Γιάννη Βαρδακουλᾶ: Γιά τό Ἐπισκοπεῖο Ναυπάκτου

ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

ΓΙΑΝΝΗ ΒΑΡΔΑΚΟΥΛΑ

Στό φύλλο τοῦ περασμένου Ἰουνίου τῆς μηνιαίας ἔκδοσης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως «Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση», ὁ φίλτατος κ. Χαράλαμπος Χαραλαμπόπουλος, Πρόεδρος τῆς Ἑταιρείας Ναυπακτιακῶν Μελετῶν πού μέ τήν ὅλη του πνευματική καί κοινωνική δράση καί τίς σημαντικές μελέτες τοῦ ἔχει ἐμπλουτίσει τήν ἱστορία τῆς Ἐπαρχίας μας, δημοσίευσε στήν «Στήλη τῆς Ἱστορίας» κείμενο σχετικό μέ τό Ἐπισκοπεῖο Ναυπάκτου, στό ὁποῖο θά ἤθελα νά προσθέσω τά ἀκόλουθα:

1) Ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ κτιρίου, πρώην ξενοδοχεῖο «Ποσειδώνιον», πού πωλήθηκε τό 1921 στόν Ἐπίσκοπο Ναυπακτίας καί Εὐρυτανίας Ἀμβρόσιο Νικολαΐδη, ἀπό τήν Προύσσα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, καί ἀπό τό 1925 Μητροπολίτης της, εἶχε γιό τόν Γεώργιο Φιλιππόπουλο, γενικό διευθυντή στό Ὑπουργεῖο Γεωργίας, ὁ ὁποῖος, ὡς ἐξαίρετος εἰδικός ἐπιστήμονας, διαχειρίστηκε τά θέματα ἀγροτικῆς πολιτικῆς τῆς χώρας μας μέ τήν Ε.Ο.Κ. Μέχρι τό θάνατό του, πρίν μερικά χρόνια, ἦταν τακτικός ἐπισκέπτης καί παραθεριστής στήν πόλη μᾶς διατηρώντας στενούς δεσμούς μέ παλαιότερους Ἐπαχτίτες.

Στό κτίριο αὐτό ἐγκαταστάθηκε ὁ Ἀμβρόσιος μέ τήν οἰκογένεια τῆς ἀδελφῆς του Ἀντιόπης Χατζούδη, ἀποτελουμένης ἀπό τά δύο τέκνα της, τήν Βασούλα καί τόν Ἄρη, προηγούμενον ἐμοῦ κατά μία τάξη. Ὁ σύζυγός της ἰατρός Χατζούδης εἶχε τελευτήσει ἀδόκητα...

2) Πρίν, ὅπως στό κείμενο σημειώνεται, ὁ Ἐπίσκοπος Ἀμβρόσιος ἦταν ἐγκατεστημένος στήν οἰκία τοῦ Ἰωάννη Πλαστήρα, διευθυντῆ τηλεγράφων. Τό κτίριο αὐτό, πού περιῆλθε στήν κυριότητα τοῦ πρωτανεψιοῦ τοῦ Δημητράκη Νικολοῦ Πλαστήρα, εἶναι στήν γωνία τῶν ὁδῶν λοχαγοῦ Εὐθυμίου Δ. Πλαστήρα ἀριθμ. 6 καί Προκλέους, στό ὁποῖο κατοικεῖ σήμερα ἡ οἰκογένεια τῆς ἀδελφῆς του τελευταίου κ. Γιώτας Γ. Ταραμπίκου.

Μετά τή μεταφορά τοῦ Ἐπισκοπείου στό σημερινό κτίριο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, τό ἀκίνητο αὐτό νοικιάστηκε ἀπό τό Ἑλληνικό Δημόσιο γιά τήν στέγαση τῶν ὑπηρεσιῶν τῶν Τ.Τ.Τ.-Ταχυδρομεῖο, Τηλεγραφεῖο, Τηλεφωνεῖο.

3) Θέτει ὁ κ. Χαραλαμπόπουλος τό ἐρώτημα: ἀφοῦ στήν ἀνακοίνωση τοῦ Κάσσανδρου Φιλιππόπουλου (31 Ἰουλίου 1316) Τό ξενοδοχεῖο «Ποσειδώνιον» ἀναφέρεται καί ὡς Ἐπισκοπεῖο, ἦταν τό «Ποσειδώνιον» Ἐπισκοπεῖο πρό τοῦ 1899 ἡ μετά τό 1909;

Εἶναι δεδομένο ὅτι κατά τό χρονικό διάστημα 1899-1909 δέν ὑπῆρχε Ἐπισκοπή Ναυπακτίας, ἡ ὁποία εἶχε συγχωνευτεῖ στήν Ἀρχιεπισκοπή Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας μέ ἕδρα τό Μεσολόγγι, πού σημαίνει ὅτι ἐκεῖ, στό Μεσολόγγι, ἦταν τό Ἐπισκοπεῖο. Τό 1910 ἐπανιδρύθηκε ἡ Ἐπισκοπή Ναυπακτίας καί Εὐρυτανίας μέ Ἐπίσκοπο τόν Σεραφείμ Δομβοΐτη καί ἕδρα τήν Ναύπακτο.

