Μιὰ φωνὴ ἀπὸ τὴν “Νινευή” (Δ')

Δημοσιεύουμε ἐν συνεχείᾳ τὸ τέταρτο καὶ τελευταῖο μέρος τῆς συνέντευξης ποῦ μᾶς παραχώρησε ὁ π. Ἰωνᾶς, ὁ Ἱεραπόστολος - Ἱερέας τῆς πρώτης καὶ μοναδικῆς Ἐνορίας στὴν Ταϊβάν.

Ὅπως ἀναφέραμε, ἂν δημιουργηθῇ σὲ κάποιον ἀναγνώστη ἡ ἐπιθυμία νὰ βοηθήση τὴν μοναδικὴ καὶ θεάρεστη αὐτὴ προσπάθεια ἵδρυσης Ὀρθοδόξου Ἐνορίας στὸ πολυπληθέστερο μέρος τοῦ κόσμου, μπορεῖ νὰ ἐπικοινωνήση μὲ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολή μας γιὰ περισσότερες πληροφορίες, ἢ νὰ ἀνοίξη τὴν σελίδα του π. Ἰωνᾶ hhttp://theological.asia/ καὶ http://www.orthodox.cn/contemporary/taiwan/index en.html

* * *

Α.Κ.: Π. Ἰωνᾶ, μεταγλωττίζονται οἱ ὅροι τῆς πίστεώς μας; Ὑπάρχουν δηλαδὴ κατάλληλοι ὅροι στὴν κινεζικὴ γλῶσσα;

Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε σ' αὐτὸ μὲ χαμόγελο νὰ σᾶς ἀπαντήσω. Φυσικὰ ἐγὼ δὲ μπορῶ νὰ σᾶς ἀπαντήσω, ὅπως καταλαβαίνετε, γιατί ἡ γλῶσσα μου, οἱ γνώσεις μου στὴν κινεζικὴ εἶναι σχεδὸν μηδενική. Θὰ σᾶς ἀπαντήσω ὅμως μὲ τὸ πελώριο ἔργο ποῦ ἔχουν κάνει οἱ Καθολικοὶ καὶ οἱ Προτεστάντες. Εἶναι πάρα πολὺ δύσκολο, σᾶς πληροφορῶ, νὰ γίνη μιὰ τέτοια μεταγλώττιση. Ἐν τούτοις ὅμως, φυσικά, δὲν εἶναι καὶ ἀδύνατον, διότι ὅπως ξέρετε ἡ γλῶσσα κάθε λαοῦ κουβαλάει καὶ τὸ πολιτιστικὸ περιεχόμενο, τὸν πολιτισμό του καὶ τὸν τρόπο σκέψεώς του. Ὁ τρόπος σκέψης τῶν Κινέζων εἶναι τελείως διαφορετικὸς ἀπὸ τὸν τρόπο σκέψεως τῶν Δυτικῶν. Θὰ σᾶς πῶ ἕνα παράδειγμα γιὰ νὰ καταλάβετε ὄχι τοὺς ὅρους τῆς πίστεως, ἀλλὰ πολὺ πιὸ ἁπλὰ πράγματα. Ἐμεῖς, ὅταν λέμε Χριστιανοί, ἐννοοῦμε Ὀρθόδοξοι, Καθολικοί, Προτεστάντες. Καὶ ὅταν λέμε Θεὸς ἔχουμε αὐτὴ τὴν ἔννοια Θεός. Γιὰ τοὺς Κινέζους ὅμως, ἐπειδὴ ἡ κινεζικὴ γλῶσσα δὲν ἔχει γενικὲς ἔννοιες, ἀλλὰ ἔχει εἰδικὲς ἔννοιες, πολὺ εἰδικὲς ἔννοιες, ἀλλὰ ὄχι γενικές, ὁ Θεός , οἱ μὲν Προτεστάντες τὸν λένε "σὰν τί", δηλαδὴ θὰ λέγαμε ὁ Βασιλιᾶς τοῦ Οὐρανοῦ, "σὰν" εἶναι ἐπάνω, ὁ ἐπάνω βασιλιᾶς οἱ δὲ Καθολικοὶ τὸν λένε "τίεν τσοῦ". "Τίεν" εἶναι ὁ οὐρανὸς "τσοῦ" εἶναι αὐτὸς ποῦ κατοικεῖ στὸν οὐρανό, αὐτὸς ποῦ ἔχει τὸ σπίτι του στὸν οὐρανό. Καὶ εἶναι δύο διαφορετικοὶ ὅροι, δὲν τοὺς συγχέουν.

