Ἡ “συγγνώμη” τοῦ Πάπα

“Ἀκούστηκε, μάλιστα καί ἡ ἄποψη ὅτι ὁ Πάπας πρέπει νά ζητήση συγγνώμη γιά τά λάθη του, τά ὁποῖα ἔκανε ἀπέναντι στούς Ὀρθοδόξους, ὅπως ἄλλωστε ζήτησε συγγνώμη καί ἀπό τούς Μουσουλμάνους.

Νομίζω ὅτι εἶναι λάθος αὐτή ἡ τοποθέτηση. Γιατί ὁ Πάπας θά μποροῦσε μέ μεγάλη εὐκολία νά ζητήση συγγνώμη γιά διάφορα ἱστορικά γεγονότα, πού ἔγιναν ἀπό μέλη τῆς Ἐκκλησίας του, καί νά τά ἀναγνωρίση ὡς λάθη, χωρίς ὅμως νά γίνη καμμία ἀλλαγή στό παπικό δίκαιο καί τήν παπική ἐκκλησιολογία”.

Αὐτά εἶχε γράψει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας σέ σχόλιό του στό προηγούμενο τεῦχο τῆς παρέμβασης. Δέν πέρασε ἕνας μήνας καί ἡ περίφημη “συγγνώμη” τοῦ Πάπα, μέ τόν τρόπο καί τίς προϋποθέσεις πού ἔγινε, ἦλθε νά ἐπαληθεύση –ὅσον ἀφορᾶ τίς κινήσεις τοῦ Πάπα– τίς ὡς ἄνω ἀνησυχίες καί ἐπιφυλάξεις τοῦ Σεβασμιωτάτου.

Ἡ συγγνώμη τοῦ Πάπα σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως ἀπό διάφορα πρόσωπα, ὀργανισμούς καί κράτη. Καί ἐπισημάνθηκε ἀπό τούς περισσοτέρους το γεγονός ὅτι ἡ συγγνώμη εἶχε μιά γενικότητα, δέν ἀναφερόταν σέ συγκεκριμένα γεγονότα, καί δέν “στοίχισε” τίποτε στόν ἀρχηγό τοῦ Παπισμοῦ. Ἀκόμη καί φωνές μέσα ἀπό τόν Παπισμό μιλοῦν γιά τήν ἀσάφεια καί γιά τήν τακτική του Πάπα νά μήν “ὀνομάση τά πράγματα μέ τό ὄνομα τους”, καθώς καί γιά “ἀπογοητευτική πομπώδη καί μπαρόκ τελετή” (Ἐλευτεροτυπία, 15-3-2000).

Ἡ ἐφημερίδα Ἐλευθεροτυπία στό ὡς ἄνω φύλλο της, εἶχε τόν πολύ πετυχημένο τίτλο: “Μιά συγγνώμη χωρίς συγγνώμη”, μέ ὑπερτίτλο: “Πάπας: 6 φορές εἶπε κάτι mea culpa ἀλλά χωρίς νά εἰπωθεῖ μέ σαφῆ τρόπο”. Ἡ δέ ἀτμόσφαιρα τῆς συγγνώμης παρουσιάζεται μέ λακωνικό τρόπο στήν λεζάντα τῆς φωτογραφίας τοῦ Πάπα: “Φαντασμαγορικό σώου, πού ἔφτασε σέ ὅλες τίς γωνιές τοῦ πλανήτη, ἡ “συγγνώμη” τοῦ Πάπα Ἰωάννη Παύλου Β'. Συγκεκριμένες ἀναφορές ὅμως δέν ὑπήρξαν”.

Στήν ἐφημερίδα “Τό Βήμα” τῆς ἴδιας ἡμέρας, στήν στήλη “ἡ ἐρώτηση τῆς ἡμέρας”, δημοσιεύθηκαν οἱ ἀπαντήσεις πού ἔδωσαν Ἕλληνες πολίτες, οἱ ὁποῖοι ἐξέφρασαν –ὁ καθένας μέ τόν δικό του τρόπο καί βαθμό ὀξύτητας– τήν δυσπιστία τους γιά τήν εἰλικρίνεια καί γιά τά κίνητρα τοῦ Πάπα.

Μετά τήν περίφημη συγγνώμη τοῦ Πάπα, τό ἐρώτημα παραμένει τό ἴδιο καί ἀναπάντητο: Ἡ διδασκαλία τοῦ Παπισμοῦ, μέ τήν συγκεκριμένη αἱρετική θεολογία καί ἐκκλησιολογία, ἔχει ἀποτυπωθεῖ ἀνεξίτηλα στήν ἱστορία τοῦ θεσμοῦ αὐτοῦ. Εἶναι σέ θέση κάποιος ἀπό τούς φορεῖς τῆς συγκεκριμένης διδασκαλίας νά μετανοιώση γιά τήν ἱστορία του, ὅταν συγχρόνως πρέπει νά ἀποκηρύξη καί τήν διδασκαλία ποῦ τήν μορφοποιεῖ; Καί ἀκόμη, εἶναι σέ θέση νά δείξη τήν μετάνοια αὐτή ἐμπράκτως;

Νομίζω ὅτι μποροῦμε ἐδῶ νά ἐπαναλάβουμε τά ὅσα ἔγραψε ὁ Σεβασμιώτατος στό ὡς ἄνω σχόλιό του:

“Ύστερα ἀπό αὐτή τήν ἐσφαλμένη ἐκκλησιολογία πού ἔχει ὁ παπισμός, μποροῦμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι νά πέσουμε στήν “παγίδα” νά θέτουμε θέμα νά ζητήση συγγνώμη ὁ Πάπας γιά μερικά ἱστορικά λάθη, μερικῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία συγγνώμη καί ὅταν δοθῆ δέν θά ἀναιρέση τήν ὅλη δομή τοῦ Παπισμοῦ; Γιατί μιά πραγματική συγγνώμη συνίσταται στήν ἐπάνοδο τοῦ Παπισμοῦ στήν Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία. Ἐπί τέλους τά θέματα αὐτά πρέπει νά ἀντιμετωπίζονται μέ γνώση καί σοβαρότητα”.

Ἀρχιμ. Κ.Ε.Γ.