Κύριο θέμα: Συνέντευξη μέ μία Ἱεραπόστολο - Ἡ Ἐκκλησία στήν Κεντρική Ἀφρική
Ἑβδομάδα ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς γιά τήν Ἐκκλησία μας, ἡ ἑβδομάδα ἀπό τήν Κυριακή της Ὀρθοδοξίας, καί εἴχαμε τήν τύχη νά συναντήσουμε ἐδῶ στήν Ναύπακτο μιά Ἱεραπόστολο, την κ. Θεανώ Μουσδελεκίδου, καί νά τήν ρωτήσουμε νά μᾶς καταθέση ἡ ἴδια τίς ἐμπειρίες της ἀπό τό ἔργο αὐτό μέ τίς μεγάλες σωτηριολογικές προεκτάσεις.
Ὡς ἕνα μικρό ἀφιέρωμα, λοιπόν, στήν Ἱεραποστολή παραθέτουμε τά ὅσα εἶχε τήν καλοσύνη νά μᾶς πῆ ἡ κ. Θεανώ, ἀπαντώντας σέ δικές μας ἐρωτήσεις.
Μποροῦμε νά διαβάσουμε τήν συνέντευξη αὐτή ὄχι ὡς περίεργοι περιηγητές, ἀλλ’ ὡς μέλη τοῦ Ἑνός Σώματος τῆς Ἐκκλησίας.
* * *
Σᾶς εὐχαριστῶ θερμοτατα γιά τό ἐνδιαφέρον πού δείχνετε σχετικά μέ τήν πορεία καί προσπάθεια τῆς Ὀρθόδοξης Ἱεραποστολῆς Κολουέζι Congo (Παλαιότερα ἐλέγετο Ζαΐρ).
Ἀνταποκρινόμενη στήν ἐπιθυμία σας καί ὅλως ἰδιαιτέρως στίς εὐλογίες τοῦ Μητροπολίτου σας, Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱεροθέου, ἀλλά καί Ἱεράρχου τῶν Ὀρθοδόξων καί ἠμῶν, σᾶς ἀπαντῶ ἀπό προσωπικές ἐμπειρίες κι ὄχι ἀπό κάποια ἄλλη ἔρευνα καί μελέτη.
• Ποιοί εἶναι οἱ Ὀρθόδοξοι Ἱεραπόστολοι σκαπανεῖς-πρωτοπόροι στήν συγκεκριμένη Ἱεραποστολή;
Ὁ πρῶτος Ἱεραπόστολος πού ξεκίνησε μετά τόν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ἀπό τήν Ἑλλάδα καί πορεύτηκε πρός τήν Ἀφρική Uganda-Kenya-Zambia-Zair (σημερινό Congo), ἦταν ὁ π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος τό 1960, ἀκούοντας σάν ἄλλος Παῦλος τό κάλεσμα «Διαβᾶς βοήθησον ἠμῖν.....». Ἀφοῦ πρῶτα στήν Ἔδεσσα, στά δύσκολα χρόνια της Κατοχῆς ἀπό τούς Γερμανούς, μαζί μέ τόν π. Χαρίτωνα Πνευματικάκη, ρίξανε τό σπόρο τῆς Ἱεραποστολῆς τῶν Ἐθνῶν ἐσωτερικῶς καί ἐξωτερικῶς.
Τόν παπποῦ, πού ἄφησε τήν τελευταία του πνοή στήν Κανάγκα τοῦ Ζαΐρ τό 1972, τόν διεδέχθη ὁ παλαιός φίλος καί συνεργάτης του, Ἀρχιμ. Χαρίτων Πνευματικάκης, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ἄφησε τήν τελευταία του πνοή στό Βόρειο Ζαΐρ, στήν Κανάγκα τό 1998. Σήμερα, συνεχίζοντας τά βήματά τους, τούς διαδέχθη ὁ π. Ἰγνάτιος Μανδελίδης.