Ἐπίσης οἱ Καθολικοὶ λέγονται "τίεν τσοῦ τσιάο", δηλαδὴ "τσιάο" εἶναι ἡ θρησκεία, ἡ διδασκαλία κλπ. Οἱ δὲ Προτεστάντες λέγονται "τσί του τσιάο", δηλαδὴ Χριστιανοί. Συνεπῶς, ὅταν λὲς ἐδῶ Χριστιανὸς λένε εἶσαι Προτεστάντης.

Τώρα ἐμεῖς λεγόμαστε "τζὲν τσιάο", ὑποτίθεται Ὀρθόδοξοι, "τζὲν" εἶναι ἀληθινοί. Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἀλλὰ ὅταν εἶπα ἔτσι δὲ μᾶς ξέρανε. Θὰ νομίσουν ὅτι εἰσάγεις νέα θρησκεία στὴν Ταϊβάν, γιατί εἶναι πολὺ εὔκολο νὰ ἔχης δική σου θρησκεία ἐδῶ πέρα. Ὅποιος θέλει μπορεῖ νὰ ἀρχίση τὴ δική του. Καὶ συνεπῶς "ντὸν τσὲν τσιάο", Ἀνατολικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἔτσι καταλαβαίνουν τί γίνεται περίπου. Φυσικὰ δὲν ξέρουν τὴν Ἑλλάδα, ξέρουν τὴ Ρωσία. Εἶναι πάρα πολὺ δύσκολο. Καὶ στὸ Πανεπιστήμιο Φουρὲν ἀκόμα, μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια, ἀλλάζουν καὶ τοὺς ὅρους, τοὺς δογματικοὺς ὅρους, γιατί βρίσκουν καλύτερους. Γιατί πρέπει νὰ διαλέξης πολλά. Νὰ σᾶς πῶ μόνο τὸ ἑξῆς. Ἐπειδὴ ἡ κινεζικὴ γλῶσσα ἀποτελεῖται ἀπὸ μονοσύλλαβες λέξεις μία λέξη ὅμως ἔχει ἕναν ἦχο, ἂν δῇς ἕνα λεξικό, ἂς ποῦμε θὰ βρῇς τὴ λέξη "σί", μπορεῖ νὰ ἔχη 50 διαφορετικὲς λέξεις ποῦ γράφονται διαφορετικά, ἀλλὰ προφέρονται μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Συνεπῶς πρέπει νὰ συνδυάσης αὐτὴ τὴ λέξη μὲ κάποια ἄλλη ποῦ νὰ εἶναι συνώνυμη εἴτε ἀντίθετη, γιὰ νὰ δείξης μιὰ ἔννοια, ἀλλιῶς δὲν ἔχει νόημα, ἀφοῦ δὲν ξέρει τί ἀπὸ ὅλα εἶναι. Γι αὐτὸ καταλαβαίνετε λοιπὸν συνδυάζοντας λέξεις πρέπει νὰ βρῇς τοὺς κατάλληλους ὅρους. Εἶναι πάρα πάρα πολὺ δύσκολο νὰ γίνη αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Ἐγὼ διαλέγω τοὺς καθολικοὺς ὅρους καὶ ὄχι τοὺς προτεστάντικους.

Θὰ ἦταν πολὺ κωμικοτραγικὸ νὰ μιλᾶμε γιὰ Ὀρθόδοξη Θεολογία. Ποιός νὰ τὴν κάνη στὴν Κίνα;. Ὅπως σᾶς ἐξήγησα, ἐμεῖς γυρίζουμε τὸ ἄλλο μας πλευρὸ στὴν Ἑλλάδα καὶ συνεχίζουμε τὸν ὡραῖο μας ὕπνο!. Ἐγὼ διαλέγω τοὺς καθολικοὺς ὅρους, γιατί εἶναι κοντύτερα σὲ μᾶς. Αὐτὰ καὶ νὰ μὲ συγχωρεῖτε γιὰ τὴν πικρία. Μακάρι ὅμως νὰ τὴν ἔχετε κι ἐσεῖς καὶ νὰ καταλάβετε τί σᾶς λέω.

