Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἁγία μάρτυς Θωμαϊς, 14 Ἀπριλίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ἡ ἁγία Θωμαϊς γεννήθηκε καί ἔζησε στήν Ἀλεξάνδρεια. Ἀκολούθησε τόν ἔγγαμο βίο καί εἶχε μιά κατά πάντα εὐλογημένη οἰκογένεια. Μέ τόν σύζυγό της τήν συνέδεε ἀληθινή καί ἀνυπόκριτη ἀγάπη. Τήν εἰρηνική τους ὅμως συνύπαρξη φθόνησε ὁ ἐφευρέτης τῆς κακίας διάβολος καί θέλησε νά τούς χωρίση, μάλιστα δέ μέ τραγικό τρόπο.

Κάποτε, πού ἡ Θωμά|δά ἦταν μόνη της στό σπίτι, ἐπειδή ὁ σύζυγός της ἔλειπε σέ δουλειές, δέχθηκε ἀνήθικη ἐπίθεση ἀπό τόν πατέρα τοῦ συζύγου της, δηλαδή τόν πενθερό της, ὁ ὁποῖος κυριευμένος ἀπό τόν δαίμονα τῆς πορνείας καί ὑποδουλωμένος στό πάθος τῆς ἀκολασίας ἤθελε νά ἔχη μαζί της ἐρωτική σχέση. Ἡ Ἁγία, ἡ ὁποία εἶχε πάντοτε ζωντανή στήν μνήμη τῆς τήν αἴσθηση τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί ζοῦσε μέ ἁγνότητα καί σωφροσύνη, ἀντιστάθηκε μέ σταθερότητα καί παρρησία προσπαθώντας νά τόν πείση ὅτι κάτι τέτοιο δέν πρέπει νά γίνη, ἐπειδή εἶναι ἀντίθετο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο ἦταν γι’ αὐτήν τρόπος ζωῆς καί πηγή ἔμπνευσης. Τυφλωμένος ὅμως ἐκεῖνος ἀπό τό πάθος ἐπέμενε ἀπειλώντας τήν μέ θάνατο. Ἡ ἁγία Θωμά|ς συνέχισε νά ἀντιστέκεται καί προτίμησε τόν θάνατο, ἀπό τήν ὑποδούλωση στό κράτος τῆς ἁμαρτίας καί τήν ἐξουσία τοῦ θανάτου. Γιατί ἡ ἔξοδος ἀπό τήν παροῦσα σύντομη ζωή μέ μαρτυρικό τρόπο γιά τήν δόξα τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι θάνατος, ἀλλά μετάβαση ἀπό τόν θάνατο στήν ζωή. Εἶναι νίκη τῆς ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου.

Ὁ δυστυχής ἐκεῖνος τήν μαχαίρωσε θανάσιμα καί μετά τό τραγικό αὐτό περιστατικό ἔχασε τό φῶς του καί γύριζε μέσα στό σπίτι σάν χαμένος. Στήν κατάσταση αὐτή τόν βρῆκαν κάποιοι γείτονες, πού ἔψαχναν γιά τόν γιό του, καί τόν παρέδωσαν στίς Ἀρχές γιά νά δικαστῆ. Ἐνῶ ἡ Θωμαϊδα, ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, «ἔλαβε στέφανον μάρτυρος διά τήν σωφροσύνην».

Ὁ Προϊστάμενος τῆς Σκήτης τῆς Ἀλεξάνδρειας, μόλις πληροφορήθηκε τό μαρτυρικό τέλος τῆς Θωμά|δός, κατέβηκε ἀμέσως στήν Πόλη μέ μερικούς μοναχούς καί παρέλαβε τό λείψανο τῆς Ἁγίας. Τό μετέφερε μέ εὐλάβεια στήν Σκήτη καί τό ἐνταφίασε μέ τιμές στό Κοιμητήριο τῶν Πατέρων. Τότε συνέβη καί τό ἑξῆς θαυμαστό. Κάποιος μοναχός, ὁ ὁποῖος ἐπολεμεῖτο ἀπό τόν δαίμονα τῆς πορνείας καί εἶχε ταλαιπωρηθῆ γιά μεγάλο χρονικό διάστημα, προσευχήθηκε στόν τόπο πού ἐνταφιάσθηκε τό σῶμα τῆς Μάρτυρος ζητώντας τήν βοήθειά της. Καί ἀφοῦ ἄλειψε τό σῶμα του μέ λάδι ἀπό τό καντήλι πού ἔκαιγε στόν τάφο της, ἀπαλλάχθηκε ἀπό τόν πειρασμό καί εἰρήνευσε. Ἀλλά, κατά καιρούς, καί ἄλλοι πιστοί, μοναχοί καί λαϊκοί, πού βασανίζονταν ἀπό σαρκικούς πειρασμούς προσεύχονταν στήν Ἁγία καί μέ τίς πρεσβεῖες τῆς ἐνισχύονταν στόν ἀγώνα τους ἤ καί ἀπαλλάσσονταν ἀπό τό πάθος.

Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετώπισε ἡ Ἁγία τόν μεγάλο αὐτόν πειρασμό, καί ἡ σταθερή ἀντίστασή της κατά τῆς ἁμαρτίας θυμίζει τήν παρόμοια συμπεριφορά τοῦ σώφρονος Ἰωσήφ, στήν Παλαιά Διαθήκη. Ὁ Ἰωσήφ, παρά τό νεαρό της ἡλικίας τοῦ (ἦταν μόλις δεκαοκτῶ ἐτῶν), ἀντιστάθηκε καί αὐτός στίς παράνομες ὀρέξεις τῆς συζύγου τοῦ ἀρχιμάγειρα τοῦ Φαραώ καί ἔφυγε τρέχοντας, ἀδιαφορώντας γιά τίς ὅποιες συνέπειες. Αὐτό πού εἶχε στόν νοῦ τοῦ ἦταν μόνον τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού ἦταν τρόπος ζωῆς του. Γι’ αὐτό καί εἶπε: «πῶς ποιήσω τό ρῆμα τό πονηρόν τοῦτο καί ἁμαρτήσομαι ἐναντίον τοῦ Θεοῦ»; Πῶς νά πράξω αὐτήν τήν φοβερή ἁμαρτία μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ; Ἡ συναίσθηση τῆς πανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τόν συνόδευε σέ ὅλη του τήν ζωή, τόν βοηθοῦσε νά ὑπερβαίνη τούς πειρασμούς καί νά ἀποφεύγη τήν ἁμαρτία.

Ἐδῶ θά πρέπη νά τονισθῆ ὅτι ἡ συμπεριφορά τῆς Μάρτυρος τήν ὥρα τοῦ πειρασμοῦ ἦταν φυσικό ἐπακόλουθό του τρόπου τῆς ζωῆς της. Ἡ ἀντίθεσή της στίς παράλογες ὀρέξεις τοῦ πενθεροῦ της καί ἡ ἀνυποχώρητη ἀντίστασή της κατά τῆς ἁμαρτίας δέν ἤσαν μιά τυχαία ἀντίδραση τῆς στιγμῆς, ἀλλά ἡ φυσική ἀντίδραση ἑνός ὑγιοῦς πνευματικοῦ ὀργανισμοῦ μέ ἰσχυρά ἀντισώματα ἐναντίον ἑνός ξένου σώματος, ὅπως εἶναι ἡ ἁμαρτία. Σέ ὅλη της τήν ζωή ἀγωνιζόταν μέ ἀνδρεία καί θάρρος νά κάνη προσωπικό της βίωμα τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ, καί νά ἀποφεύγη τήν ἁμαρτία, γιατί ἐγνώριζε πολύ καλά ὅτι ἡ ἁμαρτία ἔχει αἰώνιες συνέπειες, ἀφοῦ δέν εἶναι ἁπλῶς μιά ἀστοχία ἤ ἡ παράβαση ἑνός νόμου, ἀλλά ἡ ἀποστασία ἀπό τήν αἰώνια θεία ζωή. Ἐπίσης, ἡ συμπεριφορά τῆς αὐτή ἦταν ἄμεσα συνδεδεμένη μέ τήν ἀληθινή ἀγάπη της πρός τόν σύζυγό της, τόν ὁποῖο δέν μποροῦσε ποτέ καί μέ κανένα τρόπο νά διανοηθῆ ὅτι ἦταν δυνατόν νά ἀπατήση καί νά πληγώση.

Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον ἀντιδρᾶ κανείς στούς πειρασμούς καί τίς δοκιμασίες, ἰδιαίτερα μπροστά στήν ἀσθένεια καί τόν θάνατο, τότε πού στριμώχνεται, δηλαδή, καί δέν μπορεῖ νά ὑποκρίνεται, φανερώνει τήν πνευματική του κατάσταση καί τήν ὅλη του νοοτροπία. Ὁ ὥριμος πνευματικά ἄνθρωπος δέν ἀντιδρᾶ σπασμωδικά, δέν ἀγανακτεῖ, δέν χάνει τό θάρρος του, ἀλλά στρέφεται στόν Θεό γεμάτος ἐμπιστοσύνη καί ζητᾶ τήν βοήθειά Του. Εἶναι βέβαιος γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί γιά τό ὅτι ἡ δοκιμασία μπορεῖ νά ἀποδειχθῆ ὡς ἡ μεγαλύτερη εὐλογία, ἐάν τήν ἀντιμετωπίση μέ ὑπομονή καί ταπείνωση. Καί ὅταν ἀπό ἀνθρώπινη ἀδυναμία ἁμαρτάνη, δέν ἀπελπίζεται. Μετανοεῖ εἰλικρινά θεωρώντας ὡς ὑπέυθυνο γιά τήν πτώση του, μόνον τόν ἑαυτό του καί ὄχι τούς ἄλλους ἤ τήν «κακιά τήν ὥρα».

Σέ μιά ἐποχή σάν τήν δική μας ὅπου οἱ ἀξίες, πού καταξιώνουν τόν ἄνθρωπο καί τόν κάνουν νά διαφέρη ἀπό τά ἄλογα ζῶα, περιφρονοῦνται ἤ θυσιάζονται στόν βωμό τοῦ εὔκολου πλουτισμοῦ, τῆς ἡδονῆς καί τῆς ἐφήμερης δόξας, καί τό ἀνθρώπινο πρόσωπο εὐτελίζεται, τό παράδειγμα τῆς Μάρτυρος προβάλλει φωτεινότερο καί ὅσο ποτέ ἐπίκαιρο. Λαμπρό παράδειγμα σωφροσύνης, πνευματικῆς ἀνδρείας καί ὑγιοῦς ἀντιστάσεως κατά τοῦ κατεστημένου τῆς ἁμαρτίας.