Ὁ π. Χρυσόστομος, προτοῦ πάει πρός τό Βόρειο Ζαΐρ, πέρασε ἀπό τό Κολουέζι-Κασέγκα, ὅπου ὑπῆρχαν τότε Ἑλληνικές Κοινότητες. Μάλιστα ἀκόμη καί σήμερα τόν ἐνθυμοῦνται καί τόν ἀναφέρουν στό Κολουέζι.
Παρ’ ὅτι ἦτο γέρων καί μόνος καί τό φορτίο βαρύ στούς ἀσθενικούς του ὤμους, ἐν τούτοις δέν ἐλύγιζε ἀπό τήν κακουχία καί συνέχεια ἔκαμνε ἔκκληση γιά συνεργάτες, προέτρεπε κάθε δυνάμενον. «Ἐν τοῖς Ἔθνεσιν εὐαγγελίσασθαι τόν ἀνεξιχνίαστον πλοῦτον τοῦ Χριστοῦ καί φωτίσαι πάντας» (Ἐφεσ.3,8). «Εἶμαι ἀποφασισμένος νά μείνω ἐδῶ.....», ἔγραφε.
Ἐν συνεχεία τόν διαδέχθη ὁ π. Ἀμφιλόχιος Τσοῦκος, ὁ ὁποῖος τώρα εἶναι Ἡγούμενος σ’ ἕνα Μοναστήρι τῆς Ρόδου καί ὁ π. Σεραφείμ Παρχαρίδης, γιά λίγο διάστημα. Καί τό 1975 ἀνέλαβε τήν Ἱεραποστολική σκυτάλη ὁ π. Κοσμᾶς Γρηγοριάτης, σάν λαϊκός πρῶτα μέ τήν καθοδήγηση τοῦ π. Ἀμφιλοχίου καί ἐν συνεχεία μέ τήν εὐλογία, καθοδήγηση καί συμπαράσταση τῆς Μονῆς Γρηγορίου καί κατόπιν συστάσεως διακριτικῶν καί σεβαστῶν Ἁγιορειτῶν Γερόντων γίνεται Μοναχός-Διάκονος καί Πρεσβύτερός το 1977-1978 καί ἀναχωρεῖ γιά τό Κολουέζι τοῦ Ζαΐρ. (Ἱεραποστολικό Κλιμάκιο Νότιο Congo). Τόν πάπα-Κοσμᾶ τόν χαρακτήρισαν σκεῦος ἐκλογῆς γιά Ἱεραποστολικούς ἀγῶνες. Ἔδωσε ὅλον του τόν ἐαυτόν. Εἶχε γερή κράση καί πολλές τεχνικές γνώσεις. Ὁ π. Κοσμᾶς δέν ἐπεδίωκε τά ἀξιώματα. Τόν ἐνδιέφερε κυρίως ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων καί ἡ στερέωσις τῆς Ὀρθοδοξίας στό Ζαΐρ. Ἐδίδασκε στούς Ἀφρικανούς τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, πού θεωροῦσε ἀποτελεσματικό ὅπλο κατά τῆς δαιμονοκρατίας τῶν μάγων τῆς Ἀφρικῆς. Ἀγωνίστηκε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις, παρ’ ὅλες τίς ἀντιξοότητες καί πολλές-πολλές δυσκολίες γιά τόν Εὐαγγελισμό τῶν Ἀφρικανῶν ἀδελφῶν μας. Ἀνέγερση ναῶν, βαπτίσεις, φιλανθρωπικό ἔργο. Τούς ναούς ὁ ἴδιος τους ἐπεμελεῖτο ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τοῦ Νοτίου Ζαΐρ, Κολουέζι, Λουμπουμπάσσι, Κανιάμα, Κάμινα, Λικάσι.