Α.Κ.: Ποιά κατηχητικὰ βοηθήματα ὑπάρχουν;

Ἀφοῦ σᾶς εἶπα δὲν ὑπάρχουν. Γιὰ ποιά κατηχητικὰ βοηθήματα μοῦ μιλᾶτε. Νά, αὐτὸ ποῦ κάναμε τώρα ἂς ποῦμε. Ὑπάρχει ἀπὸ τὴ Μητρόπολη Χὸγκ Κὸγκ ἕνα φυλλάδιο, ἕνα μικρὸ βιβλιάριο γραμμένο ἀπὸ κάποιον γενικὰ γιὰ τὶς Ἀκολουθίες κλπ. Τὸ σοβαρὸ εἶναι αὐτὸ τοῦ π. Ἀλεβιζόπουλου, ποῦ μεταφράστηκε ἐπίσης. Πληρώνω ἕνα σωρὸ λεφτά. Τώρα θὰ μεταφραστοῦν κι ἄλλα.

Ἤδη ἔχουν μεταφραστεῖ πολλὰ ἄρθρα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναυπάκτου ἀπὸ τὸ βιβλίο γιὰ τὸ θάνατο. Μεταφράζω κομμάτια ποῦ εἶναι ἐνδιαφέροντα καὶ σιγά-σιγά θὰ μεταφραστὴ ὅλο. Γιὰ τὸ Ἄκτιστο Θεῖο Φῶς, γιὰ τὴν Κόλαση, γιὰ τὶς ψυχές, γιατί ἐνδιαφέρονται τρομερὰ οἱ Κινέζοι.

Στὸ site (σάϊτ) ποῦ ἔχω φτιάξει, τὸ θεολογικὸ site, καὶ λυπᾶμαι γιατί δὲ βρῆκα ἀνθρώπους νὰ μὲ βοηθήσουν γιὰ τὸ site, δυστυχῶς, Ὑπάρχουν ἄνθρωποι στὴν Ἑλλάδα ποῦ ξέρουν, ἀλλὰ βλέπετε οὔτε μεγαλόσχημοι μοναχοὶ δὲν ἦταν ἔτσι. Θέλουν εὐλογία μήπως ἀλλάξουν ἐκεῖνο τὸ κόμμα, ποῦ ἔχω ἐκεῖ καὶ δὲν τὸ βάλουν στὸ χρῶμα ἐκεῖνο, ἀλλὰ τὸ βάλουν σὲ μιὰ ἄλλη θέση καὶ ἀπὸ τὴν εὐλογία τῆς εὐλογίας δὲ μὲ βοήθησαν δυστυχῶς καθόλου. Καὶ κάθισα μόνος μου νὰ τὸ φτιάξω καὶ αὐτὸ σὲ τσακίζει καὶ σὲ σκοτώνει. Βλέπετε ἡ Ἱεραποστολὴ δὲν εἶναι μόνο λεφτά. Δὲ μιλάω γιὰ ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Σᾶς ἐξήγησα, δὲν καταλαβαίνουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλὰ τουλάχιστο γιὰ τὸ site μποροῦσαν νὰ μοῦ τὸ φτιάξουν. Οἱ ἄνθρωποι ἐδῶ ἔχουν Ἴντερνετ καὶ ψάχνουν στὸ Ἴντερνετ καὶ βρίσκουν. Καὶ φυσικὰ νὰ βροῦν στοὺς Ὀρθοδόξους τί. Νὰ μὴ συνεχίσω καλύτερα.

Α.Κ.: Δὲν ὑπάρχουν τοπικοὶ ἅγιοι;

Στὴν Ταϊβὰν δὲ γνωρίζω. 'Ὑπάρχουν ὅμως στὴν Κίνα. Ἔχει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικήτας φτιάξει, ὄχι ὁ ἴδιος προσωπικά, ἀλλὰ μὲ τὶς ὁδηγίες του, μιὰ ὑπέροχη εἰκόνα μὲ τοὺς ἁγίους ποῦ μαρτύρησαν στὴν Κίνα, στὴν Ἐπανάσταση τῶν Μπόξερς, τὸν προηγούμενο αἰῶνα, 1900. Ὁ ἱερέας Μητροφάνης Τσὶν Τσόν, ἡ σύζυγός του, ἡ οἰκογένειά του, σφάχτηκαν ὅλοι καὶ πολλοὶ ἄλλοι.

