Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Προφήτης Ζαχαρίας ὁ πατέρας τοῦ Τιμίου Προδρόμου, 5 Σεπτεμβρίου

Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ὁ Προφήτης Ζαχαρίας ἦταν Ἱερεὺς τοῦ Θεοῦ, τὴν περίοδο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Κάποια φορά, κατὰ τὴν διάρκεια τῆς τελέσεως τῶν ἱερατικῶν του καθηκόντων, τὴν ὥρα ποὺ εἰσῆλθε στὸν Ναὸ γιὰ νὰ θυμιάση, τὸν ἐπισκέφθηκε ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ καὶ τοῦ ἀνήγγειλε ὅτι ἡ σύζυγός του Ἐλισάβετ θὰ γεννήση γιὸ καὶ τὸ ὄνομά του θὰ εἶναι Ἰωάννης. Ὁ Ζαχαρίας δυσπίστησε, ἐπειδὴ ἡ Ἐλισάβετ ἦταν στεῖρα καὶ γριὰ καὶ ὁ ἴδιος ἦταν προχωρημένης ἡλικίας καὶ γι αὐτὸ ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ τοῦ εἶπε ὅτι θὰ μείνη ἄλαλος μέχρι νὰ γεννηθῇ τὸ παιδί, ἐπειδὴ δὲν ἐπίστευσε στὰ λόγια του, τὰ ὁποῖα θὰ ἐπαληθευθοῦν στὸν κατάλληλο καιρό.

Μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Τιμίου Προδρόμου λύθηκε ὁ γλῶσσα τοῦ Προφήτη Ζαχαρία καὶ εὐλογοῦσε τὸν Θεό. Ἐπίσης προφήτευσε ὅτι τὸ παιδὶ θὰ ὀνομασθῇ Προφήτης τοῦ Ὑψίστου καὶ θὰ προπορευθῆ γιὰ νὰ ἐτοιμάση τὰς ὁδοὺς τοῦ Κυρίου.

Ὁ Προφήτης Ζαχαρίας εἶχε μαρτυρικὸ τέλος. Τὸν φόνευσαν μεταξὺ τοῦ Ναοῦ καὶ τοῦ Θυσιαστηρίου.

Στὸ πρῶτο κεφάλαιο τοῦ Κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου περιγράφεται ἡ ὀπτασία τοῦ Προφήτη Ζαχαρία, ὁ διάλογός του μὲ τὸν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ, τὰ περιστατικὰ τῆς γεννήσεως τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ κ.λ.π. Μπορεῖ νὰ ἀνατρέξη κανεὶς καὶ νὰ τὰ μελετήση. Ἐδῶ θὰ περιοριστοῦμε στὰ παραπάνω καὶ στὴν συνέχεια θὰ τονίσουμε δύο σημεῖα, ποὺ ἔχουν σχέση μὲ τὸν βίο καὶ τὴν πολιτεία τοῦ Προφήτη Ζαχαρία.

Πρῶτον. Ὁ Προφήτης Ζαχαρίας καὶ ἡ σύζυγός του Ἐλισάβετ ἦσαν ἕνα εὐλογημένο ἀνδρόγυνο. Ἀγαποῦσαν πολὺ τὸν Θεὸ καὶ τὸν παρακαλοῦσαν καθημερινὰ νὰ τοὺς ἀξιώση νὰ ἀποκτήσουν παιδί, ἐπειδὴ ἡ ἀτεκνία τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἐθεωρεῖτο ὄνειδος. Ὁ Θεὸς ἀπήντησε στὶς προσευχές τους, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ χρόνια, ὅταν εἶχαν πιὰ γεράσει καὶ ἀνθρωπίνως ἦταν ἀδύνατο νὰ τεκνοποιήσουν. Ὁ Προφήτης Ζαχαρίας δυσπίστησε στὰ λόγια τοῦ Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, ἐπειδὴ τοῦ φάνηκαν παράδοξα καὶ ζητοῦσε ἐξηγήσεις γιὰ τὸ πῶς θὰ γινόταν αὐτό, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ἦταν γέρος καὶ ἡ σύζυγός του γριὰ καὶ στεῖρα. Δηλαδή, ζητοῦσε νὰ κατανοήση μὲ λογικὲς διεργασίες τὸ μυστήριο, τὸ ὁποῖο ὅμως γίνεται ἀποδεκτὸ μόνον μὲ τὴν πίστη.