Ὅμως στίς 27 Ἰανουαρίου 1989, σέ αὐτοκινητικό δυστύχημα, σέ μιά ἱεραποστολική ἐξόρμηση, ἀφήνει τήν τελευταία του πνοή στήν ἀφρικανική γῆ. Κι ἐπαληθεύει αὐτό ποῦ ἔλεγε: «Τί σημαίνει Ἱεραποστολή; Νά πεθάνω στήν Ἀφρική». Τό σκήνωμά του βρίσκεται στήν αὐλή τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Κολουέζι, παγκόσμιος φάρος κι ὁδηγός. Σήμερα ἡ Ἱεραποστολική προσπάθεια περιοχῆς Κολουέζι, ἀπό τό 1989, συνεχίζεται μέ τόν ἀντάξιο συνεχιστή καί ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου, Ἱεραπόστολο, Πατέρα Μελέτιο Γρηγοριάτη.
• Ποιά ἡ θέση τῆς συγκεκριμένης Ἱεραποστολῆς στήν καθόλου Ἐκκλησία;
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἱεραποστολή καί ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἀφρικῆς ὑπάγεται στό Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας μέ τούς κατά τόπους Μητροπολίτας. Μητροπολίτης Κεντρώας Ἀφρικῆς σήμερα εἶναι ὁ Σεβ. κ. Τιμόθεος Κοντομέρκος, μέ ἕδρα τήν Πρωτεύουσα τοῦ Congo Κινσάσα. Τήν ποιμαντική κάλυψη ἀνέλαβε, ἐν συνεργασία μέ τόν οἰκεῖο Μητροπολίτη, ἡ Μονή Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους, μέ τίς εὐλογίες τοῦ Γέροντος π. Γεωργίου Καψάνη.
• Ποιά εἶναι ἡ δομή τῆς κοινωνίας στήν ὁποία ἐργάζεσθε; Ποιά τά σημεῖα ἐπαφῆς μέ τούς ἰθαγενεῖς; Ποιές οἱ ἀνησυχίες τους, τά ἐρωτήματά τους, τά προβλήματά τους πρίν ἀπό τήν Κατήχηση καί τήν Βάπτιση;
Οἱ Congolaisi εἶναι λαός τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν παράδοσή τους, μέ τό νόμο τῆς συνειδήσεως καί μέ τούς νόμους τοῦ Κράτους, πού ὅμως ὑπολειτουργοῦν. Εἶναι λόγος κι αὐτός πού δέχονται καταιγισμό αἱρέσεων. Σέ κάθε τετράγωνο λατρευτικοί χῶροι, γκρούπ, θρησκεῖες , ὁμάδες, ὅλοι διαλαλοῦν καί φωνασκοῦν γιά Θεό, γιά Χριστό. Ὁ λαός ὅμως ἀκούει καί ψάχνει, πότε ἀπό ἐδῶ καί πότε ἀπ’ ἐκεῖ πηγαίνουν ἀπολωλότα πρόβατα, κάπου νά ἐνταχθοῦν, ζητοῦν κάποιος νά νοιάζεται ἀληθινά γι’ αὐτούς. Εἶναι καλοπροαίρετοι καί αἰσιόδοξοι. Αὐτό, λοιπόν, προσπαθεῖ νά καλύψη ἡ Ὀρθόδοξη Ἱεραποστολική Ἐκκλησία. Τούς ἔχει ἀγκαλιάσει μέ πόνο καί ἀγάπη, τούς μιλᾶ γιά τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ μας. Ὁ μεγάλος Πατέρας, ὅπως ἀποκαλοῦν τόν Ἱεραπόστολο, τόν π. Μελέτιο τώρα, προσπαθεῖ νά ἀνταποκριθῆ στήν κραυγή τους. Πείνα καί δίψα πνευματική καί ὑλική.
