναμε ὁ νέος λαός τῆς θείας Χάριτος καί πρέπει νά ζοῦμε σταυρικά, δηλαδή νά σταυρώνουμε τά πάθη καί νά ζοῦμε τήν ἀναστημένη ζωή πού εἶναι συνέχεια τοῦ Σταυροῦ. Ἔτσι, μυούμαστε στό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ καί ξεφεύγουμε ὅλες τίς πλεκτάνες τῶν ἐχθρῶν τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό τό νόημα ἔχει καί ἡ νηστεία τήν ἡμέρα αὐτή καί πρέπει νά νηστεύουμε μέ χαρά.

Ὁ Μητροπολίτης

+ Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱερόθεος