Τὰ ἐγκλήματα τῶν Τούρκων

Ὁ δημοσιογράφος κ. Μάριος Πλωρίτης θέλοντας νά δώση τέλος στόν διάλογό του µέ τόν Μητροπολίτη µας, µέσω τῶν στηλῶν τῆς ἐφημερίδας «Τό Βήμα», σ’ ἕνα ὑστερόγραφό του, προσπάθησε νά ρίξη ἀλλοῦ τό βάρος τῆς συζήτησης, ἀγνοώντας τά βασικά θέματά της, καί προβάλλοντας παραποιηµένα δευτερεύοντα σηµεῖα της, ὥστε νά ἀποχωρήση ἐντίμως. Τό ὑστερόγραφο τοῦ κ. Μάριου Πλωρίτη προκάλεσε τήν ἀπάντηση τοῦ Μητροπολίτου µας πού δημοσιεύουμε. 

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Διαβάζοντας τό ὑστερόγραφο τοῦ κ. Πλωρίτη στό «Βήμα» (31-3-96) ἀμέσως σκέφτηκα ὅτι καὶ ἀπό τήν πλευρά µου θά περίττευε πράγματι ἡ παραπέρα συζήτηση, ἄν δέν διέκρινα ὃτι τό προηγούμενο γραπτό µου εἶχε καί πάλι παρανοηθῆ. Γι΄ αὐτό καί ἐπανέρχομαι, ἐλπίζω γιά τελευταία φορά, γιατί δέν πιστεύω στήν προσκρούστεια μέθοδο διαλόγου. 

Στήν τριτολογία του ὁ κ. Πλωρίτης δέν ἀναφέρεται καθόλου στά βασικά σημεῖα τοῦ διαλόγου, πού ἦταν οἱ ὅροι «βυζαντινισμός» καί «ὀμφαλοψυχία», στά ὁποῖα ἔδωσα µεγαλύτερη σημασία µέσα στά περιοριστικά ὅρια τῆς ἀπάντησης σέ ἐφημερίδα. Θέλω νά τό ἑρμηνεύσω ὅτι ἀναθεώρησε τίς ἀπόψεις του γιά τά θέµατα αὐτά. Ἐπιμένει ὅμως νά τονίζη «τήν προτίµηση (µου) στό ἀνθρωποβόρο Ἰσλάμ ἤ στήν Ἐθνοβόρα Τουρκία...». 

'Ο προσεκτικός ἀναγνώστης εἶμαι βέβαιος ὅτι διέκρινε πώς δέν εἶχα ποτέ µιά τέτοια διάθεση, ἀντίθετα στήν δευτερολογία µου τόνισα: «Δέν ἀγνοῷ καθόλου τόν κίνδυνο πού προέρχεται ἀπό τόν μουσουλμανισμό, οὔτε βεβαίως ἀμνηστεύω τά ἐγκλήµατα τῶν Τούρκων, ὅπως προσπαθεῖ νά µέ παρουσιάση ὁ κ. Πλωρίτης...» 

Κατά καιρούς ἔχω γράψει γιά τά ἐγκλήματα τῶν Τούρκων. Στό βιβλίο µου «Ρωμηοί σε ἀνατολή καὶ δύση» ὑπάρχει ὁλόκληρο κεφάλαιο µέ τίτλο: «Ὀρθοδοξία, Δύση καί Ἰσλάμ κατά τόν 14ον αἰῶνα καί σήµερα». Μεταξύ τῶν ἄλλων περιγράφω τήν τραγική κατάσταση στήν ὁποία βρέθηκε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς κατά τήν διάρκεια τἠς ἐνιαυσίου αἰχμαλωσίας του στούς ᾿Οθωμανούς. 

Πράγματι, ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, αὐτός ὁ «ὀμφαλόψυχος» κατά τόν κ. Πλωρίτη, ἐκτός ἀπό τούς τρεῖς θεολογικούς διαλόγους πού ἕκανε µέ τά ἡγετικά στελέχη τῶν Όθωμανων, καίτοι ἦταν αἰχμάλωτός τους, ὅπου μέ σθένος καί ρωμαλεότητα ἀνέπτυξε τίς ἀπόψεις του καί ὁμίλησε σθεναρά γιά τίς βαρβαρότητές τους, ταυτόχρονα ὑπέστη τά πάνδεινα ἀπό τούς ᾿Οθωμανούς, γρονθοκοπήθηκε, κτυπήθηκε, βασανίστηκε κ.λ.π.

