Βιβλιοπαρουσίαση: Γιάννη Βαρδακουλᾶ, Ἀπό τὸν παλαιότερο Ἔπαχτο

Ἡ ἐφημερίδα μας, εἶχε παρουσιάσει σὲ ὀκτὼ συνέχειες ἀπὸ τὸ τεῦχος 72, Ἰανουάριος 2002, ὤς καὶ τὸ τεῦχος 80, Σεπτέμβριος 2002, τὸ κείμενο τοῦ κ. Γιάννη Βαρδακουλᾶ "ἀπὸ τὸν παλαιότερο Ἔπαχτο". Τὰ κείμενα αὐτά, συμπληρωμένα καὶ ἐμπλουτισμένα, ἐκδόθηκαν σὲ ἑνιαῖο βιβλίο, τὸ ὁποῖο παρουσιάσθηκε στὸ κοινὸ τὴν Κυριακὴ 26 Ἰανουαρίου, στὴν Αἴθουσα τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Τὸ βιβλίο ἐξέδωσαν οἱ συμπολῖτες μας Γιάννης καὶ Εἰρήνη Ράπτη, καὶ τὴν διοργάνωση τῆς παρουσίασης ἀνέλαβε ἡ Παπαχαραλάμπειος Βιβλιοθήκη.

Κατ' ἀρχάς, ὁ Σέβ. Μητροπολίτης ὡς Πρόεδρος τῆς Βιβλιοθήκης εὐχαρίστησε τοὺς συνεργάτες καὶ τὸν διευθυντὴ τῆς Βιβλιοθήκης γιὰ τὴν προσφορά τους. Ἐξέφρασε τὴν χαρά του γιὰ τὰ πολλὰ βιβλία ποὺ βλέπει τεθησαυρισμένα μέσα στὴν Βιβλιοθήκη, γιατί γνωρίζει τὸν κόπο καὶ τὴν ἀγωνία γιὰ νὰ ἐκδοθῇ ἕνα βιβλίο. Ἔδωσε τὴν προσωπική του μαρτυρία ἀπὸ τὴν κυκλοφορία τῶν βιβλίων του, τὴν χαρά του ὅταν χωρὶς νὰ τὸ ἐπιδιώκη βλέπει το ἕνα βιβλίο νὰ ἔχει μεταφρασθῆ σὲ δέκα γλῶσσες, τελευταῖα καὶ στὰ κινέζικα.

Ὁ Σεβασμιώτατος ἔκανε γνωστὸν ὅτι εἶχε ἐκφράσει ἀπὸ παλιὰ μιὰ ἐπιθυμία νὰ γίνονται τέτοιες συναντήσεις, κατ' ἀρχὰς στὴν Βιβλιοθήκη, ὅπου θὰ παρουσιάζονται νέα βιβλία, καὶ μὲ τὴν εὐκαιρία νὰ γίνεται συζήτηση μὲ τὸν συγγραφέα, καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ νὰ δραστηριοποιῆται ἡ πνευματικὴ καὶ πολιτιστικὴ ὑποδομὴ τῆς πόλεως.

Στὸ πλαίσιο αὐτὸ ἔγινε καὶ ἡ πρώτη αὐτὴ προσπάθεια μὲ τὴν ἔκδοση τοῦ βιβλίου τοῦ Γιάννη Βαρδακουλᾶ ἀπὸ τὸν Γιάννη καὶ τὴν Εἰρήνη Ράπτη.

Ὁ κ. Γιάννης Χαλάτσης, διευθυντὴς τῆς Βιβλιοθήκης, ἔκανε τὴν εἰσαγωγή, σημειώνοντας μεταξὺ ἄλλων:

"Στὸ βιβλίο ποὺ παρουσιάζεται σήμερα περιέχονται ἀρκετὰ ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα ποὺ φωτίζουν σκόρπια γεγονότα ποὺ ἔλαβαν χώρα στὴ μικρὴ πατρίδα μας στὶς ἀρχὲς καὶ τὰ μέσα τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνα.