Ἀπό τήν οἰκογενειακή μου παράδοση γνωρίζω τά ἀκόλουθα: κατά πληροφορίες ἀπό τόν πατέρα μου, πού εἶχε γεννηθεῖ τό 1879 καί αὐτός ἀπό τόν πατέρα του, Ἰωάννη Δ. Βαρδακουλά, δάσκαλο καί ἱερέα στήν πόλη μας, ὁ Ἐπίσκοπος Δαυίδ Τολμίδης (1884-1896) κατοικοῦσε στή γειτονιά τοῦ οἰκογενειακοῦ μας σπιτιοῦ, στήν οἰκία Ἰωάννη Κασβίκη. Τό σπίτι αὐτό ἦταν τό ἀνατολικό ἀπό τά τρία συνεχόμενα μέ τό δυτικό το πατρογονικό μου μεσαῖο του γιατροῦ Εὐθυμίου Βαρδακουλᾶ καί τό τρίτο στή συμβολή τῶν ὁδῶν, Εὐθυμίου Βαρδακουλᾶ καί Λεωνίδα Καρακουλάκη, τό ὁποῖο στέγαζε τόν Ἐπίσκοπο στό ἀνώγειο καί τά γραφεῖα στό ἰσόγειο, ἦταν δηλαδή τό Ἐπισκοπεῖο. Στή θέση τοῦ σήμερα ὑψώνεται πολυκατοικία. Τόν Ἐπίσκοπο Δαυίδ ὑπηρετοῦσε ἡ πρωτανεψιά τοῦ Σπυριδούλα, ἡ ὁποία παντρεύτηκε τόν ἀριστερό ἱεροψάλτη τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς τόν Κώστα Κονταξή. Μετά τό γάμο της, ἀργότερα, κατοικοῦσε στό ἰσόγειό της οἰκίας -σήμερα ἐπισκόπου Δαυίδ καί Νότη Μπότσαρη- στό ἀνώγειό της ὁποίας ἦταν ἐγκατεστημένη ἡ οἰκογένεια τοῦ δημάρχου Δήμου Φαρμάκη. Ὁ Ἰωάννης Κασβίκης ἐγκαταστάθηκε στό σπίτι, πού προαναφέραμε, μέ τήν συζυγό τοῦ Μαγδαληνή Κιτσόπουλου ἀπό τό Ἀντιρριο.

Μέ τά δεδομένα αὐτά καί εἰδικότερα μέ τό γεγονός ὅτι ὁ ἐπίσκοπος Σεραφείμ ἐγκαταστάθηκε στήν Ναύπακτο τό 1910, μετά τήν ἀνασύσταση τῆς Μητροπόλεως Ναυπακτίας -Εὐρυτανίας, ἐνῶ ὁ Ι. Κασβίκης ἦταν καί πρίν τό 1910 ἐγκατεστημένος στό πάλαι ποτέ ἐπί ἐπισκόπου Δαυίδ Ἐπισκοπεῖο, προκύπτει ὅτι τό ξενοδοχεῖο «Ποσειδώνιον» ἦταν Ἐπισκοπεῖο μετά τό 1909 καί ὄχι πρό τοῦ 1899.

Ὁ ἐπίσκοπος Σεραφείμ Δομβοΐτης, σέ χρηματική προσφορά τοῦ ὁποίου ὀφείλεται τό Ρολόι τῆς πόλης μας, εἶχε φέρει μαζί του τόν ἀνεψιό τοῦ Ἀθανάσιο Νικολάου, σπουδαῖο ἱεροψάλτη τῆς Σχολῆς Σακελαροπούλου. Ὁ Θανάσης παντρεύτηκε τήν Γιαννούλα Χριστοδούλου, ἀπό τό γάμο δέ αὐτό ἀπέκτησαν δύο παιδιά, τόν Κώστα, ἀπόστρατο στρατηγό, καί τόν καλλίφωνο Ἠλία, ἀργότερα Μητροπολίτη Ἐλευθερουπόλαως.

Περισσότερες πληροφορίες γιά τόν ἐπίσκοπο Σεραφείμ πρέπει νά ἔχη ὁ κ. Ἠλίας Νικολάου, διδάκτωρ τῆς φιλολογίας καί τῆς θεολογίας, γιός τοῦ Κώστα Νικολάου, ὁ ὁποῖος ἔχει εἰδικά ἀσχοληθεῖ μέ τόν συγγενῆ τους ἐπίσκοπο Σεραφείμ. Νά προσθέσω ἀκόμη: ὁ ἐπίσκοπος Δαυίδ δυνατόν νά παρακολουθοῦσε τό θεολογικό κίνημα τοῦ Ἀποστόλου Μακράκη πού ὑπεστήριζε, ὅτι ὁ ἄνθρωπος συνίσταται ἀπό τρία στοιχεῖα, τό σῶμα, τό πνεῦμα καί τήν ψυχή. Τό σημειώνω αὐτό, γιατί στό σπίτι μᾶς ὑπῆρχε ὅλη ἡ σειρά τῶν ἐκδόσεων Μακράκη, πού τό πιθανότερο εἶναι ὅτι αὐτό γινόταν καθ’ ὑπόδειξη τοῦ ἐπισκόπου Δαυίδ στόν παππού μου, ἐνῶ, ὅπως ἡ παράδοση τό ἀναφέρει, ὁ ἐπίσκοπος Δαυίδ δέν εἶχε «σῶας τάς φρένας» πιθανόν γι’ αὐτή του τήν δοξασία...