Βιβλιοπαρουσίαση: Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: “Συνοδικά και Πατριαρχικά Κείμενα”

Ἐξεδόθη ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) τὸ νέο βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου μας μὲ θέμα τὶς σχέσεις Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τίτλο "Συνοδικὰ καὶ Πατριαρχικὰ Κείμενα".

Τὸ βιβλίο περιέχει τὶς ἑξῆς ἑνότητες μὲ τὰ ἐπὶ μέρους κεφάλαια:

Α' Ἄρθρα: 1. Σύντομο ἱστορικὸ τῶν σχέσεων Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου - Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 2. Ἡ θεωρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνοποίησης τοῦ Ἑλλαδικοῦ χώρου, 3. Ἱεραρχία καταλλαγῆς καὶ καθορισμοῦ ρόλων, 4. Νὰ τερματισθῇ ἡ κρίση μεταξὺ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν

Β' Αὐτοκεφαλία καὶ ὁ Συνοδικὸς Τόμος τοῦ 1850: –Α' Οἰκουμενικότητα καὶ αὐτοκεφαλία, 1. Οἰκουμενικότητα καὶ αὐτοκεφαλία, 2. Ὁ χαρακτῆρας καὶ ἡ προοπτικὴ τῆς αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας, –Β' Τὸ κείμενο τοῦ Συνοδικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Τόμου τοῦ 1850, 1. Ἡ ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, 2. Ἡ λειτουργία τοῦ αὐτοκεφάλου, 3. Οἱ ὅροι τῆς αὐτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 4. Ἡ ἀνακήρυξη τῆς αὐτοκεφαλίας, 5. Εὐχὲς καὶ δεήσεις, 6. Περιορισμὸς τοῦ Αὐτοκεφάλου.

Γ' Ἡ Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ 1928: 1. Μερικὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα, 2. Τὸ περιεχόμενο τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως, 3. Βασικὰ κανονικὰ ζητήματα τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως, 4. Νομοκανονικὴ ὑπόσταση τῶν Μητροπόλεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι, 5. Ἡ ἀλληλογραφία μετὰ τὴν ἔκδοση τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928, 6. Τὸ πρόσφατο Πατριαρχικὸ Γράμμα, 7. Παραδείγματα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησιαστικὴ παράδοση.

Δ' Παράρτημα μὲ τὰ κείμενα τοῦ Συνοδικοῦ Τόμου τοῦ 1850 καὶ τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928.
Κυκλοφορεῖ σ' ὅλα τὰ Θρησκευτικὰ Βιβλιοπωλεῖα. Γιὰ παραγγελίες στὸ τηλέφωνο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς 2261035135.

Ἐν συνεχείᾳ δημοσιεύουμε τὸν πρόλογο τοῦ βιβλίου ποὺ ἔγραψε ὁ Σεβασμιώτατος.

***

Πρὶν δύο χρόνια ἐξέδωσα ἕνα βιβλίο μὲ τίτλο «Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος», στὸ ὁποῖο παρουσίαζα τὸν τρόπο διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἐποχὴ μέχρι σήμερα, καθὼς ἐπίσης ἐξέθετα μερικὲς πτυχὲς αὐτῆς τῆς σχέσης μεταξὺ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν καὶ πῶς διαμορφώθηκαν διὰ μέσου του χρόνου.

Σύγχρονα αἴτια μὲ ἐξανάγκασαν νὰ ἀσχοληθῶ καὶ πάλι μὲ τὸ θέμα αὐτό, δημοσιεύοντας διάφορα ἄρθρα στὶς ἐφημερίδες καὶ ἑρμηνεύοντας τὰ δύο Πατριαρχικὰ Κείμενα, ἤτοι τὸν Συνοδικὸ καὶ Πατριαρχικὸ Τόμο τοῦ 1850 καὶ τὴν Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξη τοῦ 1928. Μὲ τὸ πρῶτο κείμενο δόθηκε τὸ αὐτοκέφαλο στὴν κατὰ Ἑλλάδα Ἐκκλησία καὶ μὲ τὸ δεύτερο παραχωρήθηκαν "ἐπιτροπικῶς" οἱ Ἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου στὴν Ἑλλάδα, οἱ ὁποῖες πολιτικὰ εἶχαν ἀποκληθῇ "Νέες Χῶρες".

Βεβαίως, ὑπάρχουν καὶ ἄλλες δύο Πατριαρχικὲς Πράξεις, ἤτοι τοῦ 1866 μὲ τὴν ὁποία δόθηκαν στὴν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τὰ Ἑπτάνησα, καὶ ἡ Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ 1882, μὲ τὴν ὁποία δόθηκαν στὴν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἡ Θεσσαλία, ἡ Ἄρτα καὶ εἴκοσι τρία χωριὰ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰωαννίνων. Ἀλλὰ δὲν μνημονεύονται ἐδῶ σὲ εἰδικὸ κεφάλαιο, ἁπλῶς γίνεται ἀναφορὰ σὲ μερικὰ σημεῖα, γιατί οἱ Μητροπόλεις αὐτὲς ἀφομοιώθηκαν κατὰ πάντα μὲ τὴν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ γι' αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ γίνη ἰδιαίτερος λόγος. Ἐπίσης ὑπάρχει καὶ ἡ Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ 1908, μὲ τὴν ὁποία δόθηκαν στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος οἱ Μητροπόλεις τῆς Εὐρώπης, τῆς Ἀμερικῆς, τῆς Αὐστραλίας, ἀλλὰ δὲν γίνεται ἰδιαίτερος λόγος, διότι μὲ τὴν Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ 1922 ἤρθη ἡ προηγούμενη Πατριαρχικὴ Πράξη, ὁπότε τώρα ἀνήκουν στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο.

Τὰ κείμενα αὐτὰ δημοσιεύονται στὸ παρὸν βιβλίο καί, βεβαίως, πρέπει νὰ ὑπενθυμίσω ὅτι ἡ παροῦσα ἔκδοση σχετίζεται μὲ τὸ βιβλίο «Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος», ποὺ ἐξεδόθη πρὶν δύο χρόνια.

Τελικὰ πιστεύω ὅτι τὸ πρόβλημα ποὺ ἀνέκυψε δὲν εἶναι τόσο νομικὸ ὅσο ἐκκλησιαστικὸ καὶ δὲν εἶναι τόσο προσωπικὸ ὅσο θεσμικό. Καὶ εὔχομαι νὰ λυθῇ τὸ συντομώτερο, μὲ ψυχραιμία καὶ νηφαλιότητα γιὰ τὴν εἰρήνευση τῶν Ἐκκλησιῶν.

Ἔγραφα στὴν Ναύπακτο τὴν 1η Ἰανουαρίου 2004, ἑορτὴ τῆς κατὰ σάρκα περιτομῆς τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ μνήμη τοῦ Μεγάλου Βασιλείου Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας.

Ὁ Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