Γιορτή Χριστουγέννων 1999 τῆς Μητροπόλεώς μας

Τήν Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 1999, στίς 7μ.μ., πραγματοποιήθηκε στήν Παπαχαραλάμπειο αἴθουσα τῆς Ναυπάκτου χριστουγεννιάτικη γιορτή, πού ὀργάνωσε τό τμῆμα Νεότητος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας σέ συνεργασία μέ τήν Βυζαντινή Χορωδία Ἀγρινίου.

Ἡ γιορτή περιελάμβανε ὕμνους τῶν Χριστουγέννων, κάλαντα ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα καί δημοτικά τραγούδια πού ἀπέδωσαν οἱ χορωδίες Ἐθνικῆς Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τῆς Μητροπόλεώς μας καί ἡ Βυζαντινή Χορωδία Ἀγρινίου, καθώς καί ἀπαγγελίες ποιημάτων καί τό διήγημα τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη “Στό Χριστό στό Κάστρο”, σέ θεατρική προσαρμογή, πού παρουσίασαν παιδιά τῶν ἐνοριακῶν συνάξεων τῆς Ναυπάκτου καί τῆς γύρω περιοχῆς.

Πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι στή γιορτή αὐτή ἔκανε τήν πρώτη ἐμφάνισή της ἡ Χορωδία Ἐθνικῆς Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τῆς Μητροπόλεώς μας, τήν ὁποία διδάσκει καί διευθύνει ὁ κ. Κωνσταντῖνος Λανάρας. Ἡ “τόλμη” νά ἐμφανισθῆ ἡ χορωδία μπροστά στό κοινό, δύο μῆνες μετά τήν ἔναρξη τῶν μαθημάτων της, ἐπιβραβεύθηκε μέ μιά πολύ καλή ἐμφάνιση (γιά τίς περιστάσεις, ἐννοεῖται, καί τίς προϋποθέσεις), ἡ ὁποία ἔδωσε δύναμη καί ὄρεξη γιά περισσότερη - καί, κυρίως, συστηματικώτερη - δουλειά.

Ἡ Βυζαντινή Χορωδία Ἀγρινίου, πού εἶναι μιά ἀπό τίς καλύτερες χορωδίες Βυζαντινῆς μουσικῆς πού ὑπάρχουν σήμερα στόν τόπο μας, κάλυψε ὅλο το δεύτερο μέρος τῆς γιορτῆς, ἐκτελώντας μέ ἄριστο τρόπο θαυμάσιους ὕμνους τῶν Χριστουγέννων καί κάλαντα. Τήν διεύθυνση τῆς χορωδίας εἶχε ὁ κ. Ἀνδρέας Λανάρας.

Αὐτό, ὅμως, πού ἔδωσε ἰδιαίτερο τόνο στήν γιορτή ἦταν τό παπαδιαμάντικο θεατρικό. Σχετικά μέ αὐτό τό τμῆμα τῆς γιορτῆς ζητήσαμε νά μᾶς γράψη δυό λόγια ἡ φιλόλογος καθηγήτρια τοῦ 2ου Γυμνασίου Ναυπάκτου κ. Χριστίνα Καρανικόλα - Σχοινά, ἡ ὁποία ἔκανε τήν θεατρική προσαρμογή τοῦ διηγήματος “Στό Χριστό στό Κάστρο”. Τό κείμενό της εἶναι τό ἀκόλουθο:

“Ήταν κάποια μέρα τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου Νοεμβρίου, ἄν θυμᾶμαι καλά, ὅταν “ἐπεσε” ἡ ἰδέα νά ἑτοιμάσουμε ἕνα θεατρικό γιά τή χριστουγεννιάτικη γιορτή τῆς Μητροπόλεώς μας. Θέλαμε ἕνα ἔργο πού νά ἐκφράζη τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Καί ἀπό αὐτή τήν ἄποψη ἰδανικό φαινόταν τό ἔργο τοῦ κορυφαίου μας λογοτέχνη Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή εὐχαρίστως θέλησα νά βοηθήσω καί ἄρχισα νά “δουλεύω” μέσα μου τήν ἰδέα αὐτή, γιά τό πῶς θά μποροῦσε νά ὑλοποιηθῆ. Ἡ σκέψη μου “κόλλησε” στό γνωστό διήγημα “στό Χριστό στό Κάστρο”. Πῶς ὅμως θά μποροῦσε νά δραματοποιηθῆ; Ἡ σκέψη καί μόνο νά ἐπεξεργασθῶ ἕνα κείμενο τοῦ Παπαδιαμάντη μέ τρόμαζε. Τό ἔνοιωθα ὡς ἱεροσυλία. Πῶς νά ἀποδοθῆ ἡ μοναδική ἀτμόσφαιρα τοῦ διηγήματος, ἡ ποίηση καί ἡ μουσικότητα τῆς περιγραφῆς του, ἡ ἁπλότητα καί ὁ ρεαλισμός τῶν χαρακτήρων του. Πολύ δύσκολο. Ἀδύνατον.

