Ἀπογραφική μελέτη Προνοιακῶν Μονάδων τῆς Ἐκκλησίας

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΚΑΙ ΑΘΗΝΩΝ

Μέ πρωτοβουλία τοῦ τμήματος Διοίκησης Μονάδων Ὑγείας-Πρόνοιας τοῦ ΤΕΙ Καλαμάτας, καί σέ συνεργασία μέ τό τμῆμα Κοινωνικῆς Ἐργασίας τοῦ ΤΕΙ Ἀθηνῶν, μία ἐρευνητική ὁμάδα ἀπό ἐπιστήμονες μέ συντονιστῆ τόν προϊστάμενο τοῦ τμήματος Διοίκησης Μονάδων Ὑγείας-Πρόνοιας τοῦ ΤΕΙ Καλαμάτας κ. Φώτιο Δρούμπαλη, ἐπίκουρο καθηγητή, πραγματοποίησε μιά ἀπογραφική μελέτη στίς προνοιακές μονάδες ἀνοικτοῦ καί κλειστοῦ τύπου τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ σκοπός αὐτῆς τῆς πολύ σπουδαίας προσπάθειας ἦταν ἡ στατιστική καταγραφή τῶν προσφερομένων ὑπηρεσιῶν κοινωνικῆς φροντίδας τῶν μονάδων κλειστοῦ καί ἀνοικτοῦ τύπου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, καθώς ἐπίσης καί ὁ ἐντοπισμός τῶν θετικῶν καί ἀρνητικῶν στοιχείων σέ ἐπίπεδο ὀργάνωσης καί προσφορᾶς, πού θά βοηθήσουν μελλοντικά σέ ἕναν καλύτερο σχεδιασμό νέων δραστηριοτήτων κοινωνικῆς προσφορᾶς ἀπό μέρους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἔρευνα πραγματοποιήθηκε μέ τήν ἄδεια τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καί τῆς ἐπιτροπῆς Πρόνοιας καί Κοινωνικῆς Εὐποιϊας τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς ὕπαρξής της ἡ Ἐκκλησία ἔπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στήν ἀπότελεσματικη ἄσκηση τοῦ προνοιακοῦ ἔργου. Ὀργάνωσε τήν φιλανθρωπία καί τήν ἀλληλεγγύη συμβάλοντας σημαντικά στήν προστασία ὀρφανῶν παιδιῶν, χηρῶν, ἀσθενῶν, ἀναπήρων καί φυλακισμένων. Στά Βυζαντινά χρόνια ἡ φιλανθρωπική δραστηριότητα καί ἡ νοσοκομειακή φροντίδα ἀποτελοῦσαν βασικά χαρακτηριστικά στοιχεῖα τοῦ πολιτισμοῦ. Στήν δύσκολη περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας ἡ Ἐκκλησία ἐπωμίσθηκε τό κύριο βάρος γιά τήν κάλυψη βασικῶν ἀναγκῶν, ἐνῶ κατά τόν 19ο αἰώνα παρακίνησε τούς Ἕλληνες τῆς διασπορᾶς νά συνδράμουν σέ ἔργα φιλανθρωπίας. Τό ἴδιο ἔργο συνέχισε καί κατά τήν διάρκεια τοῦ 20ου αἰώνα συμβάλοντας στήν ἀποκατάσταση τῶν μικρασιατῶν προσφύγων, τῶν θυμάτων τῶν παγκοσμίων πολέμων καί τοῦ ἐμφυλίου.

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία διαθέτει στή χώρα μᾶς ἕναν σημαντικό ἀριθμό ἱδρυμάτων τόσο κλειστῆς προστασίας μέ ἄσυλα, γηροκομεῖα, ὀρφανοτροφεῖα, οἰκοτροφεῖα ὅσο καί ἀνοικτῆς προστασίας, μέ παιδικούς σταθμούς, μαθητικές ἑστίες, καί λέσχες σίτισης. Τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας ἀποκτᾶ ἀκόμα μεγαλύτερτο ἐνδιαφέρον λόγω τῆς κρίσης τοῦ κοινωνικοῦ κράτους, τῆς ἀπορρύθμισης τῆς κοινότητας, τῆς ἀποδιάρθρωσης τῶν παραδοσιακῶν δομῶν καί τῆς οἰκογένειας, τῆς αὔξουσας ἀστικοποίησης ἀλλά καί λόγω τῶν κοινωνικῶν ἀναγκῶν καί ἰδιαίτερά της ἐθελοντικῆς προσφορᾶς.

