Γεγονότα καὶ Σχόλια: Συμφέρουσα ἐντολή - Ἀγάπη πῦρ καταναλίσκον

Συμφέρουσα ἐντολή

Ὑπάρχουν πολλές αἰτίες σχολιασμῶν καί κριτικῆς, ἰδιαίτερα στόν ἐκκλησιαστικό χῶρο, στόν ὁποῖο ὅμως, ὅσοι ἔχουμε ἐνταχθῆ μυστηριακά, ἔχουμε τήν σαφῆ ἐντολή: «Μή κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε· ἐν ᾧ γὰρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, καὶ ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. 7, 1-2). Αὐτή εἶναι μιά ἐντολή πού φιλτράρει τήν διάθεση γιά κριτική καί σέ κάποιους τήν ἀκάθεκτη ὁρμή τους γιά κριτικό ἔλεγχο προσώπων καί γεγονότων. Ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος Ἀχρίδος διευκρινίζει: Ἡ ἐντολἠ αὐτή «οὐχί τό ἐλέγχειν κωλύει, ἀλλά τό κατακρίνειν. Ὁ μέν γάρ ἔλεγχος ἐπί ὠφελείᾳ ἐστίν, ἡ δέ κατάκρισις ἐπί ὀνειδισμῷ καί ἐξουδενώσει» (PG 123 209 D). Πρέπει νά ὁμολογήσουμε ὅτι τό «μή κρίνετε» εἶναι μιά πολύ συμφέρουσα ἐντολή, ἄν καί εἶναι δύσκολο νά τήν θυμᾶται κανείς ἐνεργά στήν καθημερινότητά του. Τί εἶναι πιό ἁπλό καί σαφές ἀπό αὐτό τόν λόγο τοῦ Χριστοῦ: ἄν θέλης νά μή σέ κρίνη ὁ Θεός, μή κρίνεις ἐσύ κανέναν. Μᾶς ἐπισημαίνει μάλιστα ὅτι μέ τά μέτρα πού μετρᾶμε (κρίνουμε) τούς ἄλλους, μέ αὐτά τά ἴδια θά «μετρηθοῦμε» καί ἐμεῖς. Γι’ αὐτό σέ αὐτό σημεῖο τῆς ἑρμηνείας του ὁ ἱερός Θεοφύλακτος σημειώνει: «Τόν μέλλοντα ἐπιπλήττειν ἄλλοις δεῖ ἄμωμον εἶναι» (ὅ.π. 212 Β). Ὁπότε μᾶς συμφέρει νά μήν εἴμαστε ἐπιπληκτικοί, ἀλλά ἐπιεικέστατοι. Ἄλλωστε, μᾶς τό εἶπε καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι ἡ ἐπιείκεια πρέπει νά μᾶς χαρακτηρίζη· γράφει στούς Φιλιππησίους: «τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις» (4,5).

Γράψαμε προηγουμένως ὅτι λάβαμε τήν ἐντολή «μή κρίνετε..» «ὅσοι ἔχουμε ἐνταχθῆ μυστηριακά στήν Ἐκκλησία». Τό σημειώσαμε αὐτό, διότι κατά τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος, στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, ἀκοῦμε τόν Χριστό νά λέη στούς μαθητές Του: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν...» (Ματθ. 28, 19-20). Ἐκτός ἀπό τόν τύπο τοῦ Βαπτίσματος στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος, προσέθεσε τήν ἀναγκαιότητα τῆς διδασκαλίας τῶν ἐντολῶν πού τούς ἔδωσε· «διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν»· «τηρεῖν πάντα», ὅλες τίς ἐντολές, ὄχι κατ’ ἐπιλογήν κάποιες μόνον. Ὁπότε, καί τό «μή κρίνετε» εἶναι μέσα στό «τηρεῖν πάντα», εἶναι μέσα σέ ὅσα ὁ Χριστός ἔδωσε ἐντολή νά τηροῦν οἱ μαθητές Του καί ὅλα τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀγάπη πῦρ καταναλίσκον

Ὅλα τά παραπάνω δέν σημαίνουν ὅτι ὁ πιστός Χριστιανός δέν μιλᾶ καί ὅτι ὅλα τά δέχεται ἀσχολίαστα. Μιλᾶ καί σέ κάποιες περιπτώσεις ὁ λόγος του γίνεται πύρινος. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πού διδάσκει στούς Φιλιππησίους τήν ἐπιείκεια ἔχει στίς ἐπιστολές του καί σκληρότατες ἐκφράσεις, οἱ ὁποῖες εἶναι γεννήματα καί φορεῖς τῆς πύρινης ἀγάπης του γιά τόν Χριστό καί τούς ἀνθρώπους. Τά λόγια του αὐτά εἶναι «πῦρ καταναλίσκον τήν ἀνομίαν καί φωτίζον τούς καθαιρομένους». Ἐκτός ἀπό «τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις», πρός τόν Ἀπόστολο Τιμόθεο ἔγραψε: «ἔλεγξον, ἐπιτίμησον», στήν συνἐχεια, βέβαια, γράφει: «παρακάλεσον, ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καὶ διδαχῇ» (Β, 4,2).

Δύο σημαντικά σημεῖα ἀπαιτοῦν ἰδιαίτερη προσοχή: πρῶτον, «ὁ ἔλεγχος ἐπί ὠφελείᾳ ἐστίν», ὄχι γιά νά ἐκτονώσουμε τόν θυμό μας ἤ νά ἱκανοποιήσουμε τόν φθόνο μας, ὄχι «ἐπί ὀνειδισμῷ καί ἐξουδενώσει». Καί δεύτερον, κίνητρο πρέπει νά εἶναι ἡ ἀγάπη γιά τόν Χριστό, τήν Ἐκκλησία καί τούς ἀνθρώπους.

Φυσικά, πρωτίστως, ὅταν κρίνουμε ἄλλους «δεῖ ἄμωμοι εἶναι». Ἀλλιῶς «μή κρίνετε...»

π.Θ.Α.Β.