Γι’ αὐτό ἔγινε προσπάθεια νά βρεθῆ κάτι ἄλλο, σέ θεατρική μορφή. Οἱ ἀναζητήσεις, ὅμως, πρός διάφορες κατευθύνσεις ὑπῆρξαν ἄκαρπες. Δέν ὑπῆρχε ἄλλη λύση: τό συγκεκριμένο διήγημα φαινόταν ὅλο καί πιό μεγαλειῶδες, ἰδανικό. Ὁ πάπα-Φραγκούλης, ὁ πρωταγωνιστής του, ἦταν ὁ πιό αὐθεντικός Ρωμηός Ἱερέας, γιά νά δώση τό μήνυμα τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης πρός τόν συνάνθρωπο, παραμερίζοντας τό “ἐγώ” του.

Μέ μεγάλο σεβασμό στό κείμενο ἔγινε ἡ διασκευή. Οἱ διάλογοι τῶν προσώπων ἔμειναν ὅπως ἦταν ἤ ἐμπλουτίσθηκαν λίγο, γιά νά γίνουν πιό σαφεῖς. Δόθηκε ἡ χρονική σειρά στή δράση τῶν προσώπων καί ἔγινε προσπάθεια νά ἀποδοθοῦν πιστά τα σημεῖα τῶν περιγραφῶν.

Ἡ πρώτη μεγάλη ἑνότητα ἀποδόθηκε σχετικά εὔκολα καί θά ἔλεγα ἱκανοποιητικά. Τό δεύτερο μέρος, πού ἀναφέρεται στήν περιγραφή τοῦ δύσκολου ταξιδιοῦ μέ τήν βάρκα τοῦ κύρ-Στεφανή, κρίθηκε σκόπιμο νά ἀναγνωσθῆ, γιά νά ἀπολαύσουν οἱ ἀκροατές τή γοητεία τῆς πέννας τοῦ συγγραφέα καί τόν λυρισμό καί τή μαγεία τῆς ἀφήγησής του, μέ ταυτόχρονη προβολή διαφανειῶν (σλάιτς) μέ ἀντίστοιχο θέμα. Στό τρίτο μέρος, ἔγινε προσπάθεια νά δοθοῦν τά κυριότερα σημεῖα καί νά περάση τό βασικό μήνυμα.

Ἡ ἐπιλογή τῶν παιδιῶν - ἠθοποιῶν ἔγινε ἀπό τά Μέσα Κατηχητικά των ἐνοριῶν τῆς Ναυπάκτου. Πρέπει νά τούς ἀναγνωρισθῆ ἡ φιλότιμη προσπάθεια καί ἡ ὑπομονή πού ἔδειξαν στίς λίγες πρόβες πού ἔγιναν. Ἡ φρεσκάδα τῆς σκέψης τους καί ἡ ἐπινοητικότητά τους ἔδωσαν λύσεις σέ ἀρκετές δύσκολες σκηνές.

Ἡ ὅλη προσπάθεια, ἀνεξάρτητα ἀπό τό ἀποτέλεσμα, ἔκρυβε πίσω της πολλή ἐργασία, πολύ καλές προθέσεις καί κυρίως πολλή ἀγάπη, ἡ ὁποία μπόρεσε καί κάλυψε κάποιες ἀδυναμίες τῆς παραστασης”.

Τά σκηνικά του θεατρικοῦ, καθώς καί ἡ διακόσμηση τῆς ἀφίσσας καί τοῦ προγράμματος τῆς γιορτῆς, ἦταν τῆς καθηγήτριας τοῦ 2ου Λυκείου Ναυπάκτου κ. Ἀθηνᾶς Ἀλεξοπούλου - Γεωργακάκου.

Κλείνοντας τήν ἑορτή ὁ Σεβασμιώτατος, εὐχαρίστησε ὅσους προσφέρθηκαν καί κοπίασαν γιά τήν ἑτοιμασία τῆς ἑορτῆς καί τόν Δῆμο Ναυπάκτου γιά τήν προσφορά τῆς ἠχητικῆς καλύψεως τῆς ἐκδήλωσης. Ἀναφέρθηκε ἐπίσης στίς δύο μεγάλες ἀλήθειες γύρω ἀπό τίς ὁποῖες ξετυλίχθηκε ἡ ἑορτή –τόσο οἱ ὕμνοι καί τά ποιήματα, ὅσο καί τό θεατρικό– δηλαδή τήν Σάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καί τήν σάρκωση τῆς θεολογίας τῆς Ἐνσαρκώσεως στήν ζωή καί τήν παράδοση τοῦ λαοῦ μας.

Στήν κατάμεστη Παπαχαραλάμπειο Αἴθουσα παρευρέθησαν ἐπίσης καί οἱ Δήμαρχοι Ναυπάκτου καί Ἀποδοτίας.