Α.Κ.: Πόσους Ἐνορῖτες ἔχετε;

Φυσικὰ δὲν θὰ ἐννοῆτε ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους. Ἔρχονται τὴν Κυριακὴ περίπου γύρω στὰ 20 ἄτομα. Καμιὰ φορὰ 25. Καὶ κάνουμε τὴ Θεία Λειτουργία, τρῶμε μαζί, παραγέλλουμε πίτσα καὶ τὴν πληρώνω ἐγώ, γιὰ νὰ ζήσουμε μαζί, νὰ εἴμαστε λίγο μαζί. Ἂν δὲν τὴν πληρώσω ἐγώ, δὲ θὰ τὴν πληρώση κανείς. Καὶ οἱ Κινέζοι εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ἡ ζωή τους κινεῖται πάντα γύρω ἀπὸ τὸ φαγητό. Συνεπῶς δὲν θὰ ἐρχόταν κανείς. Εἶναι ἕνας τρόπος νὰ τοὺς κρατήσω καὶ εἶναι ἕνας τρόπος ἐπίσης νὰ μιλήσουμε μετά. Δὲν ὑπάρχει ἡ ἔννοια ἐνορίτης, ὅπως μοῦ λέτε. Διάφοροι ἄνθρωποι ἔρχονται, μερικοὶ ξαναέρχονται, μερικοὶ δὲν ξαναέρχονται, κάποιοι καινούριοι ἔρχονται κλπ.

Α.Κ.: Ποιὲς οἱ πρακτικὲς δυσκολίες στὸ ἔργο σας (γραφειοκρατία, τοπικὲς ἀρχές, οἰκονομικὸ πρόβλημα, ἰδιοκτησία Ἐνορίας κλπ.).

Θὰ ἔπρεπε τὴν ἐρώτηση αὐτὴ νὰ τὴν κάνετε πρώτη! Δὲν εἶναι ἁπλές. Φυσικὰ εἶναι πάρα πολὺ μεγάλες. Στὴν Ἑλλάδα, σᾶς εἶπα, δὲ μποροῦν νὰ καταλάβουν τί σημαίνει ἕνας ἄνθρωπος ἔρχεται μοναχός του ἐδῶ πέρα. Μὰ δὲ λέω νὰ τοῦ δώσουν λεφτά. Κάποιος μοῦ εἶπε φάρμακα, κάποιος μοῦ εἶπε νὰ σοῦ στείλω εἰκονίτσες.. νὰ γράφουν ἀπὸ πίσω καὶ τὸ τροπάριο τοῦ ἁγίου...Του εἶπα ποιός θὰ τὸ διαβάση στὰ ἑλληνικά.

Φυσικὰ καὶ ὑπάρχουν δυσκολίες. Ἦρθα μόνος κι ἔρημος ἐδῶ. Κανεὶς δὲ μὲ βοήθησε νὰ βρῶ ἕνα σπίτι, ποὺ νὰ μείνω. Κανεὶς δὲ μὲ βοήθησε γιὰ τὴ βίζα. Τώρα κάθε τρεῖς μῆνες ἐὰν ἀρρωστήσω καὶ κάνω πάνω ἀπὸ 35 ἀπουσίες, μοῦ κόβουν τὴ βίζα. Δὲν ὑπάρχει τίποτα. Καὶ σᾶς εἶπα, οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας νομίζουν ὅτι ὅλα εἶναι ὡραῖα καὶ καλά. Δὲν εἶναι ἀκριβῶς ἔτσι.

