Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Ἅγιος Ἀντίπας, 11 Απριλίου

Πρωτοπρεσβύτερου Π. Γεώργιου Παπαβαρνάβα

Ὁ ἱερός ὑμνογράφος τόν ἀποκαλεῖ θεῖον μυροβλύτην, συνάθλον τῶν Μαρτύρων, πανευκλεῆ Ἱεράρχην καί Περγάμου πρόεδρον καί μέγαν ἰατρόν τῆς δεινῆς ὀδόντων νόσου. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός στήν Ἀποκάλυψη τόν ἐπαινεῖ ἀποκαλώντας τόν μαρτυρά Τοῦ πιστόν• “Ἀντίπας ὁ μάρτυς μου ὁ πιστός” (β' 13).

Ἦταν Ἐπίσκοπος Περγάμου τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, κατά τούς ἀποστολικούς χρόνους. Ἐργάστηκε μέ ἀγάπη καί ζῆλο ἐναντίον τῆς εἰδωλολατρείας σέ μιά πόλη, ἡ ὁποία στήν “Ἀποκάλυψη” ἀποκαλεῖται θρόνος τοῦ σατανᾶ. Μέ ἐπιμονή καί ὑπομονή σπέρνει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ μέσα σέ πολλές ἀντιξοότητες καί μεγάλους πειρασμούς. Οἱ εἰδωλολάτρες ἐξεγείρονται μέ μίσος ἐναντίον του. Συλλαμβάνεται, ἀνακρίνεται, βασανίζεται, ἀλλά μένει ὄρθιος ὡς στύλος ἀκλόνητος καί δίνει τήν καλήν ὁμολογίαν τῆς πίστεως, τήν ὁποία σφραγίζει μέ τό αἷμα τοῦ μαρτυρίου του.

Ἔζησε σέ μιά ἐποχή στήν ὁποία ἐπικρατοῦσε ἡ λατρεία τῶν εἰδώλων, ἀλλά καί ἡ προσπάθεια ἐπιβολῆς της μέ τήν βία. Ὁ ἀνελέητος διωγμός ἐναντίον τῶν Χριστιανῶν ἀποτελοῦσε ρουτίνα τῆς καθημερινότητας. Σήμερα δέν συλλαμβάνονται οἱ πιστοί, γιά νά ὑποβληθοῦν σέ βασαντιστήρια προκειμένου νά ἀλλαξοπιστήσουν, ὡστόσο ὅμως καί στήν δική μας ἐποχή φτειάχνονται καί λατρεύονται εἴδωλα. Ὅσοι προβάλλουν ἀντίσταση καί ἐπιμένουν νά λατρεύουν τόν Θεό τῶν Πατέρων τους καί νά κάνουν ὑπακοή στήν Ἐκκλησία, ὑβρίζονται, συκοφαντοῦνται, περιφρονοῦνται, θεωροῦνται σκοταδισταί καί ὀπισθοδρομικοί. Ἀντίθετα, ὅταν κάποιος ἀρνεῖται τήν πίστη του καί ὑβρίζει τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία, αὐτός θεωρεῖται ἀπό τούς πολλούς λογοτέχνης καί προοδευτικός. Ἡ κατασκευή εἰδώλων συνιστᾶ πνευματική ἀνωριμότητα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, πού εἶναι πλασμένος νά ζῆ μέ τόν Θεό, χάση τήν ἐπικοινωνία μαζί Του, τότε δημιουργεῖ ὑποκατάστατα καί “λατρεύει τήν κτίση παρά τόν Κτίσαντα”. Πολλές φορές μάλιστα φτάνει στό σημεῖο νά γίνεται αὐτείδωλον, δηλαδή νά κάνη εἴδωλο καί νά λατρεύη τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του.