Ἀπὸ τὴ δική μου πλευρά, θὰ ἤθελα νὰ τονίσω τὴν ἐκπαιδευτικὴ ἀξία ποὺ μποροῦν νὰ ἔχουν ἔντυπα ποὺ ἀναφέρονται στὴν Τοπικὴ Ἱστορία, ὅπως χωρὶς ἀμφιβολία εἶναι τὸ βιλίο τοῦ κ. Γιάννη Βαρδακουλᾶ μὲ τίτλο "Ἀπὸ τὸν Παλαιότερο Ἔπαχτο".

Βιβλία ὅπως αὐτὸ ἀλλὰ καὶ ἄλλα μὲ τοπικὸ περιεχόμενο ποὺ ἔχουν συγγράψει ἄλλοι Ναυπάκτιοι εἶναι ἰδανικὰ βοηθήματα γιὰ τοὺς μαθητὲς τῶν σχολείων τῆς πόλης μας τόσο στὴν Πρωτοβάθμια ὅσο καὶ στὴν Δευτεροβάθμια Ἐκπαίδευση γιὰ τὸ μάθημα τῆς Τοπικῆς Ἱστορίας.

Τὸ ὑλικὸ αὐτὸ βρίσκεται συγκεντρωμένο στὴν Παπαχαραλάμπειο Δημόσια Κεντρικὴ Βιβλιοθήκη καὶ προσφέρεται γιὰ νὰ ἀποτελέση πεδίο μελέτης γιὰ τὸ μάθημα τῆς Τοπικῆς Ἱστορίας. Μέσα ἀπὸ τὸ μάθημα αὐτὸ μποροῦν νὰ ἐπιδιωχθοῦν στόχοι ὅπως:

Νὰ ἔρθουν σὲ ἐπαφὴ οἱ μαθητὲς μὲ ἱστορικὰ στοιχεῖα ἐρευνήσιμα καὶ κατανοητά.
Νὰ κατανοήσουν ὅτι ἡ Ἱστορία εἶναι ἀνθρώπινη δραστηριότητα μὲ ἀνθρώπινα κίνητρα ἐνταγμένη μέσα σὲ ἀνθρώπινα μέτρα.
Νὰ συνηθίσουν στὴν ἀκρόαση ἀντίθετων πληροφοριῶν καὶ ἐκτιμήσεων γιὰ τὸ ἴδιο θέμα, καὶ νὰ νιώθουν τὴν ἀνάγκη καὶ τὴν εὐθύνη ἀπόφανσης.
Νὰ εὐαισθητοποιηθοῦν γιὰ προβλήματα τῆς τοπικῆς κοινωνίας μέσα στὴν ὁποία ζοῦν καὶ γιὰ τὴν ἀνάγκη συμμετοχῆς τους πρὸς ἀναζήτηση λύσης τῶν προβλημάτων αὐτῶν.
Νὰ προετοιμάσουν ἢ νὰ διευκολυνθοῦν στὴν κατανόηση τῆς Γενικῆς ἱστορίας καὶ τῆς εὐρύτερης κοινωνίας.

Ἰδιαίτερα τὸ παρὸν βιβλίο τοῦ κ. Βαρδακουλᾶ παρουσιάζει ἕνα ἀκόμη ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ ποὺ βοηθάει σ' αὐτὴ τὴν κατεύθυνση. Ἔχει ἱστορικὴ ἀφήγηση...".

Καὶ ἀπευθυνόμενος στὸν συγγραφέα: "Τέλος, κ. Βαρδακουλᾶ, δεχτεῖτε τὴν εἰλικρινέστατη κατάθεση τοῦ σεβασμοῦ μου κι ἐπιτρέψτε μου νὰ εὐχηθῶ ὅ,τι καλύτερο καὶ θερμότερο μπορεῖ κάποιος νὰ εὐχηθῇ γιὰ ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ γιὰ χρόνια ὁλόκληρα προσπαθεῖ νὰ δώση χρῶμα καὶ λυρισμὸ στὸ διαχρονικὸ καμβᾶ τῆς πόλης μας".