• Τό ἐπίπεδο μόρφωσης;
Ἐκεῖνο πού εἶναι ἔντονο εἶναι ὅτι ἔχουν λαχτάρα μεγάλη γιά μόρφωση. Τό θεωροῦν καύχημα καί ὑπερηφάνεια, ὅταν στέλνουν τά παιδιά τους στό Σχολεῖο.
Τά Σχολεῖα, ὡς ἐπί τό πλεῖστον εἶναι ἰδιωτικά, τῶν Ἱεραποστολῶν καί τῆς Ἑταιρείας τῶν Ὀρυχείων G.C.M., στίς μεγάλες πόλεις εἶναι καί τά Ἐκπαιδευτήρια τῶν Βέλγων, ὅπως βέβαια κι ὅλων των Κοινοτήτων. Δωρεάν παιδεία δέν ὑπάρχει. Ὅλο καί κάτι τούς στοιχίζει.
Στήν Ὀρθόδοξη Ἱεραποστολή στό κέντρο, στό Κολουέζι, λειτουργοῦν 2 Σχολεῖα. Τό Δημοτικό μέ 300-350 παιδιά καί τό Τεχνικό-Ἀγροτικό, Μέση Ἐκπαίδευση πάλι μέ τόσους μαθητᾶς. (Λειτουργοῦν ἐδῶ καί 10 χρόνια. Ἄρχισαν νά κτίζονται ἐπί πάπα- Κοσμᾶ καί ὑλοποιήθηκαν ἐπί π. Μελετίου, μέ τήν συνδρομή καί συνεργασία, τότε στήν ἀρχή, τῆς συνταξιούχου Λυκειάρχου κ. Εὐτέρπης Ἠλία.)
Σήμερα διευθύνονται ἀπό ντόπιους Ὀρθόδοξους Χριστιανούς. Μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι λειτουργοῦν ἄψογα. Ὅσα παιδιά ἀποφοίτησαν, ὅλα πέρασαν σέ ἀνώτερες Σχολές, σέ Πανεπιστήμια τοῦ ἀήnηῆ, ἀλλά καί μέ ὑποτροφία στήν Ἑλλάδα. Σέ αὐτά τά Ἐκπαιδευτήρια ὑπάγονται καί τά Σχολεῖα τῶν Ὀρθοδόξων Ἐνοριῶν, πού εἶναι διάσπαρτα σ’ ὅλη τήν περιοχή καί ἁρμοδιότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἱεραποστολῆς Κολουέζι. Ὅλα δέχονται παιδιά ἀνεξάρτητα ἄν εἶναι Ὀρθόδοξα ἤ ὄχι. Βέβαια προτιμοῦνται στίς ἐγγραφές πρῶτα τα Ὀρθόδοξα. Οἱ περισσότεροι εἶναι ἀναλφάβητοι. Ἐδῶ καί τρία χρόνια ἄρχισε νά λειτουργῆ καί Σχολεῖο ἀναλφάβητων γυναικών, μέ πλῆρες πρόγραμμα. Τά Ἐκπαιδευτήρια τῆς Ὀρθοδόξου Ἱεραποστολῆς φέρουν τό ὄνομα «Φῶς Χριστοῦ».
