Skip to main content

Γεγονός καὶ Σχόλιο: Χριστιανισμὸς καὶ Εὐρώπη

Πολλοὶ κάνουν λόγο γιὰ τὸν ἀποχριστιανισμὸ τῆς Εὐρώπης, ὅπως φαίνεται τόσο στὸν τρόπο ζωῆς τῶν ἀνθρώπων, ὅσο καὶ στὰ νομικὰ καὶ πολιτικὰ κείμενα, μὲ τὰ ὁποῖα ἐπιχειρεῖται ἡ θεσμικὴ ἐξέλιξη τῆς Εὐρώπης καὶ ἡ ἑνότητά της.

Θέλω νὰ βλέπω τὸ φαινόμενο αὐτό, τὸν λεγόμενο ἀποχριστιανισμὸ τῆς Εὐρώπης, ἀπὸ μιὰ ἄλλη ὀπτικὴ γωνία. Δηλαδὴ θεωρῶ ὅτι γιὰ τὸν λεγόμενο ἀποχριστιανισμὸ αὐτὸν ἔχει εὐθύνη σὲ μεγάλο βαθμὸ ὁ Χριστιανισμός, ὅπως ἐκφραζόταν στὸν Εὐρωπαϊκὸ χῶρο.

Εἶναι γνωστὸν ὅτι στὴν δημιουργία τῶν ρευμάτων τῆς ἀναγέννησης, τοῦ διαφωτισμοῦ, τοῦ ρομαντισμοῦ, τῆς νεωτερικότητος καὶ τῆς μετανεωτερικότητος, ποὺ κέντρο ἔχουν τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν αὐτοθεοποίησή του, συνετέλεσε πολὺ ἡ ἀποτυχία τοῦ δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ σχολαστικισμὸς στηρίχθηκε στὴν λογική, ἡ ὁποία προσπάθησε νὰ κατασκευάση ἕναν θεὸ ποὺ δὲν ἀναπαύει τὸν ἄνθρωπο, ἕνα θεὸ εἴδωλο τῆς μεταφυσικῆς καὶ τῆς φιλοσοφικῆς ὀντολογίας. Μὲ ἕναν τέτοιο θεὸ προσπάθησε ὁ σχολαστικισμὸς νὰ κυριαρχήση στὴν κοινωνία. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι πρὸς τὸν σκοπὸ αὐτὸν χρησιμοποιήθηκε ὁ φεουδαλισμὸς στὴν πιὸ ἀπάνθρωπη καὶ ρατσιστική του μορφή. Ἀντίδραση στὸν σχολαστικισμὸ εἶναι ἡ μεταρρύθμιση μὲ τὶς ποικίλες ἐκφράσεις καὶ ἐκφάνσεις της ποὺ καὶ αὐτὴ ἁπλῶς μετακινήθηκε ἀπὸ τὴν λογικὴ καὶ προχώρησε στὴν ἐξωτερικὴ ἐπιδερμικὴ ἠθική.

Καὶ οἱ δύο αὐτὲς ἐκφράσεις τοῦ δυτικοῦ Χριστιανισμοῦ, ὁ σχολαστικισμὸς καὶ ὁ εὐσεβισμός, ἄφησαν πεινασμένο τὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα, ἕρμαιο στὴν ὑπαρξιακή του ἀγωνία, ἐγκαταλελειμμένο στὰ δόντια τοῦ πειναλέου θηρίου τοῦ ὑπαρκτικοῦ καὶ ψυχολογικοῦ θανάτου ποὺ γεννιέται ἀπὸ τὸν βιολογικὸ θάνατο καὶ ὁ ὁποῖος βρίσκεται μέσα στὰ ἴδια τὰ γονίδιά μας.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριά, ὅταν ὁ Χριστιανισμὸς γίνεται ἰδεολογία, τότε κάνει τὸν ἄνθρωπο ἐπιθετικό, φανατικό, φαντασιόπληκτο ὁραματιστή, πρᾶγμα ποὺ ἔχει φοβερὲς κοινωνικὲς συνέπειες.