Ἡ ἀπογραφικοῦ τύπου αὐτή ἔρευνα ὑλοποιήθηκε μέ τήν χρήση δομημένου ἀνώνυμου ἐρωτηματολογίου ἀπό 15/01/00 μέχρι 31/01/01, μέ τήν βοήθεια τῶν ἀπογραφέων (ἐπί πτυχίω σπουδαστῶν τῶν συνεργαζομένων τμημάτων).

Τά ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἔρευνας εἶναι πολύ σημαντικά καί φωτογραφίζουν τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας σ’ αὐτό τόν τομέα. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος διαθέτει σήμερα ἐν πλήρη λειτουργία 114 μονάδες προνοιακού χαρακτήρα, (στήν ἔρευνα δέν περιλαμβάνεται ἡ Κρήτη καί τά Δωδεκάνησα). Ἐξειδικεύεται δέ, κυρίως στόν τομέα τῆς προνοιακῆς φροντίδας καί ἄστεγων ἀτόμων. Δραστηριοποιεῖται ἐπίσης σέ χώρους ὅπως τήν βρεφική ἡλικία, ἄτομα ἀνιάτως νοσοῦντα, καί ψυχικῶς νοσοῦντα. Καθώς ἐπίσης τά τελευταῖα χρόνια παρατηρεῖται καί δραστηριοποίηση στόν χῶρο τῆς ἀποκατάστασης χρονίως πασχόντων.

Ἡ συνολική δυναμικότητα τῶν μονάδων Πρόνοιας ἀνέρχεται σέ 5700 θέσεις ἐνῶ ὁ ἀριθμός τῶν ἀτόμων πού φιλοξενοῦνται σήμερα στίς μονάδες ἀνέρχονται σέ 4150 ἄτομα. Τό 70% τῶν μονάδων αὐτῶν ἔχει ἡλικία μικρότερή των 30 χρόνων, ἐνῶ παρατηρεῖται μία τάση σταθερῆς αὔξησης τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἱδρυόμενων νέων μονάδων. Τό 73% τῶν μελῶν εἶναι ἀνώτατης ἐκπαίδευσης καί τό 27% δευτεροβάθμιας. Ἀπό ἄποψη κτηριακού ἐξοπλισμοῦ ἕνα 97% τῶν συγκροτημάτων εἶναι ἰδιόκτητα καί ἀπό αὐτά τό 60% ἀποκτήθηκε ἀπό δωρεές, ἤ κληροδότηση, τό 32% κατασκευάστηκαν ἀπ’ ἀρχῆς, ἐνῶ τό 8% προῆλθαν ἀπό ἀγορά. Ὁ προϋπολογισμός πλειοψηφικά ὑπερβαίνει τά 20.000.000 δραχμές, καί σέ ὁρισμένες περιπτώσεις ὑπερβαίνει τά 60.000.000 δραχμές. Ἐκδρομές καί διάφορα εἰκαστικά πλαισιώνουν τήν ψυχαγωγία.

Τά στοιχεῖα της ὡς ἄνω ἀπογραφικῆς μελέτης μποροῦν νά τύχουν καί περαιτέρω ἐπεξεργασίας μέ στόχο τήν καλύτερη ὀργάνωση καί ἀπόδοση προσφερομένων ἀπό τήν Ἐκκλησία ὑπηρεσιῶν κοινωνικῆς φροντίδας καί προστασίας.

Διακ. Σ.Κ.Π.

Ἐπί τοῦ πιεστηρίου: Ἡ Ἱερά Σύνοδος ἐξέδωσε εἰδικό Τόμο μέ τό κοινωνικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, τόν ὁποῖο Τόμο θά παρουσιάσουμε σέ ἑπόμενο τεῦχος.