Γεγονός καὶ Σχόλιο: Ἡ Ἐκκλησιαστική συγγνώμη

Τόν παρελθόντα Νοέμβριο ζήσαμε μιά ἀσυνήθιστη ἐκκλησιαστική πράξη, ἀφοῦ εἴδαμε καί ἀκούσαμε ὅτι τό Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας ζήτησε ἐπισήμως συγγνώμη ἀπό τόν ἅγιο Νεκτάριο, Ἐπίσκοπο Πενταπόλεως, γιά ὅσα τοῦ εἶχε προξενήσει, ὅταν ὁ ἅγιος του αἰῶνος μᾶς διακονοῦσε τήν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Μάρκου, δηλαδή τό Πατριαρχεῖο τῆς Ἀλεξαδρείας. Ἦταν πράγματι μιά συγκινητική καί ἐπιβεβλημένη πράξη, ἡ ὁποία, μαζί μέ ἄλλα μηνύματα, προσέφερε καί τό μήνυμα ὅτι ἡ “συγγνώμη” τίθεται μέσα στά πλαίσια τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καί τοῦ ἀνθρώπινου βίου, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι τέλειος, ἀλλά μιά ἀτελής ὕπαρξη.

Πρίν λίγο καιρό καί ὁ Πάπας ζήτησε “συγγνώμη” γιά παραπτώματα τά ὁποῖα ἔπραξε ἡ Λατινική “Ἐκκλησία”, σέ ἄλλο βέβαια ἐπίπεδο, χωρίς ὅμως νά ζητήση συγγνώμη καί ἀπό τήν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία γιά τά ὅσα ἔπραξε σέ βάρος της, ἀκόμη καί γι’ αὐτήν τήν πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, γιά τήν ὁποία ἔχει μεγάλο μερίδιο εὐθύνης, ἀφοῦ ἡ πραγματική της πτώση ἔγινε τό 1204, ὅταν μέ τήν Δ' Σταυροφορία, οἱ Σταυροφόροι κατέλαβαν καί ἐλεηλάτησαν τήν Κωνσταντινούπολη. Ἡ Φραγκοκρατία εἶναι μιά τραγική περίοδος στήν ἱστορία μας, τήν ὁποία δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε. Δυστυχῶς, δίδουμε μεγάλη βαρύτητα στήν Τουρκοκρατία καί ὄχι στήν Φραγκοκρατία.

Γιά νά ἐπανέλθω στό πρῶτο θέμα, θά ἔλεγα ὅτι ἦταν καλή αὐτή ἡ πράξη τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, ἀλλά αὐτό ἀκριβῶς τό γεγονός πρέπει νά μᾶς δώση τήν ἀφορμή νά σκεφθοῦμε ὅτι ὅλοι οἱ ἐκκλησιαστικοί Ἡγέτες πρέπει νά διευθύνουν καί νά οἰκονομοῦν τίς Ἐκκλησίες μέ τρόπο πού νά μήν κάνουν τέτοια σοβαρά λάθη καί πολεμοῦν τούς ἁγίους, ἤ νά μήν διαθέτουν τά ἀπαραίτητα κριτήρια νά ἀντιλαμβάνωνται τούς ἁγίους.

Ἡ Ἐκκλησία λέγεται ἁγία, γιατί ἡ Κεφαλή τῆς εἶναι ἁγία, γιατί ἁγιάστηκε ἀπό τόν Χριστό, γιατί τά μέλη τῆς συνδέονται μέ τόν Χριστό καί εἶναι ἅγια, γιατί ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία ὡς Σῶμα Χριστοῦ εἶναι “κοινωνία ἁγίων”, γιατί ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά ἁγιάζη τούς ἀνθρώπους καί ὁλόκληρη τήν κτίση. Ὅταν ἡ Ἐκκλησία βρίσκεται στήν προοπτική του προορισμοῦ της, τότε ἔχει στό κέντρο τῆς ζωῆς τῆς τούς ἁγίους, οἱ ὁποῖοι εἶναι τά μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ μέσα τους κατοικεῖ ὁ Χριστός. Διαφορετικά, εἶναι ἐκκοσμικευμένη Ἐκκλησία.

Πρόκειται γιά ἕνα σοβαρό λάθος ὅταν δέν ἔχουμε τά κριτήρια νά ἀναγνωρίζουμε τούς ἁγίους καί τήν ἁγιότητα, ὅταν συγχέουμε τούς σκοπούς τῆς Ἐκκλησίας μέ τούς σκοπούς ἄλλων ἀνθρωποκεντρικῶν ὀργανισμῶν, ὅταν ταυτίζουμε τούς ἁγίους μέ τούς καλούς ἀνθρώπους καί τούς καλούς πατριῶτες, ὅταν στήν πραγματικότητα ἀποβάλλουμε τούς ἁγίους ἀπό τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί στήν θέση τούς βάζουμε καλούς διοικητᾶς, κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, φιλοσόφους, οἱ ὁποῖοι βέβαια εἶναι ἀπαραίτητοι ὅταν βρίσκονται στό δικό τους ἐπίπεδο.

Ἑπομένως, συγκινούμαστε ἀπό τήν πράξη τῆς συγγνώμης πρός τόν ἅγιο Νεκτάριο, ἀλλά ταυτόχρονα ὑπογραμμίζουμε ὅτι ἔχουμε εὐθύνη στό νά διατηροῦνται στήν Ἐκκλησία τά ἀληθινά ἐκκλησιαστικά κριτήρια μέ τά ὁποῖα θά ἀναγνωρίζουμε τούς ἁγίους, ὅσο ζοῦν, θά τούς θέτουμε στό κέντρο τῶν ἀποφάσεών μας, ὥστε πράγματι ἡ Ἐκκλησία νά εἶναι Ἐκκλησία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων, τῶν Ὁσίων.

Ν.Ι.