Ἐν συνεχείᾳ τὸν λόγο πῆρε ὁ κ. Κωνσταντῖνος Στυλιαράς, ὁ ὁποῖος παρουσίασε τὸ βιβλίο, μὲ τὴν βοήθεια καὶ τῆς κ. Ἑλένης Ἀντωνοπούλου ἡ ὁποία ἀνέγνωσε κείμενα ἀπὸ τὸ βιβλίο.

Ὁ κ. Κωνσταντῖνος Στυλιαρὰς εἶπε, μεταξὺ ἄλλων:

"...Τὸ τελευταῖο βιβλίο του "ἀπὸ τὸν παλαιότερο Ἔπαχτο" εἶναι ἕνα πανόραμα μιᾶς ζωντανῆς πολιτείας, τῆς δικῆς μας, ποὺ τὴν ἀνασταίνει μὲ ἐπιδεξιότητα ὁ συγγραφέας.

Λυρικὸς ἅμα καὶ ρομαντικός, μὲ μιὰ τρυφερότητα μελαγχολικῆς ἐναπόλησης ἑνὸς χαμένου ὀνείρου ἐκφρασμένου σὲ χαμηλοὺς τόνους. Ἀνοιχτόκαρδος καὶ ἁγνὸς πνευματικὸς ἄνθρωπος.

Στὶς σελίδες τοῦ βιβλίου ὁ ἀναγνώστης αἰσθάνεται τὴ δροσιὰ τῆς πηγαιότητας καὶ τὴν ἁπλότητα τῆς διήγησης. Πέρα ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ ἠθογραφικὸ περίβλημα, ἀναζητεῖ τὴν οὐσία τῶν προσώπων καὶ τῶν πραγμάτων, ποὺ περιγράφει. Γίνεται ρεαλιστής, κοινωνικὸς συγγραφέας, ποὺ ψάχνει μὲ νυστέρι ἀνατόμου τὴν ἀνθρώπινη ψυχή. Σκύβει ν' ἀκούση τὴ φωνὴ τῆς φτωχολογιᾶς, τοῦ βασανισμένου ἀνθρώπου. Ἁπλώνεται σ' ὅλους τοὺς τύπους τῆς πόλης μας, ἄσχετα μὲ τὴν τοποθέτησή τους. Θυμᾶται καὶ διηγεῖται ἀκούραστα, διηγεῖται καὶ ἀναπολεῖ.

Τὸ γράψιμό του ἔχει ἐκείνη τὴ φυσικὴ ὀμορφιὰ τῆς Ρούμελης. Διαβάζοντας θαρρεῖς πῶς κουβεντιάζεις. Σέβεται τὴν ἐθνικὴ παράδοση καὶ τὴ θεωρεῖ ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τῆς πνευματικῆς μας ταυτότητας.

Ὁ κύριος καὶ ἡ κυρία Ράπτη ποὺ τὸ ἐξέδωσαν καὶ τὸ προλογίζουν (τοὺς συγχαίρουμε γι' αὐτό), τὸ χαρακτηρίζουν εὔστοχα "ἀνάσα ἱστορίας καὶ σταγόνα δροσιᾶς".

Ἔχει συμπυκνωμένη τὴν κοινωνική, οἰκονομική, πολιτιστικὴ δράση ἑνὸς κόσμου ἀλλιώτικου, ποὺ οἱ μεγαλύτεροι ἀχνὰ τὸν γνωρίσαμε, τὸν βιώσαμε ἴσως καὶ τώρα τὸν ξεχάσαμε.

Θὰ ἔλεγα ὅτι θυμίζει "τὴ θάλασσα τὴ ρηχή, τὴ μεγάλη" τοῦ Παλαμᾶ, τοὺς λαϊκοὺς τύπους του Παπαδιαμάντη, "τὸ τέλος τῆς μικρῆς μας πόλης" τοῦ Χαντζῆ. Ὁ συγγραφέας ξεπληρώνει τὸ χρέος στὸν τόπο του. Ξεδιπλώνει γνώσεις, ἤθη, ἔθιμα, συνήθειες, γραφικοὺς ἰδιόρρυθμους τύπους μὲ χιοῦμορ καὶ ἀνεμελιά.