Ὁ πειρασμὸς τῆς λογικῆς θέτει σὲ δοκιμασία, κάποιες φορές, ἀκόμα καὶ τὴν πίστη τῶν εὐλαβῶν καὶ ἐναρέτων. Ὁ Προφήτης Ζαχαρίας λόγῳ τῆς μεγάλης του πίστης, ἀλλὰ καὶ τῆς ἐσωτερικῆς του καθαρότητος, ἀξιώθηκε νὰ δὴ τὸν Ἀρχάγγελο Γαβριὴλ καὶ νὰ συνομιλήση μαζί του. Παρ ὅλα αὐτὰ ὅμως δυσπιστεῖ καὶ γι αὐτὸ ὁ Ἀρχάγγελος, ὅπως τονίζει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἀγανάκτησε καὶ τὸν τιμώρησε. Ἐπειδή, συνεχίζει ὁ Ἅγιος, "ὅταν ὁ Θεὸς ὁμιλεῖ δὲν πρέπει νὰ κινῇ κανεὶς τοὺς λογισμούς του, οὔτε νὰ ἐπηρεαζεται ἀπὸ τὴν ἀνάγκη τῆς φύσεως, ἢ ἀπὸ κανένα ἄλλο πρᾶγμα, ἀλλὰ νὰ δέχεται τὶς ἀποφάσεις τοῦ Θεοῦ μὲ πίστη. Ἐπειδὴ δὲν ὑπάρχει τίποτε, ποὺ νὰ εἶναι ἀνώτερο ἀπὸ τὴν δύναμη τῆς ἀποφάσεως τοῦ Θεοῦ. Καὶ στὴν συνέχεια ἐρωτᾶ: "Τί ποιεῖς, ἄνθρωπε; Ὁ Θεὸς ἐπαγγέλλεται καὶ ἐπὶ ἡλικίαν καταφεύγεις καὶ γῆρας προβάλλη; μὴ γὰρ ἰσχυρότερον τὸ γῆρας τῆς ἐπαγγελίας τοῦ Θεοῦ; μὴ δυνατοτέρα ἡ φύσις τοῦ δημιουργοῦ τῆς φύσεως; ὁ λόγος αὐτοῦ τὸν οὐρανὸν ἔστησεν, ὁ λόγος αὐτοῦ τὴν κτίσιν παρήγαγεν, ὁ λόγος αὐτοῦ ἀγγέλους ἐποίησεν, καὶ σὺ περὶ γεννήσεως ἀμφιβάλλεις;". Καὶ συνεχίζει: "Γι αὐτὸ καὶ τὸν τιμώρησε ὁ ἄγγελος χωρὶς νὰ ὑπολογίση τὴν ἱερωσύνη του. Μᾶλλον γι αὐτὸ κατὰ κύριον λόγο τιμωρήθηκε, ἐπειδὴ ς ἱερεὺς εἶχε μεγαλύτερη τιμὴ ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχη καὶ μεγαλύτερη πίστη".