• Σέ τί γλώσσα γίνεται ἡ ἐπικοινωνία καί ἡ λατρεία;
Ἡ γλώσσα πού διδάσκεται εἶναι τά Γαλλικά μέ μιά ξένη γλώσσα τά Ἀγγλικά. Ἡ καθημερινή γλώσσα εἶναι τά Σουαχίλι, ὅπως ἐπίσης καί ἡ Λατρεία. (Ἄλλα λέγονται Σουαχίλι, ἄλλα Γαλλικά καί πολλά Ἑλληνικά.) Ἔχουν μεταφρασθῆ στήν Μονή Γρηγορίου ἀπό τούς Πατέρες, καί ἰδιαιτέρως ἀπό τόν Πατέρα Δαμασκηνό μέ συνεργασία ντόπιων ἀδελφῶν πού γνωρίζουν τά ἑλληνικά, ὅπως ὁ Μωϋσῆς. Σχεδόν ὅλα τα ἐκκλησιαστικά βιβλία, οἱ ἀκολουθίες, θεία Λειτουργία, εἶναι στά Σουαχίλι. Ἐπίσης μελοποιοῦνται. Ἡ θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ἔχει διανεμηθεῖ σέ ὅλους τους Ἱερεῖς, Διακόνους καί Κατηχητᾶς, ὅπως καί ἄλλα ἐκκλησιαστικά βοηθήματα. Τά παιδιά τοῦ Οἰκοτροφείου στό ἀναλόγιο ψάλλουν ὅλες τίς ἀκολουθίες, Ἑσπερινό, Ὄρθρο, θ. Λειτουργία, στά ἑλληνικά, σουαχίλι, γαλλικά. Τά Συναξάρια τῶν Ἁγίων εἶναι μεταφρασμένα στά γαλλικά καί στέλνονται ἀπό τήν Ἀποστολική Διακονία, ὅπως καί ἄλλα ἐκκλησιαστικά ἐγχειρίδια.
• Τό περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος;
Τό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς στήν Ἐκκλησία γίνεται ἐπάνω στήν περικοπή τοῦ Εὐαγγελίου μέ προτροπή τήν ἐφαρμογή στήν ζωή μας. Τονίζοντας πάντοτε ὅτι ἡ μόνη ἀληθινή Ἐκκλησία καί ἡ συνέχεια τῆς Ἀποστολικῆς εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Τά μηνύματα ὅμως καί ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας μεταδίδεται ἀβίαστα καί μέσα ἀπό τήν λατρεία. Οἱ νεώτεροι διαδέχονται τούς μεγαλυτέρους καί ἔτσι συνεχίζεται ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς λατρείας.
• Ποιά βοηθήματα χρησιμοποιεῖτε στήν Κατήχηση;
Σέ συνάξεις, Κατηχητικά καί Σεμινάρια τά βοηθήματα πού χρησιμοποιοῦνται εἶναι ἀπό Πατερικά βιβλία καί σύγχρονων ἁγίων μορφῶν, Πατέρων, Ποιμένων καί Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας μας. Συμπληρωματικά ἀναφέρω ὅτι εἰδικά φέτος στά σεμινάρια Ἱερέων καί Ἱεροψαλτῶν, διδάχτηκε ἡ εὐχή τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τόν π. Νικόλαο Γρηγοριάτη καί ἀπό τό βιβλίο «Μιά βραδυά στήν ἔρημό του Ἁγίου Ὅρους» τοῦ Μητροπολίτου σᾶς κ. Ἱεροθέου καί εἶχε μεγάλη ἀπήχηση. Ὅλοι ζητοῦν τό εὐλογημένο κομποσχοίνι νά τό κρατοῦν στό χέρι.
• Ὑπάρχουν προβλήματα ἀπό τήν ἀντίδραση τοῦ παρελθόντος τῆς κοινωνίας αὐτῆς, ἀπό τούς φορεῖς τῆς δικῆς τους παραδόσεως;
Βεβαίως ὑπάρχουν, ἀφοῦ ζοῦμε στούς πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Μέ τά μάγια εἶναι μπολιασμένοι, εὔκολα δέν ξεριζώνονται, γιατί ἀναβιώνουν ἀπό καιροῦ εἰς καιρόν. Ζοῦμε καί σήμερα τέτοια περιστατικά, ἄσχημες ἐμπειρίες. Ἐπιθυμοῦν ὅμως νά ἀπαλλαγοῦν καί προσπαθοῦν.
• Ποιά ἡ ἐξέλιξη τῶν Βαπτισμένων; Ποιά προβλήματα συνεχίζουν νά ὑπάρχουν, ἤ ποιά τυχόν δημιουργοῦνται;
Ἀπάντηση: «Θεοῦ γεώργιον»!