Μᾶς ὑπενθυμίζει τὰ Ναυπακτιακὰ ἔπη τοῦ Καρκίνου, τὸ Μέναιχμο, τὸν Σοΐδα, τὰ ἱερὰ τῆς Ἄρτεμης τῆς Αἰτωλῆς, τὴ συνάντηση Αἰτωλῶν-Μακεδόνων στὰ "Κοῖλα", τὴν προειδοποίηση τοῦ Ἀγέλαου γιὰ "σύννεφα" ἀπὸ τὴ Δύση, τὴ Ναύπακτο ὡς ἕδρα τῆς Αἰτωλικῆς Συμπολιτείας καὶ τόσα ἄλλα ἐνδιαφέροντα.

Κάνει λόγο γιὰ τὰ μέσα συγκοινωνίας τοῦ περασμένου αἰῶνα, τὶς θαλάσσιες διαδρομές, τὰ εἰσαγόμενα-ἐξαγόμενα προϊόντα, τὶς ἐν γένει ἀσχολίες. Ὀνοματίζει καραβοκυραίους, ψυχογραφεὶ χαρακτῆρες. Θυμᾶται πρόσωπα τοῦ λιμανιοῦ, τὰ Σχολεῖα, τοὺς Ἐκπαιδευτικούς, τὴν εὐσυνειδησία τους, τὴ συμπεριφορά τους.

Ἔρχεται στὰ πολιτιστικά, στὸν Τύπο ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, στὰ προεκλογικά. Φέρει πρὸ ὀφθαλμῶν πνευματικοὺς ἀνθρώπους, σχολιάζει τὴ δράση τους, τὸ ἔργο τους, τὶς διαλέξεις τους. Σκαρφαλώνει στὸ Κάστρο, κουβεντιάζει μὲ τοὺς ἁπλοϊκούς, μπαίνει στὰ Πανδοχεῖα, γεύεται πνευματικὰ τὴν πανδαισία τῶν ἀνέμελων.

"Κι ὕστερα, ὅταν πιὰ εἴχαμε ἀποκάμει ἀπὸ τὸ ἀνέβα-κατέβα στὰ τείχη κι ἀποχαιρετούσαμε μὲ τὸ σήμαντρο τὸ θρησκευτικὸ μέρος τῆς γιορτῆς, κατεβαίναμε ὅλοι οἱ προσκυνητὲς στὸ μεγάλο Πλατάνι μὲ τὴν τούρκικη βρύση. Κάτω ἀπὸ τὴν πλούσια σκιά του παίρναν ὅλοι θέση γιὰ τὸ μεσημεριανὸ γλέντι -πολλὲς φορὲς μὲ ὄργανα- πολλοὶ εἶχαν μαζί τους κάποια ἑτοιμασία κι ἄλλοι βολεύονταν ἀπὸ κάποιο πρόχειρα στημένο γιὰ τὴν ἡμέρα μαγαζί."

Περιπλανᾶται στὰ γκαλντερίμια καὶ στὰ στενοσόκκακα, ἀφουγκράζεται ὡς βραδινὸς ἐρημίτης τὴ βοὴ τῆς πόλης. Ἰδιαίτερη συγκίνηση νιώθει, ὅταν ἀναπολῇ τὰ Κυριακάτικα πρωϊνά, τὸν ἦχο τῆς καμπάνας, τὸν ἐκκλησιασμό, τοὺς ψάλτες τοὺς ἱερεῖς, τὸ θυμιατήρι.

