Συζήτηση στό Ἀγρίνιο γιά τήν Εὐθανασία-Εὐζωΐα

Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος, Κώστας Ζουράρις, Παναγιώτης Σπύρου

Μιά σημαντική συνάντηση-συζήτηση πραγματοποιήθηκε στό Ἀγρίνιο, μέ διοργανωτή τήν Ἰατρική Ἑταιρεία Ἀγρινίου (μέ Πρόεδρο τόν Καρδιολόγο κ. Νικόλαο Μάτσα). Καλεσμένοι νά ἀναπτύξουν εἰσηγήσεις ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μᾶς κ. Ἱερόθεος, ὁ Χειρουργός κ. Παναγιώτης Σπύρου, ὁ Ἰατρός κ. Βορίδης, ὁ ὁποῖος τελικά δέν μπόρεσε νά ἀνταποκριθῆ στήν πρόσκληση, καί ὁ κ. Κώστας Ζουράρις. Τήν συζήτηση συντόνιζε, μέ πείρα καί εὐστροφία, ὁ δημοσιογράφος Γιάννης Τριάντης.

Θέμα συζήτησης ἡ εὐθανασία καί ἡ εὐζωία.

Ὁ Σεβασμιώτατος στήν εἰσήγησή του

• ἀνέφερε τίς ἀρχές στίς ὁποῖες στηρίζεται ἡ εὐθανασία (ὡς ἀνώδυνος καί ἀξιοπρεπής θάνατος): «τήν ἀρχή τῶν δικαιωμάτων, ποῦ εἶναι ἀπόρροια τοῦ διαφωτισμοῦ καί τῆς νεωτερικότητας», καί «τήν ἀρχή τῆς ἀπολυτοποίησης τῆς βιολογικῆς ζωῆς σέ συνδυασμό μέ τήν εὐδαιμονία καί τήν χρησιμοθηρία» «Σέ αὐτούς τούς δύο ἄξονες στηρίζεται καί ἡ μηχανιστική ἀντίληψη τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς ποῦ καλλιεργεῖ ἐν πολλοῖς καί ἡ σύγχρονη ἰατρική».
• ἀντιμετώπισε τήν εὐθανασία μέ βάση τήν προοπτική αὐτῶν ποῦ τήν ὑποστηρίζουν καί ὄχι μέ βάση «ἠθικά» κριτήρια,
• ἀνέπτυξε τήν διάκριση βιοηθικῆς - βιοθεολογίας,
• παρουσίασε πέντε ἀρχές τῆς βιοθεολογίας: «ὅτι ἡ βιολογική ζωή δέν ταυτίζεται ἀπόλυτα μέ τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ὁ πόνος εἶναι εὐεργετικός, γιατί ἀνοίγει τά ὅρια τῆς ὕπαρξης, ὁ θάνατος δέν συνδέεται μέ τό τέλος τῆς βιολογικῆς ζωῆς, ἀλλά ὁ βιολογικός θάνατος τελειοί τήν βιολογική ζωή, ἡ ἀγάπη ἀπό τήν φύση της δέν εἶναι ἕνα συναίσθημα, ἀλλά πόνος καί σταυρός καί ἀποδοχή τοῦ ἀλλοτρίου σταυροῦ, καί ἡ ζωή ἐπεκτείνεται καί μετά τόν θάνατο, ὁπότε ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ζῆ καί πεθαίνει κανείς ἔχει συνέπεια στήν αἰώνια ὕπαρξή του».
• ἀντιμετώπισε τό θέμα τοῦ πόνου,
• τέλος, παρουσίασε δύο σύγχρονα παραδείγματα εὐζωΐας καί εὐθανασίας, ὡς ἐπίρρωση τῶν ὅσων ἀνέφερε.

Στίς ἀπαντήσεις ποῦ ἔδωσε, τοῦ δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά ἀναλύση καί νά διασαφηνίση τίς ἔννοιες τῆς ἐνεργητικῆς καί παθητικῆς εὐθανασίας, τοῦ πόνου, τοῦ νοήματος ζωῆς, τῆς ἀγάπης, κ.α.