Λέγεται ὅτι Θεὸς τιμωρεῖ μὲ τὴν ἔννοια ὅτι ἐπιτρέπει τὴν τιμωρία, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς δὲν τιμωρεῖ κανέναν. Ὁ ἄνθρωπος αὐτοτιμωρεῖται καὶ αὐτοκολάζεται, ἐπειδὴ μὲ τὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα του ἐκδιώκει την Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ τὸν ἄνθρωπο καὶ σέβεται τὴν ἐλευθερία του καὶ ἐπιτρέπει τὶς δοκιμασίες γιὰ λόγους παιδαγωγικούς. "Ἐννόησον φιλανθρωπίαν Δεσπότου... ὅταν μάθης ὅτι δικαίως ἐκολάσθης, τότε σὲ ἀπαλλάττω τῆς τιμωρίας". Δέθηκε ἡ γλῶσσα, ἐπειδὴ αὐτὴ "διηκόνησε πρὸς τὴν τῶν ρημάτων ἀπιστίαν" (ἱερὸς Χρυσόστομος).

Δεύτερον. Μετὰ τὴν γέννηση τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, ὁ ὁποῖος ὀνομάζεται Πρόδρομος καὶ Φωνὴ τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ἤτοι τοῦ Χριστοῦ, ὁ Προφήτης Ζαχαρίας ἀπέκτησε καὶ πάλι τὴν φωνή του καὶ ἐλάλησε λόγον ἀγαθόν. Εὐλόγησε τὸν Θεό, τὸν εὐχαρίστησε γιὰ τὴν μεγάλη Τοῦ δωρεὰ καὶ προφήτευσε τὸ μέλλον καὶ τὴν ἐξέλιξη τοῦ παιδιοῦ. Δυσπίστησε ἀπὸ ἀνθρώπινη ἀδυναμία, ἀλλὰ προφανῶς μετενόησε καὶ γι αὐτὸ ἔλαβε ἄφεση ἁμαρτιῶν καὶ δὲν ἀπώλεσε τὸ χάρισμα τῆς προφητείας. Ὅπως ἀναφέρει στὴν προφητεία του, ὁ Θεὸς ἐπισκέπτεται μὲ τὴν ἀγάπη Τοῦ τὸν λαὸ Τοῦ, ὅταν μετανοῆ εἰλικρινά, καὶ τοῦ δίνει ἄφεση ἁμαρτιῶν, γιὰ νὰ συνεχίση νὰ Τὸν λατρεύη "ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνη".

Ἡ περίπτωση τοῦ Προφήτη Ζαχαρία πρέπει νὰ μᾶς προβληματίση καὶ νὰ μᾶς κάνη πιὸ προσεκτικούς. Ἐὰν ὑπέπεσε αὐτὸς στὸ ἁμάρτημα τῆς δυσπιστίας καὶ τῆς ἀμφιβολίας, πόσο μᾶλλον κινδυνεύουμε ἐμεῖς. Ἐπειδὴ οὔτε τὴν πίστη τοῦ προφήτη Ζαχαρία ἔχουμε, οὔτε τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἐσωτερική του καθαρότητα διαθέτουμε.

Ἐκκλησιαζόμαστε, μελετοῦμε τὴν Ἁγία Γραφή, τοὺς βίους καὶ τοὺς λόγους τῶν Ἁγίων, ἀκοῦμε κηρύγματα, λέμε ὅτι πιστεύουμε στὸν Θεὸ καὶ ὅμως σὲ κρίσιμες στιγμὲς ἀμφιβάλλουμε γιὰ τὸ ἂν ὑπάρχη αἰώνια ζωή, παράδεισος, κόλαση, ἄγγελοι, δαίμονες, ἂν θὰ γίνη Δευτέρα Παρουσία κ.λ.π. Καὶ μᾶς τρομάζει ὁ θάνατος, ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε προσωπικὴ ἐμπειρία τῆς αἰωνίου θείας ζωῆς.

Εἶναι ἀνάγκη νὰ πάρουμε στὰ σοβαρὰ τὸ θέμα τῆς πνευματικῆς μας θεραπείας καὶ νὰ μὴ παίζουμε μὲ τὴν σωτηρία μας, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι μὲν φιλάνθρωπος, πλὴν ὅμως "οὐ μυκτηρίζεται".