Δὲν βλέπει τὸν κόσμο μὲ τὰ μάτια τοῦ θεωρητικοῦ, δὲν δεσμεύει τὴν εὐαισθησία του ἀπέναντι στὶς ὀμορφιές του. Ἀπεναντίας, ἡ ψυχή του μένει ἐλεύθερη καὶ ἁγνὴ νὰ λειτουργήση αἰσθητικά, νὰ ἀποτιμήση τὰ πράγματα κατὰ τὴν αἰσθητική τους ἀξία. Τὰ ἀντικείμενα εἶναι πολλὲς φορὲς τὰ ἴδια. Δὲν ἔχουν ὅμως τὴν ἴδια ἀξία γιὰ ὅλους. Ἕνας ὁλόκληρος κόσμος ὀρθώνεται μπροστά του· τὸν βλέπει ἀπὸ τὴ δική του ὀπτικὴ γωνία. Προσεγγίζει τὸ περιβάλλον ἀνθρωπιστικά.

Δὲν ἔχει σημασία τόσο ἐκεῖνο ποὺ λέει, ἀλλὰ πῶς τὸ λέει. "Δὲν εἶναι ἕνας ἐγκεφαλικὸς τύπος (γιὰ νὰ χρησιμοποιήσω τοὺς λόγους τοῦ Σεβασμιωτάτου μας), ποὺ ἀρκεῖται στὸ νὰ γράφη παραπέμποντας σὲ ἱστορικὲς μαρτυρίες, ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ ἕνας καρδιακὸς τύπος μὲ ἰδιαίτερη συγκίνηση καὶ εὐαίσθητο ἐσωτερικὸ κόσμο".

Ἂς μοῦ ἐπιτρέψει νὰ τὸν χαρακτηρίσω ἀναχωρητὴ στοὺς ἀπέραντους δρόμους τῆς τέχνης. Ὅλα μέσα σὲ τοῦτο τὸ ἔργο βρίσκονται σὲ ἀέναη κίνηση. Παράλληλα μὲ τὴν ἐξωτερικὴ κίνηση, ὑπάρχει καὶ ἡ ἐσωτερικὴ κίνηση τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, ἡ ταραχὴ τῆς ἀγωνίας, ὁ πυρετὸς τῆς ἐπιθυμίας, τοῦ πάθους καὶ τοῦ ὀνείρου.

Αὐτὰ ἀκριβῶς, καὶ τόσα ἄλλα, εἶναι ποὺ συναπαρτίζουν τὶς ἀναμφισβήτητες ἀρετὲς τοῦ βιβλίου. Κολυμπάει ἀνάμεσα στὸ ὄνειρο καὶ τὴν πραγματικότητα, ἀνάμεσα στὴ ζωὴ καὶ τὴ φαντασία. Ἡ πένα του ἔχει ἐνάργεια καὶ δίνει πνοὴ ζωῆς.

Τοῦτο τὸ βιβλίο εἶναι τὸ πανόραμα τῆς δικῆς μας πόλης, ποὺ ξεδιπλώνει ζωντανὲς σκιὲς ἑνὸς κόσμου ποὺ χάθηκε καὶ ποὺ ὅλοι τὸν νοσταλγοῦμε.

"Τῆς πρώτης νιότης μου σκιὲς ἐλάτε πλάνες

τ' ἀβέβαιο τάχα νὰ κρατήσω πέταγμά σας

μπορῶ; στὴ δύση κλίνω, μὰ γλυκὰ σαλεύει

ἀκόμη μὲσ' τὰ σωθικά μου ἡ ἐπιθυμία σας

καὶ μιὰ τὸ νοῦ μου ματαιότης ξεπλανεύει...".

Ὕστερα ἦρθε ἡ μηχανὴ καὶ τὰ πάντα ἐπικάλυψε. Ἡ μηχανὴ ἔφερε ἀπληστία. Ὁ πλοῦτος ἔφερε τὸν κόρο καὶ ὁ κόρος τὴν ἔπαρση, τὴν πρόκληση.

