Ἀποστόλου Ζορμπᾶ: Ἐκκλησιασμὸς Μαθητῶν

Ἀποστόλου Ζορμπᾶ, δρ. Φ. διευθυντὴ τοῦ 1ου Λυκείου Ναυπάκτου

Παντοτε ἀπὸ τὶς πιὸ προβληματικὲς "σχολικὲς δραστηριότητες" ἦταν ὁ ἐκκλησιασμός. Οἱ μαθητές, τοὐλάχιστον οἱ περισσότεροι, προσπαθοῦσαν νὰ βροῦν τρόπους γιὰ νὰ τὸν ἀποφύγουν εἴτε ἀποσκιρτῶντας στὸν δρόμο εἴτε πηγαίνοντας στὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας εἴτε φεύγοντας ἀπὸ αὐτὴν μετὰ τὰ πρῶτα 20 λεπτά.

Τὰ τελευταῖα χρόνια βλέπουν τὸν ἐκκλησιασμὸ ὡς δίωρη ἐλάφρυνση τοῦ ἡμερησίου προγράμματος καὶ ὡς μιὰ καλὴ εὐκαιρία νὰ κοιμηθοῦν καὶ νὰ ξεκουραστοῦν ἐκείνη τὴν ἡμέρα περισσότερο. Καθὼς οἱ ἀπαιτήσεις τοῦ Λυκείου καὶ τῶν ἐξετάσεων εἶναι πιεστικώτερες, οἱ μανᾶδες ἐγκρίνουν ἡ καὶ προτείνουν οἱ ἴδιες τὴν ὁδὸ τοῦ περισσότερου ὕπνου. Ἐννοεῖται ὅτι κάποιες προσπάθειες γιὰ παρουσίες μὲ χαρτάκια ἡ ἀστυνόμευση τῶν μαθητῶν, γιὰ νὰ μὴν φεύγουν ἀπὸ τὸν ναο, εἶναι καταστροφικὲς πολλαπλῶς. Καὶ ἡ προσέλευση στὴν Θεία Λειτουργία πρέπει νὰ μὴν ἀντιμετωπίζεται ὡς καταναγκασμός, ἀλλὰ ὁ μαθητὴς νὰ κατανοῆ, σὲ κάποιον τοὐλάχιστον βαθμό, γιατί πάει ἐκεῖ - ἐδῶ ἡ οἰκογένεια, τὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο καὶ ὁ θεολόγος τοῦ Γυμνασίου καὶ τοῦ Λυκείου ἔχουν καίριο ρόλο - οἱ σχολικὲς σχέσεις νὰ μὴν διαρρηγνύονται, ὁ καθηγητὴς νὰ μὴν ἀστυνομεύη.

Γιατί οὔτε στιγμὴ δὲν πρέπει νὰ διαφεύγη ἀπὸ τὸν νοῦ κανενὸς ὅτι τὸ Σχολεῖο καὶ ἡ ζωη του - καὶ ἡ Θεία Λειτουργία - εἶναι συνάντηση ἐλεύθερων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ζοῦν μαζὶ ὁρισμένες ὧρες τῆς ἡμέρας καὶ γιὰ μερικὰ χρόνια καὶ πέρα ἀπὸ τὴν κατάκτηση τῆς γνώσης οἰκοδομοῦν καὶ πλουτίζουν τὴν ὕπαρξή τους καὶ τὸ ἦθος τους μέσα ἀπὸ σχέσεις, στόχους καὶ κοινὲς δραστηριότητες.  Στὸ Σχολεῖο μας, γιὰ νὰ μὴν κάνουμε πράγματα τὰ ὁποῖα ἀπέχουν ἀπὸ τὸ περιεχόμενο τῶν λέξεων, ἀρχικῶς προσπαθήσαμε νὰ τονίσουμε τὴν συνεπῆ καὶ ὑπεύθυνη στάση ὅλων μας. Π.χ. δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ζητοῦν οἱ μαθητὲς νὰ πᾶμε στὸν ναὸ γιὰ ἐκκλησιασμὸ καὶ οἱ περισσότεροι νὰ μὴν ἔρχονται. Τὸ ἴδιο δὲν εἶναι ἐπιτρεπτὸ νομικῶς νὰ ἀπουσιάζουν ἀπὸ τὴν σχολική, πρωτίστως, αὐτὴ ἐκδήλωση οἱ καθηγητές.

