Ὁ σωστός Γονιός, Δάσκαλος, Ἄνθρωπος

Ὁ συμπολίτης μας ψυχολόγος Δρ. Κωνσταντῖνος Τσιμπούκης, γνωστός ἀπό τήν ἐφημερίδα Διαπαιδαγώση, τῆς ὁποίας εἶναι ἱδρυτής καί διευθυντής σύνταξης, μᾶς ἔδωσε ἕνα βιβλίο μέ τίτλο: “Ὁ σωστός Γονιός, Δάσκαλος, Ἀνθρωπος”, πού εἶναι ἀπόσταγμα τῆς ἐπιστημονικῆς ἐμπειρίας του, τήν ὁποία ἀπέκτησε μέσα ἀπό τήν σημαντική δραστηριότητά του, κυρίως σέ τομεῖς σχετικούς μέ τήν παιδαγωγική Ψυχολογία καί τήν Συμβουλευτική Παιδαγωγική.

Εἶναι γεγονός, βέβαια, ὅτι γιά ἕναν πού βλέπει τά θέματα μέσα ἀπό τό πρίσμα τῆς παραδόσεως τῶν ἁγίων Πατέρων, ἡ Ψυχολογία δέν μπορεῖ νά ὁδηγήση τόν ἄνθρωπο στήν ὁλοκλήρωσή του, ὅπως τήν διδάσκει ὁ ἀπακαλυπτικός λόγος τῆς Ἐκκλησίας. Τόν βοηθᾶ, ὅμως, νά ἰσορροπήση ψυχολογικά -ὅταν δέν ἔχει στενό σύνδεσμο μέ τήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας- καί νά ἀποκτήση μιά ὁμαλή κοινωνική ζωή. Τά ψυχολογικά φαινόμενα δέν ταυτίζονται μέ τά πνευματικά. Οἱ πνευματικές ἐμπειρίες, πού εἶναι ἄλλης τάξεως, ἔχουν συνέπειες στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά δέν ἐξηγοῦνται, οὔτε ρυθμίζονται μέ κανόνες καί πορίσματα τῆς Ψυχολογίας.

Τό βιβλίο τοῦ κ. Κ. Τσιμπούκη, ὅμως, δέν εἶναι στενά ψυχολογικό, μέ τήν ἔννοια ὅτι δέν ἀκολουθεῖ μονολιθικά μιά ἀπό τίς σχολές τῆς ψυχολογίας, οἱ ὁποῖες, πρέπει νά ὑπογραμμισθῆ, ὅτι ἀναπτύχθηκαν σέ τελείως διαφορετικά πολιτιστικά περιβάλλοντα ἀπό τό δικό μας. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι ἕνα Συμβουλευτικό Ἐγχειρίδιο γιά γονεῖς, ἐκπαιδευτικούς, ἀλλά καί ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο πού θέλει νά ζήση δημιουργικά μέσα στήν κοινωνία, τό ὁποῖο ἐκμεταλλεύεται τά πορίσματα τῆς σύγχρονης οὐμανιστικῆς Ψυχολογίας, τήν ἀποκρυσταλλωμένη σέ λόγους πείρα μεγάλων σοφῶν της ἐποχῆς μας, ὅμως, λόγω τῶν παραδοσιακῶν ριζῶν τοῦ συγγραφέα, στηρίζεται πρωταρχικά στίς βασικές ἀρχές τοῦ Εὐαγγελίου, στούς λόγους μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί σέ διαχρονικές ἀρχές πού διατύπωσαν οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι.

Σέ καθαρά Ψυχολογικό βιβλίο δέν εἶναι εὔκολο νά βρεθῆ ἡ ἐρώτηση πού εἶναι ταυτόχρονα καί προτροπή: “Ἐνεργεῖτε καί ἐργάζεστε σάν ὅλα νά ἐξαρτῶνται ἀπό σας; Ἐνῶ ἐργάζεστε καί ὅταν τελειώνετε, προσεύχεστε καί ἐμπιστεύεστε τόν ἑαυτό σας καί τήν λύση τῶν προβλημάτων σας στόν Θεό; Πιστεύετε ὅτι μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ τά πάντα εἶναι δυνατά; Γνωρίζετε ὅτι ἡ πίστη ἑνός κόκκου σιναπιοῦ, ἡ θερμή καί ἡ δυνατή πίστη, εἶναι ἱκανή νά μετακινήση καί βουνά;” Γιά νά διατυπωθῆ ἕνα τέτοια ἐρώτημα προϋποθέτει σύνδεση μέ τήν παράδοση τῶν Πατέρων μας.

Κέντρο ὅλων των σκέψεων τοῦ κ. Κ. Τσιμπούκη εἶναι ἡ φράση “ἀνακάλυψε τό διαμαντάκι τοῦ συνανθρώπου σου”. Ἡ ρίζα τῆς εἶναι καθαρά εὐαγγελική. Ἡ θετική κίνηση πού ἐκφράζει εἶναι, κατά τόν κ. Τσιμπούκη, τό πρῶτο ἀπό τά δώδεκα βήματα πού πρέπει νά κάνη κανείς γιά νά φθάση στήν ψυχολογική καί κοινωνική του ὡρίμανση.