Ἔχω λοιπὸν πρόβλημα βίζας. Ἂν αὔριο τὸ Σχολεῖο μου πῇ δὲν σοῦ δίνω ἄλλο, ἐγὼ τί κάνω. Διότι ἡ Ἐκκλησία ἐδῶ δὲν εἶναι ρέτζιστερ, δὲν ὑπάρχει, δὲν εἶναι νόμιμη, δὲν εἶναι δηλαδὴ Π.Ι.Δ. (Πρόσωπο Ἰδιωτικοῦ Δικαίου), πρέπει ἐγὼ νὰ τὴν κάνω. Ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία εἶναι, ἡ Προτεστάντικη εἶναι καὶ διάφορες ἄλλες, ὄχι ὅλες, ἀλλὰ εἶναι. Λοιπὸν γιὰ νὰ τὴν κάνω ὅμως ἐγὼ νόμιμη καὶ γιὰ νὰ ἔχω ἱεραποστολικὴ βίζα θὰ πρέπη νὰ κάνω ὁρισμένα πράγματα. Πρὶν ὅμως τὰ κάνω ὅλα αὐτά, ὅπως καταλαβαίνετε, αὐτὴ τὴ στιγμὴ εἶμαι παράνομος. Αὐτὸ ποὺ ἔχω Ἐκκλησία -καὶ τὸ λέω αὐτὸ γιατί εὐτυχῶς καὶ φώτισε ὁ Θεὸς τὸν Γιῶργο τὸν Ἀσλανίδη ἀπὸ τὸν Σύλλογο "Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός", καὶ μοῦ δίνει τὰ λεφτὰ γιὰ νὰ νοικιάσω ἕνα μέρος, γιατί ποιός θὰ μοῦ ἔδινε τὰ λεφτά; Ποιός μοῦ δίνει τὰ λεφτά; Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ποὺ μοῦ δίνει 50.000 τὸ μῆνα; Δὲ θέλω νὰ πῶ περισσότερα. Ἂς κρίνη κανεὶς καὶ ἂς καταλάβη. Ἂς εἶναι καλά, λοιπόν, ποὺ φώτισε ὁ Θεὸς αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐξ αἰτίας αὐτῶν ἔχουμε τὴ λεγόμενη Ἐκκλησία, ποὺ εἶναι ἕνα δωμάτιο βασικά, ἦταν πρώην Νηπιαγωγεῖο, καὶ κάνω τὴ Θεία Λειτουργία σ' αὐτὸ τὸ δωμάτιο καὶ ἔχω βαφτίσει, ὅσους ἀνθρώπους ἔχω βαφτίσει. Ποὺ θὰ τὸ κάναμε στὸ δρόμο; Εἶναι εὔκολο νὰ λέμε μεγάλα λόγια καὶ νὰ μὴ πράττουμε τίποτα.

Εἶμαι παράνομος λοιπόν, διότι ὡς σπουδαστὴς δὲ μπορῶ νὰ κάνω θρησκευτικὲς δραστηριότητες. Τὸ ὅτι δὲ μὲ συλλαμβάνουν ἢ τὸ ὅτι δὲ μοῦ κάνουν ἀπέλαση (γιατί τὸ πρῶτο εἶναι ἀπέλαση) εἶναι διότι δὲν παίρνω χρήματα. Ἐὰν πάρω χρήματα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, δηλαδὴ κάποια συνεισφορά, ἐπειδὴ θὰ πρέπη νὰ πληρώση στὸ κράτος, τότε θὰ μὲ ἀπελάσουν ἀμέσως. Στὴν Ταϊβὰν ὑπάρχουν διάφορα εἴδη βίζας, ὅπως ὑπάρχουν καὶ στὴν Ἑλλάδα, ἱεραποστολική, φοιτητική, ἐργασίας, κά. Ἐὰν π.χ. ἔχης φοιτητικὴ βίζα καὶ δουλέψης στὴν Ταϊβὰν καὶ σὲ συλλάβουν, παίρνεις ἀπέλαση ἀμέσως. Ἀπαγορεύεται νὰ δουλέψω. Ὅλα τὰ ἄλλα παιδιὰ στὸ Σχολεῖο μου κάνουν ἀγγλικὰ καὶ βγάζουν κάποια χρήματα. Ἤθελα καὶ ἐγὼ νὰ δουλέψω, ἀλλὰ ἂν μὲ πιάσουν καὶ μὲ διώξουν μετὰ δὲν εἶναι ὅτι διώχνουν ἐμένα, ἀλλὰ διώχνουν τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ συνεπῶς δὲν ξανάρχεσαι ἐδῶ. Σοῦ κάνουν ἀπέλαση, σὲ βάζουν στὸ ἀεροπλάνο ὅπως εἶσαι μὲ τὰ ροῦχα σου, πληρώνουν τὸ εἰσιτήριο καὶ φεύγεις. Δὲν παίρνεις οὔτε τὰ πράγματα σου. Ἡ Ἀστυνομία τὸ ξέρει, ἀλλὰ κάνει τὰ στραβὰ μάτια, γιατί ἀκόμα δὲν ἔκανα τίποτα. Ἂν ἕνας Προτεστάντης μὲ καταγγείλη καὶ ἐπιμείνη, μπορεῖ καὶ νὰ μοῦ συμβῇ καὶ ἐμένα αὐτό. Νὰ μὲ βάλουν σὲ ἕνα ἀεροπλάνο καὶ νὰ μὲ διώξουν. Δὲν εἶναι τρελλοί, ἀφοῦ βλέπουν τὸ site μου, βλέπουνε ποὺ μὲ καλοῦνε, βλέπουνε ποὺ μιλάω, γι' αὐτὸ προσπαθῶ καὶ κρατῶ ἕνα χαμηλὸ προφὶλ νὰ μὴν δείχνομαι πολύ. Λοιπόν, δὲν εἶναι τόσο ἁπλὰ τὰ πράγματα καὶ δυστυχῶς δὲν ἔχω καμία βοήθεια ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, μὰ οὔτε ἕνα τηλέφωνο, δὲν ἐννοῶ κἂν βοήθεια, νὰ μάθουν ἂν ζῶ.