Ὁ κόσμος ὄρθωσε παγερὲς στῆλες ἀπονιᾶς καὶ ἀδιαφορίας. Κλείστηκε στὸ καβούκι του κι ἔθρεψε τὸν ἐγωϊσμό του. Οἰκοδόμησε πύργο καὶ περιέφραξε "σιδήρῳ". Ἐλάτρευσε τὴν ὕλη, ἀλλὰ ἐζημιώθη "τὴ ψυχή". Ἐξεμυκτήρισε τὸ πνεῦμα καὶ στέγνωσε τὸ συναίσθημα. Γκρέμισε τὴν Παράδοση καὶ ἀπαρνήθηκε τὶς ρίζες του. "Ποῦ ἔχει πάει ἐκείνη ἡ ἀνθρωπιὰ" στὸ κλίμα τῆς ὁποίας γεννηθήκαμε καὶ ἀνδρωθήκαμε, ἐκεῖνα τὰ εὐλογημένα χρόνια; διερωτᾶται ὡς νέος Ἰερεμίας ὁ συγγραφέας.

"Στὴν ἐποχὴ τὴ δική μας τὴ σακάτικη

εἴθισται νὰ δολοφονοῦν τοὺς ποιητές....".

Ἔτσι εἶναι. Κάποτε οἱ Σάμιοι ἀναγόρευσαν τὸν Σοφοκλῆ στρατηγό! Νὰ ἡ ἀποθέωση τοῦ πνεύματος. Ἐμεῖς βάλαμε τὴν ἀνθρωπιά μας "ὑπὸ μόδιον".

"Καλύτερα νὰ 'ναι κανεὶς ζητιάνος παρὰ ἀπαίδευτος", ἔλεγε ὁ Ἀρίστιππος ὁ Κυρηναῖος· "γιατί οἱ μὲν ζητιάνοι ἔχουν ἀνάγκη χρημάτων, ἐνῷ οἱ ἀπαίδευτοι ἐξανθρωπισμοῦ". Οἱ Ἐφέσιοι, εἶπε κάποτε ὁ Ἡράκλειτος, καλὰ θὰ ἔκαναν νὰ πᾶνε ὅλοι τους νὰ κρεμαστοῦν, γιατί ἔδιωξαν τὸν Ἐρμόδωρο, τὸν καλύτερο συμπολίτη τους...

Μὲ τοῦτο τὸ πόνημά σου μᾶς δίνεις τὴν εὐκαιρία νὰ ἀνατρέξουμε στὶς ρίζες μας, νὰ ἀναζητήσουμε τὸ χαμένο ἑαυτό μας, νὰ πάρουμε μιὰ ἀνάσα ἀπὸ τὸ ἄγχος τῆς καθημερινότητας.

Θὰ κλείσω μὲ τὸν Τραυλαντώνη:

-Ἐσύ, μαθές, νὰ γράψης αὐτά, σὰ μεγαλώσης, νὰ τὰ μάθη ὁ κόσμος· νὰ ἰδῇ πῶς βάσταξε τὸ Μεσολόγγι.

-Θὰ τὰ γράψω, μπάρμπα- Γεωργούλα.

Καὶ νὰ ποὺ ἐκτελῶ τὴν ὑπόσχεσή μου, τώρα ποὺ ἔγινα κι ἐγὼ μπάρμπα-Ἀντώνης.

Θερμὰ συγχαρητήρια!"

Ἔπειτα μίλησε ὁ κ. Γιάννης Ράπτης, γιὰ τὸ τί τὸν παρακίνησε νὰ προχωρήση στὴν ἔκδοση τοῦ βιβλίου καὶ τὴν δωρεὰν διανομή του στοὺς πολῖτες:

"Κι' ἐκεῖ ψηλὰ στὸν Ἀη Λιά,

βιγλάτορα ἀπ' τὰ παλιά

νὰ εὐλογάει μὲ τὸ κουπὶ τῶν ναυτικῶν τὴν πόλη...

μενεξεδένια δειλινά, στὴ σκέψη μου καὶ τὴν καρδιά

γαλήνη, ἀγάπη κι' ὀμορφιὰ ἡ ὕπαρξή μου ὅλη!

Στίχοι ἀπ' τὸ βιβλίο "Ἐκ Βαθέων" τοῦ ἀγαπητοῦ μας Γιάννη Βαρδακουλᾶ. Οἱ "Παλιὲς Διαδρομὲς" τοῦ βιβλίου αὐτοῦ ἦταν ἡ εἰσαγωγὴ γιὰ τὸ ἑπόμενο "Ἀπ' τὸν Παλιότερο Ἔπαχτο". Οἱ σελίδες τῆς "Ἐκκλησιαστικῆς Παρέμβασης", ὅπου πρωτοδημοσιεύτηκαν μερικὰ κεφάλαια, ἐξέπεμπαν ἕνα ἄρωμα.

