Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνὸς: Οἱ Πρωτοκορυφαῖοι, 29 Ἰουνίου

Τοῦ Πρωτοπρεσβύτερου Π. Γεώργιου Παπαβαρνάβα 

Ἡ σύγχρονη Παιδαγωγική, ἡ ψυχολογία, ἀλλά καί ἡ καθημερινή πείρα βεβαιώνουν πώς τά πρότυπα παίζουν σπουδαῖο ρόλο στήν διαµόρφωση τὸν χαρακτήρα τῶν παιδιών καί στόν καθορισµό τοῦ τρόπου ζωῆς τους. Πρότυπα συνήθως γίνοντοι ὅσα ἐντυπωσιάζουν καί ἑξάπτουν τά πάθη. Κυρίως ὅσα ἔχουν σχέση µέ τά τρία µεγαλύτερα πάθη, ἤτοι τῆς φιληδονίας, τῆς φιλοδοξίας καὶ τῆς φιλαργυρίας.  

Ἔρευνα πού ἔγινε σέ παιδιά σχολικῆς ἡλικίας ἀπέδειξε πώς οἱ περισσότεροι νέοι σήµερα θέλουν νά γίνουν ποδοσφαιριστές, προπονητές, ἠθοποιοί καὶ τηλεπαρουσιαστές. Ἀντίθετα παρόμοια ἔρευνα τήν δεκαετία τοῦ 1970 ἔδειξε ὅτι οἱ περισσότεροι νέοι ἐξέφρασαν τήν ἐπιθυμία νά γίνουν ἐπιστήµονες, γιατροί, ἐκπαιδευτικοί κ.λ.π. Βέβαια ἀπό µιά ἄποψη δέν ἔχουν ἄδικο τά σημερινά παιδιά, ἀφοῦ παιδαγωγοῦνται µέ τέτοιο τρόπο, ὥστε νά θεωροῦν ὡς ὕψιστο ἀγαθό τό χρῆμα, µέ ὄλες τίς ἀνέσεις πού συνεπάγεται. 

Μέσα σέ αὐτή τήν ἀτμόσφαιρα ἡ φωνὴ τῆς Ἐκκλησίας, πού μιλᾶ γιά ἀγάπη καί θυσία ἀκούγεται μᾶλλον παράξενα. Ὑπάρχουν ὅμως καί αὐτοί πού ἀναζητοῦν κάτι βαθύτερο, πού νά γεµίζη τήν ψυχή καί τό βρίσκουν στίς ἁγιασμένες ὑπάρξεις πού ζοῦν στό χῶρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Τό Ἅγιον Ὄρος (καί ὄχι µόνο) ἔχει πολλά νά πῆ γύρω ἀπό τό θέµα αὐτό. Ὁ λόγος τῶν ἁγίων ἀγγίζει τὴν καρδιά καί προσφέρει πλήρωμα ζωῆς. Οἱ ἅγιοι, παλαιοί καί σύγχρονοι, εἶναι τό στήριγµα καὶ ἡ παρηγοριά τοῦ λαοῦ. Εἶναι τά ὡραιότερα πρότυπα. Βιώνουν τήν ἀληθινή ἀγάπη, ἡ ὁποία «οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς», γι' αὐτό καὶ δέν θυσιάζουν τούς ἄλλους γιά νά ζήσουν αὐτοί, ἀλλά σταυρώνονται καί θυσιάζονται αὐτοί, καθημερινά, γιά νά ζήση ὁ κόσµος. Σάν φωτεινά ἀστέρια προβάλλουν στό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας καί φωτίζουν µέ τὸ παράδειγμά τους. Καὶ σ᾿ αὐτοὺς συμβαίνει ὅ,τι καί µέ τά ἀστέρια. Ὅπως ὑπάρχουν ἀστέρια φωτεινότερα ἀπό κάποια ἄλλα, «ἀστήρ γάρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ», ἔτσι ὑπάρχουν καί κάποιοι ἅγιοι μεγαλύτεροι καί φωτεινότεροι.