Οἰκονομικὸ πρόβλημα; Φυσικά. Ἐδῶ τὰ πάντα εἶναι περίπου στὶς δέκα φορὲς πιὸ ἀκριβὰ ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, γιατί τὸ νόμισμα 1 ταϊβανέζικο δολλάριο ἦταν παλιὰ γύρω στὶς 12 δραχμές, Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ἔτσι τί σημαίνει ἀκρίβεια.

Μοῦ λέτε ἰδιοκτησία ἐνορίας. Μὲ κάνετε νὰ γελάω. Καλύτερα νὰ μὴ σᾶς ἀπαντήσω. Πιστεύω νὰ ἔχετε καταλάβει τί σημαίνει αὐτὸ τὸ ἀνέκδοτο. Θὰ πρέπη νὰ προσπαθήσουν οἱ ἀναγνῶστες σας νὰ βάλουν μὲ τὸ νοῦ τους τοὺς ἑαυτούς τους νὰ ἔρθουν σὲ μιὰ χώρα ποὺ δὲν ξέρουν κανέναν, ποὺ δὲ γνωρίζουν τὴ γλῶσσα, γιὰ νὰ ἀρχίσουν μιὰ ἐκκλησία παράνομα καὶ ἔχει ὁ Θεός.

Α.Κ.: π. Ἰωνᾶ, σᾶς εὐχαριστοῦμε πολύ, διότι δώσατε λίγο ἀπὸ τὸν πολύτιμο χρόνο σας γιὰ νὰ μᾶς ἀπαντήσετε στὶς "ἀνακριτικὲς ἀλλὰ καὶ ὡραῖες ἐρωτήσεις", ὅπως σεῖς ἐπισημάνατε.

Σᾶς εὐχαριστῶ καὶ ἐγὼ πάρα πολύ. Ἰδιαίτερα τὸν Σεβασμιώτατο, γιατί τὴ σκέψη του κηρύττω, τὴ Θεολογία του κηρύττω, ὄχι κηρύττω, τέλος πάντων προσπαθῶ νὰ παρουσιάσω, Τὰ βιβλία του εἶναι ὁ μόνος λόγος ποὺ ἔχουμε γιὰ τὴν Ἀσία. Συγχωρέστε μὲ ἂν κάποια ποὺ λέω εἶναι λάθη ἢ πικρὰ παραπάνω ἀπὸ ὅ,τι πρέπει. Προσπαθῶ νὰ πῶ τὴν ἀλήθεια, ὅπως νιώθω. Εὔχεσθε σᾶς παρακαλῶ γιὰ μένα, γιατί πολλοὺς πειρασμοὺς ἔχω μόνος καὶ ἔρημος ἐδῶ, νὰ παλέψω μὲ τὸν ἑαυτό μου, μὲ τὶς ἁμαρτίες μου, μὲ τὰ πάντα. Τοὐλάχιστον νὰ μὲ θυμᾶστε σᾶς παρακαλῶ στὴ Θεία Λειτουργία, πρῶτα τὴν Ἐκκλησία μᾶς ἐδῶ καὶ ἐμένα μετά. Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλύτερο πρᾶγμα. Σᾶς εὐχαριστῶ πάρα πολὺ καὶ πάλι καὶ γιὰ μένα εἶναι μεγάλη χαρά το νὰ ἔχουμε μία ἐπικοινωνία.

Τὴ μετάνοιά μου στὸ Σεβασμιώτατο καὶ σ' ὅλους τοὺς Πατέρες καὶ στοὺς Ἀδελφοὺς ἐκεῖ. Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ!

Καὶ μείς, π. Ἰωνᾶ