Στή συνέχεια θά ἀφήσουμε τό ἴδιο τόν κ. Κ. Τσιμπούκη νά πῆ τόν συμβουλευτικό λόγο του.

Σημειώνει: “Ὅταν μιλᾶμε γιά τούς ἀνθρώπους πρέπει νά θυμόμαστε πάντοτε, ὅτι δέν ἔχουμε νά κάνουμε μέ λογικά ὄντα, ἀλλά κυρίως μέ ὄντα συναισθηματικά, γεμάτα προκαταλήψεις πού κινοῦνται μέ τήν περηφάνια καί τόν ἐγωϊσμο”. Γί αὐτό χρειάζεται νά εἴμαστε πολύ διακριτικοί στήν συμπεριφορά μᾶς ἀπέναντι στούς ἄλλους. Δέν πρέπει νά τούς κάνουμε νά αἰσθάνονται ἀνεπιθύμητοι, ἀντίθετα νά τούς δείχνουμε ὅτι τούς θέλουμε καί τούς τιμοῦμε, ὅπως εἶναι. Αὐτή ἡ ἀνάγκη τῆς τιμῆς τῶν ἄλλων, ὅμως, δέν συνιστᾶ τήν ὡριμότητα τοῦ ἀνθρώπου, γιατί “ὅσο πιό ὥριμος καί ἐσωτερικά ἐλεύθερος εἶναι ὁ ἄνθρωπος, τόσο λιγότερο ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ἐξωτερική ἀναγνώριση καί ἐπιδοκιμασία τῶν ἄλλων καί ἀρκεῖται σ’ αὐτήν πού προέρχεται ἀπό τόν ἴδιο του τόν ἑαυτό καί τήν συναίσθηση, ὅτι κάνει τό καθῆκον του”.

Εἶναι χαρακτηριστικά αὐτά πού λέει γιά τόν ρόλο τοῦ πατέρα καί τῆς μητέρας στήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν. Γράφει:

“α) Ἡ προσωπικότητα τοῦ παιδιοῦ ἐπηρεάζεται κυρίως ἀπό τήν προσωπικότητα τοῦ πατέρα. Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ πατέρες πρέπει νά προσέχουν πολύ γιά τήν εἰκόνα πού ἀντανακλοῦν στά παιδιά τους. Σημαίνει ὅτι οἱ μητέρες καί τά ἄλλα μέλη τῆς οἰκογένειας πρέπει νά φροντίζουν νά τονίζουν τά θετικά σημεῖα τῶν πατέρων καί ν’ ἀποφεύγουν νά χρησιμοποιοῦν ἀρνητικά ἐπίθετα γι’ αὐτούς. Σημαίνει ἀκόμη ὅτι οἱ πατέρες πρέπει νά ἀφιερώνουν χρόνο, ὥστε νά εἶναι μέ τά παιδιά τους στό παιγνίδι, στό διάβασμα, στήν τηλεόραση, στήν συζήτηση κ.α. Οἱ πατέρες ἀποτελοῦν τό ξίφος, μέ τό ὁποῖο ὁπλίζουν τό παιδί τους γιά νά ἀντιμετωπίση τήν ζωή.

β) Ὁ συναισθηματικός κόσμος τῶν παιδιῶν ἐπηρεάζεται κυρίως ἀπό τό συναισθηματικό κόσμο τῆς μητέρας. Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ μητέρες πρέπει νά προσέχουν πολύ γιά τήν εἰκόνα πού ἀντανακλοῦν στά παιδιά τους. Σημαίνει ἀκόμα ὅτι ὁ πατέρας καί τά ἄλλα μέλη τῆς οἰκογένειας πρέπει νά χρησιμοποιοῦν θετικά ἐπίθετα, ὅταν ἀναφέρονται στήν μητέρα, καί νά τονίζουν τά θετικά της σημεῖα. Ἰδιαίτερη προσοχή πρέπει νά δίνεται, ὥστε νά ἀποφεύγουν νά χρησιμοποιοῦν ἀρνητικές περιγραφές γιά τήν μητέρα καί τήν συμπεριφορά της. Οἱ μητέρες ἀποτελοῦν τήν ἀσπίδα, τήν ὁποία παραδίδουν στά παιδιά τους καί μέ τήν ὁποία θά εἶναι σέ θέση νά ἀντιμετωπίσουν τά προβλήματα τῆς ζωῆς. Οὔτε τό ξίφος μόνο, οὔτε ἡ ἀσπίδα μόνη φθάνει. Χρειάζονται καί τά δύο.
Καί ὁ πατέρας καί ἡ μητέρα.”.

Κλείνοντας αὐτή τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ Δρ Κ. Τσιμπούκη πρέπει νά ποῦμε, ὅτι μιά ἀπό τίς κύριες δραστηριότητές του εἶναι ἡ ὀργάνωση “Σχολῶν Γονέων”, οἱ ὁποῖες ἐργάζεται γιά ἐπεκταθοῦν σέ κάθε Δῆμο, Κοινότητα, Σχολεῖο ἤ Ἐνορία.

π.Θ.Α.Β.