Εἶναι ἕνα δίλημμα ἐδῶ καί 2000 χρόνια καί σήμερα καί παντοῦ. Πιστεύουμε στήν Παγκοσμιότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί ἐλπίζουμε.
Τό «Διαβᾶς βοήθησον ἠμῖν....» τό ἀκοῦμε στήν Ἱεραποστολή διαρκῶς καί ἀπό περισσότερες φωνές.
• Ἔχετε παραδείγματα ἐξαγιασμένων ὑπάρξεων; Βέβαια, εἶναι δύσκολη ἐρώτηση, διότι ὁ ἐξαγιασμός δέν εἶναι κάτι γιά διαφήμιση, ἀλλά νομίζω μπορεῖ νά ὑπάρχουν περιπτώσεις ἀνάδειξης χαρισμάτων πρός στηριγμό τῆς Κοινότητας.
Συνεχίζεται ἡ πορεία καί ἡ προσπάθεια τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῶν Ἀφρικανῶν Κογκολέζων Ἀδελφῶν μας καί μέ ντόπιους Ἱερεῖς καί Ποιμένες χαριτωμένους, γιατί ὄχι καί ἐξαγιασμένους.
Ὅπως ὁ π. Θεόφιλος πού πρόσφατα στό Σεμινάριο τῶν Ἱερέων, τόν Ἰούλιο τοῦ 2001, ὁ Σεβασμιώτατος τόν ἔκανε καί Ἀρχιερατικό. Ἐπίσης ὁ π. Νεκτάριος, δάσκαλος καί Ἱερέας, γεμάτος ἀγάπη. Ὁ π. Ἰάκωβος Ἅ', ὁ ὁποῖος γνωρίζει καλά καί τά ἑλληνικά. Παλαιότερα εἶχε πάει καί στό Ἅγιον Ὅρος καί βοηθᾶ καί συμπαραστέκεται στήν προσπάθεια πού γίνεται ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Κεντρώας στήν ἀναβάθμιση καί ἀναστήλωση μιᾶς ἐγκαταλελειμμένης Ἐνορίας στό Μπρανζαβίλ τοῦ παλαιοῦ Γαλλικοῦ Congo (Πρόσφατα προσετέθη τό κρατίδιο αὐτό στήν Μητρόπολη Κεντρώας Ἀφρικῆς).
Ἡ καθημερινή ζωή μᾶς παρουσιάζει πολλές περιπτώσεις ἀγωνιζομένων καί ἐξαγιασμένων ἀνθρώπων. Μπορῶ νά ἀναφέρω πολλά, περιορίζομαι ὅμως σέ ἕνα: Ἕνας κατηχητής, ὁ Ἰωάννης, τῆς Ἐνορίας Ἁγίου Ἀθανασίου Μουσοκάντας, κάνοντας μιά διαδρομή ἀπό μονοπάτι, τουλάχιστον 40 χλμ. σέ λάσπες καί χαντάκια, ἔφτασε στό κέντρο τῆς Ἱεραποστολῆς, νά καλέση Ἱερέα γιά νά λειτουργηθοῦν. Χαρακτηριστικά εἶπε ὁ π. Μελέτιος «Ἄν δέν ἔλθετε ἤ ἐάν δέ μᾶς στείλετε Ἱερέα γιά θ. Λειτουργία θά πεθάνουμε χωρίς θεία Κοινωνία!».
• Σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ, κ. Θεανώ, γιά τήν κατάθεση τῆς ἐμπειρίας σας.
Ἐγώ σᾶς εὐχαριστῶ! Ἡ ἀγάπη ὅλων των Ὀρθοδόξων Ἀδελφῶν μας στηρίζει. Εὐχαριστοῦμε θερμοτατα ἐκ μέρους τοῦ Κλιμακίου.
- Προβολές: 3178