Ἕναν τέτοιο Χριστιανισμό, ποὺ συνδέεται μὲ τὴν ἰδεολογία καὶ τὴν μεταφυσική, ποὺ ἀφήνει ἀλύτρωτο τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου δὲν τὸν θέλουν οἱ δυτικοὶ καὶ τὸν ἀπεκήρυξαν μὲ τὸ σύνθημα τοῦ θανάτου τοῦ Θεοῦ. Δὲν μᾶς χρειάζεται ἕνας θεὸς ποὺ εἶναι σκληρὸς καὶ ἀδυσώπητος στὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ τὶς ὑπαρκτικὲς καὶ ὑπαρξιακές του ἀνησυχίες, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ πλησιάση τὸν ἄνθρωπο τρυφερὰ καὶ στοργικά.

Ἀκριβῶς γι' αὐτὸν τὸν λόγο δὲν εἶναι σωστὸ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι νὰ καταφερόμαστε μόνον ἐναντίον τῶν Εὐρωπαίων ὅτι ζοῦν τὸν «πνευματικὸ μηδενισμό» τους καὶ τὸ ὑπαρξιακὸ κενό, οὔτε ἀκόμη νὰ ὑπερασπιζόμαστε ἕναν Χριστιανισμὸ ποὺ πρέπει νὰ τεθῇ στὸ Εὐρωπαϊκὸ Σύνταγμα, ὅταν αὐτὸς ὁ Χριστιανισμὸς ἀποτελεῖ πικρὴ καὶ ὀδυνηρὴ ἀνάμνηση γιὰ τοὺς ἀνθρώπους αὐτούς, μὲ τοὺς ἰδεολογοποιημένους θρησκευτικοὺς πολέμους καὶ τὶς ἐξουσιαστικὲς τάσεις.

Ἄλλο εἶναι τὸ χρέος τῶν ὀρθοδόξων σήμερα στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο. Ἔργο τους εἶναι νὰ προσφέρουν τὴν ἡσυχαστικὴ θεολογία τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως, ποὺ ἐκφράζει ἕναν Θεὸ ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας, ὁ ὁποῖος πλησιάζει στοργικὰ τὸν κουρασμένο ἄνθρωπο, χωρὶς νὰ τὸν ξεκουφαίνη μὲ τὴν σκληρότητα τῆς ἰδεολογικῆς καὶ ἠθικιστικῆς λογοπλοκίας καὶ τοῦ μεταδίδει λόγο ζωῆς ποὺ εἰσέρχεται μέσα στὰ ἐρεβώδη σπήλαια τοῦ θανάτου, τὸν ὁποῖο βιώνει καθημερινὰ μέσα στὴν ὕπαρξή του. Ὁ δυτικὸς ἄνθρωπος χρειάζεται ἕναν λόγο ποὺ χρησιμοποιεῖ γιατρικὰ καὶ ὄχι γιατροσόφια, χρησιμοποιεῖ δηλαδὴ λάδι γιὰ τὶς πληγές, μέλι γιὰ τὸν γλυκασμό, κερὶ γιὰ τὸν φωτισμὸ καὶ λιβάνι γιὰ τὴν εὐώδη ἀνύψωση. Κάθε ὀρθόδοξος λόγος χωρὶς τὸ λάδι, τὸ μέλι, τὸ κερὶ καὶ τὸ λιβάνι εἶναι ἀπνευμάτιστος καὶ ἀπονευρωμένος. Ἕναν τέτοιο λόγο εἶχαν οἱ κατὰ Χριστὸν σαλοί, γι' αὐτὸ καὶ αὐτοὶ εἶναι ἀπαραίτητοι στὴν σκληρὴ καὶ λογικοκρατούμενη ἀπάνθρωπη ἐποχή μας.

Ν.Ι.

ΓΕΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΟ

  • Προβολές: 2784