Γεγονός καὶ Σχόλιο: “Γιάπις” καί “Μπό-μπό”

Στήν δεκαετία τοῦ ’80 εἶχε ἐμφανισθῆ μιά ἰδιαίτερη “φυλή” στίς δυτικές κοινωνίες, ἡ λεγομένη φυλή τῶν “γιάπις”. Πρόκειται γιά μιά νοοτροπία πού ἐνσαρκώθηκε ἀπό μερικούς ἀνθρώπους πού ἦταν πλούσιοι, διακρίνονταν ὅμως καί ἀπό ἀνία, καί ὅλα αὐτά τά ἐξέφραζαν “μέ τήν δαπανηρή κατανάλωση, τό κοινωνικό στάτους καί τήν εὔκολη πρόσβαση στά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης”.

Πρόσφατα ἔχει γραφή (Vicente Verdu El Pais, Καθημερινή 21 Ἰουλίου 2000) ὅτι στήν ἀνατολή τῆς νέας χιλιετίας ἐμφανίζεται μιά ἄλλη “φυλή”, μιά ἄλλη “τάξη” πού ὀνομάστηκε “ἀῆ-ἤη”. Ἡ ὀνομασία αὐτή προέρχεται ἀπό τά ἀρχικά γράμματα τῶν λέξεων “μπορζουά” καί “μποέμ”. Πρόκειται γιά μιά “νέα ἐλίτ” στίς δυτικές κοινωνίες πού διαδέχεται τά προηγούμενα ρεύματα καί τίς προηγούμενες “τάξεις” τῶν ἀνθρώπων.

Τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς φυλῆς “μπό-μπό” εἶναι ὅτι “ἀποτελεῖται ἀπό ἀνθρώπους καλλιεργημένους, μέ πανεπιστημιακή παιδεία καί συλλογή διδακτορικῶν. Εἶναι ἐπαγγελματίες ὑψηλοῦ ἐπιπέδου, πολύγλωσσοι καί εὐρύτατα ἐνημερωμένοι μέσα στήν σύγχρονη κοινωνία τῆς πληροφορίας. Οἱ σημαντικοί οἰκονομικοί πόροι τούς συμβαδίζουν μέ μιά στέρεη ἀκαδημαϊκή μόρφωση καί προνομιακή διεθνῆ πληροφόρηση”. Ξοδεύουν πολλά γιά τήν κατανάλωση, ἀφοῦ ἔχουν πολλά χρήματα, ἀλλά ταυτόχρονα εἶναι ἐκλεκτικοί στίς ἀγορές τους, προτιμοῦν προϊόντα καί ἀντικείμενα μέ τόν χαρακτηρισμό τῆς χρησιμότητας. Ὁ “μπό-μπό εἶναι ἕνας ἀστός πού ἔχει ἀποκτήσει τήν πατίνα τοῦ διανοουμένου καί τό ὕφος ἀνεμελιᾶς τοῦ κοσμοπολίτη”.

Αὐτό τό νέο κοινωνικό φαινόμενο μᾶς δίνει τήν ἀφορμή νά μελετήσουμε τό πρόβλημα αὐτό.

Οἱ δυτικές κοινωνίες εἶναι κοινωνίες πού δέν ἔχουν πνευματική ὑποδομή, πού ἔχουν ἀποδεσμευθῆ ἀπό τήν ἀποκαλυπτική θεολογία, ἀλλά καί τήν ἀληθινή μεθοδολογία, καί ἔτσι δέν ἱκανοποιεῖται ὁ βαθύς σκοπός πού ἔχει ὁ ἄνθρωπος ὡς εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ. Αὐτό τό παρατηρεῖ κανείς κυρίως στόν ἀμερικανικό χῶρο. Γιατί στήν Εὐρώπη ὑπάρχει ἀκόμη ἕνα ὑπόβαθρο καί μία ὑποδομή ἀπό τίς παλαιές φιλοσοφικές ἰδεολογίες, ἀλλά στήν Ἀμερική, πού εἶναι χώρα τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἐπιφάνειας, τοῦ ἀτόμου καί τῆς χρησιμοθηρικῆς ἠθικῆς, δέν ὑπάρχει σοβαρή φιλοσοφική καί θεολογική ὑποδομή.

Αὐτό ἀκριβῶς τό γεγονός κάνει τούς ἀνθρώπους καί ἰδιαιτέρως τίς πλούσιες τάξεις νά βρίσκουν νέους τρόπους ζωῆς γιά νά διασκεδάζουν τήν ἀνία τους. Ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε ἀπό τόν Θεό γιά νά ὁδηγῆται πρός τήν θέωση, τήν κοινωνία του μέ τόν Δημιουργό του. Ὅταν δέν ἱκανοποιεῖται αὐτός ὁ βαθύτερος σκοπός, τότε δέν τόν ἀναπαύει ἀπολύτως τίποτε. Ὅλα εἶναι σκοτεινά. Ὁπότε, προσπαθεῖ νά βρῆ ἄλλους τρόπους γιά νά αἰσθανθῆ ὑποφερτά μέσα στήν φρικτή φυλακή στήν ὁποία ζῆ. Μέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική πρέπει νά δοῦμε τίς νέες “τάξεις” καί τίς “νέες φυλές” πού ἐμφανίζονται, ὅπως τῶν “γιάπις” καί τῶν “μπό-μπό”, καί ἀργότερα ἄλλων “φυλών” πού θά ἐμφανισθοῦν.

Μέ αὐτές τίς προϋποθέσεις βλέπω τήν μεγάλη ἀξία τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας, καθώς ἐπίσης ὅτι ἡ παρουσία μας στήν Ἑνωμένη Εὐρώπη καί ἡ ἐπικοινωνία μας μέ τούς Ἀμερικανούς, μπορεῖ νά συντελέση στήν παρουσίαση αὐτῆς τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας πού ἀναπαύει τόν ἄνθρωπο. Δυστυχῶς δέν τό ἔχουμε ἀντιληφθῆ, ὅτι ἔχουμε μεγάλες δυνατότητες στόν τομέα αὐτό καί γιά τόν ἐπιπρόσθετο λόγο ὅτι οἱ δυτικοί μαγεύονται ἀπό τήν ἀξία καί στήν σπουδαιότητα τῆς ὀρθοδόξου ἀποκαλυπτικῆς ἀλήθειας καί ζωῆς. Ἀρκεῖ, βέβαια, ὅσοι ἔρχονται σέ ἐπαφή μέ τούς Εὐρωπαίους καί Ἀμερικανούς νά γνωρίζουν τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση.

Ν.Ι.