Ἐπίκαιροι Σχολιασμοί: Οὔκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ 

τοῦ Πρωτοπρεσβύτερου π. Θωμᾶ Βαμθίνη

Ὁ Χριστός µέ τή Σάρκωση, τή διδασκαλία, τό θάνατο καὶ τὴν Ἀνάστασή Του ἀνέτρεψε ὅλες τίς κοινωνικές διακρίσεις, ποὺ δημιούργησε ἡ ἐμπάθεια και ἡ ἀναλγησία τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά καί ὅλες τὶς «Φυσικές» διαφορές ποὺ «ντύθηκε» ὁ ἄνθρωπος µαζί µέ τούς δερµάτινους χιτῶνες µετά τήν πτώση του. Εἰδικά µέ τήν Ἀνάστασή Του μᾶς ἔδειξε τό πῶς καταλύονται ὅλοι οἱ σωμµατικοί περιορισμοί εἰσῆλθε κεκλεισµένων τῶν θυρῶν καὶ τό πῶς ὑπερβαίνονται ὅλες οἱ βιολογικές διακρίσεις. Μᾶς ἔκανε γνωστὸ ὅτι «ἐν τῇ ἀναστάσει» ὑπερβαίνεται ἀκόμη καί ἡ διάκριση τῶν φύλων (Ματθ. 22, 30). 

Μιά τέτοια θέση ἀκούγεται ὑπερβολική, ὅμως εἶναι διδασκαλία ἁγιογραφική καί πατερική µέ πολλές κοινωνικές πρακτικές διαστάσεις. Οἱ σωματικές διαφορές δημιουργοῦν διαφορετικούς κοινωνικούς ρόλους, ἐπιβάλλουν διακρίσεις. Οἱ διακρίσεις αὐτές ὑποχωροῦν ὅταν πρωτεῦον στοιχεῖο στόν ἄνθρωπο βλέπουµε τήν ὑπόσταση. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὑπόσταση, δηλαδή πρόσωπο «κατ' εἰκόνα θεοῦ»-. Ἔχει νοῦ, λόγο, ἐλευθερία. Ἔχει τή δυνατότητα τῆς προσευχῆς, τοῦ προσωπικοῦ διαλόγου µέ τό Θεό. Στέκεται ἀπέναντι στό Θεό ὡς ἄλλο πρόσωπο καί ἔχει τή δυνατότητα νά µετέχη στή δόξα Του. Κάθε ἄνθρωπος εἶναι µιά ὕπαρξη ἱκανή νά ἀγαπήση τό Θεό καί νά ἑνωθῆ µαζί Του. Αὐτό εἶναι τό σημαντικότερο γνώρισμα τῆς ὑπόστασης, στήν ὁποία δέν ὑπάρχει ἡ διάκριση τοῦ φύλου. 

Τό θέµα εἶναι τεράστιο καί δέν μπορεῖ ἐπαρκῶς νά ἀναπτυχθῆ σέ λίγες γραµµές. Θά ἐπισημάνουμε ὅμως τηλεγραφικά κάποιες συνέπειες. 

1. Ἐνόσω εἴμαστε δοῦλοι τοῦ θανάτου, δοῦλοι στό σῶμα καὶ τίς βιολογικές λειτουργίες του, οἱ ἀγῶνες γιά τήν ἰσότητα τῶν δύο φύλων δέ θά ἔχουν τέλος. Οἱ ἀνισότητες καταλύονται µέ τήν Ἀνάσταση. Πρίν ἀπό αὐτήν ἡ γυναίκα πάντα θά πονᾶ στόν τοκετό, κι ἄν ἐργάζεται, θά διχάζεται ἀνάμεσα στήν μητρότητα καί τήν ἐργασία ἤ πάλι στίς τραγικές περιπτώσεις ἀνεύθυνων σχέσεων θά σηκώνει ὅλα τά προβλήµατα τῆς «ἄγαµης µητέρας», ἐνῶ ὁ «ἄγαμος πατέρας» θά µπορῆ ἐλεύθερος νά δημιουργῆ νέα προβλήµατα. 

2. Ἡ κοινή Ἀνάσταση εἶναι ἐπαγγελία, τήν ἀναμένουμε στό µέλλον. Ὅμως µέσα στήν ᾿Εκκλησία ἡ µελλοντική κατάσταση ἐμπνέει τήν καθηµερινή ἄσκηση. Ἡ αὐστηρότητα γιά παράδειγµα τῆς Ἐκκλησίας γιά τά σαρκικά παραπτώματα πηγάζει ἀπό τήν πίστη καί βεβαιότητα τῆς Ἀνάστασης. Ἡ νόµιµη σωματική σχέση τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας διακονεῖ τή ζωή καί ἀποκρούει µέ τή γέννηση νέων ἀνθρώπων, τό «ἔργο» τοῦ θανάτου. Ἡ σφοδρότητα αὐτοῦ τοῦ πάθους δόθηκε ἀπό τό Θεό σάν ἀντίδοτο στή ραθυμία µας, πού δημιουργεῖται ἀπό τόν πόνο τῆς γέννησης καί τῆς ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν. Αὐτό τό πάθος δηλαδή ἔχει λόγο ὑπάρξεως, ἐνόσω ὑπάρχει ἡ ραθυμία καί ὁ θάνατος. 'Ο ἀνθρώπινος ἔρωτας συνδέεται στενά µέ τή φιλαυτία καί τό θάνατο. Ἡ ᾿Εκκλησία τόν εὐλογεῖ, ἀλλά ταυτόχρονα τόν ὁριοθετεῖ, γιατί θέλει νά μᾶς προσανατολίση πρός τήν ᾿Ανάσταση. Μᾶς παιδαγωγεῖ ὥστε στόν ἄλλο νά µή βλέπουμµε τελικά τόν ἄνδρα ἤ τή γυναίκα, ἀλλά τόν ἄνθρωπο.

3. Ἡ τελική ὑπέρβαση τῶν φύλων «ἐν τῆ ἀναστάσει», δέν μπορεῖ νά σηµαίνῃ σύγχυση ἤ κατάργηση τῶν ρόλων τους µέσα στήν οἰκογένεια καί τήν κοινωνία. Ὁ ρόλος τῆς μητέρας, γιά παράδειγµα, δέν μπορεῖ νά ἀντικατασταθὴ οὔτε ἐπίσης ὁ ρόλος τοῦ πατέρα. Μέ τήν ὑπακοή στήν Ἐκκλησία οἱ ρόλοι τῶν φύλων διακονοῦν τή ζωή µέσα στό πνεῦμα τῆς ἀγάπης, ὥστε νά μήν ὑπάρχουν στήν πράξη διακρίσεις. Ἡ ἀγάπη πού δέ «ζητεῖ τά ἑαυτῆς» εἶναι γέννημα τῆς ἐλευθερίας ἀπό κάθε πιεστική ἐπιθυμία καί γι’ αὐτό προσανατολίζει στήν ὁδό τῆς ἐλευθερίας ἀπό κάθε «φυσική» βιολογική ἀναγκαιότητα. Μᾶς ὁδηγεῖ στή βίωση τῆς Ἀνάστασης ὡς ἑνός προσωπικοῦ καί ταυτόχρονα παγκόσμιου γεγονότος.