Κάθε φορὰ ποὺ ἕνα ἄρωμα εἰσβάλλει ξαφνικὰ στὶς αἰσθήσεις μας, δὲν ξέρουμε πῶς ἀκριβῶς νὰ τὸ ἀντιμετωπίσουμε. Καὶ ὅταν αὐτὸ τὸ ἄρωμα ἐκπέμπη τρυφερότητα, ἐρωτισμὸ ἢ αἰσθησιασμὸ συνηθίζουμε νὰ κρατᾶμε ἀπόσταση, γιατί τὰ ἔχουμε συνδέσει μὲ τὴν πολυτέλεια. Ἕνας συγγραφέας λέει γιὰ τὸ ἄρωμα ὅτι εἶναι Τὸ λάδι τῆς φαντασίας μας

Ἔτσι καὶ τὸ βιβλίο τοῦ Γιάννη Βαρδακουλᾶ Ἀπ' τὸν Παλιότερο Ἔπαχτο ἐκπέμπει ἕνα τέτοιο ἄρωμα. Ἦταν γιὰ μᾶς λάδι στὴ φαντασία μας.

Ὁ χῶρος τῶν ἐκδόσεων μᾶς εἶναι γνωστός. Δὲν κάναμε κάτι καινούργιο. Ἁπλά, θέλοντας νὰ συμβάλουμε στὴν ἔκδοση βιβλίων, ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὴν Ναύπακτο καὶ ἔχουν κάτι νὰ προσφέρουν, εἴμαστε καὶ θὰ εἴμαστε στὸ μέλλον πάντα πρόθυμοι νὰ συνεισφέρουμε. Τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι μιὰ ἀρχή.

Εὐχαριστοῦμε τὸν Γιάννη Βαρδακουλᾶ γιὰ τὴ συνεργασία μας στὸ καινούργιο ταξίδι αἰσθήσεων, ποὺ προσφέρουμε στοὺς συμπολῖτες μας. Εὐχαριστοῦμε ἐπίσης τὸν Σεβασμιώτατο καὶ τὸ Διοικητικὸ Συμβούλιο τῆς Παπαχαραλαμπείου, ποὺ βοήθησαν νὰ γίνη αὐτὴ ἡ ἐκδήλωση".

Τέλος κλήθηκε νὰ μιλήση ὁ συγγραφέας, ὁ ὁποῖος εὐχαρίστησε τὸν Σεβασμιώτατο, διότι συμμετεῖχε στὴν ἐκδήλωση, καὶ θέτει ὑπὸ τὴν πνευματική του αἰγίδα καὶ συντρέχει κάθε πνευματικὴ προσπάθεια τῆς πόλης. Ὁ κ. Γιάννης μὲ δυὸ λόγια ἀναφέρθηκε στὸ βιβλίο του: "δὲν ἔχω νὰ πῶ τίποτε, διότι ὅτι εἶχα νὰ πῶ τὸ ἔγραψα. Ὅλα αὐτὰ τὰ βιώματα, τὶς ἐμπειρίες, τὶς ἀναμνήσεις, τὰ διαφύλαξα ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ βαθειὰ μέσα στὴν καρδιά μου, καὶ ὅταν γύρισα στὴν Ναύπακτο, μὲ τὴν παρότρυνση τῶν ὑπευθύνων τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Παρέμβασης, βούτηξα τὴν πένα στὴν νοσταλγία καὶ ἄρχισα νὰ τὰ καταγράφω". Τὰ τελευταῖα δὲ λόγια τὰ εἶπε βαθειὰ συγκινημένος. Εὐχαρίστησε τοὺς συντελεστὲς τῆς παρουσίασης τοῦ βιβλίου του καὶ εὐχήθηκε νὰ εἶναι πρωτεργάτες καὶ σὲ ἄλλες παρόμοιες κινήσεις, διότι ὑπάρχουν πολλοὶ Ναυπάκτιοι ποὺ θὰ ἔχουν γράψει γιὰ τὸν τόπο τους. Ζήτησε δὲ ἀπὸ τοὺς ἀναγνῶστες νὰ εἶναι ἐπιεικεῖς μαζί του.