Ὁ Καθηγητής-Χειρουργός κ. Σπύρου στίς εἰσαγωγικές σκέψεις του:

• ἔκανε σαφῆ διάκριση εὐζωΐας-«καλοπέρασης», εὐζωΐας ἀσθενῆ καί «εὐζωΐας» περιβάλλοντος,
• εἶπε ὅτι τό θέμα τῆς εὐθανασίας τίθεται ὅταν δέν δύναται ἡ ἐπιστήμη νά βοηθήση τόν ἄνθρωπο στήν ἴαση, καί ἄρα τό ἐρώτημα εἶναι «πόσο μπορεῖ νά βοηθήση ἡ ἐπιστήμη».

Στίς ἀπαντήσεις τοῦ ἦταν ...κοφτερός, μή διστάζοντας νά χρήσιμοποιήσει σκληρές ἐκφράσεις γιά τήν εὐθανασία.

Ἐπίσης, ὁ κ. Κώστας Ζουράρις, ἔκανε ὁρισμένες εἰσαγωγικές σκέψεις οἱ ὁποῖες εἶχαν ὡς κεντρικά σημεῖα ὅτι:
Τό πρόβλημα τῆς εὐθανασίας εἶναι ψευτοπρόβλημα, εἶναι τεχνικό πρόβλημα, διότι ἀπορροφᾶται ἀπό τήν εὐζωΐα. Συμπέρανε καί συμφώνησε ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος ταύτισε σχεδόν στήν εἰσήγησή του τίς ἔννοιες εὐθανασία καί εὐζωΐα. Τό εὖ ζεῖν σημαίνει εὖ θνήσκειν, δηλαδή νά μπορῆς νά ἀποτιμήσης τήν ζωήν σου ἀνεπαίσχυντα.
Χαρακτηριστική καί ἀντιπροσωπευτική της ὅλης συζήτησης ἦταν, κατά τήν γνώμη μας, ἡ ἀπάντηση ποῦ ἔδωσε ὁ Σεβασμιώτατος σέ ἐρώτηση ἰατροῦ:

Ἐρώτηση: Παίρνω εὐκαιρία ἀπό τόν στίχο τοῦ Ἐλύτη ποῦ διάβασε ὁ Πρόεδρος στόν χαιρετισμό του: Ἡ πρώτη ἀλήθεια εἶναι ὁ θάνατος, νά ἀναζητήσουμε τήν δεύτερη. Αὐτοπροσδιορίζεται ἤ προσδιορίζεται ὡς ἀλήθεια ὁ θάνατος καί δέν αὐτοπροσδιορίζεται ἤ προσδιορίζεται ἡ ζωή. Ἤ ἕν πάση περιπτώσει ποιά εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀλήθεια τήν ὁποία πρέπει ἤ μποροῦμε νά γνωρίζουμε: ἡ ζωή ἤ ὁ θάνατος.

Ἀπάντηση: Ὁ Σεβασμιώτατος, γιά νά ἐπιβεβαιώση τήν ρήση τοῦ Ἐλύτη, ἀνέφερε τί λέγει ὁ Μ. Χάϊντεγκερ γιά τήν αὐτοσυνειδησία τοῦ ἀνθρώπου πώς εἶναι θνητός. Καί συνέχισε:
«Καί λέγει ὁ Χάϊντεγκερ, ὅτι τό πρῶτο ποῦ αἰσθάνεται ὁ ἄνθρωπος ὅτι εἶναι μιά ὕπαρξη πού ὁδεύει πρός θάνατον καί ἡ αὐτογνωσία αὐτή εἶναι ἡ πραγματική ἀλήθεια ποῦ λέει ὁ Ἐλύτης. Τί ἀπομένει νά δοῦμε; Σύμφωνα μέ τόν Γ. Σεφέρη, τό "τί εἶναι παράδοση καί τί εἶναι πολιτισμός". Εἶναι "τά συμπεμφωνημένα ὑπονοούμενα", αὐτά τά ὑπονοούμενα ποῦ ὅλη ἡ κοινότητα γνωρίζει καί στήν δική μας παράδοση ἀκριβῶς φαίνεται αὐτή ἡ δεύτερη ἀλήθεια... Ἡ πρώτη ἀλήθεια εἶναι ὁ θάνατος... Ἡ δεύτερη μεγάλη ἀλήθεια, ἡ μετά τόν θάνατο, εἶναι τί νόημα δίνω στήν ζωή, καί αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό γιά μένα, καί ἐκεῖ βλέπω τήν εὐζωΐα καί τήν ἐκεῖ βλέπω τήν εὐθανασία...».