Παράλληλα σὲ αὐτὴ τὴν βάση -τῆς ὑπεύθυνης στάσεως - ὁρίζαμε τοὺς ἐκκλησιασμοὺς σὲ χαρακτηριστικὲς ἡμερομηνίες. Μὲ ἀντιπροσωπεῖα μαθητῶν: Στὴν ἑορτὴ τοῦ Μητροπολίτη (4 Ὀκτωβρίου), στὶς 23 Ὀκτωβρ?ου, ἑορτὴ τοῦ Ἀδελφοθέου Ἰακώβου, ὅταν τελῆται ἡ παλαιότερη Θεία Λειτουργία καὶ τῶν Τριῶν Ἰεραρχὼν, ὅταν ἐκκλησιάζονται ὅλα τὰ Σχολεῖα τῆς Μεσης Ἐκπαίδευσης τῆς πόλεώς μας στὸν Μητροπολιτικὸ ναο. Καὶ ὁλόκληρο τὸ Σχολεῖο: μία στὶς ἀρχὲς τοῦ σχολικοῦ ἔτους, μία πρὶν τὰ Χριστούγεννα, μία σὲ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, μία πρὶν τὸ Πασχα καὶ μία, ἐὰν βοηθοῦσαν οἱ περιστάσεις, πρὶν τὴ λήξη τοῦ σχολικοῦ ἔτους.

Τὸ σχολικὸ ἔτος 2002-2003 σὲ συνεργασία μὲ τὸν Ἱερέα- Καθηγητή, ποὺ ὑπηρετεῖ στὸ Σχολεῖο μας, καὶ τὸν Θεολόγο προσπαθήσαμε νὰ κάνουμε οὐσιαστικώτερο τὸν ἐκκλησιασμὸ καὶ ὑπόθεση ὁλόκληρης τῆς μαθητικῆς κοινότητας. Καθιερώσαμε δοκιμαστικὰ τὸν ἐκκλησιασμὸ κατὰ τμήματα, ἀποκλειστικὰ μόνον μαθητῶν μας. Μετὰ τὴν πρωινὴ συγκέντρωση τὴν καθορισμένη ἡμέρα ἀνὰ δύο τμήματα μεταβαίναμε στὸν γειτονικὸ μὲ τὸ Σχολεῖο μας ἱερὸ ναο τοῦ Ἁγίου Διονυσίου. Ὁ ναὸς εἶναι μικρός, βυζαντινοῦ ρυθμοῦ. Ὑπάρχουν καθίσματα γιὰ 55 ἐκκλησιαζομένους. Κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία ὁ ἱερέας 2-3 φορὲς σὲ διάφορα σημεῖα ἐξηγεῖ στοὺς μαθητὲς τὸ τί γίνεται ἐκείνη τὴν ὥρα. Στὸ ψαλτήρι ψάλλει καθηγητὴς καὶ ἀναγιγνώσκουν καθηγητὲς καὶ μαθητές. Στὰ εἰδικὰ σημεῖα ποὺ ὁ ἱερέας προσεύχεται, δέεται ὀνομαστικὰ καὶ ἐκφώνως ὑπὲρ ὑγείας τῶν καθηγητῶν καὶ τῶν μαθητῶν, ποὺ παρακολουθοῦν τὴν Θεία Λειτουργία. Στὶς 9:20 συνήθως τελειώνει ἡ Θεία Λειτουργία, οἱ μαθητὲς ἐπιστρέφουν στὸ Σχολεῖο καὶ ἐντάσσονται στὸ σχολικὸ πρόγραμμα ἀπὸ τὴν τρίτη διδακτικὴ ὥρα.

Κρίνουμε ὅτι ἔτσι ὁ ἐκκλησιασμὸς τῶν μαθητῶν ἀποκτᾶ νόημα, ἀφοῦ γίνεται πιὸ προσωπικός. Παράλληλα καὶ ἡ μαθητικη κοινότητα ἀποκτᾶ ἕναν ἄλλο κοινὸ δεσμό. Ἐπιπλέον ἔτσι μπορεῖ νὰ μάθουν οἱ μαθητὲς πότε κάθονται στὸν ναο καὶ πότε σηκώνονται, ποιὲς εἶναι οἱ πιὸ ἱερὲς στιγμὲς τῆς Θείας Λειτουργίας, γιατί ἀνάβουμε κερί.  Πρέπει ἐδῶ, βεβαίως, νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι αὐτὸ ἔγινε ἐπειδὴ τὸ Σχολεῖο μας ἔχει τὴν μεγάλη προνομία νὰ ἔχη στὸν Συλλογο τῶν καθηγητῶν ἱερέα, ψάλτη καὶ σὲ ἐλάχιστη ἀπόσταση ἀπὸ αὐτὸ ἱερὸ ναο.

Ἐλπίζουμε αὐτὲς τὶς δωρεὲς νὰ τὶς ἔχουμε καὶ νὰ τὶς δεχόμαστε γιὰ χρόνια.-