Ἀκολούθησε ἀκόμη ἡ θετικὴ παρέμβαση τοῦ κ. Ἠλία Δημητρόπουλου, ὁ ὁποῖος εἶχε διαβάσει τὸ βιβλίο τοῦ κ. Γιάννη.

Ὁ Σεβασμιώτατος, λαμβάνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν παρατήρηση τοῦ κ. Δημητρόπουλου ὅτι ὁ συγγραφέας γράφει μὲ καρδιά, τόνισε πῶς δὲν πρόκειται γιὰ μιὰ ξηρὴ ἐπανάληψη στοιχείων καὶ πῶς τὸ βιβλίο ἀποτελεῖ μιὰ πρόκληση γιὰ διάβασμα καὶ συζήτηση. Εἶπε πῶς στὸ βιβλίο εἶναι ἀποκρυσταλλωμένη καὶ ἡ ἱστορία καὶ ἡ ζωὴ τῆς πόλεως. Διαβάζοντάς το, ὅταν ἦταν στὶς Βρυξέλλες, παρατήρησε αὐτὴν τὴν ζωντάνια ποὺ εἶχε, σὰν νὰ ἦταν σκηνὲς ἀπὸ κινηματογραφικὴ ταινία ποὺ ξετυλίγονταν μπροστά του. Τὸ ὑλικὸ ποὺ παρουσιάζει εἶναι πρωτογενές, ἀτόφιο καὶ αὐθεντικό, μέσα ἀπὸ τὴν ζωή του. Εἶναι ἕνα ψυχογράφημα καὶ παρουσιάζει μιὰ πόλη μὲ γραφὴ αὐτόματη, ἀνεπιτήδευτη ποὺ δείχνει μιὰ ὑγεία, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν περιπεπλεγμένη γραφή. Εἶπε ἀκόμη πῶς παρουσιάζει τὸ πολιτιστικὸ ἄαα τῆς πόλεως, τὸ ὑποσυνείδητό της, τὸ ὁποῖο καθορίζει τὴν ζωὴ τῶν πολιτῶν, περισσότερο ἀπ' ὅ,τι ἡ ἀτομικὴ ζωή.

Καὶ ἀναλύοντας τὶς καθημερινὲς σκηνὲς ποὺ περιγράφονται στὸ βιβλίο, τόνισε πῶς ἡ κοινοτικὴ ἡ ζωή, μὲ τὰ πειράγματα, τὰ ἀστεῖα, τὶς συγκρούσεις, ἀκόμη καὶ τὸ μέχρι κάποιο ὅριο κουτσομπολιό, βοηθᾶ νὰ ξεπεράσουμε τὴν κατάθλιψη. Ἐνῷ ὅταν ἡ κοινότητα εἶναι ἀτομοκρατική, τότε δημιουργεῖ προβλήματα ψυχολογικά. Σημείωσε δὲ ὅτι ἡ διαφορὰ τῶν κοινωνιῶν, χθὲς καὶ σήμερα, εἶναι αὐτὴ ἡ ἔλλειψη ἐπικοινωνίας.

Τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος εὐχήθηκε νὰ ζήσουμε τὴν ἐπικοινωνία, ἔστω καὶ μὲ τὴν ἐπιθετική της μορφή, ποὺ εἶναι προτιμότερη ἀπὸ τὸ κλείσιμο στὸν ἑαυτό μας, καὶ εὐχαρίστησε τοὺς συντελεστὲς τῆς παρουσίασης καὶ πρότεινε καὶ πάλι μιὰ μελλοντικὴ πρόσκληση γιὰ συζήτηση γιὰ κάποιο βιβλίο.