Τέτοιοι εἶναι καὶ οἱ Πρωτοκορυφαῖοι Ἀπόστολοι Πέτρος καὶ Παῦλος. Ὀνομάζονται Πρωτοκορυφαῖοι ἡ «Πρωτόθρονοι τῶν Ἀποστόλων», διότι σύμφωνα µέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἐκφράζεται µέσα ἀπό τήν ὑμνολογία της, ὁ µέν Πέτρος προεξῆρχε τοῦ χοροῦ τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, ὁ δέ Παῦλος ἐκοπίασε περισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἄλλους Ἀποστόλους. «... τὀν μὲν ὡς τῶν Ἀποστόλων προεξάρχοντα, τόν δέ ὡς ὑπέρ τοὺς ἄλλους κοπιάσαντα..». Γιορτάζουν τήν ἴδια ἡμέρα (29 Ἰουνίου), εἰκονίζονται ὁ ἕνας κοντά στόν ἄλλο, ὑμνοῦνται µαζί. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἀποτελεῖ πρότυπο µετανοίας, ὅπως ἄλλωστε καί ὁ Παῦλος. Καί οἱ δύο ἐτελείωσαν τήν ἐπίγεια ζωή τους μέ μαρτυρικό θάνατο. Ὁ πρῶτος σταυρώθηκε ἀνάποδα, ὁ δεύτερος ἀποκεφαλίστηκε. Ἀναμφισβήτητα εἶναι ὑποδείγματα καρτερίας καί ὑπομονῆς στούς διωγµούς, τούς πειρασμούς καί στίς θλίψεις. Πρότυπα πνευμµατικῆς ἀνδρείας καὶ ἀληθινῆς παλληκαριᾶς. 'Ο ᾿Απόστολος Παῦλος τόνιζε: «Οὐ γάρ ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός πνεῦμα δειλίας, ἀλλό δυνάµεως». Οἱ Χριστιανοί δέν εἶναι κακοµοίρηδες, ἀλλά θαρραλέοι, λεβέντες. Δέν τό βάζουν εὔκολα κάτω, ἀλλά παλεύουν μέ ὅλες τους τίς δυνάµεις καί στίς μεγαλύτερες δυσκολίες καί στίς χειρότερες ἀποτυχίες, οἱ ὁποῖες ἀποδεικνύονται, ὅταν ἀντιμετωπίζωνται σωστά, ὡς οἱ μεγαλύτερες εὐλογίες. Μελετώντας τήν ζωή τους καταλαβαίνουµε, ὅτι πλούσιος δέν εἶναι αὐτός μέ τίς γεμᾶτες τσέπες, ἀλλά αὐτός µέ τήν γεμάτη καρδιά ἀπό Ἅγιον Πνεῦμα. Αὐτοί ἦσαν πτωχοί, ἀλλά «πολλούς πλουτίζοντες», ἤσαν οἱ «μηδέν ἔχοντες, ἀλλά τά πάντα κατέχοντες». 

Σέ µιά ἐποχή πού ὑπάρχει πληθωρισµός καί στόν λόγο, ἀκούγεται στεντόρια ἡ φωνή τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου πού συνιστᾶ: «Ὑποτύπωσιν ἔχετε ὑγιαινόντων λόγων» (Β Τιμ. Α, 13). Καί ὑγιεῖς λόγοι εἶναι οἱ λόγοι τῶν ἁγίων, ποὺ βγαίνουν µέσα ἀπό τήν καρδιά τους, µιά καρδιά πού ξεχειλίζει ἀπό τήν Χάρη καί τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, γι' αὐτό καί ἀναπαύουν, ξεκουράζουν, χορταίνουν καί ξεδιψοῦν. Σέ µιά ἐποχή πού κυριαρχοῦν οἱ αἰσθησιακές ἀπολαύσεις, ὁ φιλοτοµαρισµός, ἀλλά καὶ ἡ κακομοιριά, οἱ Ἅγιοι, «οἰ τῶν Ἀποστόλων Πρωτόθρονοι καί τῆς οἰκουμένης Διδάσκαλοι», προσφέρουν µήνυµα ζωῆς, νόηµα ζωῆς, διδάσκουν καί ἐμπνέουν τήν ἀρχοντική ἀγάπη, τήν πνευματική ἀνδρεία καὶ τήν ἀληθινή λεβεντιά.