Γεγονότα καὶ Σχόλια: Η Εκπαίδευση στο σύγχρονο κράτος - Η πρόφαση του πολυπολιτισμού

Η Εκπαίδευση στο σύγχρονο κράτος

Στο προηγούμενο φύλλο της Παρέμβασης, επηρεασμένοι από τις συζητήσεις που έγιναν για το εκκολαπτόμενο ευρωπαϊκό σύνταγμα, σημειώσαμε ότι το σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος βλέπει μόνο το σήμερα, χωρίς ιστορικές ρίζες, χωρίς οράματα και “διδακτική διάθεση” για τους πολίτες του. Δείχνει απρόθυμο να αναλάβη την ευθύνη της προβολής προτύπων. Θέλει τον ρόλο του απλού διαχειριστή των καταστάσεων που δημιουργεί η ελεύθερη ανθρώπινη δραστηριότητα.

Αυτό το πνεύμα αναγκαστικά θα περάση από την εκπαίδευση, στην οποία πρέπει να πούμε ότι διακριτικά ήδη έχει αρχίσει να περνάη.

Η επισήμανση μιας λεπτομέρειας αποδεικνύει αυτή την πραγματικότητα. Η λεπτομέρεια είναι ο υπερτονισμός από πολλούς ως – σχεδόν αποκλειστικού– σκοπού του σχολείου το “να μαθαίνη στα παιδιά πώς να μαθαίνουν”. Αυτός ο σκοπός είναι πράγματι ένας από τους σημαντικούς σκοπούς του σχολείου, γιατί περισσότερο από την απροϋπόθετη ανάγνωση των σχολικών βιβλίων και την αποστήθισή τους αυτό που πρέπει να μαθαίνουν τα παιδιά είναι οι τρόποι της έρευνας και το πώς να προσεγγίζουν τα γνωστικά αντικείμενα των μαθημάτων που διδάσκονται.

Το λεπτό σημείο στην υπόθεση αυτή είναι το εξής: Όταν βάζουμε ως βασικό σκοπό του σχολείου “να μάθουν τα παιδιά πώς να μαθαίνουν”, σημαίνει ότι τοποθετούμε σε δεύτερη μοίρα το “τί θα μαθαίνουν”. Αυτό το “τί” μπορεί να μην επηρεάζη τα μαθηματικά ή την φυσική, επηρεάζει όμως την ιστορία, τα θρησκευτικά, γενικά τα μαθήματα που σχετίζονται με την περιγραφή της εθνικής ή θρησκευτικής ιδιοπροσωπίας του λαού. Όταν υπερτονίζεται το “πώς” είναι εύκολο να σχετικοποιηθή το “τί” διδάσκεται. Οπότε είναι εύκολο και στο κράτος να απεκδυθή την ευθύνη της προβολής “προτύπων” ή κάποιας συγκεκριμένης θρηκευτικής παραδόσεως.

Η πρόφαση του πολυπολιτισμού

Σαν πρόφαση για την διακριτική απέκδυση του κράτους από την ευθύνη προβολής προτύπων προβάλλεται η μετατροπή της ελληνικής κοινωνίας σε πολυπολιτισμική. Γι’ αυτή την πρόφαση ο καθηγητής Β. Καραποστόλης σε άρθρο του με τίτλο “Το ζήτημα των προτύπων στην Εκπαίδευση” (περιοδ. Σύγχρονη Εκπαίδευση, τ. 129) σημειώνει: “Το ότι το ακροατήριο είναι εθνικά και θρησκευτικά σύνθετο παρέχει επαρκή δικαιολογία σε ορισμένους για να προτείνουν την αναθεώρηση της ύλης των μαθημάτων και την προσαρμογή τους απλώς στο γεγονός ότι η “προπαιδεία” των μαθητών δεν είναι ενιαία. Αντί να αναζητήσουν ένα νέο τρόπο ώστε ο πολιτισμός της χώρας που υποδέχεται και φιλοξενεί τους αλλοδαπούς να απευθύνεται προς αυτούς χωρίς υπεροψία, αλλά και χωρίς να αυτοαναιρείται χάριν της διαλλακτικότητας, οι υπερπλουραλιστές αυτοί φθάνουν στο σημείο να ζητήσουν ελάττωση του “ελληνοκεντρισμού”. Λες και το σχολείο είναι χώρος όπου ανταλλάσσονται καλές διπλωματικές προθέσεις”.

Μια κοινωνία “αν θέλει να διεγείρει την σκέψη των νέων οφείλει να επιλέξει και να αποκλείσει” αρχές και πρότυπα. Αλλιώς ναρκώνει την σκέψη και την κρίση.

π.Θ.Α.Β.