Τό νά ἀγωνίζεται κανείς νά καθαρίση τόν ἑαυτό του ἀπό τά πάθη καί παράλληλα νά σπέρνη τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, μέσα σέ ἕναν κόσμο πού συνεχῶς φτειάχνει καί λατρεύει εἴδωλα, εἶναι σάν νά χύνη καθημερινά αἷμα. Τό κήρυγμα γιά τήν ἀγάπη σέ μιά κοινωνία, στήν ὁποία ἐπικρατοῦν ἀθέμιτοι ἀνταγωνισμοί καί ὑλικά συμφέροντα, εἶναι ἔργο πού προκαλεῖ τό μίσος καί τόν φθόνο καί ἰσοδυναμεῖ μέ μαρτύριο. Γιά νά μπορέση κανείς νά παραμείνη ὄρθιος καί ἀκλόνητος στίς πεποιθήσεις του, χρειάζεται νά διαθέτη ἰσχυρά πνευματικά ἀντισώματα, ζωντανή πίστη, πού ἐκφράζεται ὡς αὐθεντική ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν πλησίον καί ὡς προσωπική κοινωνία μέ τόν ζῶντα Θεό τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος εἶναι Πρόσωπο.

Ὁ ἅγιος Ἀντίπας, ὅπως ἀναφέρθηκε πιό πάνω, εἶναι προστάτης καί θεραπευτῆς ὅσων πάσχουν ἀπό ἀσθένειες τῶν ὀδόντων. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀναφέρει ὅτι κατά τήν διάρκεια τοῦ μαρτυρίου τοῦ προσευχόταν ἐκ βάθους καρδίας καί μεταξύ ἄλλων ζήτησε ἀπό τόν Χριστό τήν ἑξῆς χάρη: “Ὅσοι μέ ἐπικαλοῦνται στίς προσευχές τους νά ἀνακουφίζονται ἀπό τούς πόνους ἀπό τούς ὁποίους ὑποφέρουν καί ἰδιαιτέρως ἀπό τόν βασανιστικό πόνο τῶν ὀδόντων”. Οἱ ἅγιοι θεραπεύουν σωματικές καί ψυχικές ἀσθένειες στό ὄνομα τοῦ ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ καί μέ τήν δύναμή Του. Ὅπου ἀδυνατεῖ ὅμως νά προχωρήση ἡ ἀνθρώπινη δύναμη καί γνώση, ἐκεῖ ἐνεργεῖ ἡ ἄκτιστη χάρη τοῦ Θεοῦ, διότι “τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά ἐστι παρά τῷ Θεώ”.

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί δέν λατρεύουμε τούς Ἁγίους, ἀλλά τούς τιμοῦμε. Λατρεία ἀπονέμουμε μόνον στόν ἄκτιστο Τριαδικό Θεό, ὁ ὁποῖος ἐνεργεῖ καί διά μέσου των Ἁγίων Του. Δηλαδή τά θαύματα δέν γίνονται ὑπό τῶν Ἁγίων, μέ τήν ἔννοια ὅτι ἐνεργοῦν μέ τήν δική τους δύναμη ἤ δίνουν κάτι δικό τους, ἀλλά διά τῶν Ἁγίων, ἀφοῦ αὐτοί εἶναι τό ὄργανο καί τό μέσον διά τοῦ ὁποίου χορηγεῖται τό “δώρημα πρός τό συμφέρον τῆς αἰτήσεως”. Ἑπομένως, αὐτό πού πρέπει νά μᾶς ἐντυπωσιάζη εἶναι ὁ βίος καί ἡ πολιτεία τους πού πρέπει νά προσπαθήσουμε νά μιμηθοῦμε καί ὄχι τό θαῦμα, τό ὁποῖο γιά τόν Θεό εἶναι κάτι τό πολύ εὔκολο καί ποῦ, ἄλλωστε, δέν μᾶς ὠφελεῖ πάντοτε.

Αὐτό πού μᾶς καταξιώνει ὡς Χριστιανούς, ἀλλά καί ὡς ἀνθρώπους καί τό ὁποῖο νοηματοδοτεῖ τήν ζωή μέ σωτηριολογικές συνέπειες καί προεκτάσεις, εἶναι τό γκρέμισμα τῶν κάθε λογῆς εἰδώλων καί ἡ σταθερότητα στήν πίστη, πού ἐκφράζεται ὡς ἐμπιστοσύνη καί ὑπακοή στόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του.