Γεγονότα καὶ Σχόλια: Μάσκα πάνω στή μάσκα - Αἴσθηση σκότους

Μάσκα πάνω στή μάσκα

Ὅσες ἐντολές καί ἄν δίνονται στούς μαθητές, νά κρατοῦν καθαρά τα θρανία τους καί νά μή γράφουν πάνω σε αὐτά τά συναισθήματα καί τούς στοχασμούς τους, δέν κατορθώνεται σχεδόν ποτέ τό ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα. Τήν λεία ἐπιφάνεια τῶν θρανίων τούς βρίσκουν ὡς καταλληλότερη οἱ μαθητές γιά τήν ἐξωτερίκευση τοῦ ἐαυτοῦ τους, τήν ὥρα πού ὁ καθηγητής προσπαθεῖ νά τούς μυήση στήν ἀνθρώπινη γνώση.

Διαπίστωσα πολλές φορές ὅτι ἡ μελέτη τῶν θρανίων μέ ἔκανε κοινωνό τῶν προβληματισμῶν πού ὑπάρχουν στά παιδιά. Τίς προάλλες τράβηξε τήν προσοχή μου ἡ φράση: “Δεῖξε μου τήν μάσκα πού κρύβεις κάτω ἀπό τήν μάσκα πού φοράς”. Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση καί προσπάθησα νά τήν ἀναλύσω.

Τά παιδιά πάνω στά θρανία τούς συνήθως ἐκφράζονται μέ στίχους τραγουδιῶν ἤ δηλώσεις καλλιτεχνῶν, ἀλλά καί μέ δικούς τους στοχασμούς. Ἡ παραπάνω φράση δέν ξέρω πού ἐντάσσεται. Πάντως ἐκφράζει μιά βαθιά ἀπογοήτευση. Θεωρεῖ τήν ὑποκρισία δεδομένη καί ἀθεράπευτη. Θέλει νά δή τό πρόσωπο τοῦ ἄλλου, ἀλλά ἐκ τῶν προτέρων γνωρίζει, ὅτι αὐτό πού θά ἀποκαλυφθῆ, μετά τήν ἀφαίρεση τῆς μάσκας, θά εἶναι μιά ἄλλη μάσκα.

Ἡ μάσκα δηλώνει ἕνα σύνθετο ἐσωτερικό κόσμο, καλυμμένο ἀπό περιπεπλεγμένους λογισμούς, στόν ὁποῖο κυριαρχεῖ ὁ φόβος τῆς ἀποκάλυψης τῶν ἀδυναμιῶν, τῶν ἀδεξιοτήτων, τῶν ἐσωτερικῶν πληγῶν. Ταυτόχρονα, ἡ μάσκα –ἡ ὑποκρισία– ἐκφράζει τήν ἐπιθυμία τῆς ἀποκάλυψης, ἀλλά χωρίς πόνο, χωρίς κριτική, χωρίς νά πληγωθῆ ὁ ἐγωισμός, γι’ αὐτό βγάζει πρός τά ἔξω ὅ,τι δέν ἐκθέτει τόν φορέα του, ὅ,τι δέν τόν πληγώνει.

Ἡ ἁπλότητα καί ἡ εἰλικρίνεια εἶναι δύσκολα πράγματα, γιατί συνδέονται μέ τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη, οἱ ὁποῖες εἶναι “ἔκγονα” τῆς καθαρῆς καρδιᾶς. Ἄν αὐτό τό ἐσωτερικό κέντρο τῆς ὕπαρξής μας δέν καθαρισθῆ, ἡ εἰλικρίνειά μας θά εἶναι ἀμφιβαλλόμενη. Θά εἶναι μιά μάσκα πού βρίσκεται κάτω ἀπό ἄλλη μάσκα.

Αἴσθηση σκότους

Ἀπόσπασμα ἀπό ἐπιστολή σέ θεολογικό περιοδικό μέ ἐρώτηση γιά τήν προσευχή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ: “Κύριε, φώτισόν μου τό σκότος”. Γράφει ὁ ἐπιστολογράφος: “Ἀναρωτιέμαι, λοιπόν, ἀπό παλιά: δέν κοινωνοῦσε; δέν ἐξομολογεῖτο; δέν μελετοῦσε; δέν ἀσκήτευε; δέν ἀγαποῦσε; Καί ὅλα αὐτά ἦτο σκότος; Ὅλη δηλαδή ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσίς μας καί κάτι παραπάνω, σκότος;”. Ὅλη ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας μᾶς βοηθᾶ νά αἰσθανθοῦμε τό ἐντός μας σκότος καί νά κραυγάσουμε. Ὁ σύγχρονος ἀσκητικός πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας Ἀρχιμ. Σωφρόνιος μᾶς βεβαιώνει: “Ὅταν συνειδητοποιήσωμεν ὄντως τό ἐν ἠμίν σκότος, ὅταν ἀποκαλυφθῆ εἰς ἠμᾶς ἡ καταχθόνιος οὐσία τῆς ἁμαρτίας, τότε γινόμεθα ἐπιδεκτικοί των ἐνεργειῶν τῆς χάριτος”.

Ἀλλιῶς ζοῦμε ἕναν ἀφελῆ καί “χαρούμενο” Χριστιανισμό, προτεσταντικοῦ τύπου.