Ὁ ἴδιος ὁμιλεῖ γιά γύµνωση, γιά στέρηση τῶν ἀναγκαίων, γιά παντοδαπή κάκωση τοῦ σώματος ἀπό µαστιγώσεις, γιά καχεξία τῶν σπλάχνων, γιά σύντηξη τῆς σαρκός καί παράλυση τµήµατος τῶν μελῶν. Πολλές φορές σέ κείµενά του τούς ἀποκαλεῖ βαρβάρους: «τοῖς πάντων βαρβάρων βαρβαρωτάτοις». Οἱ Τοῦρκοι εἶναι «τό δυσεβές καί θεοµισές καί παμµίαρον γένος». Ἔτσι ἐκφράζεται ὁ «φιλότουρκος», «φιλοισλαμιστής» Γρηγόριος Παλαμᾶς, καί γενικά ἔτσι ἐκφράζονται οἱ «ὀμφαλόψυχοι» Πατέρες.

Δέν ξέρω τί θά κάναµε µερικοί ἀπό μᾶς, ἄν βρισκόµασταν στήν ἴδια θέση, ἐνῶ τώρα εἴμαστε ἔτοιμοι νά φιλολογοῦμε καί νά κρίνουµε τούς πάντες. 

Ἑπομένως, ἐγώ δέν ἀμνηστεύω τά ἐγκλήματα τῶν Τούρκων. Τό πρόβληµα εἶναι ὅτι οἱ Δυτικοί ἀμνηστεύουν τόσο τά παλαιά ὅσο καί τά σύγχρονα ἐγκλήματά τους. Πῶς δικαιολογεῖται ἡ φιλία καί ἡ συνεργασία τῶν Δυτικῶν μέ τούς Τούρκους; 

Καί γιατί, λόγω ἄλλων σκοπιµοτήτων, ξεχνιοῦνται τόσα ἐγκλήματα; Αὐτός εἶναι ὁ ἔντονος προβληµατισµός µου. 

Τελειώνοντας θά ἤθελα νά πῶ ἕναν µόνο λόγο. Διαβάζω τόν κ. Πλωρίτη κάθε Κυριακή γιά ὁλόκληρες δεκαετίες στό «Βῆμα» καί γι΄ αὐτό μπορῶ νά πῶ ὅτι τόν γνωρίζω καλά. Ἐκτιμῶ τήν ὀξύνοια καί τήν µεθοδικότητά του. Αὐτό δέν σημαίνει ὅτι εἶμαι ὑποχρεωμένος νά συμφωνῶ πάντοτε μέ τις ἀπόψεις του, εἰδικά στό θέµα αὐτό πού σχολίασα στά τελευταῖα κείµενα. Δέν ἔχω τήν ἀπαίτηση νά διαβάση καί ἐκεῖνος κείμενά µου, γιά νά µέ γνωρίση, ἀλλά, ἐάν κάποτε ἔπεφταν στά χέρια του µερικά βιβλία µου, τότε πιστεύω ὅτι θά εἶχε σχηματίσει διαφορετική γνώµη γιά µένα, ἀπό αὐτήν πού ἀφήνει νά περνᾶ στά γραπτά του. 

Τελικά, δέν µέ ἐνδιαφέρει τόσο τό πρόσωπό µου, ὅσο νά µήν ὑποτιμᾶται ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἡ µεγάλη αὐτή φυσιογνωμία καί προσωπικότητα, γιά τόν ὁποῖο ὡς Ἕλληνες πρέπει νά αἰσθανόμαστε τιµή καί καύχημα. Εἶναι δέ γνωστόν ὅτι σέ ἡλικία 17 ἐτῶν ἀνέπτυξε τίς ἀπόψεις τοῦ ᾿Αριστοτέλη γιά τήν λογική, στήν µεγάλη αἴθουσα τελετῶν τῶν ᾽Ανακτόρων, ἐνώπιον τοῦ Αὐτοκράτορος, τῶν Συκλητικῶν καί λογίων τόσο ἐπιτυχημένα, ὥστε ὁ Θεόδωρος Μετοχίτης, διαπρεπής λόγιος, Πρύτανις τοῦ Πανεπιστηµίου καί Πρωθυπουργός νά πῆ: «Καί αὐτός ὁ Ἀριστοτέλης εἰ παρών ἀκροατής καθίστατο τούτου, ἐπήνεσεν ἄν οὐ µετρίως, ὡς ἐγώ νομίζω» Καὶ συνέχισε: «Ἐγώ δ' ἐκεῖνο λέγω τέως, ὅτι τοιαύτας ἔδει τάς ψυχάς καί τάς φύσεις εἶναι τῶν µετιόντων τούς λόγους, καί μάλιστα τά τῷ Ἂριστοτέλει τουτωί διά πολλῶν φιλοσοφηθέντα καί συγγραφέντα». 

Νομίζω ὄτι πρέπει νά ὑποκλινόμαστε σέ τέτοιες µορφές.